3784493749

Pieniądz pełni w gospodarce wiele funkcji. Wśród najważniejszych należy wskazać:

» pieniądz jako środek wymiany,

» pieniądz w funkcji środka płatniczego,

» pieniądz służący do tezauryzacji (przechowywania majątku),

» pieniądz w roli miernika wartości.

Pierwszą funkcją pieniądza, pełnioną już przez pieniądz pierwotny, było pośredniczenie w wymianie towarowej. Pieniądz jako ogniwo pośrednie umożliwił przeprowadzanie przez jedną osobę transakcji kupna w oderwaniu od transakcji sprzedaży: przekazywano towar w zamian za pieniądze.

Uzupełnieniem tej najstarszej, pierwszej, jest funkcja druga: pieniądz w roli środka płatniczego. Płaceniu nie musi towarzyszyć przekazanie dóbr. Możliwy jest więc transfer środków pieniężnych, np. podatkowych gdy podatnicy przekazują państwu środki pieniężne bez natychmiastowego wzajemnego świadczenia. Analogiczne sytuacje następują, gdy państwo przekazuje dotacje przedsiębiorstwom, lub gdy z budżetu wypłacane są emerytury, renty czy zasiłki dla bezrobotnych. Pieniądz w tej roli funkcjonuje też w trans-

MODUŁ SPRAWDZAJĄCY 1.

1. Wskaż cechy gospodarki naturalnej, w której nie występował pieniądz.

2. Jakie problemy wiązały się z wymianą barterową?

akcjach wymiennych w których przepływ dóbr nie jest równoczesny z przepływem pieniądza, np. przy świadczeniu usług, płatności wynagrodzeń czy przy dostawach energii, usługach telekomunikacyjnych itp.

Dzięki istnieniu pieniędzy możliwe jest mierzenie wartości towarów, usług, ale także kategorii ekonomicznych, takich jak koszty czy przychody. Pieniądz w tej roli używany jest jako pojęcie abstrakcyjne.

5. Wskaż najważniejsze przyczyny, dla których monety zastąpiły pieniądz kruszcowy w formie sztabek i krążków.

3. Czym musiały się charakteryzować towary pełniące funkcję pieniądza?

6. Nazwij okresy - etapy - wymienialności pieniądza na złoto?

7. Jakie funkcje pełni pieniądz?

4. Wymień chronologicznie formy pieniądza.

215