IMG 81

MO Polityka gospodarna

5 turę oznaczającego strukturę. Restrukturyzację należy zatem rozu-jako przebudowę struktury, a nie proces odbudowy, czy budowy nowej z istniejących, a nic powiązanych relacjami elementów¹⁴.

Celem restrukturyzacji jest zapewnienie warunków przetrwania (poprzez dostosowanie), a długookresowo zapewnienie rozwoju przedsiębiorstwu działającemu w zmiennym otoczeniu¹’.

Rozkładając podstawowe cele na szczegółowe zamierzenia, można wyróżnić następujące¹⁴:

- zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstwa i oferowanych przez nie wyrobów lub usług, zbudowanie przewagi konkurencyjnej, niwelacja słabości przedsiębiorstwa w odniesieniu do konkurencji;

- poprawa wyników ekonomicznych, redukcja kosztów, osiągnięcie rentowności, odzyskanie płynności;

- zwiększenie wartości przedsiębiorstwa, rozszerzenie możliwości pozyskania kapitału wśród potencjalnych inwestorów.

W przypadku niedostosowania do potrzeb rynku i warunków konkurencji całego sektora gospodarki konieczny może okazać się udział państwa w ograniczaniu ryzyka podejmowanych działań i zapobieganiu negatywnym skutkom dla całej gospodarki. Najczęściej udział władz państwowych dotyczy restrukturyzacji sektorów, w których:

V

- państwo jest właścicielem lub współwłaścicielem większości majątku produkcyjnego;

rentowność przez wiele lat była bardzo niska, a perspektywy również nie zapewniają dopływu środków pozwalających przedsiębiorstwom ponieść ciężar restrukturyzacji; produkcja jest bardzo skoncentrowana, a nawet zmonopolizowana; istnieje konieczność udziału regulatora zastępującego w całości lub w części mechanizm rynkowy, który ochroni pojawiającą się konkurencję i klientów;

zmiany będą na tyle duże, że mogą wywołać znaczne zawirowania gospodarcze i społeczne, ze względu na znaczenie produkcji

¹⁴ W. Rakoczy: Instrumenty reslnikturyzacji prywatyzacyjnej. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1993, nr l,s. 15.

¹⁴ C. Suszyński: ap.cil.,s. 129.

¹⁴ Ibidem.

w.

mgmorn.

Rozdział 4 Polityka wzmacniania efeklywnofcl gospodarki¹

danego sektora dla gospodarki i społeczeństwa lub ze względu na powstanie problemów społecznych związanych zc znacznym ograniczeniem zatrudnienia.

Udział państwa ma zazwyczaj na celu:

-    przyspieszenie przekształceń,

-    ograniczenie wpływu konkurencji krajowej i zagranicznej na sytuację przekształcanych podmiotów,

-    mediacje i zachowanie spokoju społecznego,

-    złagodzenie skutków społecznych wywołanych grupowymi zwolnieniami,

-    ograniczenie stosowania metod produkcji szkodliwych dla społeczeństwa i środowiska.

Do typowych sektorów gospodarki poddawanych restrukturyzacji z udziałem państwa zalicza się: górnictwo, hutnictwo, rolnictwo, bankowość i ubezpieczenia” (zazwyczaj w warunkach kryzysów finansowych wewnętrznych i międzynarodowych), przemysł zbrojeniowy, chemię ciężką, transport (zwłaszcza kolejnictwo i lotnictwo), łączność.

Udział państwa polega zazwyczaj na:

-    opracowaniu lub zaakceptowaniu programu restrukturyzacji;

-    umożliwieniu dostępu do ocen eksperckich i nowych metod produkcji i zarządzania (ma to znaczenie zwłaszcza w branżach, w których usługi tc mają bardzo wysokie ceny lub są chronione tajemnicą);

-    zaakceptowaniu udziału w inwestycjach będących przedmiotem offsetu;

-    zapewnieniu okresów ochronnych dla przekształcanych przedsiębiorstw (przed konkurencją, wierzycielami itp.);

-    zasileniu bezpośrednim (środki z budżetu na zakup nowych technologii, odprawy dla zwalnianych pracowników, uzyskanie międzynarodowych certyfikatów zezwalających na dostęp do tynków zbytu) lub pośrednim (umorzenie zadłużenia wobec instytucji podatkowych, opieki socjalnej i ubezpieczeń społecznych, zezwolenie na subsydiowanie wewnętrzne działalności, stworzenie

1

Polityka ekonomiczna, s. 474.