64 Polityka gospodarcza
wymaga znajomości i respektowania jego podstawowych cech i funkcji, co pozwala uniknąć naruszenia równowagi finansowej. Dostępność kapitału może być rozumiana jako zespół czynników makro- i mikroekonomicznych warunkujących pozyskanie kapitału na realizację różnych celów polityki gospodarczej. Kapitał umożliwia gospodarce kluczowe dla jej rozwoju inwestycje rzeczowe, a te z kolei dają podstawę do wzrostu gospodarczego i ogólnego rozwoju społeczeństwa.
Należy podkreślić specyficzny charakter związku między oszczędnościami a inwestycjami rzeczowymi, który ma charakter sprzężenia zwrotnego, a w dynamicznie zachodzących procesach trudno jest ustalić, co jest czynnikiem sprawczym, co zaś skutkiem. Oszczędności pieniężne umożliwiają przeznaczenie części dochodu na finansowanie inwestycji rzeczowych bez niebezpieczeństwa naruszenia równowagi rzeczowo-finansowej w gospodarce, natomiast inwestycje rzeczowe oznaczają uruchomienie procesów gospodarczych, których efektem są znowu dochody, tworzące V podstawy do oszczędzania24.
Każde przedsięwzięcie inwestycyjne, w które jest zaangażowany kapitał, wymaga właściwego otoczenia prawnego i wyraźnego, nie budzącego wątpliwości określenia praw, obowiązków i stosunków zachodzących między uczestnikami procesu inwestycyjnego. Otoczenie prawne może przyśpieszać lub opóźniać rozwój wszystkich projektów inwestycyjnych.
Uzupełniająco należy dodać, że współcześnie miernikiem rozwoju gospodarczego jest udział sektora usług w tworzeniu PKB. Wraz z rozwojem gospodarczym relatywnie zmniejsza się rola tzw. sektora pierwszego (rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo) i tzw. sektora drugiego (przemysł i budownictwo), natomiast zasadniczo wzrasta znaczenie sfery usług. Zależność tę obrazują dane zaprezentowanie w tabeli 2.2.
2«
S. Owsiak: Podstawy nauki finansów. PWE, Warszawa 2002, s. 221.
Tabelo 2.2
Wartość dodana brutto wytworzono w Polsce w lalach 1995-2006 w podziale na trzy podstawowe sektory
Rok |
Wartość dodana brutto wszystkich sektorów |
Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 1 rybactwo |
Przemyli 1 budownictwa |
UsIurI | ||||
mld zł |
mld zł |
% |
mld zl |
% |
mtdal |
% | ||
1995 |
297.3 |
24.7 |
8.3 |
103.2 |
34.7 |
169,4 |
57,0 | |
1996 |
371,5 |
29,8 |
8,0 |
123.0 |
33.1 |
218,8 |
58.9 | |
1997 |
455,0 |
31.2 |
6.9 |
152.5 |
33.5 |
271.3 |
59.6 | |
1998 |
533.9 |
32.9 |
6.2 |
174.8 |
32.7 |
326.2 |
61.1 | |
1999 |
587,2 |
31,8 |
5.4 |
182,4 |
31,1 |
373,0 |
63,3 | |
2000 |
662,5 |
32,9 |
5,0 |
201.2 |
30,4 |
428,4 |
64.7 | |
2001 |
694.9 |
35.6 |
3.1 |
205.8 |
29.6 |
453.6 |
65.3 | |
2002 |
714.4 |
32.3 |
4.5 |
202,0 |
28.3 |
480.1 |
67.2 | |
2003 |
743,3 |
32,3 |
4,3 |
214,0 |
28,8 |
497,1 |
66,9 | |
2004 |
781.6 |
34,9 |
4,5 |
239,4 |
30,6 |
507,3 |
64.9 | |
2003 |
847.1 |
41.0 |
4.8 |
264,0 |
31.2 |
542.1 |
64.0 | |
2006 |
931,8 |
41,0 |
4.4 |
295,1 |
31.7 |
595,7 |
1 63.9 |
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Rachunki narodowe według sektorów I podsektorów instytucjonalnych 2000-2004. GUS, Warszawa 2006, s. 28; Produkt krajowy brutto - Rachunki regionalne 2004. GUS, Katowice 2006, s. 134; Rachunki kwartalne produktu krajowego brutto w latach 2000-2005. GUS, Warszawa 2006, s. 60-61,89.
2.1.6. Uwarunkowania przyrodnicza: zasobowa I akologiczne
Prowadzenie polityki gospodarczej jest coraz silniej związane z zasobami i stanem środowiska naturalnego - szczególnie w odniesieniu do wzrostu gospodarczego. Środowisko naturalne, będąc nośnikiem zasobów występujących w ilościach ograniczonych, jest źródłem dóbr niezbędnych zarówno do prowadzenia działalności gospodarczej, jak i do bezpośredniego zaspokajania wielu biologicznych oraz społecznych potrzeb czło wieka.