3784495278

Agata Wanowicz

odpowiedzialnością pracownika przy jednoczesnym ograniczaniu mu możliwości podejmowania decyzji, co powoduje poczucie zagrożenia u pracownika. Mobbing bierny określany jest natomiast jako powtarzający się stan lekceważenia pracownika poprzez, np. niewydawanie mu poleceń. Międzynarodowa Organizacja Pracy w sporządzonych na jej zlecenie ekspertyzach wymienia kilkadziesiąt zachowań, mogących wyczerpać znamiona mobbingu w miejscu pracy. Są to m.in. groźby, obrażenie, stosowanie ostracyzmu, niegrzeczne gesty, przeklinanie, krzyki, popychanie i inne formy przemocy fizycznej. Omawiane zjawisko może występować na różnych poziomach. Mobbing to nie tylko działanie pracodawcy wobec pracownika. Nie rzadko zdarzają się również sytuacje odwrotne, gdzie to podwładny mobbinguje przełożonego/ pracodawcę. Rozróżniamy więc następujące poziomy: mobbing wstępujący, jego ofiarą jest pracodawca, a mobberem podwładny lub grupa podwładnych. Mobbing pionowy, ofiarą jest podwładny a mobberem kierownik, pracodawca, lub inny przedstawiciel kadry kierowniczej. Mobbing poziomy -mobberem jest grupa współpracowników, do której należy lub od której zależy ofiara mobbingu.

2.1. Co sprzyja mobbingowi?

Atmosfera panująca w miejscu pracy, ma istotne znaczenie dla naszej satysfakcji i poczucia spełnienia w życiu. Znaczną jego część spędzamy w pracy, realizując karierę zawodową, dążąc do osiągnięcia sukcesu. Przy konfliktogennym środowisku pracy, realizacja naszych założeń może zostać zaburzona lub przerwana. W miejscu pracy nieporozumienia i różnice zdań, tak samo jak gdziekolwiek indziej nie należą do rzadkości. Problem jednak powstaje wtedy, gdy twórcza rola dyskusji i nieporozumień zostaje zatracona na rzecz nasilających się konfliktów. Jego ofiary, często pracownicy emocjonalnie zaangażowani w realizację swoich zadań, popadają w stres i niezadowolenie, pogarsza się ich stan psychiczny i fizyczny. Nierzadko nosząc znamiona nękania i szykanowania jednej ze stron konfliktu, ostatecznie prow adząc do mobbingu.

Podstawowym elementem, który ma wpływ na pojawienie się mobbingu to struktura organizacji silnie zhierarchizowana, rozbudowana, podporządkowana sztywnym procedurom. Osoby, które mają pomysł na zmianę, unowocześnienie, pęd do rozwoju, wyrażające swoje zdanie, opinie, niezgodę na funkcjonowanie takiej struktury mogę stać się ofiarą mobbingu. Może on pojawić się na różnych poziomach, włącznie z kadrą kierowniczą, która chce wprowadzić zmiany.

Sztywna struktura organizacji może wiązać się z hermetycznością organizacji - niechęcią na nowe pomysły, nowych pracowników⁷ na jakiekolwiek zmiany, co wiąże się ze sztywnością działań. Wówczas osoby chcące wprowadzić nowe, bądź zatrudniać pracowników ze świeżymi pomysłami i chęcią rozwoju, mogą narazić się na mobbing ze strony osób, które tych zmian nie chcą.

17