3784495281

Agata Wanowicz

pracowników, którzy mają wykonywać swoje obowiązki bez względu na wszystko. Podejście tylko i wyłącznie zadaniowo do swojej pracy, bez dostrzegania w całym procesie pracy człowieka może skutkować nękaniem wobec osób, które próbują się sprzeciwić takiej polityce firmy. Ponadto ofiarami mobbingu mogą stać się również osoby niespełniające określonych norm i wymagań, co wiąże się z nieosiąganiem oczekiwanych wyników .

Mobbing może być sposobem zarządzania przez zastraszanie, jako forma wyeliminowania niepodporządkowanych pracowników. W takiej sytuacji mamy do czynienia z mobbingiem, który nie jest konsekwencją a wyborem osoby zarządzającej.

3. Typologia mobberów, czyli kim jest idealny mobber i jego ofiara

Powszechnie uważa się że mobberem jest częściej mężczyzna niż kobieta. Prowadzone w krajach Europy Zachodniej badania nie potwierdzają jednak tego przekonania, stwierdzając iż nie ma tutaj dyskryminacji żadnej płci: „...w połowie są to mężczyźni, w połowie kobiety. Jednak zaznacza się pewna prawidłowość, mianowicie tylko trzy procent kobiet mobbinguje mężczyzn. Mężczyźni mobbingują zarówno kobiety jak i mężczyzn.”^{1 2} Opinia o dominacji mężczyzn na tym polu wynika zapewne z faktu, iż to właśnie mężczyźni postrzegani są jako bardziej agresywni, ale nie ma to związku z omawianym problemem. Prawdopodobnie na ogólną ocenę rzutuje fakt, iż znacznie więcej mężczyzn niż kobiet zajmuje stanowiska kierownicze i stąd przy takiej samej procentowej liczbie przedstawicieli obu pici więcej w populacji jest mobberów mężczyzn.

Mobber jest najczęściej osobą wykształconą, dość młodą na stosunkowo wysokim stanowisku. Posiada nieadekwatne, bardzo wysokie mniemanie o sobie. Jest przekonany o własnej wysokiej wartości, wyolbrzymia swoje zdolności, możliwości oraz wiedzę. Na uwagi reaguje złością. Oczekuje, że wszystkie jego decyzje i działania uzyskają bezwzględną aprobatę. Posiada nasilone cechy egocentryzmu i autokratyczności, nie toleruje sprzeciwu, który traktuje jako uderzenie we własne poczucie wartości i godności. Kolejną cechą mobbera jest przypisywanie całej odpowiedzialności drugiej stronie i obciążanie jej wszystkimi negatywnymi skutkami swojego zachowania.

Amerykańscy psychologowie G. Namie i R. Namie wyróżnili trzy typy prześladowców w firmie:

-    Oprawca chroniczny, któremu szykanowanie innych daje satysfakcję. Najczęściej wynika to z zaburzeń osobowości.

-    Oprawca przypadkowy, który działa w sposób nieświadomy.

-    Oprawca oportunista, który nie zatrzyma się przed niczym, żeby osiągnąć swój cel. Jeżeli dąż}' do awansu, a sytuacja w firmie i okoliczności w jakich znajduje się jego potencjalna ofiara są sprzyjające, zaatakuje.’

19

1

   Kmiecik-Baran K., Cieślak W., 2001

2

   Sidor-Rządków ska M, 2003