3784495328

Zadania samorządu

Finanse i majątek

Ogólne zasady podziału zadań pomiędzy administrację rządową i samorządową określają przepisy art. 163 i 166 Konstytucji, stanowiące że:

-    Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych¹ - jest to tzw. klauzula domniemania kompetencji samorządu terytorialnego: rozwinięciem tego przepisu jest art. 164 ust 3. zgodnie z którym gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego nie zastrzeżone dla innych jednostek samorządu terytorialnego:

-    zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne².

-    jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, ustawa może zlecić jednostkom samorządu terytorialnego wykonywanie innych zadań publicznych - tryb przekazywania i sposób wykonywania zadań zleconych ma określić ustawa³.

Intencją tych przepisów było niewątpliwie zapewnienie przekazania jednostkom samorządu terytorialnego wykonywania tych wszystkich zadań publicznych, które zaspokajają potrzeby wspólnoty samorządowej i mogą być efektywnie wykonywane przez lokalne organy władzy publicznej. Zauważyć jednak należy, że użycie nieostrego (z konieczności) pojęcia istotna część zadań publicznych oraz pozostawienie do uregulowania w ustawach zwykłych kwestii zakresu zadań zleconych pozostawiło ustawodawcy bardzo dużą swobodę ukształtowania zakresu zadań samorządowych, a także podziału zadań samorządowych na zadania własne i zlecone. Otwarta pozostała kwestia, czy postulat przekazania samorządom istotnej części zadań publicznych oznacza konieczność przekazania samorządom odpowiednio dużej liczby zadań (albo przekazaniu zadań, których koszt jest znaczący w relacji z kosztami zadań wykonywanych przez administrację rządową), czy też - zwłaszcza w kontekście normy art.163 ust. 1 - należy rozumieć jako nakaz przypisania samorządom wykonywania wszystkich istotnych zadań o charakterze lokalnym. Pozostawienie poza zakresem zadań własnych podstawowej opieki medycznej i wielu ważnych zadań z zakresu polityki społecznej pokazuje, że interpretacja art. 163 ust. 1 poszła w innym kierunku.

W kwestiach majątku i finansów samorządowych Konstytucja stanowi.

-    jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną -przysługują im prawo własności i inne prawa majątkowe:

-    samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej:

-    jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań:

-    dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa:

-    źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego są określone w ustawie:

-    zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego następują wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych:

-    jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie:

Prawne podstawy finansów samorządowych