3784498789

10 Andrzej Jędruchniewicz

na pytanie o sposoby ich realizacji, a w szczególności o to, który sposób jest najlepszy ze względu na osiągnięcie najwyższego stopnia realizacji celu¹. D. Duwendag i inni nie włączają tych elementów do strategii, lecz traktują je jako parametry wyznaczające wybór optymalnego sposobu postępowania.

Wybór celu finalnego polityki monetarnej oraz ewentualnie celów pośrednich

1    operacyjnych, który jest zwykle sprawą kontrowersyjną, rodzi wiele innych szczegółowych problemów. Najważniejsze z nich dotyczą dokładnej definicji i sposobu pomiaru celu, przejrzystości tak zorientowanej polityki pieniężnej, jej elastyczności oraz wyboru odpowiednich ram czasowych dla realizacji ustalonego celu².

Większość ekonomistów jest zgodnych, że działania banku centralnego w krótkim okresie wpływają na procesy w sferze realnej gospodarki. Polityka zbyt restrykcyjna może powodować znaczne wahania produkcji i zatrudnienia. Jest to oceniane jako zjawisko zdecydowanie negatywne, gdyż w danym czasie zmniejsza dobrobyt społeczny. Jednak polityka zbyt ekspansywna, zmierzająca do łagodzenia wahań cyklicznych, może zagrozić realizacji zakładanej niskiej inflacji. Skutkuje to poderwaniem autorytetu banku centralnego i grozi utratą wiarygodności, której brak uniemożliwia prowadzenie polityki antyinflacyjnej przy stosunkowo niskim koszcie społecznym. To także jest oceniane jako zjawisko zdecydowanie negatywne, jednak w dłuższym okresie. Problemy koordynacji równowagi makroekonomicznej w krótkim okresie i zapewnienie niskiej inflacji w długim okresie muszą być uwzględnione w przyjętej do realizacji strategii. Precyzyjne techniczne uwzględnienie tych parametrów w polityce pieniężnej jest trudne głównie ze względu na stopień skomplikowania modeli oraz subiektywizm wag. Jest to możliwe, jednak tylko z pewnym stopniem prawdopodobieństwa.

Inne problemy związane z pogodzeniem elastyczności i wiarygodności polityki monetarnej są zaliczane do grupy systemowych. Próby rozwiązania ich można ująć jako zapewnienie niezależności bankowi centralnemu, przy jednoczesnym ustaleniu prawnej odpowiedzialności za prowadzoną politykę. Kombinacja elastyczności i wiarygodności działań banku jest w praktyce niełatwa do osiągnięcia. Najczęściej, aby realizować to najpełniej na ile jest to możliwe, stosuje się metodę „konserwatywnego bankiera centralnego”. Polega ona na wyborze na prezesa banku centralnego osoby z natury konserwatywnej, a więc niezbyt skłonnej do ryzyka.

Niezależność banku (autonomia osobista prezesa, autonomia funkcjonalna oraz autonomia finansowa) jest głównie problemem ustrojowo-politycznym. Oznacza to, że jedna z instytucji państwowych nie podlega przyjętym regułom

1

   R. Kokoszczyński, Strategie polityki pieniężnej - kryteria i sposoby wyboru, „Bank i Kredyt”, Nr 6/1998.

2

   Ibidem.