3784500345

Socjografia twórców ekonomii 113

Na starożytność i średniowiecze przypada 5 osób, na XVI w. - 2, na XVII w. - 11, na XVIII w. - 38, na XIX w. - 86, na początek XX w. - 31.

Powyższe zestawienie wskazuje na zwiększającą się liczbę twórców i popularyzatorów myśli ekonomicznej po 1500 r. W czasach nowożytnych gospodarka ulegała coraz szybszym zmianom w kierunku systemu rynkowego, stawała się coraz bardziej złożona, a nawet skomplikowana, wymagała wyjaśnienia i teoretycznego uogólnienia, czyli powstania i rozwoju nauki traktującej o społecznych problemach gospodarowania ograniczonymi zasobami. Procesom tym towarzyszył wzrost zapotrzebowania na coraz większą liczbę uczonych badających ekonomiczne zagadnienia nurtujące poszczególne jednostki oraz całe społeczeństwa. Zapotrzebowanie na ekonomistów rosło w okresach wielkich przemian, jakimi były rewolucje przemysłowe i naukowo-techniczne, a także w okresach kryzysów gospodarczych. Latami, w których przyszło na świat najwięcej luminarzy ekonomii, były: 1821, 1899 i 1903 - po 4 osoby, oraz 1712, 1792, 1835, 1851, 1885 i 1902 - po 3 twórców.

Analizując lata urodzenia i zgonów badanych ekonomistów, można zauważyć pewne zestawienia dat¹. W badanej zbiorowości występuje ponad trzydzieści takich przypadków, z których poniżej przedstawiono zaledwie kilka. Niektóre z nich tworzą swoisty ciąg. W 1641 r. zmarł czołowy merkantylista angielski Thomas Mun i w tym samym roku urodził się inny merkantylista Dudly North. W 1694 r., w którym zmarł wybitny kameralista niemiecki Samuel von Pufen-dorf, urodził się twórca fizjokratyzmu Franęois Quesnay. Ojciec nauki ekonomii Adam Smith zakończył życie w 1790 r., w którym przyszedł na świat Nassau William Senior. Jeden z twórców myśli socjalistycznej Claude Henri de Saint--Simon zmarł w roku urodzenia innego socjalisty Ferdynanda Lassalle’a (1825 r.), zmarłego w 1864 r. (podobnie jak klasycy N.W. Senior i John Ramsey McCul-loch), w którym urodził się najwybitniejszy przedstawiciel młodszej szkoły historycznej Max Weber. W 1920 r. zmarł M. Weber, urodził się natomiast John Harsanyi, współtwórca teorii gier. Czołowy przedstawiciel szkoły klasycznej Thomas Robert Malthus zmarł w 1834 r., a urodził się twórca szkoły matematycznej, współautor rewolucji naukowej w ekonomii, zwanej rewolucją marginalną, Leon Marie Esprit Walras, który zmarł w 1910 r., będącym rokiem przyjścia na świat holenderskiego ekonometryka Tjallinga Koopmansa. Podobny związek występuje między Johannem Heinrichem von Justi i Robertem Owenem (1771 r.), oraz tym ostatnim i Beatrice Webb-Poter i Johnem Atkinsonem Hob-sonem (1858 r.). Natomiast w 1842 r. zmarł wybitny socjalista Jean Charles Leonard Simonde de Sismondi, a urodził się najbardziej wpływowy przedstawi-

1

Na pomysł zestawiania dat niemal 40 lat temu wpadł polski fizyk, prof. Leopold Infeld, który zauważył, że w 1642 r. zmarł Galileusz, a urodził się I. Newton, natomiast w 1879 r. zmarł J.C. Maxwell, a urodził się A. Einstein. Por. Z. Broniarek, Tajemnice Nagrody Nobla, KAW, Warszawa 1987, s. 72.