3784504151

5

. Kompetencje psychologów³

W tym rozdziale opiszemy sposób definiowania i stosowania kompetencji w kontekście EuroPsy. W pierwszym podrozdziale omawiamy znaczenie kompetencji w rozwoju i ocenie kwalifikacji osobistych oraz w ochronie interesów klientów i ogółu społeczeństwa. W drugim podrozdziale przedstawiamy definicję oraz wyjaśnienie ich związku z innymi pojęciami tj. wiedzą i umiejętnościami. Opisujemy również sposób nabywania kompetencji poprzez ciągły proces nauki poprzez praktykę, oraz rozważymy kilka alternatywnych sposobów, w których można kategoryzować i używać kompetencji. W trzecim podrozdziale przedstawiamy system przyjęty przez EuroPsy składający się z 20 zawodowych i 9 uprawniających kompetencji. Każda z nich jest ogólna i w przypadku zastosowania w różnych dziedzinach psychologii, jak również w odrębnych specjalizacjach należy je sprecyzować. Czwarty podrozdziale odnosi się do procesu nabywania kompetencji oraz sposobów ich podnoszenia. Omawiamy wybrane zasady edukacyjne oraz praktyczne wskazówki, które mogą posunąć na przód proces nabywania kompetencji. W ostatnim podrozdziale opisujemy sposoby, na które proces, jak i jego wyniki mogą być dokumentowane i oceniane. Wskazujemy na fakt, że retrospektywną dokumentację można uzupełniać lub zamieniać przy użyciu bieżącej dokumentacji, która znacząco wspiera proces uczenia.

Potrzeba zdefiniowania Kompetencji Psychologów

Za przyjęciem pojęcia kompetencji w kontekście EuroPsy przemawia wiele powodów. Pierwszy to fakt istnienia potrzeby stworzenia gotowej do użycia definicji „aktualnego stanu wiedzy” w zawodowej psychologii, która informowałaby psychologów, pracowników, klientów oraz wszystkich innych fachowców i ciała nadzorujące o dobrych praktykach, tzn. czego można oczekiwać korzystając z usług psychologa. Drugi, związany z pierwszym, to zapewnienie jakości zawodowej działalności psychologów, upewnienie się, że psycholodzy są wystarczająco kompetentni i nie działają poza granicami swoich kompetencji. Ma to znaczenie w relacjach z klientami, ponieważ określa zakres odpowiedzialności psychologów. (Eraut, 1994; Poortinga i Lunt, 1997). Trzeci powód to wspomaganie rozwoju zawodowego psychologów poprzez dostarczenie wskazówek dotyczących szkolenia potrzebnego do rozpoczęcia praktyki zawodowej oraz praktyk związanych z kontynuacją rozwoju zawodowego. Czwarty powód to informowanie nauczycieli i studentów odnośnie szkolenia wymaganego, aby stać się kompetentnym psychologiem. W niniejszym rozdziale skupiamy się na systemie, poprzez który EuroPsy definiuje i stosuje kompetencje. Dla celów wymienionych w tym rozdziale funkcje EuroPsy będą szerzej omówione w Rozdziałach 6 i 7.

Definicja Kompetencji

Pojęcie kompetencji jest często używane w związku z edukacją poza klasą szkolną, zwłaszcza w

Treść rozdziału w znacznej części opiera się na artykule Bartman, D., i Roe R. A. (2005). Definicja i ocena kompetencji w kontekście Europejskiego Dyplomu Psychologa. European Psychologist, 10(2), 93-102. Za zgodą wydawcy odtworzono tabele.