3826200135

Transport i spedycja w handlu międzynarodowym

Wstęp

Podstawą transakcji handlowych, czy to zagranicznych, czy krajowych, jest kontrakt handlowy. W takim kontrakcie strony powinny zapisać, gdzie następuje odbiór towaru, gdyż na tej podstawie kalkuluje się jego cenę. Jeżeli odbiór następuje np. w magazynie sprzedającego, to cena sprzedaży powinna być niższa niż wtedy, gdy sprzedający zobowiązuje się dostarczyć ten towar do magazynu kupującego.Takie zastrzeżone w kontrakcie prawo i obowiązek zorganizowania transportu towaru oraz pokrycia jego kosztów nazywa się gestią transportową. Bardzo często zdarza się sytuacja, gdy gestia transportowa jest podzielona pomiędzy obie strony umowy. O tym, że dana strona umowy ma gestię transportową, mówimy wtedy, gdy do niej należy obowiązek zorganizowania i opłacenia transportu na dłuższym odcinku.¹ Najczęściej stosowanym zapisem, który w kontrakcie handlowym rozstrzyga podział gestii transportowej, jest odwołanie do odpowiedniej formuły Incoterms². Formuły Incoterms zostały opracowane przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu. Co kilka lat ukazuje się znowelizowana wersja, odzwierciedlająca aktualne realia rynkowe. Ostatnia wersja lncoterms®2010 obowiązuje od 2011 r„ przy czym wiele przedsiębiorstw wciąż korzysta z poprzedniej wersji Incoterms 2000.

Dzięki posiadaniu gestii transportowej strona kontraktu może podejmować decyzje w zakresie sposobu i warunków przewozu, osiągając dzięki temu korzyści, takie jak:

•    uzyskanie oszczędności dzięki zorganizowaniu transportu po cenie niższej niż kwota odpowiadająca kosztom transportu wkalkulowanym w cenę towaru;

•    możliwość ustalenia wielkości i częstotliwości dostaw;

•    możliwość wykorzystania własnych środków transportu;

•    uzyskanie korzystnych warunków przewozu (np. rabatów) w przypadku stałej współpracy z firmą transportową lub spedycyjną;

•    możliwość utworzenia przesyłki zbiorowej.

Należy jednakże pamiętać o tym, że z gestią transportową wiąże się również ryzyko, wynikające np.:

•    ze wzrostu cen usług transportowych;

•    z braku możliwości zrealizowania przewozu np. ze względu na słabą dostępność specjalistycznych środków przewozu lub zbyt duże wymiary przesyłki;

•    z niewywiązania się z kontraktu ze względu na opóźnienie spowodowane np. kongestią³ lub długim czasem oczekiwania na przejściu granicznym.

J. Neider, Transport międzynarodowy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008, s. 276.

Zamiast formuły Incoterms można zastosować np. Amerykańskie Znowelizowane Definicje w Handlu Zagranicznym -RAFTD.

Kongestią to inaczej zatłoczenie, popularnie nazywane korkiem; dotyczy nie tylko transportu drogowego, ale również innych gałęzi transportu.