3826200142

Handel międzynarodowy w politykach Unii Europejskiej

Udział eksportu i importu Unii Europejskiej wynosi 20% światowej wymiany handlowej. Unia Europejska eksportuje najwięcej do Stanów Zjednoczonych, a następnie Chin, Szwajcarii, Rosji, Turcji, Japonii, Norwegii, Indii, Brazylii i Korei Południowej. Jeżeli zaś chodzi o import, to najwięcej towarów do UE sprowadza się z Chin i USA. Lista pozostałych największych partnerów handlowych w zakresie importu pokrywa się z listą państw, do których notuje się największy eksport.

W dzisiejszych czasach handel zagraniczny nie ogranicza się jednak do czystej wymiany handlowej. Wchodzą tu w grę zagadnienia związane ze standardyzacją, ochroną własności intelektualnej, ochroną środowiska, czy prawem pracy. Polityka handlowa może być także ważnym instrumentem oddziaływania na prawa człowieka i politykę rozwoju, rozumianą jako pomoc dla najbiedniejszych krajów, poprzez otwarcie dla ich importu rynków unijnych i zachęcanie ich do zwiększania wymiany handlowej także między sobą.

Unia Europejska w wypracowywaniu swojej polityki handlowej musi brać pod uwagę różnorakie, czasem sprzeczne, interesy. Z jednej strony, UE dąży do liberalizacji światowego handlu i wprowadzenia jasnych przepisów prawnych w tym zakresie, a z drugiej bardzo dużą rolę odgrywa ochrona europejskich konsumentów i przemysłu, co z kolei może ograniczać swobodę handlu. Nie należy także zapominać o tym, że UE widzi handel jako narzędzie pomocy dla biedniejszych krajów.

Polityka handlowa UE prowadzona jest w wymiarze zarówno wielostronnym (multilateralnym), na forum Światowej Organizacji Handlu (WTO), jak i poprzez nawiązywanie handlowych porozumień dwustronnych (bilateralnych) z poszczególnymi krajami lub regionami. Na forum WTO Unia Europejska występuje jako całość, tzn. poszczególni jej członkowie nie prezentują oddzielnie swoich stanowisk, natomiast Komisja Europejska prezentuje wspólne stanowisko całej Unii. Uzgodnione w ramach WTO zobowiązania liberalizacyjne oznaczają poprawę warunków eksportu na rynki innych krajów oraz wprowadzenie jasnych i przejrzystych reguł handlu międzynarodowego. Jednakże każdy medal ma dwie strony: liberalizacja handlu oznacza także zmniejszenie ochrony przed importem z krajów trzecich, a tym samym zwiększoną konkurencję na rynkach unijnych.

System WTO opiera się na dwóch głównych zasadach: Klauzuli Największego Uprzywilejowania, która stanowi, że preferencja przyznana jednemu krajowi musi być rozciągnięta na wszystkich pozostałych członków WTO, a cła i opłaty na import z danego kraju także muszą być rozciągnięte na wszystkich pozostałych oraz na zasadzie traktowania narodowego, w myśl której zabronione jest dyskryminowanie produktów importowanych w porównaniu z produktami krajowymi.

Oprócz udziału w pracach WTO, Unia Europejska zawiera porozumienia dwustronne zarówno z poszczególnymi krajami, jak i całymi regionami. Jest to istotne uzupełnienie porozumień wielostronnych zawieranych w ramach WTO, które zapewnia producentom unijnym lepszy dostęp do rynków wybranych krajów trzecich. Do tych porozumień należą umowy o strefach wolnego handlu, umowy o partnerstwie i współ-