3826200402

Tak zdefiniowany popyt jest popytem efektywnym, co oznacza, ze chęć nabycia dobra jest poparta posiadaniem przez konsumenta odpowiednich dochodów. Wyróżnia się również popyt potencjalny, który wyraża potrzebę zakupu określonego dobra, nie mającą pokrycia w realnej sile nabywczej konsumenta. Popyt ten można inaczej określić jako popyt-marzenie. Popyt potencjalny jest więc najczęściej większy od efektywnego. Poprawa sytuacji dochodowej nabywcy zmniejsza różnicę między popytem potencjalnym a efektywnym. Popyt potencjalny jest analizowany przez przedsiębiorstwa przy planowaniu inwestycji i perspektywicznego poziomu produkcji. Popyt efektywny wpływa na poziom produkcji bieżącej (Peterson 1991: 75).

Na podstawie empirycznych obserwacji dokonywanych na rynku warzyw i owoców można stwierdzić, że ilość jakiegoś dobra nabywana przez konsumentów w określonym czasie zależy od poziomu jego ceny. Im wyższa jest cena jakiegoś dobra, ceteris paribus (przy założeniu niezmienności pozostałych czynników), tym mniejszą jego ilość konsumenci będą skłonni nabyć. Natomiast wraz ze spadkiem ceny rynkowej dobra, ceteris paribus, konsumenci będą zwiększać liczbę nabywanych jednostek tego dobra.

A zatem miedzy zmianami cen i popytu na dane dobro istnieje zależność odwrotna (ujemna). Zależność ta jest w literaturze ekonomicznej znana jako prawo popytu i została wprowadzona do ekonomii przez słynnego ekonomistę angielskiego, Alfreda Marshalla (1842 -1924).

Zestawienie wielkości popytu na określone dobro dla różnych wysokości ceny pozwala wykreślić krzywą popytu, oznaczoną na rysunku literami DD (od ang. demand - popyt). Krzywa popytu wskazuje ilości dobra, jakie konsumenci chcą nabyć przy każdym poziomie ceny w danym okresie (rysunek 2).

W tabeli 2 jest przedstawione hipotetyczne kształtowanie się popytu na mandarynki. Popyt jest ukazany jako zestaw różnych ilości mandarynek, które konsumenci będą A kupować przy różnych cenach. Kiedy cena mandarynek rośnie, wielkość zakupów tego dobra spada, i vice versa. To samo można przedstawić za pomocą wykresu. Punkty zaznaczone na krzywej popytu odpowiadają poszczególnym transakcjom zamieszczonym w tablicy 1. Należy zwrócić uwagę, ze jakakolwiek zmiana ceny (wzrost lub spadek) powoduje przesunięcie się popytu (ruch popytu) jedynie wzdłuż danej krzywej popytu; przy wzroście ceny ruch odbywa się w górę, a przy spadku w dół.

Tabela 2. Popyt na mandarynki (wielkości hipotetyczne).

Popyt zgłaszany tygodniowo (w kg)

Symbol

kombinacji

Źródło: opracowanie własne.