5027719831

wchodzi po raz pierwszy na plac nieznanego miasta, zaczyna podążać za promieniami słońca, które prowadzą - poprzez arkady - wprost do pomnika jego ojca. Czczony i uwielbiany Magnani senior jest kimś w rodzaju lokalnego bóstwa solamego, patronem miasta.

Pozornie przyjemna i idylliczna przestrzeń od samego początku ma w sobie coś dwuznacznego i niepokojącego. Widz odnieść może wrażenie, jakby kulturowe symbole przeważały tu nad aktualnym życiem, a miasto przytłoczone było przez przeszłość. Nastrój ten wykreowany został przez szereg zabiegów formalnych. Większość zdjęć pokazujących centralną część miasta nakręcona została w bardzo dalekich planach ogólnych - na niektórych kadrach, np. w scenie wejścia Athosa do miasta, bohater jest jedynie małym punktem na tle ogromnych budowli. Wszelkie odstępstwa od tej zasady można uznać za znaczące: związane są z obecnością w mieście Draify lub pojawiają się w zakończeniu filmu. Nieprzyjemne wrażenie wzmaga fakt, że Tara jest niemal bezludna - słoneczne place są puste, a okna i drzwi do domów zazwyczaj szczelnie pozamykane, dlatego nie można być pewnym, czy budynki są w ogóle zamieszkane. Postaci, które pojawiają się na ulicach nie należą do gościnnych - jedna z kobiet, widząc Athosa, zabiera wycieraczkę stojącą przed wejściem i chowa ją do domu, co może mieć znaczenie symboliczne. Niepokojący nastrój potęguje ścieżka dźwiękowa. Kiedy bohater po raz pierwszy przechodzi przez miasteczko, nieustannie słychać w tle czyjeś głosy, jednak nie zawsze można zlokalizować, skąd pochodzą. Kolejnym elementem narracyjnym charakteryzującym przestrzeń są barwy. Niemal wszystkie budynki znajdujące się w Tarze mają kolor beżowo-piaskowy, podobnie jak bruk, który jest szaro-beżowy. Inne barwy są zazwyczaj w tej przestrzeni nieobecne - w tle widać czasem jedynie niewielkie wysepki zieleni. Przez taką kolorystykę Tara jawi się jako miejsce puste i jałowe. Kolor piaskowy pozwala wykreować przestrzeń „pustynną”: wysuszoną, bezpłodną i pozbawioną życia. Bertolucci i Storaro uruchamiają w ten sposób pole semantyczne związane z metaforyką pustyni, ale przede wszystkim oddziałują na sensualne doznania odbiorcy, który w sposób nieświadomy zaczyna odczuwać, że Tara to kraina pogrążona w stagnacji. Pomnik Athosa seniora także ma kolor piaskowy i idealnie stapia się pod względem kolorystycznym z tłem. Potwierdza to tezę, że miasteczko stanowi przestrzeń organicznie związaną z postacią antyfaszystowskiego bohatera.

Kreując czasoprzestrzeń Tary, Bertolucci musiał wzorować się na pracach Giorgia de Chirica, włoskiego twórcy malarstwa metafizycznego, uznawanego za prekursora surrealizmu. Filmoznawcy piszący o Strategii wspominają zazwyczaj o nawiązaniach do obrazów Antonia Ligabue i Rene Magritte a (z pewnością dlatego, że wskazywał na nie sam Bertolucci), ale nie dostrzegają wyraźnej i równie ważnej inspiracji twórczością de Chirica²³. Dokładna analiza ²³ Autorzy znanych mi analiz nie wspominają o nawiązaniach do de Chirica. Inspirację tę dostrzegli internauci, którzy

14