102893457

Wprowadzenie

Nową maturą zwykło się nazywać egzamin maturalny, który po raz pierwszy na małą skalę przeprowadzono w roku 2002, a który objął zdecydowaną większość maturzystów w roku 2005. Podstawowe różnice pomiędzy nową i starą maturą to wprowadzenie jednakowych arkuszy egzaminacyjnych w całym kraju oraz zastąpienie oceniania wewnątrzszkolnego ocenianiem przez zewnętrznych egzaminatorów.

Prace nad zmianą formy egzaminu maturalnego i zwiększenia jego roli w systemie edukacji rozpoczęły się w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Zgodnie z deklaracjami Wojciecha Małeckiego, który stanął na czele grupy reformatorów mającej przygotować nowy egzamin dojrzałości, matura miała przekształcić się „w certyfikat totalnej jakości absolwenta. Nowe świadectwo miało informować nie tylko o przeszłych osiągnięciach posiadacza, ale i o jego możliwościach na przyszłość, i dzięki temu być »przepustką« do mniej lub bardziej atrakcyjnych pozycji społecznych” (za: Konarzewski 2004, 164). Choć nie wydaje się, aby cele te zostały w pełni osiągnięte, to należy przyznać, że wskutek wprowadzonych reform znaczenie egzaminu maturalnego istotnie się zwiększyło. Na zdecydowanej większości kierunków studiów pierwszego stopnia i jednolitych magisterskich wyniki egzaminów maturalnych stały się jedynym kryterium stosowanym do oceny kandydatów. Matura stała się zatem certyfikatem, który daje dostęp do zasobu, jakim są studia wyższe, w tym bezpłatne. Zdanie starej matury było konieczne, aby móc ubiegać się

0    przyjęcie na studia wyższe, ale z reguły konieczne było także zdanie dodatkowych egzaminów wstępnych, których wynik decydował o przyjęciu.

Zwiększenie roli matury w naborze na studia wyższe oznacza, że powinno się przywiązywać dużą wagę do jakości tego egzaminu. Edukacja na poziomie wyższym, szczególnie studia bezpłatne na najbardziej prestiżowych kierunkach, jest cennym zasobem

1    wciąż nie jest powszechnie dostępna. Studia wyższe dają możliwości zdobycia wiedzy i rozwoju intelektualnego. Są także źródłem bardzo wymiernych korzyści - otwierają nowe możliwości pracy, umożliwiają osiąganie wyższych dochodów (Zgliczyński 2013). Bardzo ważne jest zatem, aby dobro, jakim jest edukacja na poziomie wyższym, w szczególności edukacja bezpłatna, było dystrybuowane właściwie. Problem jest niezwykle istotny z punktu widzenia całego społeczeństwa. W roku akademickim 2011/2012 na uczelniach publicznych na studiach stacjonarnych kształciło się blisko 900 tys. studentów (Ministerstwo Nauki