5341839110

2. NARZĘDZIA ANALIZY STOSOWANE W EKONOMII

Ekonomia jako nauka społeczna Ekonomia jako nauka ścisła Eksperyment Materiał statystyczny Statystyka

Ekonomia, zajmująca się różnymi aspektami zachowań ludzi zorganizowanych w społeczeństwo, należy do nauk społecznych. Ze względu na stosowane narzędzia i metody analizy znajduje się również w grupie nauk ścisłych, ma jednak bardzo ograniczoną możliwość wykorzystywania do swoich celów eksperymentów i doświadczeń powszechnie stosowanych w tych naukach.

Eksperyment polega na celowej zmianie pewnych cech badanego zjawiska w celu sprawdzenia ich związków z innymi cechami (skutkami). Jest on podstawą wielu hipotez, teorii i praw. Przeprowadzenie doświadczenia wymaga: wyłonienia i nazwania analizowanych cech zjawiska (przyczyny i skutki), możliwości kierowania zmianami przyczyn,

dostatecznie częstej powtarzalności zdarzeń spowodowanych zmianami przyczyn.

W przypadku nauk ekonomicznych warunki te są szczególnie trudne do zachowania. Niekiedy doświadczenie można zastąpić porównaniem wyniku wielu obserwacji, wykrywając przy tym okoliczności pierwszoplanowe dla rozwoju badanego zjawiska. Eksperymenty mają na celu potwierdzenie lub obalenie postawionej hipotezy naukowej. Ekonomiści, w odróżnieniu od fizyków, nie mogą często stosować eksperymentu, np. nie są w stanie manipulować podażą pieniądza, by badać jej wpływ na wzrost cen, choć żyjąc w kraju, w którym ceny szybko rosną, można stworzyć teorię, że wzrost podaży pieniądza (rząd „drukuje" zbyt wiele pieniędzy) prowadzi do wzrostu cen. Ekonomiści, korzystając z eksperymentów stwarzanych przez otaczający świat, np. podczas kryzysów naftowych (wojna na Bliskim Wschodzie), mieli możliwość obserwowania, jak ceny jednego z głównych bogactw naturalnych wpływają na gospodarkę światową.

Specyficzne właściwości przedmiotu badań ekonomii wykluczają możliwość szerokiego stosowania doświadczeń, stąd ważną rolę w empirycznym potwierdzaniu odkrywanych praw odgrywa zebrany materiał statystyczny.

Istnieje wiele dyscyplin naukowych, które uzupełniają i weryfikują teorie ekonomiczne, a także dostarczają niezbędnych narzędzi do przeprowadzania badań i analiz ekonomicznych. Jedną z nich jest statystyka. Dostarcza ona metod i narzędzi opisu poszczególnych kategorii ekonomicznych, które umożliwiają przedstawienie rzeczywistości gospodarczej w formie liczb. Ma to olbrzymie znaczenie