8083678527

Lokalizację zabudowań rządowych przedstawiają zachowane XIX. wieczne plany miasta np. plan Kondratienki z 1859 roku. Ze względu na niewielkie zmiany w zagospodarowaniu działki na przestrzeni XIX. stulecia oraz wiarygodność przekazów kartograficznych położenie zabudowań rządowych najlepiej omówić na podstawie planu Warszawy, wykonywanego przez Williama H. Lindleya w 1896 i aktualizowanego w 1897 roku” - il. 4,5. Ten rękopiśmienny, barwny plan precyzyjnie odwzorowuje obrysy wszystkich budynków omawianej posesji²⁴ oraz różnicuje materiał, z jakiego zostały wzniesione (czerwony - murowane; pomarańczowy - drewniane).Widzimy na nim murowany gmach główny Rządu Gubemialnego, ustawiony przy granicy z Ogrodem Krasińskich, zwrócony frontem w kierunku ul. Długiej. Ma dwa krótkie, boczne skrzydła dostawione prostopadle do zryzalitowanego korpusu. Po północno-wschodniej stronie gmachu, w narożniku, znajdują się trzy różnej wielkości zabudowania, zapewne gospodarcze (również murowane). Dwa z nich ustawione są w linii zabudowy głównego budynku i mają niewielkie drewniane przybudówki. Wymiary żadnego z tych budynków nie odpowiadają wymiarom części naziemnej przedmiotowego „bunkra", mimo zbliżonej do niego lokalizacji.

Zastosowana przy sporządzaniu planu dokładna skala wykonania (1:250) umożliwia nie tylko uzyskanie wiarygodnych danych dotyczących wymiarów poszczególnych obiektów, ale pozwala także na zauważenie wrysowanego muru ogrodzenia, do którego przylegają. Ogrodzenie jest wspólne dla przedmiotowej działki oraz sąsiedniego Ogrodu Krasińskich. Wyznacza też zachodnią granicę nieruchomości.

Poza wymienionymi budynkami na planie Lindleya znajduje się jeszcze prostokątny, murowany obiekt otoczony zielenią. Jest widoczny przed gmachem głównym. Inny, murowany dom, znajduje się w południowo-zachodniej części parceli. Kolejny, drewniany budynek pomocniczy umiejscowiony jest w samym rogu posesji.

Niemal przez cały XIX wiek i połowę XX wieku omawiana nieruchomość nr 561 B była własnością władz państwowych, zarządzaną przez wojsko. Od połowy XIX stulecia jej zabudowa służyła celom wojskowym. Najpierw mieściła Intendenturę Okręgu Warszawskiego²⁵, potem Departament X Gospodarczy Ministerstwa Spraw Wojskowych (Ministerstwa Wojny).²⁶ W 1932 roku przeszła na własność Funduszu Kwaterunku

²³    APW. Plan Lindleya z 1896 r. (skala 1:250) i z 1897 r. (skala 1:2500), za: Ogród Krasińskich w Warszawie. ROBiDZ w Warszawie.... op. cit., s.67,69

²⁴    Plan Lindleya dokumentuje również sytuację przestrzenną w obrębie przyległych parceli. Widać na nim zmiany jakie zaszły zwłaszcza na terenie dawnych koszar artyleryjskich. Istniejące zabudowania zostały rozebrane, podobnie jak zabudowania dawnej posiadłości biskupa Gembickiego (przy ul. Długiej 48). Cały teren planowany byl do parcelacji, przeprowadzonej w początkowym okresie XX w. W 1896 r. opracowano projekt wytyczenia nowych ulic bez nazwy. Jedna z nich prowadzić miała do ul. Bielańskiej. Podaję za: Zbiór Walerego Przyborowskiego (1892-1912) t.V. s.233 Archiwum Państwowe Warszawy - sygn. 546. Plany podziałów parcelacyjnych znajdują się także w księdze hip. nieruchomości 560 AiB- APW Oddział w Pułtusku, sygn. 573 ■⁵ Instytucja miała za zadanie zaopatrywanie wojskowych urzędów i oddziałów Okręgu Warszawskiego w żywność, umundurowanie itp. Podaję za: Dziesięciolecie inlendenlury polskiej sify zbrojnej 1918-28, pod red. kom. K. Rudolfa. Warszawa 1929. s. 223

²⁶ Wg Taryfły miasta st. Warszawy z 1859, 1912 i lat następnych - patrz przypis nr 21

Departament X Gospodarczy MSW miał w zakresie działania m.in. sprawy personalne, administracyjno-prawne, rachunkowo-kontrolne. zaopatrzeniowe - wg Dziesięciolecie inlendenlury... op.cit., s. 214

10