SCENARIUSZ LEKCJI 8
Cele i metody lekcji
świadomość zjawiska manipulacji w przekazach medialnych, znajomość niektórych technik manipulacyjnych, rozróżnianie pomiędzy informację, komentarzem, perswazję a manipulację, praca w grupach
Pojęcia i gtówne treści:
Informacja - w miarę obiektywny przekaz wiadomości o danym fakcie, zjawisku, problemie, przedmiocie czy osobie. Komentarz do informacji - subiektywna opinia o danym fakcie itd. Komunikat perswazyjny - informacja, której celem jest nakłanianie kogoś do swoich racji. Manipulacja informacyjna - komunikat perswazyjny, którego nie jest świadomy odbiorca aktu komunikacji, ukryty, podświadomy, odwra-cajęcy uwagę od istotnych elementów przekazu, podstępny.
Pomoce do zajęć:
przeczytaj uważnie fragment księżki Jarosława Rudniańskiego, Homo cogi-tans, Warszawa: Wiedza Powszechna 1981, s. 122-136, dostępny też na stro-nieinternetowej, www.kns.gower.pl/ filozofia/metody.htm Autor opisuje w nim 13 metod ograniczania swobodnego myślenia stosowanych w środkach masowego przekazu. Po dokładnej analizie przygotuj 13 fiszek (lub mniej zależnie od liczebności klasu) opi-sujęcych danę metodę np. Metoda zdania większości-propagowanie poględu, że wszyscy tak myślę. Metoda autorytatywnego świadectwa - operowanie twierdzeniami osób, które w danym środowisku uważane sę za autorytet. Metoda pozornego wyboru - przedstawia się kilka różnych punktów widzenia
danego problemu, lecz w taki sposób, iż nieco bardziej pozytywnie przedstawia się ten punkt widzenia, o jaki chodzi oddziałujęcemu. Metoda stereotypów - operowanie określonym schematem, obrazem danej osoby lub grupy osób czy też idei w stosunku do których pragnie się wzbudzić i utrwalić postawę negatywnę lub pozytywnę. Metoda powtarzania sloganów - powtarzanie krótkich haseł, które maję oddziaływać na odbiorcę, budzić określone uczucia i prowadzić do pożęda-nych zachowań.ltd.
Praca w grupach:
zadaniem uczniów (grupy 2-3 osobowe) jest dopasowanie odpowiednich przykładów do podanych metod manipulacji medialnej, z życia codziennego, zakupów sklepowych, reklamy, przekazów medialnych, debaty polityków. Wspólnie postarajcie się podyskutować na temat problemu manipulacji jako przekroczenia zasad etycznych i skutecznych metod obrony przed stosowaniem tych technik.
Pomyśl w wolnym czasie:
jak bronić się przed technikami manipulacji np. kiedy spotykamy sprzedawcę w sklepie, który promuje dany towar albo kiedy otrzymaliśmy kolejnę „bardzo atrakcyjnę" ofertę? Jakie informacje sę przed nami ukrywane? W jaki sposób możemy rozwijać krytyczne myślenie w tym zakresie, żeby ustrzec się przed technikami manipulacji? Czy do końca możemy jest to jednak możliwe?