5. Klasyfikacja śródlądowych dróg wodnych. Locja rzek, jezior i dróg wodnych w Polsce. Drogi wodne Europy.
6. Opory ruchu i rodzaje oporów. Układ fal wokół poruszającego się statku. Zwrotność i sterowność statków. Teoria steru. Stery statków i ich podział. Zasada działania, zalety i wady poszczególnych typów sterów. Działanie sterów przy ruchu statków wstecz. Cyrkulacja statku i charakterystyka okresów cyrkulacji. Wpływ pędnika, tonażu, zanurzenia, mocy maszyn, siły wiatru i prędkości prądu na sterowność i czynniki wpływające na stateczność kursową statków. Rodzaje napędów statków. Zasada działania śruby napędowej. Prądy opływające kadłub i ster statku jedno i dwuśrubowego oraz ich wpływ na zachowanie się statku i sterowność statku. Statki dwuśrubowe i zasada sterowania śrubami. Zjawiska w czasie ruchu na kanale. Jazda wzdłuż stromo opadającego dna. Myszkowanie statku. Wzajemny wpływ statków w czasie mijania i wyprzedzania. Wpływ wiatru i prądu na statek. Zasada przemieszczania promów na uwięzi pod działaniem prądu. Holowanie i pchanie statków. Sposoby holowania i opory statków holowanych. Zasady zestawiania zestawów holowniczych na różnych drogach wodnych i w różnych sytuacjach. Zwrotność holownika i zwrotność statków holowanych. Holowanie statków przy burcie i sterowność zestawów sprzężonych. Holowanie specjalne. Zalety systemu pchania statków. Dobór wielkości zestawów pchanych. Wymogi stawiane zestawom pchanym. Rodzaje i formy zestawów pchanych. Zestawianie zestawów pchanych i opory zestawów pchanych. Rozwiązania napędu i sterowania zestawów pchanych. Manewrowanie statkiem, zestawem pchanym i zestawem holowanym po śródlądowych drogach wodnych. Cechy manewrowe statków. Komendy manewrowe. Manewry podchodzenia i odchodzenia od nabrzeża w różnych warunkach nawigacyjnych statkiem jedno i dwuśrubowym oraz zestawem pchanym. Manewry zawracania i manewry przy zestawianiu zestawu pchanego i holowanego. Wprowadzanie i wyprowadzanie statków z portów i odgałęzień dróg wodnych. Prowadzenie statku w „dół” i w „górę” rzeki. Przejście statków przez zakola. Manewry napuszczania statku rufą. Manewry „najeżdżania na róg” Manewry kotwiczenia i odkotwiczenia statku. Prowadzenie statku pod żeglownym przęsłem mostu. Prowadzenie statków przez śluzy, pochylnie, podnośnie i jazy. Manewry i żegluga w czasie zjawisk lodowych. Żegluga w okresie niskich i wysokich stanów wody. Rodzaje statków i ich charakterystyka. Ładowność i wyporność statków.
13