8476758568

282 ARTYKUŁY

Jak tego dokonać? Wiele pomysłów, idei inspirowanych najróżniejszymi doświadczeniami pojawiło się ostatnio w Polsce. Zadaniem moim jest przedstawienie — oczywiście w ogromnym skrócie — różnych metod retrokonwersji stosowanych za granicą, rozwiązań już przedyskutowanych i wypróbowanych gdzie indziej, wypunktowanie ich wad i zalet, aby uniknąć — o ile to jest w ogóle możliwe — błędów, które inni popełnili i czerpać z przemyśleń z ostatnich dwudziestu lat. Niełatwe to zadanie, bowiem literatura na temat retrospektywnej konwersji jest bardzo obszerna i jednocześnie mocno nieaktualna. Na marginesie wspomnę tylko, iż mimo że prace nad retrospektywną konwersją sięgają lat sześćdziesiątych, zaczynając swój żywot w podobnym czasie co cała komputeryzacja w Stanach Zjednoczonych, to hasło „retrospec-tive conversion” pojawia się w Library Literaturę dopiero od 1988 r. Wcześniej zagadnienia te były opisywane pod hasłami: „cataloging” i „recataloging”. Aby dokonać odpowiedniego wyboru literatury, przejrzałam bibliografię z bazy danych LISA oraz najnowsze prace rejestrowane przez OCLC First Search (ok. 500 poz.). Większość prac poświęcono doświadczeniom związanym z indywidualnymi projektami, z których wybrałam jedynie niektóre, bardziej interesujące. Aby dokonać właściwego wyboru materiałów, a także dowiedzieć się o projektach nie wykazywanych w dostępnej literaturze przedmiotu, konsultowałam się z Peterem Burnettem z Bodleian Library w Oxfordzie', Philipem Bryantem i Annę Chapman z Bath², łanem Mowatem, Keithem Websterem i Margaret Graham z Newcastle³.

Artykuł nie rości sobie pretensji do przedstawienia wyczerpującego studium a przytoczone przykłady (w części znane z autopsji) ilustrują raczej rozważane problemy i — chociażby z powodu ograniczonych ram artykułu — z założenia nie dają pełnego obrazu sytuacji.

HISTORIA RETROSPEKTYWNEJ KONWERSJI

Warto zacząć od uwagi, że biblioteki od dawna katalogowały, rekatalogo-wały i rerekatalogowały, aby uzyskać dane w odpowiadającym im formacie⁴. Biblioteki, które wprowadziły pierwsze systemy w celu obsłużenia funkcji wypożyczeń, wykorzystywały dane przygotowane specjalnie dla nich, w cent-

¹    Dokonania Bodleian Library w Oksfordzie w zakresie retrospektywnej konwersji zgłębiałam razem z grupą bibliotekarzy i informatyków z pięciu innych bibliotek (Bydgoszcz, Łódź, Olsztyn, Poznań i Warszawa) w lutym 1996 r. w ramach wspólnego projektu TEMPUS poświęconego komputeryzaqi bibliotek. Jednym z punktów naszych zainteresowań było wypracowanie modelu współpracy bibliotek. W związku z tyra pod kierunkiem dra Richarda Hescllinc’a z Hull zapoznawaliśmy się ra.in. z OCLC, BLCMP, Laser i projektami retrospektywnej konwersji w Oxfordzic i Cambridge. Pan Peter Burnett przygotował rai także materiały do pracy na tym tematem, za co składam mu podziękowania.

²    Pan Philip Bryant, do niedawna kierujący pracami znanego ośrodka UKOLN (The United Kingdom Office for Library Networking) na uniwersytecie w Bath, uznawany jest w Anglii za najlepszego specjalistę w zakresie retrospektywnej konwersji. Wspólnie z Ann Chapman przygotował on raport o stanie retrokonwersji w Anglii oraz propozycje na przyszłość. Spotykając się z nimi, uzyskałam dodatkowe materiały i cenne rady wynikające z długoletniego doświadczenia, za co także jestem niezmiernie wdzięczna.

⁵ łan Mowat i Kcith Webster z zaprzyjaźnionej Biblioteki Uniwersyteckiej w Newcastle, pomagali rai w uzyskaniu materiałów oraz służyli przykładem konwersji dokonywanej w ich bibliotece. Natomiast pani Margaret Graham ze szkoły bibliotekarskiej Uniwersytetu Norlhumbria także w Newcastle dzieliła się ze mną swoimi doświadczeniami i niepublikowanymi materiałami z najnowszej konferencji poświęconej tej sprawie, którą to konferencję zorganizowano w Glasgow w maju 1996 r.

⁴ R. C Carter, S. Bruntjcn: Data conversion New York 1983 s. 3.