plik


ÿþ(Wpisuje zdajcy przed rozpoczciem pracy) KOD ZDAJCEGO ZESTAW ZADAC Z BIOLOGII POZIOM PODSTAWOWY GRUDZIEC ROK 2004 Czas pracy 120 minut Instrukcja dla zdajcego 1. Prosz sprawdzi, czy zestaw zadaD zawiera 12 stron. 2. Prosz uwa|nie czyta wszystkie polecenia. 3. Odpowiedzi trzeba czytelnie zapisa w miejscu na to przeznaczonym przy ka|dym zadaniu. 4. Podczas rozwizywania zadaD mo|na korzysta z oBówka, linijki, gumki. 5. Prosz pisa tylko w kolorze niebieskim lub czarnym; nie pisa oBówkiem. 6. Nie wolno u|ywa korektora, bBdne zapisy nale|y wyraznie przekre[li. 7. Obok ka|dego zadania podana jest maksymalna liczba Za rozwizanie punktów, któr mo|na uzyska za jego poprawne wszystkich zadaD rozwizanie. mo|na otrzyma {yczymy powodzenia! 50 punktów (Wpisuje zdajcy przed rozpoczciem pracy) PESEL ZDAJCEGO Zadanie 1. (2 pkt) Rysunki A, B, C, D, E przedstawiaj elementy morfotyczne krwi czBowieka. A B C D E Podaj, który rysunek przedstawia granulocyt oraz okre[l podstawow funkcj tej krwinki w organizmie. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 2. (2 pkt) Rysunek przedstawia budow stawu. WymieD dwa elementy budowy tego stawu, które wpBywaj na zmniejszenie tarcia w jamie stawowej i okre[l, w jaki sposób ka|dy z tych elementów speBnia t funkcj. 1. ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... 2 Zadanie 3. (2 pkt) Schematy A i B ilustruj antagonizm pracy mi[ni ramienia. Skonstruuj tabel oraz zapisz w niej stan (skurcz lub rozkurcz) ka|dego z mi[ni ramienia w sytuacjach przedstawionych na schematach A i B. Zadanie 4. (2 pkt) Schemat przedstawia w uproszczony sposób wymian gazow wewntrzn w organizmie czBowieka. Opisz na podstawie schematu rol hemoglobiny w wewntrznej wymianie gazowej. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 3 Zadanie 5. (1 pkt) Rzski nabBonka migawkowego dróg oddechowych naBogowego palacza wykazuj obni|on aktywno[ ruchow. Wyja[nij, jakie znaczenie ma ten fakt dla zdrowia palacza. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 6. (2 pkt) Tabela przedstawia udziaB oddychania beztlenowego i tlenowego w wytwarzaniu energii podczas pracy mi[ni trwajcej przez okre[lony czas. Oddychanie beztlenowe Oddychanie tlenowe Czas pracy (%) (%) 5 s 95 5 1 min 70 30 4 min 30 70 10 min 10 90 30 min 6 94 Okre[l tendencj zmian w udziale oddychania beztlenowego i tlenowego podczas pracy mi[ni i na tej podstawie wyja[nij, dlaczego kilkunastominutowa rozgrzewka powinna poprzedza wBa[ciwe wiczenia sportowe. ...................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 7. (1 pkt) W Buku odruchowym wystpuj nastpujce elementy: efektor, receptor, neuron ruchowy, neuron czuciowy i neuron po[redniczcy. Uporzdkuj elementy Buku odruchowego zgodnie z kierunkiem przepBywu impulsu nerwowego. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 4 Zadanie 8. (2 pkt) Autonomiczny ukBad nerwowy reguluje prac narzdów wewntrznych za pomoc wBókien nerwowych wspóBczulnych i przywspóBczulnych. Podaj zasad oddziaBywania obu cz[ci ukBadu autonomicznego na narzdy oraz uzupeBnij tabel z przykBadami jego funkcjonowania. ....................................................................................................................................................... Autonomiczny ukBad nerwowy wspóBczulny przywspóBczulny & & & & & & & & & & & & & & & & & .. zw|enie zrenicy oka przyspieszenie akcji serca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. & & & & & & & & & & & & & & & & & .. zwikszenie perystaltyki jelit Zadanie 9. (2 pkt) Rysunki 1, 2, 3 przedstawiaj zale|no[ reakcji neuronu (wytwarzania potencjaBu czynno[ciowego) od nasilenia bodzca. Zale|no[ t wyra|a zasada wszystko albo nic. Wyja[nij, wskazujc odpowiednie rysunki, na czym polega reakcja neuronu na bodzce zgodnie z zasad wszystko albo nic. ..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 5 Zadanie 10. (2 pkt) Za kontrol i regulacj poziomu cukru we krwi odpowiadaj ukBady: nerwowy i hormonalny. Dla ka|dego z tych ukBadów podaj nazw narzdu (lub cz[ci narzdu) i przedstaw jego reakcj na podwy|szone st|enie glukozy we krwi. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 11. (2 pkt) Poziom wapnia we krwi reguluj hormony: parathormon i kalcytonina, przyspieszajc odpowiednio nastpujce procesy: a) uwalnianie wapnia z ko[ci b) przesuwanie wapnia do ko[ci c) wydalanie wapnia z moczem d) wchBanianie wapnia z jelita i kanalików nerkowych UzupeBnij schemat tak, by prawidBowo przedstawiaB mechanizm regulacji poziomu wapnia we krwi. W tym celu okre[l i wpisz poziom wapnia (podwy|szony/obni|ony) oraz przyporzdkuj ka|demu z hormonów jeden wBa[ciwy dla niego proces (spo[ród a-d) ............. parathormon ......................... ......................... 2+ 2+ poziom Ca we krwi poziom Ca we krwi ............. kalcytonina Zadanie 12. (2 pkt) Osobie ukszonej przez |mij nale|y jak najszybciej poda odpowiedni surowic odporno[ciow. Podaj, jaki skBadnik tej surowicy i w jaki sposób zwalczy toksyny, które dostaBy si do organizmu z jadem |mii. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 6 Zadanie 13. (2 pkt) Nerka jest wa|nym narzdem regulujcym skBad i ilo[ pBynów ustrojowych. W tabeli przedstawiono [redni, prawidBow zawarto[ niektórych skBadników osocza krwi, moczu pierwotnego i ostatecznego (w %). SkBadnik Osocze Mocz pierwotny Mocz ostateczny Woda 90-92 99 98-99 BiaBka 7-9 0 0 Glukoza 0,1 0,1 0 Sód 0,3 0,3 0,4 Kreatynina 0,001 0,001 0,075 Mocznik 0,03 0,03 2,0 Wypisz z tabeli skBadnik, który nie ulega filtracji w nefronie oraz skBadnik, który ulega w nim caBkowitej resorpcji (wchBanianie zwrotne). Uzasadnij swój wybór dla ka|dego skBadnika, posBugujc si danymi z tabeli. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 14. (2 pkt) Wielu chorób nerek i dróg moczowych mo|na unikn, przestrzegajc podstawowych zasad higieny. Podaj dwa zalecenia, których nale|y przestrzega w trosce o prawidBowe funkcjonowanie ukBadu wydalniczego oraz wyja[nij, dlaczego. 1. ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... 2. ..................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Zadanie 15. (2 pkt) Uporzdkuj poni|sze okre[lenia wedBug podanego schematu tak, by przedstawiaBy kolejne etapy rozwoju zarodkowego czBowieka (od poczcia): bruzdkowanie, zygota, implantacja, gamety, blastocysta, zapBodnienie, zarodek. Schemat porzdkowania: proces etap 1 etap 2 & & & ....................................................................................................................................................... 7 Zadanie 16. (2 pkt) W ukBadzie pokarmowym wydzielane s soki trawienne o ró|nym skBadzie dostosowanym do etapu trawienia pokarmu. Wska| na rysunku i podaj nazw narzdu, w którym wydzielany jest kwas solny oraz podaj jedn funkcj, jak ten kwas w nim speBnia. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 17. (2 pkt) WBosieD spiralny i glista ludzka to paso|yty wnikajce do organizmu czBowieka przez ukBad pokarmowy. Porównaj sposoby, w jakie czBowiek zara|a si wBo[niem i glist (podaj nazwy form inwazyjnych) oraz sposoby zapobiegania tym zara|eniom. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 8 Zadanie 18. (2 pkt) Rysunek przedstawia uzbienie czBowieka: A- mleczne, B- staBe. Cyfry 1-4 oznaczaj rodzaje zbów. PosBugujc si nazwami rodzajów zbów, podaj dwie ró|nice midzy uzbieniem mlecznym i staBym. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 19. (2 pkt) W tabeli zestawiono warto[ci od|ywcze kilku produktów spo|ywczych. Warto[ od|ywcza Ilo[ Lp. Produkt spo|ywczy Warto[[kcal] zawarto[[g] [g] energetyczna biaBka tBuszczów cukrów 1. frytki 120 286 4,1 9,2 46.4 2. saBatka jarzynowa z majonezem 100 204 3,1 13,9 16,5 3. kurczak gotowany 100 158 18,6 9,3 -- 4. surówka z marchwi i jabBka 120 140 1,8 6,3 18,8 5. ziemniaki 150 131 2,6 0.2 30.0 6. kotlet schabowy 100 589 25,5 45,9 18,6 Z podanych produktów uBó| zestaw obiadowy zalecany dla osoby z nadwag, podajc numery wybranych trzech produktów. Uzasadnij swój wybór jednym argumentem. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 9 Zadanie 20. (1 pkt) Wska| prawidBowy zestaw zwizków uczestniczcych w transkrypcji: A. mRNA, rybosomy, tRNA, aminokwasy, B. DNA, polimerazy RNA, rybonukleotydy, C. RNA, polimeraza DNA, rybonukleotydy, D. DNA, polimeraza DNA, deoksyrybonukleotydy. ....................................................................................................................................................... Zadanie 21. (1 pkt) Najkrótszy gen odkryty w 22 ludzkim chromosomie skBada si z 1000 nukleotydów, z których 667 nukleotydy to introny. Okre[l maksymaln liczb aminokwasów w biaBku kodowanym przez ten gen. ....................................................................................................................................................... Zadanie 22. (2 pkt) W biosyntezie biaBka istotn rol odgrywaj sekwencje nukleotydowe RNA zwane antykodonami i kodonami nonsensownymi ( stop ). Okre[l znaczenie tych sekwencji w biosyntezie biaBka. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 23. (2 pkt) U czBowieka allele (IA, IB) warunkujce grupy krwi A i B dominuj nad allelem (i) grupy 0. M|czyzna z grup krwi A, którego matka miaBa grup krwi 0, posiada potomstwo z kobiet o grupie krwi AB. Zapisz genotypy obu rodziców i okre[l prawdopodobieDstwo urodzenia si dziecka z grup krwi B. ...................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 10 Zadanie 24. (2 pkt) Na wielu produktach spo|ywczych znajduje si wa|na dla osób chorych na fenyloketonuri informacja o tym, |e produkty te zawieraj fenyloalanin. Podaj i wyja[nij znaczenie tej informacji dla chorych na fenyloketonuri. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 25. (2 pkt) Ekosystem jest podstawowym ukBadem ekologicznym w przyrodzie, w którym wyró|nia si dwie gBówne cz[ci: EKOSYSTEM = X + BIOTOP Podaj nazw i zdefiniuj cz[ ekosystemu oznaczon liter X. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 26. (2 pkt) Schemat przedstawia przykBad BaDcucha pokarmowego wystpujcego w jeziorach. sandacz fitoplankton zooplankton ukleja okoD Wypisz ze schematu organizmy, bdce producentami oraz okre[l rodzaj zale|no[ci pokarmowej midzy uklej i sandaczem. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 11 Zadanie 27. (2 pkt) Freony to fluorowcopochodne metanu stosowane jako czynnik chBodzcy w lodówkach i gaz no[ny w aerozolach. W atmosferze zwizki te, poprzez chlor w nich zawarty, zapocztkowuj cig rekcji przedstawionych na schemacie: Okre[l, na czym polega wpByw freonów na atmosfer i w konsekwencji na organizmy |ywe oraz zaproponuj dziaBanie czBowieka poprawiajce stan [rodowiska w tym zakresie. ...................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... 12

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
asd zestaw zad
19 06 2004 zestaw1
26 06 2004 zestaw2
2004 zestaw zadan klucz
Załącznik nr 18 zad z pisow wyraz ó i u poziom I
zestawy cwiczen przygotowane na podstawie programu Mistrz Klawia 6
zadanie domowe zestaw
[Audi A4 8E ] Zestaw naprawczy do luzujacej sie rolety w Avancie B6 i B7

więcej podobnych podstron