�wiadkowie Jehowy od wewn�trz -Wst�p -Wykaz skr�t�w -W g��wnej siedzibie �wiadk�w -Zbory -Zebrania - Studium nauk towarzystwa Stra�nica -G�osiciele "Nowej ewangelii" -Modlitwa -Obchodzenie pami�tki -Chrzest -Wykluczenie z organizacji -�wiadkowie Jehowy wobec wykluczonych -Moralno�� -��u�ba g�osicielska -�ycie ma��e�skie i rodzinne -�wiadkowie Jehowy jako obywatele -Zdrowie psychiczne -Jak rozmawia� ze �wiadkami Jehowy -Organizacja �wiadk�w Jehowy w ocenie by�ych jej cz�onk�w -Wypowiedzi autor�w ksi��ki i artyku��w o �wiadkach Jehowy -Bibliografia Redaktor O. Sebastian Ruszczycki OCD Redakcja techniczna i sk�ad komputerowy O. Elizeusz Bagi�ski OCD IMPRIMI POTEST O. dr Wies�aw Kiwior OCD Prowincja� Prowincji Krakowskiej Karmelit�w Bosych Krak�w, dnia 8 marca 1999 r. Nr 135/99 IMPRIMATUR Jan Szkodo�, wik. gen. Krak�w, dnia 17 marca 1999 r. L. 382/99 Wydawnictwo Karmelit�w Bosych 31-222 Krak�w, ul. Z. Glogera 5 tel.: [phone] fax: [phone] ISBN 83-87527-44-0 WST�P Po�wi�caj�c t� kolejn� ksi��k� �wiadkom Jehowy, nie pragniemy bynajmniej przez to lekcewa�y� zagro�enia, jakie niesie ze sob� ka�da inna sekta, niezale�nie od tego sk�d do nas przybywa i jak� nosi nazw�. Istniej� jednak�e sekty, kt�re stanowi� wyj�tkowe niebezpiecze�stwo dla wiary wielu katolik�w. Do takich sekt, kt�re niejako w swym programie dzia�ania maj� wypisany antykatolicyzm, zaliczy� musimy w�a�nie organizacj� �wiadk�w Jehowy. Przed jej zgubnym wp�ywem przestrzega� ju� �w. Maksymilian Maria Kolbe. Katolicy w Polsce powinni wi�c lepiej sobie u�wiadomi�, �e nie istnieje w Polsce jak dot�d �adna inna sekta, kt�ra odnosi�aby tak wielkie sukcesy, i to ich kosztem. Jest to mo�liwe dzi�ki doskonale zorganizowanej i konsekwentnie prowadzonej akcji propagandowej: ulica po ulicy i dom po domu. Do�wiadczenie potwierdza, �e cz�onkowie tej organizacji nigdy si� nie zniech�caj� i raz wyproszeni z katolickiego domu, powr�c� niebawem, ale dla niepoznaki w zmienionym sk�adzie, aby dalej sia� k�kol swych b��dnych i przewrotnych w swej istocie nauk. Nic wi�c dziwnego, �e ka�dego roku organizacja �wiadk�w Jehowy zbiera tak obfite �niwo: kilkaset tysi�cy nowych cz�onk�w na �wiecie, a wiele tysi�cy Polsce (rok 1998 okaza� si� dla nich wyj�tkowo niepomy�lny, gdy� zdo�ali ochrzci� �tylko" 4 516 os�b, zamiast jak zwykle 6-7 000). Dla orientacji podajemy, �e w Polsce mamy obecnie prawie 124 tys. �wiadk�w Jehowy ( w �wiecie jest ich blisko 5, 9 mln). Je�li uwzgl�dnimy jeszcze osoby, kt�re z nimi ju� �studiuj�" i osoby, kt�re w jaki� spos�b z nimi sympatyzuj�, og�ln� liczb� os�b uzale�nionych od tej organizacji nale�y zwielokrotni� (��cznie z nie ochrzczonymi dzie�mi �wiadk�w, liczby te wynosz�: dla Polski ponad 233 tys., dla ca�ego �wiata prawie 14 mln). �wiadkowie nie mog� wi�c by� traktowani jako problem marginesowy i lokalny. Nasza ksi��ka powinna w�a�ciwie nosi� tytu� m�wi�cy o zatrutych owocach nauk �wiadk�w Jehowy. Istotnie, g��wny cel, kt�ry nam przy�wieca� przy jej pisaniu, by�o pragnienie zaprezentowania zgubnych owoc�w antychrze�cija�skich nauk Towarzystwa Stra�nica. Owoce te b�d� �atwe do zauwa�enia na ka�dej prawie stronie tej ksi��ki. Aby ten cel zrealizowa�, pos�u�ymy si� licznymi �wiadectwami by�ych �wiadk�w Jehowy, w�r�d kt�rych znale�li si� m.in. R. Franz, R. Solak, W.J. Schnell ( ich wiarygodno��, naszym zdaniem, nie powinna budzi� wi�kszych w�tpliwo�ci), oraz wypowiedziami os�b, kt�re dobrze znaj� t� sekt� (zob. rozdzia�. XVIII). Ksi��ka sk�ada si� z licznych rozdzia��w, ale ich uk�ad odpowiada pewnej przyj�tej przez nas koncepcji: �od g�ry do do�u". Najpierw przybli�ymy wi�c miejsce (z historycznego punktu widzenia b�d� to miejsca), w kt�rym uk�ada si� jehowickie nauki i z kt�rego rozlewaj� si� one dalej, na ca�y �wiat. Nast�pnie, po ukazaniu �ycia i dzia�alno�ci �wiadk�w Jehowy w ich g��wnej siedzibie w Brooklynie, zajmiemy si� �yciem i aktywno�ci� zbor�w, kt�re stanowi� podstawowy element ca�ej organizacji. Wyjdziemy tak�e poza zb�r, aby przypatrze� nieco �yciu ma��e�skiemu i rodzinnemu �wiadk�w, w kt�rym zatrute owoce nauk Towarzystwa Stra�nica b�d� szczeg�lnie widoczne. Za bardzo wa�ny rozdzia� uwa�amy ten, kt�ry po�wi�cili�my zdrowiu psychicznemu �wiadk�w. W ksi��ce nie zabraknie te� wskaz�wek, w jaki spos�b nale�a�oby rozmawia� ze �wiadkami. Ksi��k� zamkn� wypowiedzi os�b, kt�re by�y zwi�zane z organizacj� (byli �wiadkowie Jehowy), jak i tych, kt�rzy szczeg�lnie interesuj� si� t� sekt� i pisz� na jej temat. To g��wnie dzi�ki tym osobom, a wi�c ich wypowiedziom i �wiadectwom, ksi��ka ta nabiera warto�ci. 1 to oni w rzeczywisto�ci s� jej autorami. Jako autor mam cich� nadziej�, �e t� ksi��k� odpowiem, przynajmniej w cz�ci, na pro�by tych by�ych �wiadk�w Jehowy, kt�rzy prosili mnie w swych listach, abym w nast�pnej ksi��ce (je�li tak� zamierzam napisa�) podj�� wiele innych spraw, kt�rych zabrak�o we wcze�niej wydanych przeze mnie ksi��kach (zob. Bibliografia). Ksi��k� t� traktuj� wi�c jako konieczne uzupe�nienie i moj� odpowied� na wspomniane wy�ej pro�by. W ostatnich latach ukaza�o si� kilka nowych pozycji o �wiadkach Jehowy. O jednej z nich nale�y koniecznie wspomnie�. Na pocz�tku ub. roku wysz�o nowe i poszerzone wydanie cennej ksi��ki W�odzimierza Bednarskiego, kt�ra otrzyma�a nieco poszerzony tytu�: W obronie wiary. Pismo �wi�te a nauka �wiadk�w Jehowy, innych sekt i wyzna� niekatolickich*. Jest to jak dot�d jedyna u nas ksi��ka, kt�ra tak kompetentnie i tak wyczerpuj�co przedstawia najwa�niejsze nauki sekty i uzasadnia ich b��dno�� w oparciu o autorytet Pisma �w. i solidn� znajomo�� doktryny Ko�cio�a katolickiego. Polecam wi�c bardzo t� ksi��k� tym wszystkim zainteresowanym, kt�rzy pragn� lepiej pozna� i zrozumie� fenomen �wiadk�w Jehowy. I na koniec pragn� serdecznie podzi�kowa� Dyrektorowi Wydawnictwa Karmelit�w Bosych w Krakowie, Ojcu Benedyktowi Belgrau OCD oraz Ojcu Sebastianowi Ruszczyckiemu OCD, redaktorowi tej ksi��ki, bez kt�rych �yczliwo�ci i pomocy nie mog�aby si� ona ukaza�. Szczeg�lnie za� dzi�kuj� Ojcu Sebastianowi za jego �cis�� wsp�prac� i wiele cennych uwag, dzi�ki kt�rym ksi��ka ta tak wiele zyska�a. WYKAZ SKROT�W I . Skr�ty ksi�g Pisma �w. wg Biblii Tysi�clecia (BT), wyd. 3. 2. Skr�ty ksi��ek �wiadk�w Jehowy B - B�dziesz m�gl �y� wiecznie w raju na ziemi, Brooklyn N.Y. 1982 (wyd. polskie - 1984). H - �wiadkowie Jehowy - glosiciele Kr�lestwa Bo�ego, Brooklyn N.Y. 1995. P - Prowadzenie rozm�w na podstawie Pism, Brooklyn N.Y. 1991. W - Wiedza, kt�ra prowadzi do �ycia wiecznego, Brooklyn N.Y. 1995. 3. Skr�ty ksi��ek cz�ciej cytowanych o �wiadkach Jehowy GP - G. Pape, Bylem �wiadkiem Jehowy, Warszawa 1991. HT - H.-J. Twisselmann, Od �wiadka Jehowy do �wiadka Jezusa Chrystusa, Warszawa 1994. JB - J.R. Bergman, [ �wiadkowie Jehowy a zdrowie psychiczne - oprac. fragment�w ksi��ki dra Bergmana (1987) przez T. Po�genska w t�um. K. S�upskiego; zob. Bibliografia ]. KG - K. Guindon, Prawda was wyzwoli, Krak�w I 995. RF - R. Franz, Kryzys sumienia, Gdynia 1997. RS - R. Solak, Prorocy z Brooklynu, Toru� 1992. TK - T. Kunda, Aby� nie wpadl w sidla Zlego!, Gdynia-Warszawa 1991. skr�t�w 4. Inne skr�ty Biblia NW - Pismo �wi�te w Przekladzie Nowego �wiata, 1997, (Biblia jehowicka). CK - Cia�o Kierownicze organizacji �wiadk�w Jehowy BP - Biblia Pozna�ska, wyd. 2. Uwaga. * Jako og�ln� zasad� przyj�to, �e nie b�dziemy podawali nazwisk by�ych �wiadk�w Jehowy w ich pe�nym brzmieniu, je�li nie s� oni autorami osobnych publikacji, wykorzystanych w tej ksi��ce. * Wszystkie teksty uj�te w nawiasy kwadratowe [ ] pochodz� od autora. WS - W. J. Schnell, Trzydzie�ci lat w niewoli �Stra�nicy", (bez m. i r. wyd.). W G��WNEJ SIEDZIBIE �WIADK�W JEHOWY Ka�dy �wiadek Jehowy, gdy zostanie zapytany o korzenie jego w�asnej wiary, odpowie nam bez wahania s�owami, kt�re odnajdziemy w ich instrukta�owym podr�czniku Prowadzenie rozm�w na podstawie Pism (P): "Wed�ug Biblii rodow�d �wiadk�w Jehowy ci�gnie si� od wiernego Abla" (s. 348). Nast�pnie otworzy prawdopodobnie Pismo �w. na Hbr 1 1, 4 ~ 12, 1 z NT i odczytuj�c ten tekst zaakcentuje zdanie, w kt�rym jest mowa o "wielkim ob�oku �wiadk�w" (wg Biblii NW). By� mo�e, �e swoj� wypowied� uzupe�ni jeszcze jednym wersetem biblijnym, tym razem z Apokalipsy, aby podkre�li�, �e Jan Aposto� pisze w nim o Jezusie Chrystusie jako "�wiadku wiernym i prawdziwym" (3, 14) i doda ju� od siebie, �e Jezus "by� najwi�kszym �wiadkiem Jehowy" (P 348). Na udzieleniu tych kilku zwi�z�ych informacji, wi�kszo�� �wiadk�w ( jak s�dzimy ) wola�aby zako�czy� rozmow� na ten temat staraj�c si� zainteresowa� rozm�wc� "prawd�", kt�r� g�osz�. A co z tymi, kt�rym nie wystarczy�yby powy�sze informacje i chcieliby dowiedzie� si� od �wiadk�w czego� wi�cej o przesz�o�ci "organizacji Jehowy"(P 223)? Wobec takich os�b �wiadkowie b�d� zmuszeni ujawni� nieco wi�cej szczeg��w, co woleliby od�o�y� na p�niej, jak ju� dana osoba zacznie darzy� ich pewnym zaufaniem. Tak� osob� b�dzie mo�na w�wczas o wiele �atwiej wtajemniczy� w tzw. "nowo�ytn� histori� �wiadk�w Jehowy", kt�r� zapocz�tkowa� w ub. wieku w Stanach Zjednoczonych zamo�ny kupiec �ydowski Karol Russell i jego "badacze" Pisma �w. (por. P 348~349). Wtedy te� by�oby znacznie �atwiej przekona� j�, �e utworzona w 1931 r. przez J. F. Rutherforda, nast�pc� Russella, Organizacja �wiadk�w Jehowy, stanowi tylko "przywr�cenie chrystianizmu z I wieku n.e." po "wielkim odst�pstwie" Ko�cio�a (P 349; por. H 33~40 ). Ale nie jest celem tej ksi��ki powtarzanie tego, co na temat pocz�tk�w i historii �wiadk�w Jehowy napisali�my przy innej okazji'. Na tych stronach ograniczymy si� tylko do podania kilka szczeg��w historycznych, kt�re pozwol� nam zlokalizowa� miejsce, a raczej miejsca, w kt�rych mie�ci�a si� i mie�ci si� obecnie centrala sekty na ca�y �wiat. 1 powiedzmy to mo�e od razu, �e tym miejscem od blisko stu lat jest Brooklyn, dzisiaj jedna z dzielnic Nowego Jorku. To w�a�nie w Brooklynie przebywa stale kilkunastoosobowa grupa kierownicza sekty, tzw. "Cia�o Kierownicze" (CK), sk�adaj�ce si� ( w co maj� wierzy� wszyscy �wiadkowie ) wy��cznie z "namaszczonych duchem �wi�tym" ich wsp�braci, a kt�rych Jehowa przeznaczy� do kr�lowania w niebie w gronie 144 000 os�b. To pod kierunkiem tych ludzi opracowuje si� wszystkie "prawdy" biblijne i to oni zatroszczyli si� o opracowanie "biblijnej" historii �wiadk�w Jehowy dla swoich cz�onk�w, kt�ra si�ga wspomnianego Abla (por. H lOn). Ale skoro ju� �w. Pawe� udzieli� Tymoteuszowi cennej wskaz�wki, aby nie pozwala� wiernym "zajmowa� si� ba�niami" (1 Tm 1, 4), przeto i my pragniemy od razu podj�� zasygnalizowany wcze�niej temat, kt�ry pozwoli nam przyjrze� si� nieco bli�ej "nowo�ytnym" losom siedziby sekty. 1. Losy g��wnej siedziby Towarzystwa Stra�nica G��wna siedziba Towarzystwa Stra�nica (cz�sto stosowany skr�t "Towarzystwa Traktatowego ~ Stra�nica Syjo�ska", za�o�onego w 1881 r. przez Karola Russella i przekszta�conego przez niego w 1884 r. w sp�k� akcyjn�), kt�r� nazwano "Biurem G��wnym", mie�ci�a si� pocz�tkowo w Pittsburghu, p�niej w Allegheny, rodzinnym mie�cie Russella (dzi� przedmie�ciu Pittsburgha). Dosy� dynamiczny rozw�j sekty zmusi� Russella do ci�g�ej rozbudowy siedziby. Tak powsta� w 1889 r. wielokondygnacyjny gmach przy Arch Street w Allegheny, kt�ry ochrzczono nazw� "Dom Bo�y", czyli "Betel". Dom ten s�u�y� "ludziom Stra�nicy"(jak ich czasami nazywano) przez 19 lat. Jednak�e narastaj�ca niech�� do "badaczy" Pisma �w. w Allegheny, wywo�ana g��wnie kompromituj�cymi procesami "pastora" Russe11a2, zmusi�a ich do przeniesienia w�asnej siedziby w nowe miejsce. Na now� siedzib� wybrano nowojorski Brooklyn. W roku 1908 przedstawiciele Towarzystwa Stra�nica zakupili wi�c w Brooklynie by�y dom misyjny Ko�cio�a kongregacjonalist�w przy Hicks Street ("Plymouth Bethel") i inny jeszcze budynek, znajduj�cy si� w pobli�u. Ten pierwszy, po przebudowaniu, nazwano "Przybytkiem Brookly�skim" i ulokowano w nim biura Towarzystwa oraz sal� zebra�. Drugi budynek, kt�ry s�u�y� za dom mieszkalny dla pracownik�w g��wnej siedziby Towarzystwa, otrzyma� wcze�niejsz� nazw� "Betel", tak jak to by�o w Allegheny. Podczas pobytu Rutherforda w wi�zieniu (1918~1919), na kt�re zas�u�y� sobie nawo�ywaniem do sprzeciwu wobec pe�nienia s�u�by wojskowej (otrzyma� wyrok 20 lat pozbawienia wolno�ci, ale pr�dko wyszed� po zap�aceniu kaucji w wysok. 10 tys. dol.) Przybytek Brookly�ski sprzedano, natomiast Dom Betel zamkni�to. To czasowe opuszczenie Brooklynu w 1918 r. by�o podyktowane nie tylko trudno�ciami ~ jak pisz� ~ ze zdobyciem w�gla, ale wynik�o ono r�wnie� z "nienawi�ci do Badaczy Pisma �wi�tego, tak powszechnej w�wczas w Nowym Jorku" (H 577). Gdy w roku 1919 Rutherford opuszcza� wi�zienie, Biuro G��wne Towarzystwa Stra�nica dzia�a�o na powr�t w Pittsburghu, jednak przeprowadzka do Brooklynu nast�pi�a jeszcze tego samego roku, w pa�dzierniku. Sprawdzianem s�uszno�ci tej decyzji mia�a by� "pr�ba z w�glem", jakiej Rutherford podda� Jehow� Boga. Nast�pca Russella chcia� mie� "pewno��", �e taka jest wola Bo�a i dlatego poleci� zam�wi� u w�adz a� 500 ton w�gla w sytuacji, gdy jego zdobycie w tamtym czasie nie by�o �atwe. Gdy wi�c w�giel nadszed�, Badacze uznali to za "nieomyln� wskaz�wk�", �e powr�t do Brooklynu odpowiada "woli Bo�ej" (H 578). Min�o kilka kolejnych miesi�cy od ponownego pojawienia si� Badaczy w Brooklynie, a oto zdarzy� si� kolejny "cud": Badacze, kt�rych by�o w tamtym czasie zaledwie kilkana�cie tysi�cy (prawie po�owa Badaczy odesz�a nied�ugo po �mierci Russella w 1916 r.), z "przychylno�ci Jehowy" zakupili now� maszyn� rotacyjn� do drukowania czasopism. Tak nowoczesnych maszyn w USA by�o tylko kilka, gdy� by�y one niezwykle drogie. Rutherford nabywa kolejne budynki i przystosowuje je do przysz�ych zada�. W roku 1920 Badacze dysponuj� ju� kompletn� drukarni�, chocia� jeszcze nie tak wielk�, ale "dobrze wyposa�on�" (H 578). W dwa lata p�niej Rutherford zakupi� ca�y sprz�t, kt�ry jest niezb�dny do samodzielnego wydawania ksi��ek, czyli wszystko to, co jest potrzebne "do sk�adania, galwanotypii, drukowania i oprawiania" (H 580). Ca�y ten drogi sprz�t ulokowano w wynaj�tym sze�ciokondygnacyjnym budynku. Nie min�y kolejne 4 lata, a Badacze byli ju� w posiadaniu nowoczesnej maszyny drukarskiej, sprowadzonej z Niemiec. Dzisiaj chwal� si�, �e "wszystko przemawia za tym, �e by�a to pierwsza w Ameryce maszyna rotacyjna do produkcji ksi��ek" (H 581). Nie dziwi wi�c, �e jeszcze za prezydentury Rutherforda w Brooklynie "rocznie produkowano miliony egzemplarzy czasopism i broszur, a pr�cz tego codziennie a� 10 000 ksi��ek" (H 585). Rodzi si� wi�c uzasadnione pytanie: sk�d Rutherford bra� na to wszystko pieni�dze? Ale �wiadkowie Jehowy wol� milcze� na ten temat. Dla nas jest oczywiste, �e nieliczni i niezbyt zamo�ni Badacze nie mogliby sobie pozwoli� na stworzenie tak ogromnej i tak nowoczesnej bazy wydawniczej w Brooklynie i �e kto� musia� im w tym pom�c. Odpowied� na postawione pytanie nadesz�a nieoczekiwanie ju� w 1924 r., gdy si� okaza�o, �e Badacze Pisma �wi�tego s� zale�ni finansowo od masonerii. W tym to w�a�nie roku, podczas rozprawy s�dowej w St. Gallen w Szwajcarii, przed�o�ono dow�d: autentyczny list masona wysokiego stopnia datowany na 27 grudnia 1923 r. w kt�rym czytamy m.in.: "My dajemy badaczom Pisma w wiadomej, bezpo�redniej drodze znaczn� kwot�, zaofiarowan� przez pewn� grup� braci [mason�w], kt�rzy zarobili na wojnie [I wojnie �wiatowej] kolosalne pieni�dze. Dla ich grubego portfela suma ta nie gra �adnej roli". Zwr��my jeszcze uwag� na niezwykle wa�ne zako�czenie tego listu: "Zasad�, kt�ra ma na celu podb�j danego kraju, jest wykorzysta� jego s�abo�ci, podkopa� jego podwaliny. Katolicy i ich dogmaty stoj� na przeszkodzie naszym planom, a zatem musimy wszystko uczyni�, aby zmniejszy� ilo�� zwolennik�w wiary katolickiej oraz j� o�mieszy�". Za N.H. Knowa (1905~1977), trzeciego prezydenta �wiadk�w, jak i jego nast�pc�w, "drukarni� i biurowce w Brooklynie pisz� dzisiejsi �wiadkowie trzeba by�o powi�kszy� jeszcze wiele razy" (H 588~589). Jednak�e dalsza rozbudowa centrali w Brooklynie nie mog�a posuwa� si� tak szybko, jakby sobie �yczono, a to g��wnie z powodu ograniczonych mo�liwo�ci nabycia gruntu wok� tej�e centrali z zamiarem rozwoju drukarni. Postanowiono wi�c rozbudowywa� w�asn� "og�lnoziemsk� sie� drukarni". Za Russella prace poligraficzne zlecano r�nym firmom komercyjnym. Ju� w roku 1881 literatur� sekty drukowano w Wielkiej Brytanii, a nieco p�niej w Niemczech (od 1903), w Grecji (od 1906), w Finlandii (od 1910), a nawet w Japonii (od 1913). Po t wojnie �wiatowej "mn�stwo publikacji ksi��ek, broszur, czasopism i traktat�w wydawano w �wieckich drukarniach Wielkiej Brytanii, krajach skandynawskich, w Niemczech i Polsce, a cz�� r�wnie� w Brazylii oraz w Indiach" (H 581). Rozw�j w�asnej sieci poligraficznej sprawi�, �e "do roku 1975 w drukarniach Towarzystwa Stra�nica pracowa�o na ca�ym �wiecie 70 du�ych maszyn rotacyjnych" (H 591). Ten olbrzymi i w�asny ju� potencja� produkcyjny pozwoli� �wiadkom Jehowy na wydanie tylko w 1976 roku ponad 70 mln ksi��ek i Biblii (NW), 513 mln czasopism i 35 mln broszuro. Dzisiaj ten potencja� wydawniczy jeszcze si� zwielokrotni�. Na przyk�ad w 1992 r. w miejscowo�ci Wallkill (ok. 150 km od Brooklynu), gdzie znajduje jedna z drukar� �wiadk�w, uruchomiono 4 maszyny offsetowe firm MAN~Roland oraz Hantscho, kt�rych "wydajno�� wynosi�a ponad milion czasopism dziennie"! (H 592). Dla uzupe�nienia tych informacji, warto przytoczy� w tym miejscu tekst ze "Stra�nicy", w kt�rym �wiadkowie przedstawiaj� w�asne, niezwyk�e osi�gni�cia wydawnicze za rok 1996: "Prac� tej armii t�umaczy [�wiadkowie t�umacz� swoj� literatur� w `przesz�o 300 j�zykach' ("Stra�nica" 1/1996, s. 17)] wspieraj� drukarnie w 24 oddzia�ach Towarzystwa Stra�nica, gdzie spod pras wychodzi coraz wi�cej publikacji. W g��wnych oddzia�ach w dalszym ci�gu montowano nowe szybkobie�ne maszyny rotacyjne. Z miesi�ca na miesi�c r�s� nak�ad Stra�nicy i Przebud�cie si�! a� do 943 892 S00 egzemplarzy, co oznacza 13,4 procent wzrostu w ci�gu roku. Tylko w USA, Brazylii, Finlandii, Niemczech, W�oszech, Japonii, Korei i Meksyku wydrukowano 76 760 098 egzemplarzy Biblii i ksi��ek, to jest 40 procent wi�cej ni� w roku 1995. R�wnie� inne oddzia�y mia�y znaczny wk�ad w og�lny wzrost produkcji literatury" ("Stra�nica" 1/1997, s. 13). 2. �ycie w "centrum �wiata" Dla by�ego �wiadka Jehowy, Kena Guindona, centrala w Brooklynie przedstawia�a sob� "centrum �wiata", "serce ziemskiej organizacji" Jehowy. Praca i przebywanie w tym miejscu jest marzeniem ka�dego prawie �wiadka. Ale nie wszyscy mog� dost�pi� tej �aski, by na co dzie� obcowa� z tymi, kt�rych Jehowa wybra� i "nama�ci�" swoim �wi�tym duchem, i kt�rzy w Jego imieniu rz�dz� Jego ludem (KG 41, 43). Opublikowane �wiadectwa by�ych �wiadk�w, z kt�rych niekt�rzy d�ugie lata przebywali w Brooklynie jako cz�onkowie tzw. "Rodziny Betel", pozwalaj� nieco dok�adniej przyjrze� si� �yciu temu najwa�niejszemu z Betel, na barkach kt�rego spoczywa ca�y ci�ar odpowiedzialno�ci za "�wi�t� Bo�� Organizacj�" �wiadk�w Jehowy. Przypomnijmy, �e konieczno�� powo�ania do �ycia takiej organizacji, zapowiedzia� Rutherford ju� w 1926 r. podczas kongresu Badaczy w Londynie. Prezydent argumentowa� ten krok nast�puj�co: "B�g stworzy� od pocz�tku organizacj�, ale szatan ukrad� t� my�l Bo�� i stworzy� organizacj� dla siebie. Wszystkie ko�cio�y i �wieckie organizacje s� organizacjami szatana. Natomiast Towarzystwo Stra�nica i wszyscy jego zwolennicy stanowi� organizacj� Bo��. Jest ona `ma��onk� Bo��"' (WS 27). Wi�kszo�� Badaczy by�o oczywi�cie zaskoczonych tym nag�ym zwrotem w kierunku przekszta�cenia Towarzystwa Stra�nica "w wysoko wydajn� nowoczesn� organizacj� i stosowaniem na ka�dym kroku metod organizacyjnych". Widzieli oni, �e by�a to "wyra�na sprzeczno�� komentuje to wydarzenie Schnell pomi�dzy zaciek�ymi atakami na ca�e chrze�cija�stwo z racji jego zorganizowania, a obecnymi d��eniami" ich w�asnego kierownictwa (tam�e). Cytowany wy�ej przez nas Schnell, przebywa� w Brooklynie za prezydenta Rutherforda. Wcze�nie zdoby� on du�e do�wiadczenie w Betel w Magdeburgu. Jego magdeburska centrala, dzi�ki niemieckiej solidno�ci, szczyci�a si� wspania�ymi wynikami pracy na rzecz Towarzystwa. Jak sam zauwa�a, "dzia�o si� tak ze wzgl�du na odmienny charakter ludzi ameryka�skich". Widzia�, �e Amerykanie odrzucali "wszelki przymus i komenderowanie, przyzwyczajeni do demokratycznych stosunk�w spo�ecznych, nie poddawali si� tak �atwo teokratycznym koncepcjom `Stra�nicy"' (WS 39). W Magdeburgu �elazn� dyscyplin� uzupe�nia�o szpiegostwo. "Personel centrali wspomina Schnell by� naszpikowany szpiegami, a donosicielstwo by�o cnot� (...). Wszystkie donosy pod adresem pracownik�w by�y skrz�tnie notowane i ka�dy z nas mia� swoj� rubryk�. Zapisywane w niej `grzechy' wykorzystywane by�y w chwili, gdy kto� z nas wychyla� si� z szeregu. W�wczas, wezwany do dyrektora, by� og�uszany esencj� swoich `przest�pstw' i zazwyczaj przestraszony wraca� czym pr�dzej do zaprz�gu". Centrala w Brooklynie musia�a chyba dobrze wynagradza� wspomnianego dyrektora, skoro "w czasach powszechnej biedy zauwa�a Schnell ubiera� si� kosztownie i �y� wystawnie, przedsi�bior�c kosztowne i niepotrzebne podr�e najdro�szymi �rodkami lokomocji" (WS 36~37). W 1937 r. Schnell dost�pi� "zaszczytu osobistej wizyty u `wodza' Judge Rutherforda", kt�ry dowiedzia� si� o jego propozycji usprawnienia pracy centrali. W taki spos�b Schnell sta� si� cz�onkiem Rodziny Betel w Brooklynie. "Porz�dek wspomina po latach panowa� tu podobny, jak w centrali magdeburskiej. W okresie posi�k�w ca�a `rodzina' zbiera�a si� przy stole. Rano, przy �niadaniu czytano `codzienn� mann�', zadawano pytania i ��dano odpowiedzi. Poniewa� ca�e �niadanie trwa�o 30 minut, nale�a�o si� porz�dnie �pieszy�, aby opr�cz tego programu m�wionego jeszcze co� zje��. Posi�ki obiadowe przeplatane by�y opowiadaniem do�wiadcze�, po kt�rych zn�w nast�powa�y pytania i odpowiedzi. Tylko wiecz�r by� wolny, gdy� wi�kszo�� `rodziny' rozchodzi�a si� na liczne wieczorne zebrania" (WS 57). Prezydent Rutherford tylko czasami zjawia� si� przy stole. "W�wczas dr�eli wszyscy kierownicy wydzia��w, gdy� znany by� jego sarkazm i ironia. By�em �wiadkiem wspomina dalej Schnell jak pewnego razu wzi�� na tapet� jednego z agent�w sprzeda�y. Biedny ch�opak czerwieni� si� jak burak, gdy� prezes nie tylko zrobi� z niego pacho�ka, ale wprost wych�osta� go ze wszystkich stron s�owami" (WS 57~58). Schnell mia� z�e przeczucie, �e i tu, w Brooklynie, kr�luje donosicielstwo. Wkr�tce te jego obawy si� potwierdzi�y i zauwa�y�, �e jest "pod sta�� obserwacj�", a wszystkie jego "grzechy" s� skrupulatnie notowane w "czarnej ksi�dze" (WS 58~59). Nieco p�niej z central� �wiadk�w Jehowy w Brooklynie zetkn�� si� znany nam ju� Ken Guindon, kt�ry sp�dzi� w niej kilka lat (1963~1968). Do Brooklynu przyby� maj�c 23 lata i By�, jak zaznacza, "pe�en gorliwo�ci i zapa�u", aby po�wi�ci� si� jehowie w tym "zaszczytnym" miejscu. �ycie, wspomina, rozpoczyna�o si� dzwonkiem o 6.30 i udaniem si� biegiem pod prysznic, szybkim goleniem si�, aby zameldowa� si� "przy stole dok�adnie o si�dmej i s�ucha� przed �niadaniem komentarza do jakiego� biblijnego tekstu". I tak "codziennie rano po�piech i nerw�wka, �eby usi��� na swoim miejscu w refektarzu!". Razem z nim podobnie uwija si� 800 ludzi. W refektarzu panuje idealny porz�dek, nad kt�rym czuwaj� "starsi" ka�dego sto�u (KG 43~44). Przez pierwsze sze�� miesi�cy, Ken po przepracowaniu 8 godzin i 40 minut (praca trwa�a od poniedzia�ku rano do po�udnia w sobot�) s�ucha� jeszcze dodatkowo w poniedzia�kowe wieczory wyk�ad�w z Biblii. Natomiast w soboty po po�udniu wszyscy udawali na g�oszenie "po domach", aby po powrocie podj�� jeszcze "inne obowi�zki". Na g�oszenie przeznaczano tak�e niedzielne przedpo�udnia, gdy� godziny popo�udniowe zaj�te by�y na "spotkania wsp�lnoty". Wszyscy cz�onkowie Rodziny Betel mieli zapewnione "ca�odzienne utrzymanie i czterna�cie dolar�w na miesi�c" (KG 45). Najpe�niejszy jednak obraz �ycia w centrali sekty ods�oni� w swej ksi��ce Kryzys sumienia Raymond Franz, bratanek by�ego prezydenta �wiadk�w F.W. Franza i wieloletni zarazem "namaszczony" cz�onek Cia�a Kierowniczego (1971~1980). "W 1975 roku jak wspomina dwaj starsi Rodziny `Betel'(jednym z nich by� starszy pracownik wydzia�u S�u�by, drugim zast�pca nadzorcy domu `Betel') napisali list do Cia�a Kierowniczego, wyra�aj�cy trosk� o pewne sprawy dotycz�ce wszystkich cz�onk�w personelu centrali. Chodzi�o im mianowici~ o wzbudzon� przez osoby nadzoruj�ce atmosfer� strachu oraz rosn�ce uczucie zniech�cenia, a co za tym idzie niezadowolenia" (RF 71). Franz pisze, �e do pracy w centrali zg�aszali si� z wielk� ochot� najcz�ciej "ludzie m�odzi, w wieku 19~20 lat", kt�rzy ofiarowywali swoje najcenniejsze lata na "s�u�b�" w Betel Jehowie. Od ka�dego z nich wymagano zgody na pozostanie w Betel minimum przez 4 lata. Bardzo szybko ci m�odzi ludzie odczuli na w�asnej sk�rze, wywieran� na nich siln� presj�, aby dawali z siebie wszystko. Musieli wi�c podo�a� pracy i nauce i uwa�a�, aby nikomu nie podpa��. Z tymi m�odymi �wiadkami, ci�gle zreszt� zmieniaj�cymi si�, Franz_ nieustannie spotyka� si� w ci�gu 10 lat swego pobytu w Betel. Wielokrotnie zadawa� im pytanie o czas pobytu w centrali, ale jak zaznacza "nikt spo�r�d tych m�odych ludzi nie poda� okr�g�ej liczby, np. `oko�o roku' lub: `oko�o dw�ch lat'. Odpowiedzi brzmia�y niezmiennie: `rok i siedem miesi�cy', `dwa lata, pi�� miesi�cy', albo `trzy lata i miesi�c', i tak dalej". I konkluduje: "Zawsze wi�c podawano rok, lub dwa lata, oraz dok�adn� liczb� miesi�cy. Nie mog�em oprze� si� my�li, �e podobnie licz� czas skaza�cy odsiaduj�cy wyrok" (RF 71). Franz zauwa�a te�, �e "trudno by�o sprowokowa� tych m�odych ludzi do wyra�enia swej opinii na temat ich s�u�by w centrali (...) Niech�tnie m�wili otwarcie o czymkolwiek, w obawie, �e ka�da niezbyt pozytywna uwaga mog�aby by� powodem, �e zostan� sklasyfikowani jako stosuj�c popularne okre�lenie `ZN'(tzn. Osoby o `z�ym nastawieniu'). Wielu z nich pisze dalej Franz czu�o si�, jakby byli `trybami w maszynie', czuli si� traktowani raczej jako narz�dzia pracy ni� jako ludzie" (RF 71). Nadal wszyscy otrzymywali 14 dolar�w wynagrodzenia miesi�cznie, kt�re niekiedy nie wystarcza�y na elementarne potrzeby, np. Dojazdy na zebrania do sali kr�lestwa, gdy w tym samym czasie urz�dnicy korporacji Towarzystwa Stra�nica je�dzili "nowymi, zakupionymi przez korporacj� oldsmobilami, obs�ugiwanymi i czyszczonymi przez pracownik�w tak, jakby stanowi�y ich w�asno��" (RF 72). 3. Cia�o Kierownicze �wiadk�w Jehowy Instytucj� Cia�a Kierowniczego (CK), licz�cego z regu�y kilkana�cie os�b, powo�ano do istnienia dopiero za trzeciego prezydenta �wiadk�w, N.H. Knorra (kierowa� sekt� od 1942 do 1977). Od tamtego czasu �wiadkowie Jehowy usi�uj� wykaza�, �e CK jest to zapowiedziany przez Jezusa zbiorowy "niewolnik wierny i roztropny" z przypowie�ci o s�udze wiernym i niewiernym (Mt 24, 45~51). Tego to "niewolnika", jak ucz�, wyznaczy� Pan, aby dostarcza� duchowego "pokarmu we w�a�ciwym czasie", tzn. "biblijnej literatury" Towarzystwa Stra�nica. �wiadkowie przyznaj�, �e "przez jakie� 30 lat" Badacze Pisma �wi�tego podzielali pogl�d, �e tym "niewolnikiem" by� Karol Russell (H 143). Dopiero w 1927 r. Badacze mieli zmieni� ten pogl�d i w "niewolniku" dostrzec odr�bn� klas� "s�ug� zbiorowego" (tam�e). Ale sk�din�d wiadomo, �e Rutherford pewnego razu stwierdzi�, jakoby "duch zmar�ego Russella wszed� w niego"5. Nast�pca Russella da� to wyra�nie do zrozumienia Badaczom, gdy po wyj�ciu z wi�zienia wskaza� im teksty biblijne z �k 21, 12 i Mt 24, 45~47, kt�re jego zdaniem odnosz� si� do niego, tzn. przepowiadaj� jego uwi�zienie i dalsz� jego misj�, jako wybranego przez Boga wiernego s�ug� (niewolnika). I rzeczywi�cie, t� swoj� misj� "niewolnika" pe�ni� z ca�� konsekwencj�: najpierw reformuj�c stron� instytucjonaln� sekty w duchu "teokracji" (rz�d�w Bo�ych), a nast�pnie pisz�c w�a�ciwie od nowa ca�� jehowick� literatur� wed�ug tego, jak mu mia� podyktowa� "duch, kt�rego B�g wys�a� do niego z jednej z gwiazd nale��cych do gromady Plejad"6. Chocia� Rutherford pozostawi� po sobie w spadku �wiadkom blisko 100 ksi��ek i broszur "tera�niejszej prawdy", to jednak po jego �mierci w 1942 r. zacz�to je wycofywa� z biblioteczek zborowych jako ju� "nieaktualne" ("stare �wiat�o"). Dok�adnie ten sam los spotka� wcze�niej pisma "wiernego niewolnika" Russella (ok. 50 tysi�cy stron ksi��ek, broszur i artyku��w). Raymond Franz niejako z urz�du zainteresowa� si� bli�ej okoliczno�ciami utworzenia Cia�a Kierowniczego, w kt�rym przysz�o mu przez tyle lat uczestniczy�. W wspomnianej ksi��ce Kryzys sumienia przytoczy� szereg wypowiedzi ze "Stra�nicy", w kt�rych dostrzeg� nie tylko jawne fa�szowanie wielu fakt�w z historii organizacji, ale i okoliczno�ci, kt�re z�o�y�y si� na utworzenie tego rz�dz�cego organizacj� gremium. Jako przyk�ad manipulacji w�asn� histori�, przytacza tak� oto wypowied�: "Na podstawie dost�pnych fakt�w mo�na powiedzie�, �e Cia�o i Kierownicze istnia�o w Biblijnym i Traktatowym Towarzystwie Stra�nica w Pensylwanii. W sk�ad tego Cia�a Kierowniczego w okresie ostatniego dwudziestopi�ciolecia dziewi�tnastego wieku i wchodzi� oczywi�cie Ch.T. Russell" ("Stra�nica" z 15 grudnia 1971 r., s. 760~761; wg wyd. ang.). Tymczasem jeszcze w 1923 r. (Russell zmar� w 1916) "Stra�nica" pisa�a o swoim ojcu za�o�ycielu: "Cz�sto pytany przez innych, kto jest tym wiernym i roztropnym s�ug�, brat Russell odpowiada�: `Niekt�rzy m�wi�, �e ja jestem, inni, �e Towarzystwo"'. Artyku� "Stra�nicy" ko�czy si� s�owami: "Oba te stwierdzenia s� prawd�; brat Russell bowiem faktycznie by� Towarzystwem w naj�ci�lejszym tego s�owa znaczeniu, jako ten, kt�ry kierowa� jego polityk� i kursem, nie maj�c przy tym wzgl�du na jak�kolwiek inn� osob� na ziemi. Czasem szuka� rady innych, zwi�zanych z Towarzystwem oraz s�ucha� ich sugestii; nast�pnie podejmowa� jednak decyzje zgodnie ze swym w�asnym os�dem, wierz�c, �e Pan kieruje nim w ten spos�b". Prawda jest wi�c taka, �e Russell do ko�ca swego �ycia uwa�a� si� za jednoosobowego "rzecznika Boga", kt�ry nigdy nie widzia� "potrzeby istnienia Cia�a Kierowniczego". W "Stra�nicy" z 1894 roku sam Russell pisa�: "Maj�c do dnia I grudnia 1893 roku trzy tysi�ce siedmiuset pi�ciu (3705) uprawionych do g�osowania udzia�owc�w spo�r�d og�lnej liczby sze�ciu tysi�cy trzystu osiemdziesi�ciu trzech udzia�owc�w siostra Russell i oczywi�cie ja wybieramy urz�dnik�w. W ten spos�b zapewniamy kontrol� nad Towarzystwem. Zamiar ten cz�onkowie Zarz�du rozumieli w pe�ni od pocz�tku" (RF 57~58). Pierwsze wzmianki o istnieniu Cia�a Kierowniczego zacz�y pojawia� si� dopiero w latach pi��dziesi�tych. Franz przytacza cytat na ten temat z ksi��ki wydanej przez Towarzystwo w roku 1955 : "W minionych latach, odk�d Pan wszed� do swej �wi�tyni [w niebie w 1918] widzialne cia�o kierownicze zacz�o by� �ci�le uto�samiane z Rad� Dyrektor�w tej korporacji" (RF 65). Jak na ironi� losu, t� siedmioosobow� Rad� "rozgoni�" Rutherford za wewn�trzny "bunt" czterech jej cz�onk�w. Prezydent wykorzysta� fakt, �e chocia� to Russell wyznaczy� ich osobi�cie na do�ywotnich cz�onk�w Zarz�du, jednak�e "cz�onkostwo tych czterech nigdy nie zosta�o potwierdzone na dorocznym zje�dzie [akcjonariuszy] korporacji" (RF 59). Innymi s�owy, nie dope�niono tylko zwyk�ej formalno�ci. Rodzi si� wi�c pytanie, czy w �wietle wyznawanej obecnie doktryny Rutherford pozwoli�by sobie na tak bezkompromisowe potraktowanie wi�kszo�ci przecie� cz�onk�w cia�a kierowniczego, gdyby wierzy�, �e to sam Jehowa B�g powo�uje ka�dego z nich i "namaszcza"? (por. B 122~126). Dorabianie fakt�w jest tu a� nazbyt widoczne! Do roku 1971 cz�onkowie Zarz�du zbierali si� nieregularnie. Tylko od czasu do czasu prezydent Nathan H. Knorr zwo�ywa� Zarz�d, kt�ry wkr�tce te� ochrzczono oficjalnym mianem "Cia�a Kierowniczego"(z du�ej litery), aby rozwa�y� np. "takie sprawy Towarzystwa, jak nabycie maj�tku (nieruchomo�ci) lub zakupienie nowego wyposa�enia. By�a zasada wspomina R. Franz �e Zarz�d ani nie ma nic do powiedzenia w sprawie, jaki materia� biblijny b�dzie publikowany, ani te� w tej kwestii nie oczekuje si� jego aprobaty (RF 65~66). Jaka jest wi�c ostateczna prawda o tzw. CK �wiadk�w Jehowy? Oddajmy ponownie g�os R. Franzowi, by�emu przecie� cz�onkowi tego cia�a, kt�ry dochodzi do nast�puj�cej konkluzji: "`Fakty' zaprezentowane wcze�niej [tzn. te, kt�re przedstawi� w rozdz. 3 ,,Cia�o Kierownicze" swej ksi��ki] zaczerpni�te zar�wno ze stwierdze� samych cz�onk�w Zarz�du, .jasno pokazuj�, �e faktycznie nie istnia�o �adne cia�o kierownicze ani w dziewi�tnastym wieku za prezesury Rutherforda, ani nie by�o cia�a kierowniczego takiego, jakie przedstawiono w tym artykule "Stra�nicy" [z I S grudnia 1971 r., s. 761; wg wyd. ang.] w czasie, gdy prezesem by� Knorr. Przedstawiony obraz cia�a kierowniczego robi� dobre wra�enie, lecz by� iluzj�, fikcj�. Pozostaje faktem, �e monarchiczny ustr�j [tu: jedynow�adczy] dominowa� od momentu powstania Organizacji (...) To, �e pienwszy prezes [Russell] odznacza� si� �agodno�ci�, nast�pny by� surowy i autokratyczny [Rutherford], trzeci za� przypomina� cz�owieka interesu [Knorr], w �aden spos�b nie zmieni faktu, �e ka�dy z nich sprawowa� w�adz� monarchiczn�" (RF 68). Ciekawe jest r�wnie� i to, �e po fiasku korSca �wiata w 1975 r. �wiadkowie powr�cili do idei, wysuni�tej przez wspomnianych czterech dyrektor�w wyrzuconych przez Rutherforda w 1917 r., tzn. kolektywnego kierowania Towarzystwem Stra�nica. Jednak�e ich wysi�ki, kt�re mia�y na celu reorganizacj� Towarzystwa, spotka�y si� z surow� odpraw� w artyku�ach "Stra�nicy". Ich dzia�ania ukazano ni mniej, ni wi�cej tylko ,jako `spisek ambicjonalny', jako `buntownicza konspiracja', kt�ra z �aski Bo�ej nie powiod�a si�"! (tam�e). 4. Zwi�zek Cia�a Kierowniczego z zarz�dem sp�ki Towarzystwa Stra�nica Jak zaznaczyli�my wcze�niej, za�o�yciel Badaczy Pisma �wi�tego Karol Russell powo�a� do istnienia w 1881 r. korporacj� wydawniczo- propagandow� o nazwie "Stra�nica Syjo�ska Towarzystwo Traktatowe", kt�r� w 1884 r. przekszta�ci� w sp�k� akcyjn� i prawnie zarejestrowa� w Pensylwanii. Zaraz te� Towarzystwo Stra�nica (cz�sto u�ywany skr�t korporacji) wypu�ci�o akcje w cenie 10 dol. za jedn�. Nabywca jednej takiej akcji dysponowa� ,jednym g�osem" podczas walnych zjazd�w akcjonariuszy. Russell, aby mie� pe�n� kontrol� nad swoim Towarzystwem, naby� wi�kszo�� akcji (przeznaczy� na ten cel ca�y maj�tek, odziedziczony po swym ojcu, zamo�nym hurtowniku i w�a�cicielu sieci sklep�w). W tej sytuacji m�g� by� dozgonnym prezesem w�asnego Towarzystwa Stra�nica. Jeszcze w 1912 r., a wi�c na kilka lat przed jego �mierci�, posiada� w swym r�ku 47 tys. akcji na 50 tys., kt�re wypu�ci�o Towarzystwo'. W taki spos�b Russell by� jednocze�nie prezesem zarz�du sp�ki akcyjnej i "pastorem" "oko�o 500 zbor�w [Badaczy Pisma �wi�tego] w USA i Wielkiej Brytanii" (H 54). Jednak dzisiejsze kierownictwo sekty pr�buje wszelkimi sposobami ukry� fakt akcyjnego pocz�tku, kierowanego przez nich Towarzystwa Stra�nica i rozg�asza, i� nie by�y to akcje tylko "datki", sugeruj�c jednocze�nie, �e "by� mo�e owe datki uznawano za dow�d szczerego zainteresowania dzia�alno�ci� organizacji"! (H 228~229). Jak z tego wida�, od samego pocz�tku daje si� zauwa�y� podw�jny charakter Towarzystwa Stra�nica i stworzonego wok� niego ruchu badackiego. Nast�pca Russella, Rutherford, dalej pe�ni� t� podw�jn� rol�: przyw�dcy religijnego Badaczy Pisma �wi�tego (od 1931 r. �wiadk�w Jehowy) i prezesa sp�ki akcyjnej Towarzystwa Stra�nica. Jednak�e dzia�ania Rutherforda zmierza�y do lepszego wykorzystania "wszystkich cz�onk�w sekty do dzia�alno�ci kolporterskiej, a tym samym zwi�kszenia zysk�w p�yn�cych do kasy Towarzystwa Stra�nica"8. Nowy prezydent osi�gn�� ten cel reorganizuj�c zbory Badaczy w duchu "teokratycznym", czyli "rz�d�w Bo�ych" jego samego. Od 1925 r. Badacze mieli si� ju� zaj�� kolporta�em literatury "biblijnej" Towarzystwa bezinteresownie, a uzyskane z jej sprzeda�y pieni�dze sumiennie odprowadza� do centrali w Brooklynie (za Russella kolporterzy mogli pobiera� dla siebie pewien procent z tych pieni�dzy). W dzisiejszej literaturze jehowickiej, relacjonuj�cej czasy Russella i Rutherforda, pragnie si� pomin�� kwitn�cy w�wczas handel ksi��kami i broszurami, wydawanymi przez Towarzystwo Stra�nica. Badacze mieli nie tyle "sprzedawa� swe publikacje", chocia� jak przyznaj� "przez wiele lat [tak] m�wili", co raczej "sugerowali", a wi�c proponowali "datki okre�lonej wysoko�ci" (H 348). Stopniowe odchodzenie od "myl�cego" okre�lenia "sprzeda�", rozpocz�o si� "od roku 1929", a ca�� spraw� definitywnie uregulowano, "w celu unikni�cia nieporozumie� [na przysz�o��]" w roku 1990. W tym w�a�nie roku CK zdecydowa�o, �e wszelkie publikacje �wiadk�w .jehowy maj� by� udost�pniane ka�demu, "i to bez sugerowania wysoko�ci datku" (H 348~349)~o prawda, �e od 1990 r. �wiadkowie otrzymuj� literatur� Towarzystwa Stra�nica za darmo, ale Towarzystwo wynalaz�o spos�b, aby zrekompensowa� sobie t� wspania�omy�lno��. W jaki spos�b to osi�gni�to? W bardzo prosty! W "Stra�nicach" listopadowych zacz�y regularnie pojawia� si� ca�ostronicowe zach�ty skierowane do �wiadk�w, aby poczuli si� odpowiedzialni za organizacj� i wspierali jej "og�lno�wiatow� dzia�alno��". Kierownictwo przypomina wi�c najpierw �wiadkom o "skrzynce" w zborze, do kt�rej maj� wrzuca� pieni�dze jako "Datki na og�lno�wiatow� dzia�alno�� Towarzystwa (Mateusza 24: 14)". ,,Zbory co miesi�c jak czytamy przekazuj� te pieni�dze do Biura G��wnego w Brooklynie albo do biura oddzia�u w danym kraju''. Dalej czytamy: .,Ponadto dobrowolne datki pieni�ne (tak�e w postaci czek�w) mo�na przesy�a� bezpo�rednio pod adresem biura oddzia�u "towarzystwa Stra�nica w kraju, w kt�rym mieszka ofiarodawca. Mo�na te� przekazywa� bi�uteri� lub inne warto�ciowe przedmioty. Nale�a�oby przy tym do��czy� kr�tkie o�wiadczenie, i� jest to darowizna''. Ale nie koniec na tym! Pomijaj�c ju� tzw. "darowizn� uwarunkowan�", przvw�dcy �wiadk�w podaj� jeszcze "inne sposoby wspierania og�lno�wiatowego dzie�a kr�lestwa". 1 wymieniaj� "niekt�re z nich": "Ubezpieczenia" ("(ofiarodawca mo�e upowa�ni� Towarzystwo Stra�nica do odbioru sauny ubezpieczenia na �ycie"), "Rachunki bankowe" (""i Towarzystwo Stra�nica mo�na uczyni� dysponentem rachunk�w bankowych lub kwit�w depozytowych... " itd.), "Nieruchomo�ci" ("Nieruchomo��. kt�ra nadaje si� do sprzeda�y, mo�na przekaza� Towarzystwu od razu albo zastrzec sobie jej do�ywotnie u�ytkowanie"), "'Testamenty, powiernictwa" ("Nieruchomo�ci lub pieni�dze mo�na zapisa� Towarzystwu Stra�nica w testamencie albo powierzy� w ramach umowy powierniczej"). Trudno sobie wyobrazi�, czego by to nie wypisywali o nas �wiadkowie, gdyby to nie oni, ale my, katolicy, umieszczali tego typu og�oszenia w swojej prasie! Albo jak to si� ma do "wymuszanej" przez ksi�y niedzielnej tacy w naszych ko�cio�ach, tak 'krytykowanej przez �wiadk�w, niech Czytelnik zechce oceni� ju� sam! Z problemem kolporta�u wydawnictw Towarzystwa Stra�nica zetkn�� si� ju� Russell, kt�ry od samego pocz�tku d��y� do wci�gni�cia w dzia�alno�� kolportersk� jak najwi�kszej liczby swych zwolennik�w, jednak to dopiero reformatorskie poczynania Rutherforda sprawi�y, �e wydawnicza sp�ka akcyjna zacz�a z czasem osi�ga� znaczne zyski. 1 jak to cz�sto bywa przy wi�kszych pieni�dzach, wybucha�y od czasu do czasu finansowe skandale. Z kasy Towarzystwa, zasilanej cz�sto ofiarami i zapisami samych Badaczy, kupowano na cele osobiste np. samochody. Na przyk�ad w 1925 r. kupiono samoch�d z ofiar s�u�by domowej, a nieco p�niej dwa kolejne, bardziej luksusowe. Te ostatnie, jak t�umaczy� Rutherford, zakupiono dla prorok�w ze ST, kt�rzy wkr�tce zmartwychwstan�, o czym donosi� w swej ksi��ce Miliony ludzi z obecnie �yj�cych nie umyci! (1920). Przy tej okazji z kasy Towarzystwa wyp�yn�y znaczne pieni�dze na budow� wygodnego domu dla Rutherforda w San Diego w Kalifornii. Jednak dla odwr�cenia uwagi Badaczy, prezydent rozg�osi�, �e ten dom, nazwany przez niego "BetSaritn", czyli "Dom Ksi���t", b�dzie za nied�ugo s�u�y� Dawidowi i innym ksi���tom ze ST, podobnie zreszt� jak wspomniane wy�ej samochody. Zapewne ci�gle odczuwana przez niego niech�� ze strony wielu Badaczy i niepewno��, co do dalszego przewodzenia sekt�, sk�oni�a go do szybkiego przepisania sobienotarialnie ca�ej posiad�o�ci w San Diego na w�asno��. Rutherford zap�aci� Badaczom za to wszystko a� 10 dolar�w! Za kolejnego prezydenta, Knorra, zmieniono niekt�re zapisy w statucie korporacji pensylwa�skiej. "Odt�d cz�onkostwo Towarzystwa Stra�nica pisze Grzegorz Kulik nie zale�a�o od kupna akcji, ale od wyboru spo�r�d �wiadk�w Jehowy najcz�ciej tych pe�ni�cych funkcje na wy�szych szczeblach w�adzy sekty. Nic jednak�e nie zmieni�o si� w dzia�alno�ci zarz�du Towarzystwa Stra�nica, kt�ry nadal uto�samiano z cia�em kierowniczym organizacji �wiadk�w Jehowy"~�. Dopiero po roku 1975, kt�ry wywo�a� ostry kryzys w organizacji po nie spe�nieniu si� zapowiadanego ko�ca �wiata (sekt� opu�ci�o w�wczas ok. 700~800 tys. zawiedzionych �wiadk�w), cz�onkowie CK, pomimo sprzeciwu Knorra i jego zast�pcy F.W. Franza, zdo�ali, przynajmniej formalnie, podporz�dkowa� korporacj� temu� CK. Sprzeciw Knorra i jego zast�pcy wynika� zapewne z obawy, aby w przysz�o�ci jacy� zbyt ideowi w s�u�bie Bo�ej �wiadkowie z CK (np. w rodzaju Raymonda Franza), nie przeszkadzali w interesach korporacji. Nasz� opini� zdaje si� potwierdza� wyra�nie sam Raymond Franz, kt�ry otwarcie przyznaje, �e "nawet w samym Ciele Kierowniczym tylko niekt�rzy znaj� dok�adniej natur� polityki finansowej Towarzystwa" a "�wiadkowie jako ca�o�� nie otrzymuj� te� nigdy �adnych szczeg�owych informacji dotycz�cych dochod�w, wydatk�w, stanu posiadania i inwestycji Towarzystwa" (RF 33). Pragnieniem wi�c Knowa by�o, aby "korporacja i Cia�o Kierownicze dzia�a�y r�wnolegle", jako "dwie organizacje". Wiceprezydent F. W. Franz usi�owa� temu dziwnemu uk�adowi nada� podstawy "biblijne". Uwa�a�, �e odpowiada�oby to wzajemnym relacjom Jerozolimy i Antioehii w czasach apostolskich! I tak, gdy w Jerozolimie dzia�a�o "cia�o kierownicze", z�o�one z Aposto��w, z Antiochii wyszli dwaj "najznamienitsi misjonarze pierwszego wieku Pawe� i Barnaba". To w�a�nie "dzi� argumentuje wiceprezydent Franz Jehowa B�g u�ywa [jako "Antiochii"] Biblijnego i Traktatowego Towarzystwa Stra�nica w Pensylwanii, przy wsp�pracy ze Sp�k� w Nowym Jorku, do wysy�ania misjonarzy" (RF 83~90). Jednak pod naciskiem pozosta�ych cz�onk�w CK odrzucono w g�osowaniu t� "argumentacj� biblijn�" wiceprezydenta i podporz�dkowano korporacj� Cia�u Kierowniczemu. Kolegialno�� CK i rotacyjne zmiany stanowiska przewodnicz�cego poszczeg�lnych Komitet�w (ds. S�u�by, Redakcyjnego, Wydawniczego, ds. Nauczania, Kadr i Prezydialnego) powa�nie ograniczy�y w�adz� prezydenta Knorra. Nowa ta struktura zarz�dzania wesz�a w �ycie w 1976 r. (por. RF 90~92). Pami�ta� jednak nale�y, �e wszystkie te "demokratyczne" zmiany w sekcie zasz�y w wyniku trwaj�cego kryzysu po roku 1975. Jednak�e pomimo wszystkich tych reform faktem pozostaje, �e nadal "trzonem Cia�a Kierowniczego jest siedmioosobowy zarz�d Towarzystwa Stra�nica, kt�ry w ca�o�ci wchodzi w jego sk�ad" i kt�rego "dzia�alno�� jest obliczona na zysk"". Grzegorz Kulik s�usznie zauwa�a, �e "wszyscy �wiadkowie Jehowy s� sta�ymi klientami tej firmy", i �e wiele wydawnictw stanowi niezb�dny materia� do "studiowania" na zebraniach. Wszystko to prowadzi do tego, �e "ka�dy �wiadek Jehowy jest nie tylko sta�ym nabywc� jego wydawnictw [tj. Towarzystwa [Stra�nica], ale r�wnie� bezinteresownie pe�ni funkcj� kolportera i sprzedawcy tej sp�ki" a "ca�a ta dzia�alno�� jest oczywi�cie ubrana w szaty religijne". Dla Wunderlicha, by�ego �wiadka, odkrycie tego podw�jnego charakteru organizacji �wiadk�w Jehowy, by�o prawdziwym wstrz�sem. Po kilkunastu latach pobytu w sekcie (19571973) zrozumia�, �e przez te lata trudzi� si� dla "firmy handlowej", o czym najlepiej �wiadczy skr�t "Inc." ("sp�ka handlowa"). Potwierdzenie tego faktu znalaz� w t. 4 "Wyk�ad�w" Russella z roku 1919, gdzie widnia� dopisek o nast�puj�cej tre�ci: "To jest nazwa firmy handlowej, kt�ra zajmuje si� wydawaniem wa�nych ksi��ek i czasopism religijnych". 5. Tajne zebrania Cia�a Kierowniczego Do chwili opublikowania ksi��ki Raymonda Franza Kryzys sumienia, nikt w�a�ciwie nie wiedzia�, jak wygl�daj� i jak przebiegaj� zebrania "namaszczonych duchem �wi�tym" cz�onk�w CK, tego najwy�szego organu, kieruj�cego �wiatow� organizacj� �wiadk�w Jehowy z Brooklynu. Ksi��ka Franza, cz�onka CK, jest jak dot�d jedynym znanym �wiadectwem, ukazuj�cym CK niejako od kuchni. Wa�ne jest r�wnie� i to, �e przedstawione przez niego fakty, nigdy nie zosta�y podwa�one i dzia�ania kierownictwa sekty ograniczy�y si� do masowego wykupywania tej ksi��ki i jej niszczenia (w USA ukaza�a si� w 1983, w Polsce dopiero w 1997). Zebrania CK odbywaj� si� z regu�y za zamkni�tymi drzwiami. Franz w taki oto spos�b przedstawia tajemniczy klimat obrad CK: "Gdy Cia�o Kierownicze spotyka si� na swych zamkni�tych posiedzeniach, wszystko to okryte jest tajemnic�. W ci�gu pe�nych dziewi�ciu lat, w czasie kt�rych by�em cz�ci� Cia�a Kierowniczego, przypominam sobie jedynie dwa lub trzy przypadki, gdy osobom innym ni� wyznaczonym cz�onkom, pozwolono wej�� na regularne posiedzenie Zarz�du. A i przy tych okazjach ich obecno�� by�a bardzo ograniczona. Gdy tylko z�o�yli wymagany przez Cia�o Kierownicze raport, musieli opu�ci� pok�j spotka�, po czym obrady prowadzono ju� bez ich udzia�u; doda� nale�y, �e nawet waga raportu z�o�onego przez te osoby nie kwalifikowa�a ich do wzi�cia udzia�u w dyskusji" (RF 33). Zanim jednak przyjrzymy si� kilku wybranym sprawom, nad kt�rymi radzili cz�onkowie CK, pragniemy przytoczy� jeszcze jeden fragment z ksi��ki Franza, kt�ry obala powszechne przekonanie zwyk�ych �wiadk�w Jehowy o natchnionym charakterze pracy ich "namaszczonych" braci w Brooklynie, kt�rzy w ich mniemaniu nie odrywaj� niejako oczu od Biblii b�d�c "kana�em Jehowy", stale odbieraj� "nowe �wiat�o poznania" od Boga. "Wi�kszo�� �wiadk�w Jehowy pisze Franz wyobra�a sobie sesje Cia�a Kierowniczego jako spotkania ludzi, kt�rzy wiele swego czasu sp�dzaj� na intensywnym studiowaniu S�owa Bo�ego. My�l�, �e schodz� si� oni razem, aby w pokorze rozwa�a�, jak mogliby lepiej pom�c swym braciom zrozumie� Pismo �wi�te, albo �eby przedyskutowa�, w jaki konstruktywny i pozytywny spos�b mo�na by zbudowa� ich w wierze i mi�o�ci cechach motywuj�cych szczere, chrze�cija�skie dzia�anie. My�l�. �e dzieje si� to w trakcie spotka�, na kt�rych dyskutanci odwo�uj� si� zawsze do Pisma �wi�tego jako do najwa�niejszego, ostatecznego i najwy�szego autorytetu (...) Na przestrzeni wielu lat by�em obecny na bardzo wielu sesjach. Mimo, �e dyskutowano tam zagadnienia, kt�re mog�y powa�nie wp�yn�� na �ycie ludzi, Biblia nie pojawi�a si� praktycznie ani w r�kach, ani nawet na ustach �adnego z dyskutant�w " (RF 95~96). W czasie, gdy Raymond Franz by� cz�onkiem CK, grono "namaszczonych" liczy�o jedena�cie os�b (w 1977 r. po wspomnianej "reformie", by�o ich osiemnastu, a w ostatnich latach ok. dziesi�ciu) i spotyka�o si� w pe�nym sk�adzie w ka�d� �rod�. O wszystkich sprawach, jakie miano przedyskutowa�, decydowa� prezydent Knorr, chocia� po reformie z 1976 r. CK przewodniczy� danego roku np. wiceprezydent F.W. Franz. W�r�d zbieraj�cych si� cz�onk�w CK w tamtym czasie, by� np. osiemdziesi�ciokilkuletni Thomas Sullivan, kt�ry "s�abo widzia�, a jego zdrowie nie przedstawia�o si� najlepiej. W czasie tych spotka� wspomina Franz wci�� popada� w drzemk�. Wstyd go by�o budzi� do g�osowania nad sprawami, o kt�rych mia� bardzo mgliste poj�cie" (RF 45). Niekt�re posiedzenia trwa�y "bardzo kr�tko, dos�ownie kilka minut" pisze Franz (tam�e). Do roku 1975 przy podejmowaniu ka�dej decyzji oczekiwano jednomy�lno�ci, co nie mog�o oby� si� bez wywierania presji i gwa�cenia w�asnego sumienia, nawet gdy "wniosek kompromisowy r�wnie� nie by� wspomina Franz w moim odczuciu w pe�ni w�a�ciwy" (tam�e).Jakimi wi�c sprawami zajmowano si� na �rodowych zebraniach? Oto niekt�re z nich, kt�re w oparciu o to, co napisa� Raymond Franz, mog� by� chyba uznane za reprezentatywne: ~ "czy ojciec kwalifikuje si� na starszego [zboru], je�li pozwala synowi lub c�rce na ma��e�stwo w wieku osiemnastu lat", ~ "czy mo�e by� starszym, gdy aprobuje decyzj� c�rki lub syna o zdobyciu wy�szego wykszta�cenia", ~ czy posiada "kwalifikacje na starszego, je�eli pracuje w systemie zmianowym i czasem (b�d�c na zmianie popo�udniowej) opuszcza zebranie zborowe", ~ "czy starsi mog� uzna� dow�d o przypadkowym cudzo��stwie lub �wiadectwo �ony, �e m�� wyzna� jej cudzo��stwo, za wystarczaj�cy pow�d, aby zezwoli� na biblijny rozw�d i powt�rne ma��e�stwo", ~ "czy mo�e o rozw�d wyst�pi� osoba, kt�r� cho� nie dopu�ci�a si� cudzo��stwa nale�y uzna� za winn�", ~ "czy wa�ny jest rozw�d, kt�ry zosta� uzyskany w oparciu o przyczyny inne ni� cudzo��stwo, je�li po jego udzieleniu wychodz� na �wiat�o dowody cudzo��stwa pope�nionego przed rozwodem", ~ "czy jest rzecz� w�a�ciw� posy�a� komu� �ywno�� lub inn� pomoc za po�rednictwem Czerwonego Krzy�a [dyskusja na ten temat wspomina Franz "by�a bardzo d�uga, zosta�a wi�c przeniesiona na nast�pne spotkanie"; g��wnym powodem dyskusji by� oczywi�cie znak krzy�a, kt�ry dla �wiadk�w Jehowy jest czym� "obra�liwym" i "obrzydliwym"; por. P 152~157] (RF 45~46). Cia�o Kierownicze zajmowa�o si� te� kwestiami bardziej przyziemnymi, np. omawiano "spraw� istniej�cej w dzia�alno�ci Towarzystwa praktyki wykorzystania nielegalnych kana��w w celu przerzucania pieni�dzy do niekt�rych kraj�w [w kt�rych] prawo tych pa�stw zabrania tej praktyki". Podobnie rozwa�ano "spraw� przerzutu przez granic� pewnego wyposa�enia z uchyleniem si� od p�acenia przewidzianego prawem wysokiego c�a przewozowego" (RF 46). Referuj�c posiedzenia CK, R. Franz wiele miejsca po�wi�ci� sprawie, kt�ra na d�ugo uwik�a�a "namaszczonych" i spowodowa�a w tym gronie "powa�ne dyskusje". A wszystko zacz�o si� od tego, �e "kto� zobaczy�" w sypialni pewnego ma��e�stwa �wiadk�w z Kalifornii "literatur� pornograficzn�, dotycz�c� innych ni� tzw. `klasyczne' praktyk seksualnych". Fakt ten potwierdzi�o "przes�uchanie i �ledztwo, przeprowadzone przez lokalnych starszych". Gdy "korespondencja" o ca�ym zaj�ciu dotar�a do Brooklynu, CK mia�o zaj�� w tej sprawie stanowisko. Po paru godzinach dyskusji, w kt�rej jak zaznacza Franz nie zapoznano og�u cz�onk�w CK z nades�an� korespondencj� starszych, "podj�to decyzj� o wy��czeniu wspomnianej pary ma��e�skiej". Nast�pnie, jako plon tej dyskusji, ukaza�y si� artyku�y w "Stra�nicy" (1972), z kt�rych wynika�o, �e "wsp�ma��onkowie byli zobowi�zani do z�o�enia sprawozdania starszym, je�li praktyki takie istnia�y lub rozwin�y si� w ich ma��e�stwie czy to za obop�ln� zgod�, czy te� ca�kowicie z inicjatywy jednego ze wsp�ma��onk�w" (RF 47). Od 1972 r. starsi zbor�w rozpocz�li "przes�uchiwania s�downicze" w sprawie praktyk swoich podopiecznych. Franz wspomina, �e wiele z tego powodu ma��e�stw rozpad�o si�. Szczeg�lnie mocno zareagowali na t� "praktyk� przes�ucha�" co jest chyba zrozumia�e wsp�ma��onkowie nie nale��cy do organizacji �wiadk�w Jehowy. Od momentu opublikowania tych artyku��w Brooklyn by� zasypywany listami zaniepokojonych �wiadk�w, zw�aszcza kobiet. W listach tych by�y czasami szczeg�owe opisy r�nych typ�w "gier mi�osnych", na ocen� kt�rych oczekiwano odpowiedzi, tzn. czy przypadkiem nie sprzeciwiaj� si� one biblijnym miernikom. W�r�d "zagubionych" w tej sk�din�d delikatnej materii, nie brakowa�o starszych zboru. Jeden z nich np. miota� si� ze swoj� �on�, wspomina Franz, nie wiedz�c, "gdzie nakre�li� lini� dziel�c� wst�pn� gr� mi�osn� od rzeczywistego stosunku seksualnego" i zapewni� w swym li�cie, �e wraz z �on� "zastosuj� co do joty ka�d� otrzyman� rad�" (RF 49). Dopiero po pi�ciu latach CK wycofa�o si� z tej intymnej sfery �ycia swoich podopiecznych i zarzuci�o praktyk� wykluczania z tego powodu z organizacji. W "Stra�nicy" z 1978 r. pojawi� si� artyku�, w kt�rym napisano, �e "ta intymna sfera ma��e�stwa nie podlega kontroli starszych zboru i jako taka nie mo�e by� podstaw� wy��czenia..." (RF 52). Ale przecie� zauwa�a R. Franz te wreszcie rozs�dne "s�owa nigdy nie b�d� w stanie zrekompensowa� lub naprawi� szk�d w postaci wstydu, zamieszania, zak�opotania, emocjonalnych stres�w, ostrego, bolesnego poczucia winy, przede wszystkim za� zniszczonych ma��e�stw" (RF 53). Czy CK na tych swoich �rodowych sesjach nie podejmowa�o jednak jakiego� studium biblijnego? Wcze�niej przytoczyli�my wypowied� R. Franza na ten temat, kt�ry jednoznacznie podkre�li�, �e Biblia by�a praktycznie nieobecna w r�kach dyskutant�w z CK. Jedn� z przyczyn, kt�re jego zdaniem "usprawiedliwia�y" pozabiblijne w sumie dyskusje CK by�o to, �e vwielu cz�onk�w Cia�a Kierowniczego b�d�c zaj�tych tak wieloma sprawami [prawdopodobnie jak zwykle organizacyjnymi] przyznawa�o, �e na studium Biblii pozostaje im niewiele czasu"! Tylko "przy paru okazjach wspomina R. Franz planowane, czysto biblijne dyskusje dotyczy�y g��wnie om�wienia artyku�u lub artyku��w do Stra�nicy, kt�re kto� [!] przygotowa�, a kt�re budzi�y pewne w�tpliwo�ci (...) [i] w tych przypadkach regularnie zdarza�o si�, �e chocia� spotkanie by�o zapowiedziane na tydzie� lub dwa wcze�niej, Milton Henschel [aktualny prezydent], Grant Suiter lub inny cz�onek tego w�a�nie Komitetu czuli si� w obowi�zku powiedzie�: `Mia�em czas, aby przejrze� to tylko pobie�nie by�em tak zaj�ty"' (RF 96). Raymond Franz podsumowuj�c dzia�alno�� CK na jego �rodowych sesjach, a wi�c na tych zebraniach, na kt�rych to jedynie gromadz� si� oficjalnie "namaszczeni" s�udzy Jehowy, stwierdza na podstawie w�asnego do�wiadczenia w tym gronie, �e aktywno�� CK ogranicza�a si� g��wnie do nast�puj�cego problemu: "Czy jest to sprawa zas�uguj�ca na wy��czenie, czy te� nie?" Natomiast trosk� o "pokarm duchowy", czyli pisanie nowych ksi��ek i artyku��w w oparciu o "nowe �wiat�o poznania", pozostawiano bardziej kompetentnemu "cia�u", mianowicie braciom z Komitetu Redakcyjnego, nad kt�rym czuwa kt�ry� z "namaszczonych" z CK (RF 95; por. 64~67, 91). Tej w�a�nie sprawie pragniemy po�wi�ci� kolejny punkt. 6. "Wytwarzanie" duchowego pokarmu na czas s�uszny Przypomnijmy, �e za "brata Russella" wszyscy Badacze Pisma �wi�tego wierzyli, �e to jego wyznaczy� B�g, jako "niewolnika"(s�ug�) z przypowie�ci Jezusa (Mt 24, 45), aby dostarcza� "duchowego pokarmu na czas s�uszny", czyli "tera�niejszej prawdy". Tak� rol� mia�y odegra� przede wszystkim jego sze�ciotomowe "Wyk�ady Pisma �wi�tego" (si�dmego i ko�cowego tomu nie doko�czy�). Ich studiowanie mia�y doprowadzi� ka�dego szczerego "badacza" Pisma �w. do pe�ni poznania, do "�wiat�a Biblii", jak si� wyrazi�. Przestrzega� swoich zwolennik�w, �e pr�ba studiowania samej Biblii, nawet przez dziesi�� lat, ale bez jego "Wyk�ad�w", grozi popadni�ciem, i to ju� po dw�ch latach, w "ciemno�ci". W kilka zaledwie lat po �mierci Russella "Anio�a z Laodycei" (maj�cego ju� by� ostatnim przed Armagedonem; por. Ap 2~3), Badaczom, a p�niej �wiadkom Jehowy, za�wieci�o "nowe �wiat�o", kt�remu patronowa� Rutherford. Odrzucono wi�c "Wyk�ady" Russella jako "stare �wiat�o". Istotnie Russell musia� odej��, gdy� nie mia� ju� niczego nowego do zaproponowania Badaczom. Wed�ug niego ten �wiat mia� si� przecie� ostatecznie sko�czy� w 1914 r. Jego "biblijna chronologia", nakre�lona z takim rozmachem w "Wyk�adach", nie si�ga�a ju� poza rok 1914. Nie pomog�y "dodatkowe proroctwa" po tym roku: Jehowa nie odpowiedzia� ani na wyznaczony przez niego rok 1915, ani na 1918. "�wiat�o", kt�re zacz�� otrzymywa� jego nast�pca, o�ywi�o Badaczy i wla�o w nich nadziej�, �e jednak koniec tego �wiata nie jest tak odleg�y. Pami�tamy, �e wydana przez Rutherforda ksi��ka Miliony ludzi z obecnie �yj�cych nigdy nie umr�!, obiecywa�a koniec �wiata ju� za kilka lat, dok�adnie w 1925. Wiemy te�, �e prezydent "nowe �wiat�o" otrzymywa� od pewnego anio�a, kt�rego mia� mu pos�a� Jehowa z jednej gwiazdy z gromady Plejad. Spod r�ki Rutherforda mog�o wi�c wyj�� wysoko cenione przez Badaczy dwutomowe dzie�o pt. �wiat�o, o kt�rym pisali, �e powsta�o "pod tchnieniem Bo�ym" i �e tylko "Jehowa jest autorem tego pisma", a rola prezydenta ograniczy�a si� do tego, �e by� ,jedynie u�yty za narz�dzie"~4. Ale przyszed� czas, �e i "�wiat�o" Rutherforda zgas�o, a jego ksi��ki podzieli�y los ksi��ek Russella, kt�re usuni�to z biblioteczek zborowych i przeznaczono na makulatur�, aby skutecznie zatrze� chybione nauki "biblijne" i proroctwa "od Jehowy". Trosk� o "nowe �wiat�o" podj�li kolejni prezydenci: Knorr, Franz, a obecnie Henschel. Kto� mo�e s�usznie zapyta�, dlaczego u �wiadk�w Jehowy tak szybko zmienia si� "�wiat�o poznania" (czytaj: "nowe nauki")? Najpierw przyjrzyjmy si�, jak te sprawy widz� sami �wiadkowie. Podstawowym tekstem biblijnym, na kt�rym oni opieraj� t� nauk�, jest werset z Ksi�gi Przys��w: "�cie�ka sprawiedliwych jest jak �wiat�o�� poranka, blask jej coraz bardziej ja�nieje a� do bia�ego dnia" (Prz 4, 18 wg BP; por. P 104). T� "�cie�k�" s� oczywi�cie nauki �wiadk�w, natomiast s�owa o coraz bardziej ja�niej�cym blasku �wiat�a, kt�re o�wieca t� �cie�k�, maj� oznacza� coraz pe�niejsze poznanie "prawdy", kt�re z �askawo�ci Jehowy, jest udzia�em maszczonego" grona CK w Brooklynie. Jak oceni� powy�sz� nauk� �wiadk�w Jehowy? Rozumowanie �wiadk�w tylko pozornie i na pierwszy rzut oka wydaje si� s�uszne. Przede wszystkim powinni�my bli�ej przyjrze� si� biblijnemu fundamentowi tej nauki, tzn. Prz 4, 18. O czym tak naprawd� m�wi ten tekst? Kluczowym s�owem w tym wersecie jest s�owo "droga". Ot� "droga" w Pi�mie �w. nie oznacza tylko nauki, jak chcieliby �wiadkowie, lecz tak�e �ycie i post�powanie cz�owieka. Jako przyk�ad, �e tak nale�y te s�owo rozumie�, przytoczmy wypowied� samego Jezusa: "Wchod�cie przez ciasn� bram�! Bo szeroka jest brama i przestronna ta droga, kt�ra prowadzi do zguby..." (Mt 7, 13). Natomiast "coraz bardziej ja�niej�cy blask" na drodze sprawiedliwych, oznacza niezawodno�� w osi�gni�ciu przez nich celu, kt�ry, dzi�ki wiernemu trzymaniu si� przez nich Bo�ych poucze�, zbli�a si� do nich coraz bardziej i z tak� sam� pewno�ci�, jak w�a�nie �wiat�o poranka przechodz�ce "a� do bia�ego dnia" [wg BT: "wzrasta a� do po�udnia"]. Gdyby�my jednak �wiadkom przyznali racj�, �e t� "drog�" s� ich nauki, to by znaczy�o, �e osi�gaj� oni coraz lepsze zrozumienie prawd Bo�ych. Problem jest tylko w tym, �e tego coraz lepszego zrozumienia w naukach �wiadk�w nie dostrzegamy. Przeciwnie, z naukami �wiadk�w dzieje si� tak jak to ju� kto� dowcipnie zauwa�y� �e im wi�cej tego �wiat�a otrzymuj�, tym jest u nich ciemniej! Ju� W.J. Schnell stwierdzi�, �e tylko w latach 1917~1928 "Stra�nica" zmienia�a "�wiat�o", czyli swoje nauki, blisko 150 razy! Aby nie by� go�os�ownym, podamy nieco przyk�ad�w takich "prawd", kt�re �wiadkowie rozg�aszali po ca�ym �wiecie pod wp�ywem "nowego �wiat�a": ~ Babilo�ski kr�l Nabuchodonozor (Dn): do roku 1930 by� "symbolem Szatana", po roku 1936 "uosabia� Boga", aby ponownie powr�ci� do "symbolu Szatana" (powr�ci�o wi�c "stare �wiat�o"). ~ Sprawa tzw. "rz�d�w" ( wg Rz 13): w latach 1879~1929 uczono, �e "rz�dy pochodz� od Boga", w 1929: "rz�dy pochodz� od Szatana", od 1962: "rz�dy pochodz� od Boga" (powr�t "starego �wiat�a"). ~ Religia: w 1924 g�oszono, �e "religia pochodzi od Boga", od 1937 : "religia jest kultem diab�a i demon�w", od 1957 : "religia pochodzi od Boga" (powr�t "starego �wiat�a"). ~ Powr�t Chrystusa na ziemi�: wg Russella nast�pi� w 1874 , wg Rutherforda w 1914 r. ~ Zmartwychwstanie "ma�ego stadka" (przedstawicieli 144 000): najpierw w 1878 , p�niej w 1914, 1918, 1919. ~ Koniec �wiata: daty "najg�o�niejsze" to: 1914, 1915, 1918, 1925, 1941, 1975, 1984, 1994 (wszystkich tych "dat" by�o ok. dwudziestu!). ~ Transfuzja krwi: Rutherford chwali, Knorr i jego nast�pcy zakazuj�. ~ Transplantacje: w 1968 zakaz, od 1980 dozwolone. ~ Szczepienia: najpierw zakazane, dwadzie�cia lat p�niej dozwolone. ~ Los mieszka�c�w Sodomy: w 1879 g�oszono, �e zmartwychwstan�, w 1952 nie zmartwychwstan�, w 1965 zmartwychwstan�, w 1988 nie zmartwychwstan�, w 1989 zmartwychwstan�, 1990 nie zmartwychwstan�(a jak b�dzie za rok, dwa?!). Czy cho�by z tych kilku wy�ej przytoczonych przyk�ad�w mo�na przyzna� racj� �wiadkom Jehowy, �e ich nauki przypominaj� coraz ja�niejsze �wiat�o? Czy raczej mamy tu do czynienia z poruszaniem si� w mrokach? Nie ulega w�tpliwo�ci, �e nauki �wiadk�w pe�ne s� sprzeczno�ci i absurd�w. To tylko u �wiadk�w "�wiat�o"(ich "prawda") mo�e po jakim� czasie okaza� si� "ciemno�ci�" (k�amstwem), aby ponownie sta� si� "�wiat�em". Szkoda, �e nauczyciele z Brooklynu nie zwa�aj� na jak�e s�uszne s�owa, kt�re kiedy� zamie�ci�a ich w�asna "Stra�nica" (1881): "Nowe �wiat�o nigdy nie stoi w sprzeczno�ci ze starym �wiat�em, lecz dodaje co� do niego". Aby jednak jako� obroni� si� przed uzasadnion� krytyk� tych ci�g�ych zmian w naukach Towarzystwa Stra�nica, CK og�osi�o now� teori� o dochodzeniu do prawdy na drodze tzw. "halsowania". S�owo "halsowanie" wywodzi si� jak wiadomo ze s�ownika �eglarskiego i oznacza wykonywanie zwrot�w w prawo i w lewo ( inaczej: p�yni�cie zygzakiem), aby dotrze� do celu, gdy wiatr wieje naprzeciw. Ale wed�ug "�eglarzy" z Brooklynu, halsowanie oznacza te� wykonywanie zwrot�w "tam i z powrotem" ("Stra�nica" 18/1982, s. 19). "Tam i z powrotem" ma usprawiedliwi� zmiany nauk o 180 stopni! Tymczasem wed�ug tej samej Ksi�gi Przys��w "�cie�ka sprawiedliwego", to nie chodzenie w prawo czy lewo, w ty� i do przodu, lecz trzymanie si� "prostej drogi": "Nie zbaczaj ani w prawo, ani w lewo, odwracaj sw� nog� od z�a" (4, 27; wg BP). I to nie do katolik�w, ale do samych siebie powinni �wiadkowie adresowa� s�owa, kt�re zamie�cili w pewnej "Stra�nicy": "Chrze�cijanie co do podstawowych nauk nie mog� by� niezdecydowani, zmienni jak `chor�giewka na wietrze'. Czy mo�na polega� na zdaniu takich ludzi lub na ich szczero�ci?" ("Stra�nica" 15/1977, s. 18). Odpowiadamy: oczywi�cie nie! Szkoda, �e tak niewielu jeszcze �wiadk�w zdoby�o si� na pewien wysi�ek my�lowy tak jak to uczyni� H~J. Twisselmann i zrozumia�o, �e ,ja�niej, to nie oznacza inaczej", a "ja�niejsze �wiat�o" nie mo�e by� "zmienianiem sk�ry" (HT 33). Wyci�gnijmy wi�c ko�cowe wnioski z jehowickiej nauki o "nowym �wietle" i uzupe�nijmy je o kilka dodatkowych spostrze�e�: ~ CK u�ywa "nowego �wiat�a", aby wyt�umaczy� si� jako� z ci�g�ych zmian w nauczaniu. Temu samemu celowi s�u�y, celowe naszym zdaniem, unikanie rozr�nienia pomi�dzy pog��bieniem nauki (pod wp�ywem "nowego �wiat�a") a jej zmianami (cz�sto staj� one "na g�owie" powr�t do "starego �wiat�a", wcze�niej pot�pianego). To �wiadome mieszanie poj�� ma na celu nie tylko usprawiedliwienie przesz�o�ci, ale i przygotowanie sobie terenu pod "nowe prawdy" w przysz�o�ci. �wiadkowie wierz�, �e w ich przysz�ym i bliskim ju� raju na ziemi ("raju odzyskanym"), b�d� obowi�zywa� "nowe zwoje", czyli jakie� nowe objawienia, uzupe�niaj�ce Bibli� (zob. B 181). ~ Nauka o dochodzeniu do prawdy przez "halsowanie", bazuje tak naprawd� ra filozofii Hegla, na jego dialektyce: teza (propozycja), antyteza (propozycja przeciwna) i synteza (pogodzenie obu propozycji lub ich kombinacja). CK stosuje t� dialektyk� Hegla, jednak unika wyjawienia zwyk�ym �wiadkom jej autora, ograniczaj�c si� tylko do stwierdzenia, �e jest to "zasada, kt�ra z dobrym rezultatem przyczynia si� do rozwoju prawdy naukowej". ~ Prawda proponowana przez CK, przestaje by� w rzeczywisto�ci prawd�, skoro wszystko mo�e si� zmieni� wraz z nadej�ciem "nowego �wiat�a" (teza przechodzi w antytez�). Tak wi�c �adna g�oszona przez CK prawda nie daje gwarancji pewno�ci, co przypomina rzek�, kt�rej "bieg i uj�cie zna tylko Jehowa". Istnieje tylko jedna, niezmienna i niepodwa�alna prawda, kt�ra obowi�zuje ka�dego �wiadka: CK (i tylko ono) ma zawsze racj�. Jest to najwa�niejszy dogmat wiary �wiadk�w Jehowy! Ale co wobec tego z autorytetem Biblii? Odpowied� jest jak zwykle prosta: Biblia s�u�y CK jedynie za pomocniczy instrument do tworzenia "nowych prawd". 7. Przygotowywanie ksi��ek, artyku��w i innych publikacji Jak ju� zaznaczyli�my wcze�niej, CK �wiadk�w Jehowy, utworzone za prezydenta Knorra, jest zbyt zaj�te sprawami jurysdykcyjnymi i organizacyjnymi, aby jego cz�onkowie znale�li jeszcze czas na wsp�lne studiowanie Biblii podczas swych zebra� (�rodowych). Wspomnieli�my r�wnie�, �e pisaniem i opracowywaniem ksi��ek i artyku��w, zajmuje si� Komitet Redakcyjny. A jak przedstawia�a si� ta sprawa, tzn. przygotowywanie "materia��w biblijnych" do studiowania dla �wiadk�w w oparciu o "nowe �wiat�o", przed reform� ca�ej struktury zarz�dzania organizacj� w 1976 r.? R�bek tajemnicy uchyli�a tzw. "Sprawa Walijska" z roku 1954. Wiceprezydent F.W. Franz zapytany o t� spraw� wyja�ni�, �e "rzecznikiem" tych zmian w naukach jest prezydent Knorr, kt�ry "wypowiada orzeczenia wyra�aj�ce post�p w rozumieniu Pisma �wi�tego". Nast�pnie "mo�e on tymczasowo wyznaczy� innych cz�onk�w centrali do om�wienia tej cz�ci Biblii, na kt�r� zosta�o rzucone nowe �wiat�o". Po wydaniu przez prezydenta orzeczenia, b�d� po jego "om�wieniu", trafia ono do komitetu wydawniczego i po opracowaniu, jest "konfrontowane" z Pismem �w. przez wiceprezydenta F.W. Franza, kt�ry wyra�a swoj� zgod�. W ostatnim etapie materia� jest posy�any do Knorra, kt�ry "posiada ostateczne `tak' ". W rzeczywisto�ci "nie by�o jak pisze R. Franz �adnego oficjalnego `komitetu wydawniczego' poza tymi dwiema osobami [tj. Knorra i Franza]" (RF 66). Raymond Franz przytaczaj�c w swej ksi��ce wypowiedzi wiceprezydenta Franza z protoko�u s�dowego, z kt�rych najistotniejsze przedstawili�my wy�ej, chcia� w ten spos�b wykaza�, i� siedmiu cz�onk�w Zarz�du Towarzystwa Stra�nica, uznanych p�niej za "namaszczonych" cz�onk�w CK ("odk�d Pan wszed� do swej �wi�tyni niebia�skiej" w 1918), nie mia�o �adnego wp�ywu na opracowywanie nowych nauk (zob. RF 64~66)~Kto wi�c wni�s� najpowa�niejszy wk�ad w przygotowywanie "nowych nauk" dla �wiadk�w przez dziesi�ciolecia po Rutherfordzie? Osob� t� by� czo�owy "biblista" organizacji, w�a�nie F.W. Franz, nie posiadaj�cy elementarnego wykszta�cenia biblijnego, podobnie jak to by�o z Russellem. Co wi�cej, on sam uwa�a� si� za jednego "z kilku" zaledwie ludzi na ziemi, kt�rych "mo�na by s�usznie nazwa� `nauczycielami"'. Gdy wi�c Raymond Franz zapyta� go, swego stryja, "kto m�g�by by� takim `nauczycielem' w naszych czasach", us�ysza� w odpowiedzi: "Wierz�, �e ja nim jestem" (RF 86) . Najwi�kszym osi�gni�ciem "biblijnym" F.W. Franza, ju� jako prezydenta sekty, jest zapewne poprzedni podr�cznik wierze� �wiadk�w pt. B�dziesz m�g� �y� wiecznie w raju na ziemi! " (1982), kt�ry ju� w tytule przypomina wszystkim, �eby odrzucili wszelk� my�l o p�j�ciu do nieba (jest ono zarezerwowanie z tylko dla "namaszczonych", takich jak on). W pisaniu jehowickiej literatury wspomaga�o Franza kilku innych jeszcze cz�onk�w CK: Lyman Swingle, Lloyd Bary, Raymond Franz. 8. G�osi� "Boskie or�dzie" CK sekty w Brooklynie przypomina wszystkim �wiadkom Jehowy, �e maj� uwa�a� si� za jedynych przedstawicieli Boga na ziemi, za Jego "�wiadk�w". Ich zadaniem ma by� g�oszenie "Boskiego or�dzia" (zob. "Stra�nica" 1/1989, s. 10). Ale gdyby zapytano �wiadk�w o takie or�dzia, jak cho�by te o ko�cu �wiata (ze wskazaniem na konkretn� dat�), maj� odpowiada� wed�ug wskaz�wek CK �e nigdy nie wyg�aszali ich "w imieniu Boga": "�wiadkowie Jehowy pisz� nigdy jednak nie twierdzili, �e wyg�aszaj� te zapowiedzi `w imieniu Jahwe' [tak, to prawda g�osz� je zawsze `w imieniu Jehowy'!]" ("Przebud�cie si�!" 4/1993, s. 4). A wi�c wypada przypomnie� �wiadkom, co ich nauczyciele napisali np. w "Stra�nicy" z 1972 r.: "Prorokuj� oni, gdy� wyst�puj� w imieniu Boga" (8/1972, s. 24). Wtedy, przed rokiem 1975 r., rokiem "ko�ca", �wiadkowie rzeczywi�cie du�o "prorokowali"! "Stra�nica" utwierdza�a �wiadk�w w przekonaniu, �e B�g "w s�usznym czasie" i "wed�ug swojego uznania", udziela "coraz ja�niejszego �wiat�a" poznania, a ono wskazuje na rok 1975 i straszny Armagedon. "To nowe szczeg�lne proroctwo pisali w "Przebud�cie si�!" w roku 1969 niby drogowskaz kieruje nas znowu, chcemy czy nie chcemy, w stron� Armagedonu" (koniec mia� nadej�� w 1972 r., ale Knorr otrzyma� "nowe �wiat�o" i przesun�� dat� na rok 1975).~Aby nak�oni� �wiadk�w do wi�kszej jeszcze aktywno�ci, CK �wiadomie rozgrzewa�o atmosfer� oczekiwania na niezwyk�e wydarzenia, kt�rych powinni si� spodziewa�, publikuj�c takie artyku�y, jak np.: "Dlaczego oczekujesz roku 1975?", "M�dre spo�ytkowanie czasu, jaki jeszcze pozosta�". Gdy jednak rok 1975 przeszed� bez echa, okaza�o si�, �e to nie CK by�o temu winne, tylko... B�g! Jak�e s�usznie napisa� Adam Bielas, by�y �wiadek Jehowy: "skoro `Niewolnik'[CK] si� pomyli�, to w�a�ciwie nie on jest winny i odpowiedzialny za omy�ki, tylko B�g, kt�ry da� zbyt s�abe �wiat�o. [I dalej pyta si� zdumiony]: jak to mo�liwe, �eby za swoje pomy�ki obarcza� win� Boga?! " ("Mi�ujcie si�" 5~8/1997, s. 31). Ale �wiadkowie Jehowy nie byliby sob�, gdyby nie szukali r�nych sposob�w, aby si� jako� usprawiedliwi�. Wymy�lono wi�c np., �e B�g pos�u�y� si� tymi datami ko�ca �wiata dla "oczyszczenia zbor�w"! Przytoczmy zatem na ten temat �wiadectwo: "Ale ja ju� czu�am pisze pewna kobieta, by�y �wiadek �e co� w tej Organizacji jest nie tak. Je�li nauki te by�y i s� od Boga i zosta�y przekazane "niewolnikowi"[CK], to czy B�g mo�e ok�amywa� swoich �wiadk�w? Na pocz�tku uczono mnie, �e �wiadkowie �adnych dat nie ustalali, a kiedy im to udowodni�am ich literatur�, to stwierdzili z oburzeniem, �e tak, ale B�g pos�u�y� si� tymi datami, aby oczy�ci� zbory" ("S�owo Nadziei" 27/1995, s. 29). Z powy�szego przyk�adu wida� wystarczaj�co jasno, �e �wiadkowie nie wahaj� si� pos�u�y� k�amstwem, a nawet gotowi s� przypisa� je Panu Bogu, byleby ocali� swoje dobre imi� przed lud�mi. My jednak jako katolicy g��boko wierzymy i jeste�my tego pewni, �e Pan B�g nigdy nie pos�u�y� si� ani nie nakazywa� rozpowszechniania fa�szywych wie�ci, z kt�rych mia�oby wynikn�� jakie� dobro. By�oby to zreszt� niegodne Boga, kt�ry jest jedyn� i odwieczn� prawd�, aby mia� On kogokolwiek wprowadza� w b��d. A �wiadkom Jehowy nale�a�oby przypomnie� to, co B�g napisa� o takich jak oni, fa�szywych prorokach, w Ksi�dze Powt�rzonego Prawa: "Gdy prorok przepowie co� w imieniu Pana, a s�owo jego b�dzie bez skutku i nie spe�ni si�, [znaczy to, �e] tego Pan do niego nie m�wi�, lecz w swej pysze powiedzia� to sam prorok" (18, 22). 9. Cia�o Kierownicze i "dwojakie normy" "Dwojakie normy" pod takim tytu�em jednego z rozdzia��w ksi��ki Kryzys sumienia, Raymond Franz porusza bulwersuj�c� spraw� prze�ladowa� murzy�skich �wiadk�w Jehowy w Malawi, w pa�stwie le��cym w Afryce Wschodniej. W latach 1964~1975 tamtejsi �wiadkowie prze�yli ca�� seri� wyj�tkowych prze�ladowa� i gwa�t�w: niszczono i palono ich domy, pola uprawne, bito ich i torturowano, wielu ponios�o �mier�, a do tego zgwa�cono ponad tysi�c kobiet. Tysi�ce rodzin �wiadk�w, ratuj�c swoje �ycie, uciek�o do s�siednich kraj�w. Tylko w 1972 r. zbieg�o do Mozambiku prawie 12 tys. os�b, a do Zambii blisko 9 tys. Co by�o powodem, �e �wiadkowie spotykali si�, i to przez tyle lat, z ci�gle nowymi falami prze�ladowa�? Odpowied� jest szokuj�ca! Tym jedynym powodem by�o odm�wienie przyj�cia przez �wiadk�w legitymacji kt�ra mog�aby uchodzi� za co� w rodzaju naszego dowodu osobistego wydanej przez rz�dz�c� parti� polityczn� o nazwie Partia Kongresowa Malawi, zreszt� jedyn� w�wczas, kierowan� przez Kamuzu Banda, "do�ywotniego Prezesa" pa�stwa. Afryka�scy �wiadkowie konsultowali si� oczywi�cie wcze�niej w tej sprawie przez jeden z oddzia��w Towarzystwa Stra�nica. Odpowied� by�a kategoryczna: nie wolno przyjmowa� legitymacji, aby nie naruszy� zasady neutralno�ci. Wykluczono jakikolwiek kompromis, kt�ry, gdyby zaistnia�, by�by aktem niewierno�ci wzgl�dem Boga. CK oficjalnie potwierdzi�o to stanowisko oddzia�u Towarzystwa, co znalaz�o sw�j wyraz w publikowanych artyku�ach na ten temat. �wiadkowie Jehowy w Malawi padli wi�c ofiar� szczeg�lnie pojmowanej interpretacji neutralno�ci, kt�ra nie liczy si� z wyj�tkowym kontekstem spo�ecznopolitycznym tego kraju. Czy�by �wiadkowie z CK nie pami�tali o s�owach �w. Paw�a, kt�ry podkre�la� obowi�zek podporz�dkowania si� "w�adzy zwierzchniej", zreszt� legalnej w tym kraju, i nakaz okazania jej "uleg�o�ci" ? (zob. Rz 13, 1~7). W tej sytuacji przyj�cie tej obowi�zkowej legitymacji, r�wna�oby si� przyj�ciu oficjalnego dokumentu pa�stwowego. Ale ca�a ta sprawa nie by�aby mo�e a� tak bulwersuj�ca, gdyby nie odmienne stanowisko CK wobec pewnych praktyk, stosowanych w tym samym czasie w Meksyku. Oto w Meksyku m�czy�ni w wieku poborowym s� zobowi�zani do odbycia rocznej s�u�by wojskowej i ka�dy z nich otrzymuje ksi��eczk� wojskow�, zawieraj�c� puste rubryki. W tych pustych rubrykach odnotowuje si� obecno�� ka�dego z nich na szkoleniu wojskowym. Za�atwienie sobie takiego wpisu, bez odbycia przeszkolenia, jest karalne. Pomimo przewidzianej prawem kary za. taki czyn, nie brakowa�o takich, kt�rzy "za�atwiali" sobie taki wpis do ksi��eczki wojskowej daj�c urz�dnikowi �ap�wk�. CK debatowa�o w tej sprawie wiele razy (zob. dokumentacj� na ten temat, przytoczon� przez R. Franza w jego ksi��ce na ss. 116~124) i nie widzia�o niczego z�ego w przyjmowaniu ksi��eczki wojskowej i przekupywaniu urz�dnik�w! Meksyka�skim �wiadkom, w przeciwie�stwie do ich murzy�skich wsp�wyznawc�w, pozostawiono pe�n� wolno�� i swobod�. R. Franz przytacza jeden z dokument�w, kt�ry zosta� przes�any przez Towarzystwo Stra�nica do �wiadk�w w Meksyku, w kt�rym czytamy m.in.: "Je�li sumienia niekt�rych braci pozwalaj� im skorzysta� z takiego uk�adu dla zachowania swej wolno�ci [tj. dawania �ap�wki, czyli jak to zaznaczono wcze�niej w dokumencie "op�aty pieni�nej"], nie mamy nic przeciwko temu" (RF 120). Aby dope�ni� obrazu tej podw�jnej miary stosowanej przez CK sekty wobec swoich w�asnych wyznawc�w w r�nych rejonach �wiata, w tym samym czasie "mn�stwo m�odych ludzi w Republice Dominika�skiej pisze R. Franz sp�dza�o z powodu odmowy wzi�cia udzia�u w identycznym szkoleniu najlepsze lata swego �ycia w wi�zieniu" (RF 121). Jak na ironi� losu wielu z tych uwi�zionych �wiadk�w odwiedzi� sam prezydent Knorr, kt�ry z pewno�ci� nak�ania� ich do "wytrwania", skoro jeden z nich przesiedzia� w wi�zieniu 9 lat! Zatrzymajmy si� jeszcze przez chwil� nad sytuacj� �wiadk�w w Meksyku, kt�rzy ciesz� si� jakim� wyj�tkowym przywilejem w�r�d "namaszczonych" s�ug Jehowy z CK. Po krwawej i okrutnej rewolucji meksyka�skiej, kierowanej przez masoneri�, nowa konstytucja tego kraju odm�wi�a prawa posiadania jakiegokolwiek maj�tku nieruchomego (ziemi, budynk�w) organizacjom religijnym. Prawo to zosta�o wymierzone g��wnie przeciwko Ko�cio�owi katolickiemu. Wobec tej sytuacji kierownictwo sekty w Brooklynie zadecydowa�o, �e �wiadkowie Jehowy przedstawi� si� w�adzom nie jako organizacja religijna, lecz jako "organizacja kulturalna", czyli jako lokalna sp�ka La Torre del Vigia. W ten spos�b �wiadkowie wyzbywszy si� charakteru religijnego uzyskali prawo posiadania maj�tku nieruchomego! W konsekwencji wed�ug instrukcji swoich prze�o�onych w Brooklynie zaprzeczaj� oficjalnie, jakoby odbywali "spotkania religijne" lub "spotkania wok� Biblii", lecz m�wi� o odbywaniu "spotka� kulturalnych", na kt�rych nie ma oczywi�cie "modlitwy i pie�ni" religijnych. To samo dotyczy "wi�kszych zgromadze�". Gdy za� chodz� od domu do domu, m�wi�, �e "roznosz� jedynie literatur� Stra�nicy, kt�r� jak t�umacz� Towarzystwo Stra�nica dostarcza po to, aby pom�c im w ich dzia�alno�ci kulturalnej". Przy tym "roznoszeniu", "nie posiadaj� ze sob� Biblii, to bowiem mog�oby identyfikowa� ich jako zaanga�owanych w dzia�alno�� religijn�". Nie u�ywaj� tez nazwy "zb�r" tylko "stowarzyszenie". A przecie� "rz�d meksyka�ski podkre�la R. Franz nie ma nic przeciwko modlitwie na spotkaniach religijnych, ale �wiadkowie Jehowy s� poinstruowani, aby m�wi�, �e ich spotkania nie s� religijne" (RF 129). Czy to publiczne zapieranie si� religijnego charakteru w�asnej organizacji w Meksyku, nie jest zapieraniem si� wiary w Boga? Przypomnijmy wi�c ponownie �wiadkom, �e w swoim podr�czniku Prowadzenie rozm�w na podstawie Pism (P) napisali wyra�nie o religii, �e jest to "forma wielbienia Boga", a na innym miejscu podkre�lili, �e ich organizacja jest ,jedyn� religi� prawdziw�" (s. 287 i 297). Jak z tego wida�, w�a�nie w Meksyku �wiadkowie Jehowy, tzn. ich przyw�dcy w Brooklynie, ods�onili prawdziwe oblicze swojej organizacji: interesuje ich nie oddawanie czci Bogu, lecz w�asne interesy, a wi�c interesy Towarzystwa Stra�nica. Wszystko wskazuje na to, �e to jest w�a�nie ten prawdziwy bo�ek, czyli Mamona (Mt 6, 24), kt�remu tak wiernie s�u��. Z tej "Bo�ej s�u�by" nie zdaj� sobie zwykle sprawy , szeregowi �wiadkowie, kt�rzy ofiarnie s�u�� Towarzystwu Stra�nica w rozpowszechnianiu antychrze�cija�skich publikacji. ZBORY �WIADK�W JEHOWY 1. Zbory za Karola Russella Za Karola Russella, inicjatora ruchu badackiego, zbory przez niego zak�adane, kt�re nazywa� "klasami" lub "eklezjami", cieszy�y si� znacz� autonomi�. Przez do�� d�ugi okres czasu nie by� on zbytnio zainteresowany tym, co si� w nich dzieje. Nale�y s�dzi�, �e po pierwsze skupi� on raczej swoj� uwag� na dzia�alno�ci Towarzystwa Stra�nica, a po drugie wierzy� w bliski koniec �wiata. Garstce swoich zwolennik�w, czyli "powa�nych badaczy" Pisma �w. zapowiada� bliskie wniebowzi�cie. Ju� w 1878 r. badacze mieli zosta� "porwani na ob�oki". Kolejne "wniebowzi�cie" wyznaczy� na rok 1881. Ostatecznie stan�o na tym, �e Jehowa na pewno zabierze badaczy najp�niej w 1914. Swoje twierdzenia Russell poprze z czasem nie tylko sze�cioma tomami "Wyk�ad�w", ale te� niezliczon� ilo�ci� v artyku��w, zw�aszcza w swojej "Stra�nicy". �yj�c w tej atmosferze oczekiwania, cz�sto atakowa� zawzi�cie "zorganizowane ko�cio�y". Jednak�e po roku 1881 , gdy nadal ros�y szeregi "badaczy", by� zmuszony zaj�� si� zorganizowaniem �ycia swoich zwolennik�w. W "Stra�nicy" zacz�� publikowa� artyku�y, m�wi�ce np. o konieczno�ci wprowadzenia "porz�dku podczas zgromadze� �wi�tych" i konieczno�ci wyboru "starszych", kt�rzy czuwaliby nad eklezjami (1895). Przez kilkadziesi�t lat, do czasu obj�cia w�adzy przez Rutherforda, badacze mogli czu� si� gospodarzami w�asnych wsp�lnot, gdy� Russell skupi� ca�� swoj� uwag� na dzia�alno�ci Towarzystwa Stra�nica. Od badaczy wymaga� jedynie studiowania jego pism i ofiarnego w��czenia si� w dzia�alno�� kolportersk� wydawnictw jego Towarzystwa. 2. Teokratyczne reformy J.F. Rutherforda Ci�gn�cy si� od 1914 r. kryzys w �onie "Badaczy Pisma �wi�tego" (nazwa stosowana od 1913 r.), pog��biony jeszcze �mierci� Russella w 1916 r., praktycznie doprowadzi� do ustania wszelkiej dzia�alno�ci sekty. Rutherford, wybrany w 1917 r. na nast�pc� Russella przez walne zgromadzenie akcjonariuszy Towarzystwa Stra�nica, musia� stawi� czo�o najwi�kszemu jak dot�d kryzysowi, kt�rego pokonanie domaga�o si� u�ycia radykalnych �rodk�w. Najwa�niejszym z nich mia�a okaza� si�, wspomniana ju� wcze�niej, teokracja, czyli "rz�dy Bo�e" Rutherforda. Teokracja pozbawi�a wi�c zbory badackie dotychczasowych form demokracji, kt�rych wyrazem by�y zw�aszcza niezale�ne od centrali demokratyczne wybory "starszych" przez wszystkich cz�onk�w danego zboru. Zaprowadzeniem teokracji Rutherford skutecznie podporz�dkowa� sobie wszystkich lojalnych jeszcze wobec Towarzystwa Badaczy i tym sposobem uratowa� sekt� przed dalszymi podzia�ami, kt�re grozi�y jej ca�kowitym unicestwieniem. Faktem pozostaje, �e do dzisiaj, z tamtego w�a�nie okresu, dzia�a jeszcze wiele r�nych od�am�w "badaczy", kt�re co jaki� czas same najcz�ciej ulegaj� dalszemu podzia�owi. Kilka z nich dzia�a nadal w Polsce. Nale�� do nich (spo�r�d bardziej znanych): Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma �wi�tego, Stowarzyszenie Badaczy Pisma �wi�tego, Swiecki Ruch Misyjny "Epifania", Chrze�cija�scy Badacze Biblii w Polsce, �wiecki Ruch Przyjaci� Cz�owieka "Anio� Pa�ski". Przy pomocy teokracji Rutherford zacz�� stopniowo formowa� z Badaczy now� spo�eczno�� ludzi, zdecydowanie odcinaj�c� sie od tradycyjnego chrze�cija�stwa. Ju� w 1925 r. "Stra�nica" publikuje artyku� pt. "Narodziny Narodu", kt�ry oparty na fundamencie teokracji Rutherforda zmierza wprost do tego, aby sta� si� i tu wykorzystano wypowied� �w. Piotra "kr�lewskim kap�a�stwem, narodem �wi�tym ... " (2 P. 2, 9). Ale, jak to wspomina W.J. Schnell, by� to dopiero "Nowy Nar�d Pocz�ty w `Stra�nicy"'! (WS 19). W 1922 r. na kongresie w Cedar Point rozwini�to przed Badaczami wielkich rozmiar�w napis , slogan, kt�ry zawiera� takie dla nich programowe wezwanie: "Og�aszajcie, og�aszajcie, og�aszajcie Kr�la i Kr�lestwo!" Wszystkie te dzia�ania "teokratycznego" Rutherforda i jego wsp�pracownik�w, zmierza�y od samego pocz�tku do stworzenia silnej organizacji propagandowej. O tych ambitnych planach Rutherforda, tak pisa� Schnell, wysoki niegdy� funkcjonariusz sekty: "... pomi�dzy 1919 a 1922 rokiem po�r�d przyw�dc�w powsta�a my�l, na skal� ameryka�skich biznesmen�w, rozpocz�cia olbrzymiej, o �wiatowym zasi�gu, kampanii g�osicielskiej przez sprzeda� ksi��ek i broszur, wydawanych i drukowanych przez Towarzystwo Stra�nica, a za uzyskane w ten spos�b pieni�dze zbudowa� wymarzon� wszech�wiatow� organizacj�" (WS 14). Niestety, musimy stwierdzi�, �e te plany "ameryka�skich biznesmen�w" powiod�y si�, o czym �wiadczy wielomilionowa ju� dzi� spo�eczno�� �wiadk�w Jehowy, rozsiana po ca�ej kuli ziemskiej (w 233 krajach), dysponuj�ca ogromnym maj�tkiem, kt�rego najwa�niejsz� cz�� stanowi� bez w�tpienia drukarnie, wyposa�one w najnowocze�niejszy sprz�t poligraficzny. W 1925 r. Rutherford, pragn�c odwr�ci� uwag� od obietnic, kt�re na ten rok zapowiedzia� Badaczom w ksi��ce Miliony ludzi z obecnie �yj�cych nigdy nie umr�!, og�asza w�asn� organizacj� za jedynie prawdziw� organizacj� Bo�� na ziemi, przekazuj�c wszystkie inne ludzie organizacje (spo�eczne, pa�stwowe, polityczne i religijne) we w�adanie szatana, g��wnego ich inicjatora. Zgodnie z tym "nowym objawieniem" prezydenta, Badacze zostaj� wykorzystani do przeprowadzenia wielu akcji propagandowych, wymierzonych przeciwko tradycyjnie wyznawanym warto�ciom narodowym, politycznym i religijnym. Badacze atakowali wi�c oddawanie nale�nej czci fladze, god�u pa�stwa, kt�r� to cze�� uznawali za wyraz ba�wochwalstwa. Wyst�powali przeciwko pe�nieniu s�u�by wojskowej, sprzecznej ich zdaniem z honorem i sumieniem cz�owieka. W ko�cu nawet patriotyzm, mia� si� okaza� zdaniem Rutherforda "wymys�em Szatana". Wraz z rozpocz�ciem wzmo�onej kampanii propagandowej (od 1922) Rutherford troszczy� si� o rozbudowanie materialnej bazy i koniecznego zaplecza poprzez zak�adanie nowych biur i Towarzystwa Stra�nica w Ameryce i poza jej granicami, organizowanie i otwieranie nowych drukarni, gdzie to jest tylko mo�liwe (tym zajm� si� szczeg�lnie jego nast�pcy). Dzia�ania Rutherforda wymaga�y od Badaczy coraz to wi�kszego zaanga�owania. Jednak zbyt szybko zmieniaj�ce oblicze Towarzystwa Stra�nica, nie podoba�o si� wszystkim Badaczom. Nie podoba�o si� im np. sk�adanie pisemnych sprawozda� "ze sposobu wykorzystania swego osobistego czasu i ilo�ci sprzedanych ksi��ek" (WS 25). Wielu dotychczasowych starszych zboru uzna�o t� decyzj� prezydenta za zbyt daleko id�c�. Widzieli w niej zagro�enie dla autonomii zbor�w, kt�r� szanowa� nawet Russell. Odpowiedzi� Rutherforda na ten sprzeciw ze strony wielu starszych, by�o bezwzgl�dne usuwanie opornych. Jak si� tym zaj�to, opisuje W.J. Schnell, kt�ry sam bra� udzia� w tego typu akcjach. Dzia�ania zmierzaj�ce do podporz�dkowania opornych zbor�w Badaczy centrali w Brooklynie, rozpoczyna�y si� zwykle od narzucania im tzw. "kierownika zebra�", jako "si�� pomocnicz�" ze strony Towarzystwa Stra�nica. Byli nimi cz�sto ludzie m�odzi, kt�rzy fanatycznie oddani Towarzystwu, spychali w k�t dotychczasowych starszych i faktycznie przejmowali kierownictwo nad zborem. Gdy zdarza�y si� przypadki, �e na tej drodze nie uda�o si� podporz�dkowa� danego zboru centrali, kierownicy zebra� mieli za zadanie doprowadzi� do rozbicia zboru. Kierownik taki kierowa� wobec zebranych ultimatum, wyra�aj�ce si� np. w s�owach: "Kto jest za Towarzystwem Stra�nica niech idzie za mn�". Z tych, kt�rzy pos�uchali tego wezwania i od��czyli si� od macierzystego zboru, tworzono natychmiast nowy zb�r, ca�kowicie podporz�dkowany Rutherfordowi. W ten spos�b, obok szanuj�cych swoj� wolno�� zbor�w z czas�w Russella, powstawa�y nowe, kt�re Schnell okre�la mianem "agitator�w i ha�a�liwych sprzedawc�w bibu�y propagandowej" (WS 26). Wielu Badaczy widzia�o w budowaniu "organizacji Bo�ej" przez Rutherforda sprzeczno��, pomi�dzy jego dzia�aniami organizacyjnymi a "zaciek�ymi atakami na ca�e chrze�cija�stwo z racji jego zorganizowania" (WS 27). Prezydent poczu� si� wi�c zmuszony wyja�ni� Badaczom t� oczywist� ju� dla wszystkich sprzeczno��. Uczyni� to na kongresie w Londynie w 1926 w s�owach: "B�g stworzy� od pocz�tku organizacj�, ale szatan ukrad� t� my�l Bo�� i stworzy� organizacj� dla siebie. Wszystkie ko�cio�y i �wieckie organizacje s� organizacjami szatana. Natomiast Towarzystwo Stra�nica i wszyscy jego zwolennicy stanowi� organizacj� Bo��. Jest ona `ma��onk� Bo��"' (WS 27). Reformatorskie poczynania Rutherforda bardzo szybko zaprowadzi�y nowe kryteria oceny "zaanga�owania si�" Badaczy w realizacj� jego pomys�u. Na jego wykonanie, Rutherford potrzebowa� du�o pieni�dzy. Tak wi�c "ci, kt�rzy rozpowszechnili najwi�ksz� ilo�� ksi��ek i broszur, sp�dzili najwi�ksz� ilo�� godzin miesi�cznie przy ich sprzeda�y, przekazali najwi�ksz� ilo�� pieni�dzy do Towarzystwa, byli faworytami, pod ka�dym wzgl�dem wywy�szani; ci natomiast, kt�rzy wykupywali czas, przynosz�c owoce ducha, uczynki mi�osierdzia, byli coraz bardziej pogardzani, a� wreszcie napi�tnowani jako `�li s�udzy"' (WS 16). Nic wi�c dziwnego, �e ju� wkr�tce zwolennicy Rutherforda zacz�li "cieszy� si�" z w�asnych comiesi�cznych sprawozda�, z dobrej organizacji produkcji przy wydawaniu ksi��ek i broszur Towarzystwa. Gdy tylko wszystkie te przedsi�wzi�cia by�y pomy�lnie realizowane, Towarzystwo nigdy nie zapomina�o udzieli� pochwa�y. Czyni� to kt�ry� z przedstawicieli Towarzystwa Stra�nica, kt�ry "�wiadczy� �wiadkom Jehowy jak wspomina Schnell �e jeste�my dobrymi Zwiastunami Kr�lestwa, gdy� zebrali�my przypadaj�c� na nas kwot�" (WS 17). 3. Starsi i sludzy pomocniczy zboru Mianem "starszych" okre�la si� u �wiadk�w Jehowy prze�o�onych, kt�rzy s� odpowiedzialni za kierowanie lokaln� wsp�lnot�, czyli zborem. Wszyscy oni s� ka�dorazowo mianowani przez Brooklyn na ten urz�d. Ich zadaniem jest troska o dobro wsp�lnoty. Jednak�e ich rola nie ogranicza si� tylko do nauczania, udzielania pomocy, napominania i zach�cania, lecz obejmuje "tak�e osobiste dziedziny �ycia cz�onk�w zboru, przejmuj�c na nimi �cis�� kontrol�". Przez d�ugie lata starsi mieli wi�c prawo pyta� swoich podopiecznych o r�ne sprawy, nawet gdyby by�y one najbardziej intymne, jak to czynili za prezydenta Knorra, gdy przes�uchiwali ma��onk�w z ich sposobu wsp�ycia seksualnego, o czym by�a mowa wcze�niej. Podobnie starsi mogli przyj�� bez zapowiedzi do mieszkania i przeprowadzi� np. "kontrol�" lod�wki, aby sprawdzi�, czy nie ma w niej czego� "zakazanego", np. kaszanki. Starsi maj� te� pilnie czuwa� nad tym, aby nie dosz�o przypadkiem w ich zborach do wszcz�cia rozm�w i dyskusji, kt�re mog�yby wzbudzi� jakiekolwiek w�tpliwo�ci natury doktrynalnej czy organizacyjnej. W kierowaniu zborem starsi maj� do pomocy inne osoby, kt�rych okre�la si� jako s�udzy "pomocniczy". Im zleca si� sprawy biurokratyczne (np. sporz�dzanie sprawozda� z dzia�alno�ci zboru), przydzia� teren�w do s�u�by kaznodziejskiej dla poszczeg�lnych �wiadk�w, rozdzia� literatury czy dba�o�� o czysto�� pomieszcze� i ich wyposa�enie. 4. Rywalizacja o "urz�dy" w zborach Ju� Karol Russell skar�y� si� w jednej ze "Stra�nic", �e w jego eklezjach "pojawia si� duch rywalizacji" (H 207). Za jego kierownictwa starszych wybierano w jawnym g�osowaniu przez podniesienie r�k ( tak jak podczas zwyk�ego g�osowania), poniewa� tak rozumiano tekst biblijny z Dz 14, 23 (w rzeczywisto�ci, ustanawianie "starszych" w czasach apostolskich dokonywa�o si� nie przez podnoszenie r�k, lecz przez ich na�o�enie; por. Dz 6, 6; 1 Tm 4, 14; 5, 22; 2 Tm 1, 6 ). Russell maj�c �wiadomo��, �e w�r�d kandydat�w dochodzi�o nierzadko do "zawzi�tych spor�w" podczas wybor�w , pisa� ze smutkiem na kr�tko przed swoj� �mierci�: "Kiedy maj� si� odby� wybory, w niekt�rych klasach zaczynaj� panowa� nieprzyjemne stosunki. S�udzy (...) pr�buj� by� w�adcami, dyktatorami czasem nawet obejmuj� przewodnictwo na zebraniach wyra�nie w celu dopilnowania, by wraz z najbli�szymi przyjaci�mi zostali wybrani na starszych i diakon�w. (...) Niekt�rzy usi�uj� cichaczem podej�� klas�, organizuj�c wybory w czasie szczeg�lnie dogodnym dla siebie oraz swych przyjaci�. Inni staraj� si� przyprowadzi� wszystkich znajomych, nawet osoby prawie obce, kt�re wcale nie maj� zamiaru regularnie zgromadza� si� z klas�, a przychodz� jedynie po to, by odda� przys�ug� przyjacio�om i na nich g�osowa�" (cyt. za: H 208~209). Rutherford przez mianowanie starszych, nie wyeliminowa� w�r�d �wiadk�w Jehowy ducha rywalizacji. Gunter Pape, �wiadek pami�taj�cy tamte czasy, pisa�: "Wielk� trosk� budzi�a w nas, sprawuj�cych pos�ug�, rywalizacja pomi�dzy bra�mi. Jeden d��y� do obj�cia urz�du drugiego. Uwa�ano, �e nie ma w tym nic z�ego. (...) A do obj�cia urz�du d��y�a wi�kszo��. Prowadzono intrygi wobec braci sprawuj�cych kierownictwo. Niejeden musia� odej�� ze swego stanowiska. W samym tylko roku 1953 [ju� za rz�d�w Knorra] dokonano w naszym zborze w Waldshut o�miu zmian personalnych. Ci, kt�rych usuni�to z urz�du, wzniecali nowe niepokoje, a� odszed� z kolei nast�pca. Czy by�a to jeszcze teokracja, w�adanie Bo�e? Zastanawia�em si� nad spraw� Bo�ego kierownictwa w Towarzystwie Stra�nica..." (GP 45). Cz�ste zmiany na urz�dzie starszego, to wypr�bowany i sprawdzony przez kierownictwo sekty spos�b na "o�ywienie" zboru. "Stra�nica" od czasu do czasu przypomina �wiadkom o konieczno�ci podporz�dkowania si� starszym, od kt�rych z kolei Towarzystwo wymaga natychmiastowego i bezwarunkowego pos�usze�stwa. Czytamy o tym np. w "Stra�nicy" z 1990 r.: "Zw�aszcza starsi, czyli nadzorcy, powinni pod tym wzgl�dem �wieci� przyk�adem. Musz� pilnie i dok�adnie przestrzega� wskaz�wek udzielanych przez Cia�o Kierownicze" ("Stra�nica" 19/1990, s. 31). Starsi, kt�rzy cz�sto bole�nie do�wiadczyli na sobie w przesz�o�ci wp�ywu r�nych takich "wskaz�wek" od CK, ze zrozumia�ych wzgl�d�w woleli by� bardziej ostro�ni i mniej entuzjastyczni, gdy przysz�o im utwierdza� wsp�braci w jakiej� nowej "prawdzie", jak np. tej o zbli�aniu si� kolejnego ko�ca �wiata, gdy dobrze pami�tali, jak to by�o z innymi "ko�cami". Zamianowanie wi�c na ich miejsce kogo� nowego, najlepiej m�odszego wiekiem (jeszcze ma�o do�wiadczonego i pragn�cego si� "wykaza�") na starszego zboru, dawa�o du�� szans� na rozbudzenie entuzjazmu wsp�lnoty, co musia�o w efekcie zaowocowa� bardziej wzmo�on� aktywno�ci� g�osicielsk� i zwi�kszon� ilo�ci� rozprowadzanej literatury. Towarzystwo Stra�nica nieustannie czuwa nad prawid�owym funkcjonowaniem wszystkich zbor�w. Zajmuj� si� tym wy�si funkcjonariusze Towarzystwa, kt�rych najpierw nazywano "przedstawicielami Towarzystwa Traktatowego Stra�nica", p�niej "pielgrzymami", "kierownikami s�u�by", "s�ugami", a dzisiaj s� to "nadzorcy podr�uj�cy". Ich duszpasterskie wizyty w poszczeg�lnych zborach trwaj� nawet do jednego tygodnia. Przyk�adowy opis jednej takiej wizyty w zborze, kt�r� przeprowadzi� s�uga obwodu (jak ich niegdy� nazywano), zamie�ci� w swej ksi��ce G. Pape. Oto kilka wyj�tk�w z jego relacji: "Co sze�� miesi�cy przybywa s�uga obwodu, aby skontrolowa� dzia�alno�� zboru i pom�c sprawuj�cym w nim pos�ug� pe�ni� j� �ci�le wed�ug wskaza� Towarzystwa Stra�nica. Taki tydzie� wizytacji oznacza zawsze szczeg�lny wysi�ek dla wszystkich g�osicieli. Ka�dy ze sprawuj�cych pos�ug� i ka�dy g�osiciel poddany zostaje badaniu, czy odpowiada wymogom organizacji �wiadk�w Jehowy. (...) Ka�dego przed i popo�udnia zb�r musi przeprowadzi� szczeg�ln� akcj� w terenie. S�uga obwodu kontroluje przy tym prac� ka�dego, towarzysz�c mu przez kr�tki czas w drodze od domu do domu. (...) Jedna z si�str oskar�y�a drug� o nierz�d. Poniewa� nie spos�b by�o rzecz wyja�ni�, spraw� musia� si� zaj�� s�uga obwodu. Co tu jest prawd�, a co z�o�liw� plotk�? Kto� po cichu oskar�a�, kto� inny m�wi� co� wr�cz przeciwnego. Wizytacja mia�a umocni� jedno�� w zborze, tymczasem w�a�nie w czasie niej szerzy�y si� plotki i intrygi. (...) W przem�wieniu ko�cowym s�uga obwodu wzywa� po wielokro� do jedno�ci. S�dzi�, �e przywr�ci� w�r�d nas spok�j na najbli�sze p�rocze. W swym raporcie i ocenach bardzo si� jednak pomyli� .(...) Zaledwie wizytator odjecha�, rozd�wi�ki zacz�y si� od nowa" (GP 62~63 ). ZEBRANIA �WIADK�W JEHOWY �wiadkowie Jehowy s� zobowi�zani do uczestnictwa w pi�ciu r�nych zebraniach w ci�gu tygodnia. Wszystkie one przebiegaj� wed�ug z g�ry ustalonego schematu i mieszcz� si� w wyznaczonym limicie czasu. Poni�ej scharakteryzujemy kr�tko ka�de z nich: I ~ Teokratyczna Szko�a S�u�by Kaznodziejskiej Podczas tych spotka� �wiadkowie korzystaj� ze specjalnie opracowanego w tym celu podr�cznika szkoleniowego pt. Poradnik dla Teokratycznej Szko�y S�u�by Kaznodziejskiej. Dzi�ki tej Szkole �wiadkowie osi�gaj� nast�puj�ce cele: pog��biaj� w�asn� doktryn�, nabywaj� umiej�tno�ci przemawiania, prowadzenia rozmowy i dyskusji z ka�dym napotkanym, niezale�nie od tego, czy b�d� to osoby starsze, m�ode, chore, jak r�wnie� w ka�dych warunkach: w domach, na ulicy, na przystanku, w zak�adzie pracy, w parku, na dworcu, w podr�y itd. 2 ~ Zebranie s�u�by S� to kr�tkie zebrania, na kt�rych udziela si� praktycznych wskaz�wek i skutecznych metod g�oszenia wed�ug wskaza� wewn�trznego pisma �wiadk�w ``Nasza S�u�ba Kr�lestwa``. Ka�dy g�osiciel, kt�ry udaje si� w teren, zobowi�zany jest do zdobywania i notowania r�nych informacji o osobach, kt�re odwiedzi�. Najwa�niejsze z nich to: ustalenie nazwisk os�b zamieszkuj�cych dany teren, informacje o ich wykszta�ceniu, zawodzie, zainteresowaniach, sytuacji rodzinnej. �wiadek notuje tak�e rekcje wizytowanych os�b na ich zjawienie si�. Odnotowaniu podlega te� przyj�ta literatura, kt�ra b�dzie dobr� okazj� do z�o�enia ponownych odwiedzin. Instrukcje przypominaj� �wiadkom, aby pilnie zwa�ali na to, co m�wi� jego rozm�wcy: ``Pilnie przys�uchuj si� wypowiedziom swoich rozm�wc�w, zw�aszcza na terenie cz�sto opracowywanym. Dzi�ki temu nawet podczas kr�tkiej wymiany my�li dowiesz si� o nich czego� godnego uwagi. Zanotuj to po odej�ciu od drzwi``. W oparciu o tak zdobyte w terenie informacji, przygotowuje si� konkretne plany i zadania dla cz�onk�w zboru na przysz�o��. 3 ~ Wyk�ad publiczny Wyk�ad ten organizuje si� w tzw. sali kr�lestwa (miejsce zebra� lokalnego zboru, kt�re nie posiada charakteru sakralnego). Uczestnikiem wyk�adu publicznego mo�e by� ka�dy zainteresowany. Wydawane przez �wiadk�w ulotki, zach�caj� wszystkich do wzi�cia w nich udzia�u. Przyk�adowo jedna z nich zaczyna si� od s��w: ``Poznaj swoj� Bibli�. Mo�na j� zrozumie�. Bezp�atne cotygodniowe rozwa�ania Pisma �wi�tego``. Na ulotce podano dni (niedziele i �rody) i godziny tych zebra� wraz adresem sali kr�lestwa. Tematem wyk�adu jest z regu�y kt�ry� z artyku��w ze ``Stra�nicy``, a osob� prowadz�c� jaki� do�wiadczony kaznodzieja. 4 ~ Studium ``Stra�nicy`` Zebranie to po�wi�cone jest om�wieniu wyznaczonego artyku�u z bie��cego numeru ``Stra�nicy``. Wszyscy uczestnicz�cy musz� ju� by� na tyle przygotowani (wcze�niej w domu), aby m�c odpowiedzie� na szereg pyta�, zamieszczonych u do�u tekstu ``Stra�nicy``. Studium to ogranicza si� w�a�ciwie do udzielenia odpowiedzi na wspomniane pytania, najlepiej sformu�owaniami z artyku�u ``Stra�nicy``. Studium ``Stra�nicy`` nie ma oczywi�cie nic wsp�lnego ze studium Biblii. Pismo �w., kt�re temu studium towarzyszy, s�u�y �wiadkom jedynie za co� w rodzaju ``ksi�gi cytat�w``, z kt�rej odczytuj� wskazane przez artyku� wersety na poparcie przedstawianej w nim nauki. 5~ Zborowe studium ksi��ki Studium ksi��ki odbywa si� w podobny spos�b jak studium ``Stra�nicy``, z t� jednak r�nic�, �e uczestnicy zbieraj� si� zwykle w niewielkich grupach w mieszkaniach. Wspomniane wewn�trzne pismo �wiadk�w ``Nasza S�u�ba Kr�lestwa``, podaje na ka�dy tydzie� program ``Zborowego studium ksi��ki`` z dok�adnym wskazaniem stron wybranej ksi��ki, kt�re powinny by� przestudiowane. Niekt�re ksi��ki s� przez �wiadk�w studiowane po kilka razy. STUDIUM NAUK TOWARZYSTWA STRA�NICA 1. Studium ``Stra�nicy``, czyli odkrywanie ``prawdy`` O naturze i roli, jak� odgrywa ``nowe �wiat�o`` dla CK w przygotowywaniu ``nowych prawd``, czyli ``duchowego pokarmu`` dla �wiadk�w Jehowy, pisali�my wcze�niej. W tym miejscu zatrzymamy si� nad sposobem, w jaki kierownictwo sekty wt�acza ten ``pokarm`` do g��w swoich cz�onk�w. Z historycznego punktu widzenia sprawa ta przedstawia�a si� nast�puj�co. Jeszcze przez kilka dobrych lat po �mierci Karola Russella (zm. 1916) Badacze Pisma �wi�tego ``studiowali`` przede wszystkim jego sze�ciotomowe ``Wyk�ady``, w stosunku do kt�rych pismo ``Stra�nica`` (ukazuje si� od 1879) odgrywa�o jedynie rol� drugorz�dn� i pomocnicz�. Radykalna zmiana nast�pi�a dopiero w 1922 r., gdy Rutherford nakaza� zborom Badaczy pilne studiowanie g��wnych artyku��w ``Stra�nicy``, zaopatrywanych w pytania, tzw. ``pytania berja�skie`` (od Berei, gdzie ``codziennie badano Pisma``; por. Dz 17, 10~11 ). Do czasu zaprowadzenia przez Rutherforda teokracji (lata trzydzieste) Badacze mogli raczej swobodnie oddawa� si� dyskusjom na swoich zebraniach i dzieli� swoimi spostrze�eniami z lektury ksi��ek i artyku��w ze ``Stra�nicy``. Ale nowy prezydent dobrze wiedzia�, �e te ich dyskusje przeci�ga�y si� czasami na wiele godzin, po kt�rych zwykle nie brakowa�o takich, kt�rym ju� nie chcia�o si� ``wywi�zywa� z obowi�zku``, aby wyruszy� w teren i spe�ni� ``s�u�b� polow�``. Innymi s�owy, zbyt wielu Badaczy zaniedbywa�o kolporta� wydawnictw Towarzystwa Stra�nica i nie dostarcza�o Rutherfordowi wystarczaj�cych pieni�dzy na realizacj� jego plan�w rozbudowy organizacji. Tak dosz�o do ograniczenia ``czasu trwania studium do jednej godziny`` i zakazu ``dzielenia si� swymi prywatnymi pogl�dami`` (H 252). W my�l nowych zarz�dze�, po jednogodzinnym studium ``Stra�nicy``, Badacze udawali si� obowi�zkowo ``w teren``. Rutherford zatroszczy� si� tak�e o to, aby ``ujednolicono program karmienia duchowego`` poprzez jednoczesne wydawanie ``Stra�nicy`` w wielu j�zykach. Ju� w 1938 r. ``Stra�nic�`` mo�na by�o czyta� w dwudziestu j�zykach, a w chwili obecnej jest ona dost�pna w 130 j�zykach i nak�adzie ponad 22 milion�w egzemplarzy! 2. Pocz�tki studium ``Stra�nicy`` Pismo Karola Russella ``Stra�nica`` (pe�na nazwa: ``Stra�nica Syjo�ska i Zwiastun Obecno�ci Chrystusa``) ukazuj�ce si� od lipca 1879 r., nie od razu zdoby�o sobie rang� niepodwa�alnego autorytetu w�r�d Badaczy, rodzaj ``przeka�nika`` woli Jehowy. By�o to pisemko, kt�re w swej formie i tre�ci przypomina�o raczej ``Przebud�cie si�!``, drugie obok ``Stra�nicy`` pismo wydawane obecnie przez �wiadk�w. Na �amach ``Stra�nicy`` ukazywa�y si� nie tylko artyku�y doktrynalne Russella, lecz tak�e r�ne ciekawostki i oferty handlowe. Tak by�o, gdy np. Russell reklamowa� gotowo�� sprzeda�y swojego ``cudownego zbo�a``, ``fasoli milenijnej`` i wielu ``cudownych`` �rodk�w leczniczych. ``Stra�nica`` by�a te� widowni� wewn�trznych spor�w doktrynalnych, np. pomi�dzy Russellem a J.H. Patonem, kt�ry zako�czy� si� roz�amem w ruchu badackim w 1881 r. W ``Stra�nicy`` swoje artyku�y zamieszcza�a r�wnie� �ona Russella, kt�ra nie chcia�a by� tylko skarbniczk�. Tak�e i ona czu�a si� powo�an� przez Boga do g�oszenia ``prawdy``. Nie ulega w�tpliwo�ci, �e przegl�daj�c kolejne numery ``Stra�nicy`` mo�na by�oby w miar� dok�adnie prze�ledzi� stopniowe kszta�towanie si� pogl�d�w Russella i ca�ej jego nauki. Z ca�� pewno�ci� na ich kszta�t mia�y wp�yw liczne polemiki doktrynalne, w kt�re anga�owa�a si� ``Stra�nica``, kiedy przeciwstawia�a si� pogl�dom ludzi inaczej my�l�cych ni� Russell i, podobnie jak on, wydawc�w w�asnych pism religijnych. Przyk�adem mog� tu by� np. polemiki Russella z jego bardzo bliskim by�ym wsp�pracownikiem N.H. Barbourem, wydawc� w�asnego pisma ``Zwiastun Poranka``. Dogmatyczne traktowanie artyku��w ``Stra�nicy`` jako ``inspirowanych`` przez Boga, rozpocz�o si� jak to ju� zaznaczyli�my od czasu Rutherforda (od 1922 ). Prezydentowi chodzi�o w g��wnej mierze o wyeliminowanie wp�ywu ``Wyk�ad�w`` Russella, praktycznie zdezaktualizowanych po 1914 r. Ale nie by�o �atw� spraw� nadanie ``Stra�nicy`` tak wysokiej rangi w przekazywaniu ``prawdy``, jak� cieszy si� ona obecnie w�r�d �wiadk�w. Ka�dy, kto czyta� systematycznie kolejne numery ``Stra�nicy``, �atwo dostrzega� liczne sprzeczno�ci i r�ne ``zwroty`` w naukach Towarzystwa Stra�nica. Tacy bardziej krytyczni Badacze zazwyczaj szybko opuszczali szeregi sekty, a pozostawali w niej g��wnie ci, kt�rzy bez wi�kszego zastanawiania si� przyjmowali wszystko, w co kazano im ``wierzy�``. Tylko bowiem kto� ma�o krytyczny mo�e dostrzec w tej gmatwaninie sprzecznych nauk jakiego� kierownictwa Bo�ego i nic sobie nie robi� z tego, �e np. Rutherford bez t�umaczenia si� odrzuca nauki Russella, a nawet nie waha si� przypisa� niekt�rym z nich inspiracji szata�skiej! Do takiego absurdu dosz�o w zwi�zku z piramid� Cheopsa, zdaniem Russella ``kamiennego �wiadka Bo�ego`` (``Biblia w Kamieniu``), na podstawie kt�rej wyliczy� on koniec �wiata w 1914 r., gdy Rutherford uzna� t� piramid� za ``dzie�o Szatana``! (``Stra�nica`` z 1929 r.). ``Stra�nica`` osi�gn�a sw�j oficjalny i niepodwa�alny autorytet w�r�d wszystkich �wiadk�w Jehowy dopiero za prezydenta Knowa. G. Pape przypomina sobie, jak ogromne wra�enie wywar�a na nim pewna wypowied� Rutherforda o ``Stra�nicy``. Ot� staj�c si� �wiadkiem Jehowy za Rutherforda Pape dobrze pami�ta�, �e jego prezydent uwa�a� si� za wybranego przez Jehow� po�rednika, poniewa� jak to sam mia� przy pewnej okazji o�wiadczy� jego nauki to ``poznanie dane przez Boga po to, by og�osi� (jeb ludowi...`` (GP 51). Rutherford m�g� wi�c zgani� ``Stra�nic�`` za to, �e raz opublikowa�a co�, co nie zgadza�o si� z jego nauk�. W pi�mie �wiadk�w ``Pociecha`` (obecnie: ``Przebud�cie si�!``) ukaza� si� w roku 1941 artyku� pt. ``Plan Bo�y wyja�nienia J. Rutherforda``, w kt�rym prezydent pisze: ``To o�wiadczenie podane w `Stra�nicy' jest jednak zupe�nie nie do pogodzenia z Wszechmog�cym``. Ta jasna i jednoznaczna wypowied� Rutherforda podwa�y�a wiar� Papego, i zapewne wielu innych �wiadk�w, w wiarygodno�� ``Stra�nicy``, kt�ra okaza�a si� ``kana�em`` Bo�ej nauki ``wysoce niepewnym!`` (GP 52). Tak jak ju� zaznaczyli�my, ``Stra�nica`` uzyska niekwestionowany autorytet dopiero za Knorra. Zbiorowy ``niewolnik. czyli CK w Brooklynie, postara si�, by to pismo zdoby�o ca�kowity pos�uch u wszystkich �wiadk�w, jako przeka�nika ``czystych prawd biblijnych`` od Jehowy. Nic wi�c dziwnego, �e dzi�ki systematycznemu studium zw�aszcza ``Stra�nicy`` �wiadkowie wierz�, �e chodz� ``w prawdzie`` i przebywaj� w ``raju duchowym``, kt�ry zapewnia im ich w�asna organizacja. 3, Owoce studiowania ``Stra�nicy`` Studiowanie ``Stra�nicy``, jak o tym wspomnieli�my wcze�niej, opiera si� na metodzie pyta� i odpowiedzi. Ten spos�b uczenia si� �wiadk�w doprowadzi� do tego, �e ich wypowiedzi sta�y si� do siebie bardzo podobne. Ale warto podkre�li�, �e metoda ta jest dosy� skuteczna, gdy� u�atwia szybkie przyswojenie materia�u. Jej wielk� wad� jest jednak to, �e z czasem zwalnia umys� od my�lenia. Przecie� niewiele potrzeba tak naprawd� wysi�ku umys�owego, aby poprawnie odpowiedzie� na i pytanie zamieszczone u do�u tekstu, gdy pe�na odpowied� ``czeka`` w tek�cie, dok�adnie oznakowana numerem akapitu, aby �atwo go mo�na by�o odnale��! T� sam� technik� ``studiowania`` 'zastosowano do publikacji ksi��kowych. Ponadto czas, kt�ry przeznacza si� na studium ``Stra�nicy (jedna godzina) starcza jedynie na przeczytanie studiowanego artyku�u i udzieleniu odpowiedzi wed�ug przyj�tego schematu: pytanie odpowied�. Przy takim podej�ciu do ``studium`` nie ma wi�c mowy o tym, aby znalaz� si� jeszcze czas na zapytanie prowadz�cego i poproszenie go o jakie� wyja�nienia, nie m�wi�c ju� o dyskusji. Warto zauwa�y�, �e sztywne trzymanie si� tej metody, opartej o przygotowane z g�ry pytania i prawie gotowe odpowiedzi podczas studium artyku��w ``Stra�nicy`` i innych ``materia��w biblijnych`` Towarzystwa Stra�nica, nie jest przypadkowe i przywo�uje na pami�� czasy, w kt�rych to Rutherford wysy�a� swoich propagandyst�w w teren z przeno�nymi gramofonami. Akcj� odtwarzania z p�yt nauk swojego prezydenta Badacze rozpocz�li w 1933 r. Poniewa� pomys� z gramofonami musia� spodoba� si� Rutherfordowi, ju� w 1934 r. Towarzystwo uruchomi�o produkcj� w�asnych gramofon�w, kt�rych zdo�ano wyprodukowa� w ilo�ci ponad 47 tys. W tym czasie Badacze udaj�cy si� w teren ``g�osi�``, musieli tylko opanowa� sztuk� sprawnego pos�ugiwania si� tymi gramofonami, co nie by�o trudne. Ale i tak by� to ju� du�y post�p, je�li pami�tamy, �e poza grup� wyszkolonych kaznodziej�w Badacze s�u�yli Towarzystwu Stra�nica jedynie za zwyk�ych kolporter�w. Gramofony pe�ni�y jednak tylko rol� przej�ciow� i z czasem z nich ca�kowicie zrezygnowano. Okaza�o si� bowiem, �e o wiele skuteczniejsz� metod� propagowania nauk jest przekaz �ywym s�owem. Knorr zadba� wi�c o to, aby ka�dy �wiadek Jehowy sta� si� takim ``�ywym gramofonem``, kt�ry b�dzie wiernie ``odtwarza�`` nauki Towarzystwa Stra�nica. W�a�nie studium ``Stra�nicy`` i odpowiednich ksi��ek metod� pyta� i odpowiedzi, mia�o stworzy� nowy typ g�osiciela, kt�rego ochrzczono nadu�ywaj�c jak zwykle Pisma �w. ``g�osicielem Kr�lestwa Bo�ego``. 4. ``Stra�nicowy`` j�zyk Nauka �wiadk�w Jehowy, �eby przypomnie� dobre por�wnanie, kt�re przytoczyli�my przy okazji omawiania natury i charakteru ``�wiat�a poznania``, przypomina rzek�, kt�rej bieg i uj�cie zna tylko ich B�g, Jehowa. Tote� nie dziwi nas, �e nauka ta obfituje w terminologi� ca�kowicie niebiblijn� i obc� duchowi chrze�cija�stwa, kt�r� przyw�dcy sekty w Brooklynie ci�gle wymy�laj� i uaktualniaj�, aby zapewni� tym naukom, nieustannie zreszt� zmieniaj�cym si�, �wie�o�� i atrakcyjno��. Przypomina to bardzo praktyk� wielu dzisiejszych producent�w, kt�rzy cz�sto zmieniaj� opakowania swoich wyrob�w, aby zawsze m�c zaoferowa� klientom co� ``nowego``. Nowa terminologia, kt�rej mo�na przypisa� nowe tre�ci, jest to oczywi�cie wygodny spos�b na ciche i bezkonfliktowe odej�cie od skompromitowanych nauk i pogl�d�w i otwarcie sobie drogi na ``nowe prawdy``. Gdyby�my pokusili si� zestawi� razem ca�� jehowick� terminologi�, pocz�wszy od tej, stworzonej przez Russella i usi�owali j� zdefiniowa� wed�ug nadawanego jej w sekcie znaczenia, s�dzimy, �e powsta�by z tego sporej wielko�ci s�ownik. To w�a�nie tej tak zr�nicowanej i nie uporz�dkowanej zarazem terminologii nale�y przypisa� trudno�ci, z jakimi zetkn�li si� uczeni i pragn�cy pozna� i zrozumie� nauk� Badaczy. Na potwierdzenie przytoczmy wi�c tu tylko jedn�, ale charakterystyczn� wypowied� ks. dr S. Ufniarskiego, wybitnego w przesz�o�ci znawc� sekty, zamieszczon� przez ks. dra S. Grelewskiego w jego ksi��ce: ``Ks. dr S. Ufniarski okre�la, i� praca w tej dziedzinie jest bardzo uci��liwa i cz�sto niewdzi�czna. Nieraz kilka godzin wczytywania si� w sekciarskie pisma [Russella] nie przynios�o �adnej nowej my�li, nowego punktu nauki. Wp�ywa�a na to specyficzna terminologia badaczy i kompletny chaos w pismach``. W przypadku Russella, ale to samo nale�y donie�� do jego nast�pc�w, sprawa terminologicznego chaosu jest zrozumia�a. Ani on, ani ``s�dzia`` Rutherford (prawnik z wykszta�cenia) nie posiadali elementarnego wykszta�cenia biblijnego i st�d mogli sobie pozwoli� na tak swobodn� i beztrosk� interpretacj� Pisma �w. Wiele termin�w wymy�lonych przez Russella i jego nast�pc�w, nadal jest wykorzystywanych, ale pojawiaj� si� i nowe. To ci�g�e ubogacanie jehowickiej terminologii na te� sw�j cel: tworzy si� w ten spos�b skomplikowany �argon wewn�trz organizacji, kt�ry staje si� coraz mniej zrozumia�y dla tych, kt�rzy pozostaj� poza jej zasi�giem. Jest wi�c coraz trudniej porozumie� si� ze �wiadkami, ale i im samym nie jest wcale �atwo porozumie� si� z innymi, je�eli w rozmowie na ``tematy biblijne`` pos�u�� si� tym swoim ``stra�nicowym`` j�zykiem. I chyba o t� wzajemn� izolacj� j�zykow� przyw�dcom w Brooklynie bardzo chodzi. Aby zorientowa� czytelnika w u�ywanej przez Russella terminologii, przytoczymy jej niewielk� ``pr�bk�``, wynotowan� z przegl�dni�cia kilkudziesi�ciu stron jego ``Wyk�ad�w`` (t. 3), kt�re dla ``niewtajemniczonych`` s� ca�kowicie niezrozumia�e. Oto niekt�re z nich: ``czas �niwa``, ``�niwo �ydowskie``, ``�niwo chrze�cija�skie``, ``czas ko�ca``, ``Czas Pogan``, ``�witanie``, ``naznaczony czas``, ``Malutkie Stadko``, ``dw�ch �wiadk�w`` (Stary i Nowy Testament), ``Wiek Ewangelii``, ``Wiek Tysi�clecia``, ``Wiek �ydowski``, ``Symboliczne Kr�lestwo Izraela``, ``Jubileusz Symboliczny``, ``Dzie� Przygotowania``, ``dni pomsty``, ``czas ucisku``, ``system �ydowski``, ``wysokie powo�anie``, ``czas dokonania``, ``reformowanie (leczenie) Babilonu``, ``�wiat�o tera�niejszej Prawdy``, ``�wiat�o �niwa``, ``Babilon``, ``Wielki Babilon``, ``�witanie poranka``, ``misja `n�g``', ``duchowy zarz�d``, ``ksi��� na powietrzu`` (szatan), ``AngloIzraelici``, ``Wielki Jubileusz Ziemi``, ``drzwi nadziei``, ```drzwi' sposobno�ci``, ```wicher' ucisku``, itd., itd. Nie dziwimy si� wi�c teraz, �e W.J. Schnell nazwa� kiedy� literatur� jehowick� ``ci�kim winem Babilonu``, kt�ra dzia�a ``na �wiadka, jak widok butelki na pijaka`` (WS 98). Za Rutherforda jehowicka terminologia wzbogaci�a si� znacznie przez np. powo�anie do istnienia nowych ``klas cz�onkowskich``, kt�re Schnellowi kojarz� si� z sytuacj�, jaka mia�a mie� miejsce ``w dawnych synagogach izraelskich`` (WS 17). Rutherford utworzy� wi�c dwie podstawowe klasy: ``Mardocheusz Noemi`` (klasa panuj�ca), ``Ruth Ester`` (klasa pos�usznych) i klas� trzeci� tzw. ``Jonadab�w`` (klasa ludzi dobrej woli). Ta ostatnia, �yczliwie nastawiona do Towarzystwa Stra�nica i szukaj�ca w nim schronienia, mo�e liczy� na prze�ycie podczas gniewu Bo�ego w Armagedonie. Rutherford wyr�ni� jeszcze inn� grup� ludzi, r�wnie� sprzyjaj�c� Towarzystwu Stra�nica, kt�r� nazwa� ``Gabaonitami`` (``biernymi sympatykami Stra�nicy``). Oni r�wnie� ujd� gniewowi Bo�emu w Armagedonie, ale ``pozostan� niewolnikami �wiadk�w Jehowy w czasie teokracji`` (WS 49). Tak przy okazji dopowiedzmy jeszcze, �e rok 1942 okaza� si� bardzo szcz�liwy dla klasy Jonadab�w. Kieruj�cy od zaledwie kilku miesi�cy organizacj� Knorr, ``awansowa�`` t� klas� (``drugich owiec``) do rangi ``�wiadk�w Jehowy`` i przyobieca� im �ycie wieczne w raju na ziemi. Ale nale�y pami�ta�, �e grunt pod awans Jonadab�w przygotowa� ju� Rutherford, kt�ry w 1935 r. uto�sami� ``wielki t�um`` z Apokalipsy ( 7, 9~17) z t� w�a�nie klas�. ``Nowo�ytni Jonadabowie``, s�ysz�c t� dobr� dla siebie nowin� z ust Rutherforda, byli podobno ``zachwyceni`` i wed�ug relacji jednej z uczestniczek tej ``konwencji �wiadk�w Jehowy i Jonadab�w`` g��boko prze�yli sam moment og�oszenia tej nowej prawdy: ``Najpierw zapanowa�a cisza, a potem rozleg�y si� okrzyki rado�ci oraz g�o�na i d�uga owacja`` (H 84). Rutherford i jego nast�pcy bardzo szybko wypracowali nowe s�ownictwo, kt�rym pos�u�yli si�, aby uzasadni� wprowadzan� do organizacji teokracj�. Od czasu jej zaprowadzenia wszystkich �wiadk�w zacz�o obowi�zywa� tzw. ``my�lenie teokratyczne``, kt�re wymaga�o od nich bezwzgl�dnego pos�usze�stwa kierownictwu organizacji w Brooklynie. Sam nawet Jehowa B�g awansowa� do miana ``wielkiego Teokraty``, gdy Jezus sta� si� Jego ``Egzekutorem``, czyli ``katem Jehowy`` (Rutherford), kt�ry zosta� ``upowa�niony do wytracenia wszystkich z�ych`` (nie�wiadk�w Jehowy w Armagedonie). 5. Pranie m�zgu naukami ``Stra�nicy`` ``Stra�nica`` pragnie uchodzi� za pismo, kt�re ``uznaje wy��cznie autorytet Biblii``. Anonimowy zesp� redaktor�w ``Stra�nicy`` (pismo umieszcza tylko nazwisko prezydenta: ``Milton G. Henschel, prezes``; s. 2) drukuje stale te s�owa na jego drugiej stronie. Ale cho�by to, co napisali�my dotychczas o tej sprawie, przeczy ca�kowicie tej deklaracji. Artyku�y ``Stra�nicy`` przeznaczone dla �wiadk�w do studiowania, zawieraj� tylko znane nam ju� ``tera�niejsze prawdy``, wa�ne do czasu a� CK zab�y�nie ``nowe �wiat�o`` od Jehowy. Nie bez powodu nauczyciele �wiadk�w z Brooklynu wiernie trzymaj� si� zasady, aby nigdy nie t�umaczy� si� przed nimi ze swoich decyzji, niezale�nie czy b�d� to sprawy natury organizacyjnej czy doktrynalnej. �wiadek ma by� tylko tym, kt�ry s�ucha i wiernie wykonuje to, co mu ka��. Ci�gle wt�acza si� mu do g�owy przekonanie, �e tam w Brooklynie ``pomaza�cy`` Jehowy wiedz� o wszystkim najlepiej i w odpowiednim czasie dowie si� wszystkiego ze ``Stra�nicy``. Tote� �elazn� zasad� jest, stale zreszt� przypominan� przez starszych zboru, aby cierpliwie czeka� i nie stara� si� ``wyprzedza�`` CK. Wychowaniu tak pokornego i tak uleg�ego �wiadka s�u�� liczne zebrania, kt�re wcze�niej kr�tko scharakteryzowali�my. Na nich to w�a�nie odbywa si� nieustanne pranie m�zgu, dzi�ki kt�remu �wiadek przyjmuje bezkrytycznie wszystko, co mu ka�� jego prze�o�eni i wierzy we wszystko, co wydrukuje ``Stra�nica``. Przyjrzyjmy si� wi�c nieco bli�ej najwa�niejszemu zebraniu, tj. studium ``Stra�nicy``, kt�re odgrywa podstawow� rol� w praniu m�zgu �wiadka. Studium ``Stra�nicy`` odbywa si� podczas niedzielnego spotkania, kt�remu czasami towarzyszy wyk�ad, przygotowany odg�rnie, a odczytywany przez kt�rego� z m�wc�w zborowych. Na pocz�tku i na ko�cu zebrania odmawia si� kr�tk� modlitw�, kierowan� zawsze do Jehowy. Wszyscy �wiadkowie maj� zjawi� si� na to studium ju� przygotowani. Takie przygotowanie si�, wymaga od ka�dego z nich przeci�tnie od 2 do 3,5 godzin. Zewn�trznym jego wyrazem s� podkre�lenia w tek�cie studiowanego artyku�u ``Stra�nicy``. Na pytanie, dlaczego te podkre�lenia s� takie ``wa�ne``, odpowiada kompetentnie by�y starszy zboru, Ryszard Solak: ``Niedopuszczalne jest odpowiadanie w�asnymi s�owami, lecz nale�y odpowiada� s�owami odczytanymi przed chwil� przez lektora `Stra�nicy'. Dlatego wszystkie publikacje �wiadk�w s� te� niemi�osiernie podkre�lone na r�ne kolory. U�atwia to szybkie odnalezienie w�a�ciwej odpowiedzi, kiedy na podniesienie dw�ch palc�w poprosi ich do odpowiedzi przewodnicz�cy. Je�eli kto� d�u�ej nie zg�asza si� do odpowiedzi, wtedy zostanie poproszony do odpowiedzi niezale�nie od podniesienia paluszk�w. Nie wiadomo bowiem, co on tam knuje. Starsi w zborach zwracaj� baczn� uwag� na to, by ka�dy cz�onek mia� odpowiednio podkre�lon� `Stra�nic�', czy te� inn� publikacj� przeznaczon� do studiowania. Brak podkre�lenia odpowiednim kolorem oznacza nie przygotowanie si� do studium. Wywiera to swoist� presj� na cz�onk�w zbor�w``~ (RS 28). To dzi�ki studium ``Stra�nicy``, kt�re polega na wielokrotnym powt�rzeniu tre�ci tego samego artyku�u, �wiadkowie �atwo i bezkrytycznie przyswajaj� sobie ``nowe prawdy`` do wierzenia. Jak ten mechanizm prania m�zgu ``dzia�a`` w praktyce, niech wyja�ni nam inny by�y �wiadek Jehowy, Edmund N.: ``... na zebraniach w organizacji �wiadk�w, paragrafy, kt�re si� odczytuje ze `Stra�nic', odczytuje si� wiele razy. Przed zebraniem w domu przygotowuj�c si� do spotkania w zborze. P�niej lektor czyta, s�yszymy to drugi raz. Kto� odpowiada, s�yszymy po raz trzeci. Czwarty raz na zako�czenie spotkania streszcza si� t� `Stra�nic�'. W nast�pnym tygodniu, we wtorek, powtarza si� ten artyku� ju� po raz pi�ty. A je�li ten temat nie wchodzi, to si� go bierze na tzw. tapet� po raz sz�sty, si�dmy, a nawet dziesi�ty. Dzia�a to na zasadzie, �e k�amstwo powt�rzone tysi�c razy staje si� prawd�. To jest po prostu wbite do g�owy. Tak d�ugo s� wbijane, �e ka�dy s�uchaj�cy w ko�cu musi przyj�� to za prawd�`` (TK 35). A co z Bibli� podczas studium ``Stra�nicy``? Warto i tej sprawie przyjrze� si� nieco bli�ej. Ot� znowu nie przypadkowo to najwa�niejsze zebranie nazywa si� studium ``Stra�nicy``, a nie studium Biblii. Tote� udzia� Pisma �w. ogranicza si� jedynie do odczytania kt�rego� ze wskazanych werset�w. Przy takim odczytywaniu przez �wiadka wybranych tylko werset�w biblijnych, gdy jednocze�nie ca�a jego uwaga skupia si� na tek�cie ``Stra�nicy``, b�dzie mu oczywi�cie trudno zauwa�y�, �e kontekst danego wersetu wcale nie upowa�nia do nadania mu takiego znaczenia, jakie przypisuj� mu autorzy (jak zawsze anonimowi!) jehowickich artyku��w. Prawdopodobnie w domowym przygotowaniu si� do studium, �wiadek nie znajdzie zbyt wiele czasu, aby odczyta� wszystkie odno�niki do Biblii (jest sta�� zasad� pisz�cych te artyku�y, by ka�de zdanie, a ju� obowi�zkowo ka�dy akapit, by� biblijnie ``udokumentowany`` jakimi� odno�nikami do Pisma �w.) gdy wie on jednocze�nie, �e i tak b�d� one odczytane na zebraniu. Je�li chodzi o Bibli�, z kt�rej korzystaj� �wiadkowie podczas tego studium, to do niedawna w polskich zborach, mog�y to by� r�ne przek�ady tak katolickie (najlepiej Biblia Tysi�clecia wyd. 2 z imieniem Bo�ym Jahwe), jak i protestanckie. Od 1997 r. obowi�zuje na zebraniach Biblia jehowicka, czyli ``Pismo �wi�te w Przek�adzie Nowego �wiata`` (Biblia NW). Przek�adu tego mieli dokona� sami ``pomaza�cy`` z Brooklynu (nigdy jednak nie ujawniono ich nazwisk) , z kt�rych �aden jak si� okaza�o nie zna� tak naprawd� j�zyk�w oryginalnych Biblii!22 Biblia �wiadk�w Jehowy, m�wi�c najkr�cej, zosta�a tak ``przet�umaczona``, aby wesprze� ich niechrze�cija�skie nauki. Tym sfa�szowanym przek�adem musz� si� wi�c pos�ugiwa� obecnie i nasi polscy �wiadkowie. Ale, co warte podkre�lenia, nie u�ywaj� raczej tej swojej ``Biblii``, gdy id� g�osi�, aby zabezpieczy� si� przed zarzutem, �e u�ywaj� sfa�szowanego Pisma �w. (st�d w ``s�u�bie polowej`` korzystaj� najcz�ciej ze wspomnianej Biblii Tysi�clecia wyd. 2). Zatrzymajmy si� przez chwil� nad jehowick� Bibli�. Posiada ona jedn� charakterystyczn� cech�, kt�ra natychmiast rzuca si� w oczy ka�demu, kto tylko we�mie j� do r�ki i przewr�ci kilka jej kartek. Spr�bujmy wi�c otworzy� t� ich Bibli� na przyk�ad na Ewangelii wed�ug �w. Marka. I c� widzimy? Widzimy tylko dwa s�owa: ``Wed�ug Marka``. Kto� ma�o zorientowany, mo�e si� w pierwszym momencie nie domy�le� si�, �e ma przed sob� jedn� z czterech Ewangelii! Widocznie biblijne s�owo ``ewangelia`` (gr. euangelion = dobra nowina ) znajduje si� na indeksie u ``namaszczonych`` (a mo�e jehowickim t�umaczom chodzi�o tu raczej o zerwanie z chrze�cija�sk� tradycj�?). Przegl�daj�c kolejne stronice tego ich przek�adu Markowej Ewangelii, widzimy, �e tylko u g�ry stronicy, w tzw. ``�ywej paginie``, znajduje si� par� s��w informuj�cych nas o tym, o czym traktuje Ewangelista, gdy� sam tekst jest jednolity ( wyt�uszczono tylko numery akapit�w i wierszy). Zr�bmy w tym miejscu por�wnanie pierwszego tylko rozdzia�u tego przek�adu z przek�adem katolickim Biblii Tysi�clecia. W jehowickim przek�adzie Biblii (1997) podane zosta�y takie tylko informacje, kt�re odczytamy u g�ry stronicy: ``Jezus wyp�dza demony, uzdrawia. Paralityk. Powo�anie Mateusza. Uczniowie nie poszcz� (!). Uzdrawianie w szabat``. I to wszystko. A teraz przypatrzmy si�, jakie bogactwo tre�ci kryje si� w tym jednym tylko rozdziale, kt�re eksponuje Biblia Tysi�clecia, gdy w podziale tekstu biblijnego wyodr�bnia nast�puj�ce tematycznie cz�ci w rozdz. 1: PRZYGOTOWANIE DO DZIA�ALNO�CI JEZUSA � Jan Chrzciciel (I~8), � Chrzest Jezusa (9~11), � Kuszenie Jezusa (12~13). DZIA�ALNO�� JEZUSA W GALILEI POCZ�TEK DZIA�ALNO�CI � Pierwsze wyst�pienie (14~15), � Powo�anie pierwszych uczni�w (16~20), � Nauczanie w Kafarnaum (21~22), � Uzdrowienie op�tanego (23~28), � W domu Piotra (29~31), � Liczne uzdrowienia (32~34), � W okolicy Kafarnaum (35~39), � Uzdrowienie tr�dowatego (40~45). Musimy wi�c sobie koniecznie odpowiedzie� na pytanie, dlaczego jehowiccy t�umacze nie umie�cili w swoim przek�adzie tego typu informacji, tzn. w og�le nie wyodr�bnili w tek�cie Ewangelii jakichkolwiek tematycznych cz�ci, jak to czyni� zwykle wszystkie przek�ady Biblii. Czy mo�e t�umacze chcieli przez to zaoszcz�dzi� troch� papieru? Z ca�� pewno�ci� nie! �adne wyznanie (w stosunku do liczby swoich wyznawc�w) nie zu�ywa tak du�o papieru na swoj� dzia�alno�� g�osicielsk�, co �wiadkowie Jehowy. Odpowied� mo�e by� tylko jedna: przek�ad ten ma ``ukry�`` wiele tre�ci przed �wiadkiem. Przede wszystkim na ukry� kontekst biblijny danego wersetu. To w�a�nie dlatego wyeksponowano tylko numery akapit�w i wierszy, kt�re jakby ``wy�a��`` z tekstu, co na pewno nie pomaga w czytaniu tekstu �wi�tego. Studiuj�cy ``Stra�nic�`` �wiadek potrzebuje tylko, jak to ju� podkre�lili�my wcze�niej, odszukania wskazanego wersetu (bez liczenia si� z kontekstem).'Takie niecodzienne potraktowanie tekstu �wi�tego stoi w ra��cej sprzeczno�ci z nagminn� praktyk�, stosowan� w publikacjach Towarzystwa ``Stra�nica``. Artyku�y i ksi��ki jehowickie zadziwiaj� cz�sto wyj�tkowymi szczeg�ami, kt�re s� zwykle obecne w publikacjach przeznaczonych dla specjalist�w, np. z dziedziny biblistyki. Przyk�adowo w u�ytkowanym przez �wiadk�w Jehowy podr�czniku Prowadzenie rozm�w na podstawie Pism (P), czytamy w ha�le ``Tr�jca`` takie np. zdania: ``Philip B. Harner napisa�, �e takie zdania, jak w Jana 1:1, `kt�re zawieraj� orzecznik bez rodzajnika poprzedzaj�cy czasownik, wskazuj� przede wszystkim na cech�. Wynika z nich, �e logos ma natur� theos``' (s. 381); ``Czasownik [eimi ](...) u�ywany jest niekiedy jak inne czasowniki w formie orzeczenia i oznacza istnienie, tak jak w (...) [ego eimi ] (Jana 8:58)`` (s. 382); ``LXX [Septuaginta] dopuszcza dwie mo�liwo�ci t�umaczenia: (...) [ho theos] mo�na w obu wypadkach odda� jako wo�acz (Tw�j tron, o Bo�e, ~..j dlatego, o Bo�e, Tw�j B�g... ) albo w pierwszym wypadku jako podmiot (lub orzecznik) (B�g jest twoim tronem albo twoim tronem jest B�g...), a w drugim wypadku jako przydawk� rzeczown�...`` (s. 387), itd. Warto si� jednak zapyta�, ilu z nich jest w stanie w�a�ciwie zrozumie� sens cho�by tylko powy�szych zda�? S�dzimy, �e niewielu. Zreszt� nietrudno by�oby to sprawdzi�! Pomijaj�c ju� subtelno�ci j�zyka greckiego (i to tego sprzed 2 tys. lat, gdy by� pisany NT) popro�my napotkanego �wiadka, aby wyja�ni� nam �eby trzyma� si� tylko powy�szych przyk�ad�w co to jest ``orzecznik`` albo ``przydawka rzeczowna``? Jeste�my prawie pewni, �e tylko znikoma liczba �wiadk�w udzieli nam poprawnej odpowiedzi! Bo te� przyw�dcom sekty nie chodzi o to, aby �wiadkowie te ich teksty dobrze zrozumieli, ale aby wyrobi� u nich przekonanie, �e ci tam w Brooklynie wiedz� wszystko ``najlepiej`` i trzeba ich tylko s�ucha�. Powracaj�c do oceny przek�adu jehowickiej Biblii, warto zwr�ci� uwag� na r�ne uzupe�nienia, do��czone do tego przek�adu. I tak w tzw. ``Chrze�cija�skich Pismach Greckich`` (1994), czyli jehowickim NT, umieszczono, obok bogatego skorowidza (71 stron), r�ne ``Dodatki``, kt�re maj� uzasadni�, dlaczego ten ich przek�ad r�ni si� od wszystkich pozosta�ych przek�ad�w. Dlatego w tych ``Dodatkach`` znajdziemy m. in: pr�b� usprawiedliwienia obecno�ci imienia Jehowy w NT (237 razy); uzasadnienie, �e Jezusa Chrystusa nale�y uwa�a� za zwykle stworzenie, czyli �e by� On takim samym ``bogiem`` jak szatan; �e Jezus umar� nie na krzy�u, lecz na ``palu m�ki``; �e w cz�owieku nie ma w og�le duszy, ale �e to cz�owiek jest dusz� (tak samo jak ``zwierz�ta s� duszami``); ale napisali te� i to jest prawdziwe kuriozum �e ``B�g ma dusz�``! (s. 420; o tym, �e B�g ma te� ``cia�o`` i przebywa ``w okre�lonym miejscu w niebie``, napisali w: B 36~37); �e piek�o, to tylko ``symbol ca�kowitej zag�ady``; �e chrze�cijanie b��dnie u�ywaj� okre�le� ``Stary Testament`` i ``Nowy Testament`` w odniesieniu do dw�ch cz�ci Biblii. Ciekawe, �e w Dodatku pod n. 4 (mi�dzy tematem: ``Jezus boski`` [n. 3] a tematem: ``Obecno��[paruzja] Chrystusa``[n. 5]) umieszczono has�o tematyczne o ``Rozpu�cie``[n. 4]! Czy mo�e mato zwi�zek z faktem, �e kierownictwo organizacji usuwa ka�dego roku ok. 40 tys. �wiadk�w za jak to podano w jednej ``Stra�nicy`` (22/1991) ``ra��co z�e czyny (...) najcz�ciej za niemoralno�� p�ciow�, (...)[kt�rej te� nie ustrzeg�o si� ] sporo d�ugoletnich starszych``? 6. Studium ksi��ki W swym za�o�eniu studium ksi��ki, mia�oby to by� studium Biblii, w kt�rym ksi��ka ta s�u�y�aby �wiadkom jedynie jako pomoc w lepszym zrozumieniu s�owa Bo�ego. Podobnie jak przy studium ``Stra�nicy``, metoda studiowania ksi��ki opiera si� na tych samych zasadach: odczytywanie tekstu z ponumerowanymi akapitami, i udzielanie odpowiedzi na pytania do co tre�ci tych akapit�w, kt�re podano jak zwykle u do�u ka�dej stronicy. Metoda ta pozwala na pe�n� kontrol� (``na odleg�o��``, jak si� wyrazi� jeden z by�ych �wiadk�w) my�li wszystkich studiuj� cych �wiadk�w, aby nie pad�y inne, niewygodne i k�opotliwe pytania, podwa�aj�ce w jaki� spos�b wiarygodno�� wierze� organizacji. Przyw�dcy �wiadk�w wiedz�, �e takie pytania mog�yby sprowokowa� wielu innych �wiadk�w do wszcz�cia niebezpiecznych dyskusji i ujawnienia w�asnych w�tpliwo�ci, kt�re, wbrew pozorom, nosi w sobie ka�dy prawie �wiadek! Dowodem na to s� liczne �wiadectwa by�ych �wiadk�w i masowe odej�cia z organizacji, w�a�nie z tego g��wnie powodu (ale dla ukrycia tego faktu, wielu odchodz�cym �wiadkom przypisuje si� na zasadzie plotki puszczonej w zborze r�ne ``grzechy``, zw�aszcza niemoralno��). Studium ksi��ki r�ni si� od studium ``Stra�nicy`` tylko tym, �e �wiadkowie mog� je odbywa� w swoich domach, w mniejszym gronie os�b, oraz �e ilo�� materia�u do przestudiowania nie jest tak �ci�le okre�lana, chocia� pismo ``Nasza S�u�ba Kr�lestwa`` podaje dok�adne w tym wzgl�dzie wytyczne. Ju� jako ciekawostk� podamy, �e dodatkow� r�nic� w przesz�o�ci by�o to, �e z czasem Brooklyn zezwoli�, aby ``podczas prowadzenia studium, przewodnicz�cy m�g� siedzie�``. To ``siedzenie`` podczas zebra� �wiadk�w przyj�to na dobre i zaprzestano nawet powstawania na czas modlitwy; wystarczy, �e kto� odczyta j� na stoj�co. Pierwsz� pozycj� ksi��kow�, kt�r� �wiadkowie musieli pilnie studiowa�, gdy� by� to ju� rodzaj podr�cznika ich wiary z przeznaczeniem do u�ytku w s�u�bie kaznodziejskiej, by�a ksi��ka Prawda was wyswobodzi (1943; wyd. w j�z. pol. w 1946). Ksi��ka ta sta�a si� jakby pozycj� wzorcow� dla wszystkich p�niejszych opracowa� tego typu. Nie zawiera�a ona jednak jeszcze pyta� u do�u strony. Wydana w rok po �mierci Rutherforda, zdradza wyra�nie jego ducha wrogo nastawionego do wszelkiej religii, a szczeg�lnie do chrze�cija�stwa. Zamieszczona w podr�czniku chronologia biblijna (s. 138~142), wskazuje jednoznacznie na rok 1972 jako koniec �wiata (p�niej Knorr ustali ``koniec`` na rok 1975). Nast�pnym podr�cznikiem, opublikowanym ju� w 1946 r., by�a ksi��ka Niech B�g b�dzie prawdziwy. Jej zrewidowane wydanie ukaza�o si� w 1952 r. w nak�adzie blisko 20 milion�w egz. w t�umaczeniu na 54 j�zyki �wiata (w tym czasie by�o na �wiecie tylko 200 tys. �wiadk�w Jehowy). W tym w�a�nie podr�czniku widzimy po raz pierwszy pytania u do�u strony i ponumerowane numerami akapity tekstu. W 1958 r. �wiadkowie wydaj� now� ksi��k� pt. Od raju utraconego do raju odzyskanego, kt�r� opracowano g��wnie z my�l� o misjonarzach, g�osz�cych w krajach ze znikom� ilo�ci� chrze�cijan. Podr�cznikiem, kt�ry by� najd�u�ej studiowany przez �wiadk�w, by�a ksi��ka pt. Prawda, kt�ra prowadzi do �ycia wiecznego (1968). Doczeka�a si� ona rekordowego nak�adu 107 milion�w egz. i mo�na j� by�o czyta� 117 j�zykach. Ksi��ka ta zapowiada�a koniec �wiata na rok 1975 (zob. s. 104). W 1982 r, wszed� do zbor�w �wiadk�w kolejny podr�cznik o wymownym tytule: B�dziesz m�g� �y� wiecznie w raju na ziemi. Do 1995 r. �wiadkowie wydali go w 115 j�zykach i nak�adzie ponad 62 milion�w egz. Ju� w tytule tego podr�cznika ukryto wyra�ne przes�anie: jest ju� za p�no, aby dosta� si� do nieba! Aktualnym podr�cznikiem �wiadk�w jest ksi��ka pt. Wiedza, kt�ra prowadzi do �ycia wiecznego (1995), wydana od razu w nak�adzie 6 milion�w egz., i to tylko w j�zyku angielskim. Ten tytu� zdradza ju� wyra�nie gnostyckie oblicze nauk �wiadk�w Jehowy: to nie dzi�ki �asce Bo�ej, ale dzi�ki ``wiedzy`` �wiadkowie maj� osi�gn�� �ycie wieczne. Opr�cz wymienionych wy�ej podr�cznik�w, z kt�rych ka�dy nast�pny eliminuje poprzedni jako ju� ``nie aktualny`` (``stare �wiat�o`` zast�powane przez ``nowe �wiat�o``), �wiadkowie maj� do dyspozycji kilkadziesi�t innych, bardziej ``specjalistycznych`` podr�cznik�w. Nale�� do nich: podr�czniki do szkolenia �wiadk�w w s�u�bie kaznodziejskiej i r�ne pomocnicze ksi��ki do ``wnikliwego studiowania``, np.: Prowadzenie rozm�w na podstawie Pism, Ca�e Pismo jest natchnione przez Boga i u�yteczne, Pomoc do zrozumienia Biblii (rodzaj s�ownika biblijnego, nad kt�rym pracowa� Raymond Franz) i wiele innych (zob. zdj�cie przedstawiaj�ce kolekcj� najwa�niejszych z nich w j�z. ang.: H 107). G�OSICIELE ``NOWEJ EWANGELII`` O ``nowej ewangelii``, czyli o utworzonym w 1914 r. Kr�lestwie Bo�ym, zacz�to pisa� w ``Stra�nicy`` za prezydenta Knorra. Na przyk�ad w ``Stra�nicy`` z 1957 r. podkre�lono, �e: ``Jest to dzisiaj jedyna dobra nowina`` (cyt. za: HT 37). Istot� tej nowej ``dobrej nowiny`` g�oszonej przez Towarzystwo Stra�nica, dobrze scharakteryzowa� by�y �wiadek Jehowy H.J. Twisselmann. Wnioski do jakich on doszed�, po stwierdzeniu, �e nauka ta jest ``zaprzeczeniem Ewangelii naszego Pana Jezusa i Jego Aposto��w``, podajemy ni�ej w opracowaniu bpa Zygmunta Paw�owicza2~, kt�ry uzupe�ni� je dodatkowo odpowiednimi odno�nikami do Pisma �w.: ~ Tre��: nie ``s�owo o krzy�u`` ( 1 Kor 1, 18) lecz ``zorganizowane kr�lestwo`` w 1914 r. ~ Centrum: nie osoba Jezusa Chrystusa ( 1 Kor 2, 2; por. Ef 3, 8; 2 Kor 4, 5; Flp 1, 15~18; Dz 4, 12; 16, 31) lecz data 1914 r. ~ Podstawa: nie historiozbawczy fakt (Dz 3, 15; 2, 32; 10, 39; 13, 31; 1 Kor I5, 3~8; 1 J 1, 1~3) lecz obliczenia chronologiczne ko�ca �wiata. ~ �r�dlo: nie w mi�o�ci Boga (J 3, 16; Rz 1, 1; 15, 16 ) lecz w koncepcjach ludzi (Russell, Rutherford i inni). ~ Cel: nie gromadzenie wok� Jezusa Chrystusa (J 14, 6~ ~11; Dz 16, 31; 20, 20~21; Ef 2, 8; 3, 17; Kol 1, 27; 3, 15; 1 J 1, 3~4) lecz wok� teokratycznej organizacji. ~ Owoce: nie nawr�cenie (J 1, 29. 36; 1 P 1, 3; 2 Kor 5, 17; Dz 11, 20. 21; 9, 35; 15, 3.19 ) lecz pouczenie. ~ Powo�anie: nie do �ycia wiecznego (2 Tm I, 9~10; 1 Tes 2, I 2; Ef 4, 4; Hbr 3, 1) lecz do �ycia w ziemskim raju. ~ Duch: nie duch mi�o�ci i mi�osierdzia dla ludzi grzesznych (Mt 5, 43~48; 18, 11; �k 19, 10; 23, 34; J 3, 16; 2 Kor 5, 19; Ef 2, 13~18) lecz duch s�du, pot�pienia i ` zadowolenia z zag�ady innych. ~ Kr�lestwo Bo�e: nie nadchodz�ce i dope�nione w rzysz�o�ci (Mt 6, 10; 7, 21; 13, 24. 31. 33. 43~46; 18, 23; 20; 1; 22, 2; 24, 14; �k 11, 20; 16, 16; 17, 21; 19, 11; Rz 8, 17; Ap 22, 5) lecz ju� obecne. ``W nauce �wiadk�w Jehowy konkluduje bp Zygmunt Paw�owicz zosta�a przekre�lona jako centrum i podstawa wiary osoba Chrystusa, Syna Bo�ego, ukrzy�owanego i zmartwychwsta�ego. Powsta�� pr�ni� usi�uj� �wiadkowie wype�ni� niebiblijnymi tezami Russella, Rutherforda i cia�a kierowniczego``24. G�oszenie ``nowej ewangelii``, tak obcej i wrogiej zarazem prawdziwemu duchowi chrze�cija�stwa, rozpocz�� oczywi�cie Russell, kt�ry jak wszystko na to wskazuje zna� nauk� Ko�cio�a jedynie z opracowa� protestant�w i r�nych sekciarzy. Nie dziwi wi�c jego niech��, �eby nie powiedzie� nienawi��, do Ko�cio�a katolickiego, czemu da� wyraz zw�aszcza w swoich Wyk�adach, np. w tomie drugim i Wyk�adzie IX pt. ``Cz�owiek Grzechu Antychryst``. Ale ten�e sam Russell odnosi� si� nierzadko z wielkim uznaniem i szacunkiem do r�nych Ko�cio��w i sekt2s. ``Dobra nowina`` w wydaniu Rutherforda zmierza�a natomiast do ca�kowitego odci�cia si� od chrze�cija�stwa i religii w og�le, kt�r� uwa�a� za ``narz�dzie Szatana``, ``diabelskie nabo�e�stwo``, ``nieprzyjaciela rodzaju ludzkiego`` itd.(zob. WS 88~89). Pami�tamy, �e Russell nie wyklucza� mo�liwo�ci dostania si� do nieba chrze�cijanom z innych wyzna�, Rutherford tak� mo�liwo�� zdecydowanie wykluczy�, rezerwuj�c je tylko dla 144 000 ``swoich`` �wiadk�w. Religia, kt�ra jest przecie� wyrazem wi�zi i czci wobec Boga, powr�ci�a jednak do �ask za Knowa, kt�ry uzna� kierowan� przez siebie organizacj� za religi� ``jedynie prawdziw�`` (por. P 287). Powr�t �wiadk�w Jehowy do ponownego uwa�ania si� za religi�, odbi� si� wzmo�onymi atakami na ``inne`` religie, a wi�c na Ko�ci� i w og�le na ca�e chrze�cija�stwo, uznane za ``religi� fa�szyw�``. �wiadkowie zacz�li uczy�, �e chrze�cija�stwo powsta�o z ``wielkiego odst�pstwa``, kt�re rozpocz�o si� zaraz po �mierci Jezusa i ca�kowicie opanowa�o Ko�ci� ju� po �mierci �w. Jana Aposto�a pod koniec I w. (por. H 33 n). W rok po �mierci Rutherforda, Knorr wyda� podr�cznik wierze� �wiadk�w pt. Prawda was wyswobodzi (1943). W tej ksi��ce mo�emy przeczyta� o chrze�cija�stwie, �e jest ono: ``szata�sk� organizacj�``, ``zafa�szowanym kr�lestwem Bo�ym``, ``wielk� wszetecznic�``. Papiestwo, kt�re ma zdaniem �wiadk�w przewodniczy� zorganizowanej religii, jest okre�lone w tej ksi��ce jako ``bestialsko-polityczny ulubieniec``, dosiadaj�cy apokaliptycznej bestii, kt�ry b�dzie usi�owa� ``obali� dzie�o pomazanych �wiadk�w Jehowy na ziemi, i st�umi� ich �wiadectwo o Kr�lestwie`` (s. 323 - 324) MODLITWA �WIADK�W JEHOWY Modlitw� nale�y uzna� za najbardziej zasadniczy element pobo�no�ci, bez kt�rego nie mo�na m�wi� o kim�, �e jest osob� religijn�, a wi�c wierz�cym chrze�cijaninem. Katechizm Ko�cio�a Katolickiego widzi modlitw� jako dar Boga, przymierze i komuni� (2558-2565). Szczeg�lnie pi�knie ujmuje Katechizm modlitw� jako przymierze, w kt�rym uwidacznia si� jej trynitarny charakter: ``Modlitwa chrze�cija�ska jest zwi�zkiem przymierza mi�dzy Bogiem i cz�owiekiem w Chrystusie. Jest dzia�aniem Boga i cz�owieka; wyp�ywa z Ducha �wi�tego i z nas, jest skierowana ca�kowicie ku Ojcu, w zjednoczeniu z ludzk� wol� Syna Bo�ego, kt�ry sta� si� cz�owiekiem`` (2564). Autorzy jehowickich podr�cznik�w, zw�aszcza od czasu N.H. Knowa, po�wi�caj� obowi�zkowo jeden rozdzia� modlitwie. Ale nie byliby sob�, gdyby przy tej okazji nie napi�tnowali stosowanych form modlitwy w innych religiach, zw�aszcza Ko�cio�a katolickiego, kt�re oczywi�cie nie podobaj� si� Jehowie. Takie negatywne nastawienie �wiadk�w do modlitwy innych wyznawc�w, jest jeszcze dodatkowo wyeksponowane w pytaniach sprawdzaj�cych u do�u strony. Oto niekt�re z nich, w kt�rych ten ukryty kontekst negacji i i krytyki �atwo si� wyczuwa: ``Jak si� modli�, �eby B�g wys�ucha�``, ``Modlitwy podobaj�ce si� Bogu``, ``Kto nie mo�e liczy� na wys�uchanie modlitwy o pomoc?``, ``Jaki spos�b modlenia si� Jezus pot�pi�``, ``Wyja�nij, dlaczego nie powinno si� odczytywa� modlitw z modlitewnika``, ``Czyje modlitwy nie podobaj� si� Bogu?``, ``Czy z Biblii wynika, �e podczas modlitwy trzeba zaj�� okre�lon� pozycj� albo �e trzeba si� znale�� w okre�lonym miejscu?``, ``Chocia� B�g nie ��da zap�aty za wys�uchiwanie naszych modlitw, to czego od nas wymaga, gdy je zanosimy?`` (P 178-185; B 225230; W 150-159). Wszystkie modlitwy �wiadk�w, zgodnie z zaleceniem Towarzystwa Stra�nica, maj� by� obowi�zkowo zanoszone tylko do Jehowy. Zanoszenie modlitw do Jezusa Chrystusa jest zabronione: mo�e On by� tylko ich po�rednikiem. Zgodnie z nauk� �wiadk�w Jezus jest tylko pierwszym stworzeniem Jehowy i modlenie si� do Niego r�wna�oby si� ba�wochwalstwu. Co wi�cej, sam Jezus mia� ``wykluczy� mo�liwo�� zwracania si� (...) do niego``, czytamy w ``Stra�nicy``! (14/1996, s. 5). A przecie� wystarczy si�gn�� do NT, aby przekona� si�, �e powinni�my zwraca� si� do Jezusa, aby otrzyma� od Niego wszystko to, czego nam tylko potrzeba. S�owa Jezusa s� tu jasne: ``O cokolwiek prosi� Mnie b�dziecie w imi� moje, Ja to spe�ni�`` (J 14, 14). Przypomnijmy w tym miejscu, �e jeszcze Karol Russell nie widzia� przeszkody, aby zwraca� si� bezpo�rednio do Jezusa: ``Zazwyczaj modlitwy moje - pisa� - zanosz� do Ojca Niebieskiego i tylko w imieniu Pana Jezusa, lecz niekiedy zwracam si� wprost do Jezusa, bo nie widzia�em w Pi�mie �wi�tym nic przeciwko temu. Pismo �wi�te m�wi, aby czci� Syna, tak jak czcimy Ojca``26. P�niej jednak, gdy zacz�to eksponowa� znaczenie w wyznawaniu imienia Jehowa, zw�aszcza po przyj�ciu nowej nazwy ``�wiadkowie Jehowy`` (1931), osoba Jezusa zesz�a na dalszy plan. W par� lat p�niej, dok�adnie 1 marca 1939 r., �wiadkowie zmienili pe�ny tytu� ``Stra�nicy``, tzn. z: ``Stra�nica i Zwiastun Kr�lestwa Chrystusa`` na: ``Stra�nica Zwiastuj�ca Kr�lestwo Jehowy``, aby - jak zaznaczyli - skierowa� ``g��wn� uwag� na Jehow�, Zwierzchniego W�adc� Wszech�wiata...`` (H 724) Ale zauwa�my, �e wed�ug Jud 4 to Jezus Chrystus jest ,jedynym W�adc� i Panem naszym...`` Tak wi�c �wiadkowie przestali wzywa� imienia Jezusa Chrystusa, kt�re jest ``ponad wszelkim innym imieniem wzywanym nie tylko w tym wieku, ale i w przysz�ym`` (Ef 1, 21). Przestali r�wnie� uwa�a� imi� Jezusa za jedyne, ``w kt�rym mogliby�my by� zbawieni`` (Dz 4, 12). A przecie� wzywanie imienia Jezusa Chrystusa, czyli modlenie si� do Niego, wynika z prostego faktu, �e to tylko On jeden jest ``Zbawicielem �wiata`` (1 J 4, 14; por. Tt 2, 13; J 4, 42). W NT znajdujemy liczne �wiadectwa tych, kt�rzy modlili si� do Jezusa, a wi�c wzywali Jego imienia (zob. Dz 7, 59; 16, 31; 22, 16; I Tm 1, 12; 2 Tm I , I 6 n; Hbr 13, 21; 2 Kor 12, 8; Ef 5, 19 n; Ap 22, 20 itd.). Ciekawe, �e �wiadkowie kilka razy zmieniali interpretacj� tekstu �w. Paw�a z Listu do Rzymian: ``Albowiem ka�dy, kto wezwie imienia Pa�skiego, b�dzie zbawiony`` (10, 13). Russell s�usznie odnosi� go do Jezusa (por. Rz 10, 9; 1 Kor 12, 3). Z pocz�tkiem lat siedemdziesi�tych ``Stra�nica`` widzia�a we wzywaniu tego imienia imi� Jehowa, p�niej imi� Jezusa, ale na kr�tko. Dzisiaj widz�ca tym tek�cie imi� ju� tylko Jehowy, co te� zaznaczyli w swoim ``t�umaczeniu`` Biblii (wbrew orygina�owi greckiemu): ``Gdy� `ka�dy, kto wzywa imienia Jehowy, b�dzie wybawiony``'(por. W 27). A co z postaw� modl�cego si� �wiadka Jehowy? W poprzednim podr�czniku B�dziesz m�g� �y� wiecznie w raju na ziemi wspomniano jeszcze o mo�liwo�ci ukl�kni�cia podczas modlitwy, odwo�uj�c si� do przyk�adu proroka Samuela z 1 Krl 8, 54 (B 228). W najnowszym podr�czniku nic ju� o tej mo�liwo�ci nie wspomniano. Powr��my wi�c do wcze�niej przytoczonego �wiadectwa Ryszarda Solaka, w kt�rym wspomnia� on o ``dobrym przyj�ciu`` w�r�d �wiadk�w postawy siedz�cej podczas modlitw w sali kr�lestwa. W czasach, gdy �wiadkowie znani byli jako Badacze Pisma �wi�tego wszyscy uczestnicy zebra� zawsze powstawali do modlitwy. Dzisiaj ``wzorcow�`` postaw� modlitewn� �wiadk�w jest pozycja siedz�ca z pochylon� g�ow� i zamkni�tymi oczami (por. B 230; W 157, 172). Dzieci mog� towarzyszy� rodzicom podczas modlitw, ale tylko ``s�uchaj�, jak rodzice pokornie modl� si� do Jehowy`` (W 154). Widocznie musz� poczeka� do czasu otrzymania chrztu, gdy maj�c kilkana�cie lat b�d� mogli uwa�a� si� wreszcie za �wiadk�w Jehowy. A jaki nale�y spe�ni� warunek, aby Jehowa wys�uchiwa� modlitw do Niego zanoszonych? �wiadkowie uwa�aj�, �e Jehowa nie wys�ucha modlitwy, je�li nie czynimy Jego woli i nie jeste�my pos�uszni Jego prawom (zob. B 228). Ale zauwa�my, do jakich absurd�w prowadzi takie podej�cie �wiadk�w do modlitwy. Kieruj�c si� tymi za�o�eniami, �wiadkowie pisz�: ``Nie powinno si� (...) prosi� Jehowy o pomoc w unikni�ciu niemoralno�ci, a potem czyta� pisma i ogl�da� filmy czy programy telewizyjne przesycone niemoralno�ci�``! (tam�e). A wi�c czy w takim uj�ciu modlitwa nie jest zarezerwowana tylko dla doskona�ych (lub prawie doskona�ych) ludzi? Przecie� modlimy si� do Boga g��wnie po to, aby On wspom�g� nas swoj� �ask� w trudno�ciach, pokusach, aby�my mogli podo�a� w wype�nieniu Jego �wi�tej woli, a wi�c �yli zgodnie z Jego prawem i przykazaniami. O t� moc i �wiat�o chrze�cijanie prosz� przede wszystkim Ducha �wi�tego (J 14, 26; Rz 15, 13). To, co proponuj� �wiadkowie Jehowy, jest w�a�ciwie niweczeniem sensu modlitwy (nie pierwszy to raz �wiadkowie ucz� czego� zupe�nie przeciwnego wierze chrze�cija�skiej). Czy nie pami�taj� oni o tym, �e Pan Jezus ka�e modli� nieustannie, aby w�a�nie nie ulec pokusie (zob. Mt 6, 13; 26, 41). Z licznych �wiadectw wiemy, �e to prawdziwa i szczera modlitwa (na kolanach) wielu �wiadk�w Jehowy sprawi�a, �e wyzwolili si� wreszcie z niewoli fa�szywych nauk, rozsiewanych przez Towarzystwo Stra�nica. Poni�ej przytoczymy tylko dwa takie �wiadectwa: W.J. Schnella i G. Papego. ``A� pewnej nocy, gdy �ona odjecha�a do rodzic�w i pozosta�em w domu sam - opisuje swoje nawr�cenie Schnell - upad�em na kolana z mocnym postanowieniem szukania ratunku. Przez ca�� noc spowiada�em si� Bogu z ca�ego mego �ycia, ze wszystkiego z�a, kt�re uczyni�em, jako niewolnik `Stra�nicy'. Gdy przegl�dam to, co dotychczas napisa�em w tej ksi��ce, widz�, �e jest to dok�adne powt�rzenie mojego wyznania Bogu w tamt� noc. Wczesnym rankiem �lubowa�em Bogu, �e je�li uwolni mnie od sk�onno�ci do picia i od strachu przed `Stra�nic�', napisz� i opublikuj� wyznanie, opisuj�ce ca�� moj� drog�. Wraz z pierwszym brzaskiem na wschodzie powsta�em z kolan. B�g wys�ucha� moje modlitwy. Oto sta�em jako wolny cz�owiek. Wiedzia�em, �e ju� nigdy nie b�d� si� ba� �wiadk�w Jehowy, ani Towarzystwa Stra�nicy, wiedzia�em, �e jestem wolny od na�ogu pija�stwa. B�g odpu�ci� moje grzechy i pierwszy raz od trzydziestu lat odczu�em w sercu prawdziwy pok�j, przekraczaj�cy poj�cie ludzkie`` (WS 96-97). ``Mijaj� godziny. Wydaje mi si�, �e trac� rozum. Jedna my�l ogarnia mnie z coraz wi�ksz� si��, przestaje by� ju� tylko my�l�. Po�r�d urywanych s��w modlitwy do Chrystusa i Boga staje si� pewno�ci�: ja przecie� nie my�l� o Panu Bogu, lecz tylko o samym sobie! Towarzystwo `Stra�nica' wpoi�o we mnie straszny, nieprzezwyci�alny l�k przed zag�ad� w HarMagedonie. Ow�adni�ty tym l�kiem, nie s�u�� jednak Bogu. ' Nie zostawiam miejsca dla Jego �aski - chc� zbawi� sam siebie przez moje czyny. A zbawi� siebie - to dla cz�owieka niemo�liwe. Nie wp�yn� na Pana Boga przedstawiaj�c Mu pozytywny raport z mej pracy w terenie. (...) Wyt�am wszystkie si�y. �adne usprawiedliwienia `Stra�nicy' ju� mnie wewn�trznie nie przekonuj�. Moja pro�ba zwr�cona do Chrystusa jest jak wo�anie po�r�d burzy. B�agam �arliwie, by B�g wys�ucha� mnie w Jego imi�. Coraz bole�niej odczuwam moj� wewn�trzn� pustk�. (...) [1 po licznych jeszcze zmaganiach, Pape ko�czy swoje wyznanie] Po nocach bezsenno�ci i m�ki przezwyci�y�em najpowa�niejsze w�tpliwo�ci. Sta�em si� wolny... (...) Dzi�ki za to Ojcu Niebieskiemu i Jego Synowi, Jezusowi Chrystusowi`` (GP 93-94, 108). W instrukta�owym podr�czniku Prowadzenie rozm�w na podstawie Pism nauczyciele �wiadk�w Jehowy tak radz� im ``uwolni� si�`` od zach�ty kogo�, kto podczas ich s�u�by polowej zaproponowa�by im wsp�ln� modlitw�: ``Czy s�ysza� pan, �e [Jezus] odradza� swym uczniom modlenie si� na pokaz...``! I dalej ich instruuj�: ``Ale �wiadkowie Jehowy tego nie robi� [tzn. nie modl� si� z innymi wyznawcami], poniewa� Jezus pouczy� swych uczni�w, �eby prowadzili dzia�alno�� w inny spos�b. Nie powiedzia� im: `Gdy wejdziecie do domu, to najpierw si� pom�dlcie`` (P 175- 176). Tak to �wiadkowie przyznaj�, �e ich Jehowa nie wys�uchuje modlitw chrze�cijan, kt�rych to zreszt� skazuj� na blisk� zag�ad� w Armagedonie. A jednak my, chrze�cijanie, wiemy, �e B�g darzy mi�o�ci� wszystkich ludzi i ch�tnie wys�uchuje modlitw tak�e pogan. Przyk�adem mo�e by� setnik Korneliusz, poganin `boj�cy si� Boga', kt�ry wkr�tce przyjmie chrze�cija�stwo z r�k samego �w. Piotra. Przy tej okazji Ksi��� Aposto��w wypowie wielk� pochwa�� pod adresem tego poganina: ``Korneliuszu, twoja modlitwa zosta�a wys�uchana i B�g wspomnia� na twoje ja�mu�ny. (...) [ I w dalszym przem�wieniu Aposto� powie, ale ju� pod adresem wszystkich ludzi] � Przekonuj� si�, �e B�g naprawd� nie ma wzgl�du na osoby. Ale w ka�dym narodzie mi�y jest Mu ten, kto si� Go boi i post�puje sprawiedliwie...`` (Dz 10, 31.34-35). I na koniec dwa jeszcze ``kwiatki`` zwi�zane z tematem modlitwy u �wiadk�w. Zacznijmy od pytania: czy mo�na by� ukaranym zakazem modlitwy? Okazuje si�, �e u �wiadk�w mo�na! (�artuj�c m�wi si�, �e to, co u Pana Boga jest niemo�liwe, mo�liwe jest u �wiadk�w!). Ot� co� takiego przytrafi�o si� �onie p. Edmunda N., kt�ra otrzyma�a od starszych zboru tak� w�a�nie kar�. Pan Edmund tak to opisuje: ``Kary s� r�ne. Moja �ona dosta�a kar�, �e przez 9 miesi�cy nie mog�a si� modli�, nie mo�na jej by�o zabiera� �adnego g�osu, nie wolno jej by�o m�wi�. Wi�c wyobra�acie sobie kontynuowa� swoje �wiadectwo by�y �wiadek w Niepokalanowie - wtedy, kiedy cz�owiek zgrzeszy, to wtedy nie wolno si� modli�, to wtedy nie wolno nic m�wi�. To s� mechanizmy, kt�re dzia�aj� [w organizacji] w ten barbarzy�ski spos�b, sprzeczny z Pismem �w., ale najwa�niejsze, �eby tego cz�owieka zawsze mie� w gar�ci, �eby nad nim panowa�`` (TK 19-20). Na drugi ``kwiatek`` tycz�cy si� modlitwy ``chwalc�w Jehowy`` (``chwalcy`` - neologizm wymy�lony przez �wiadk�w), natkniemy si� w ksi��ce Ryszarda Solaka ze stosownym jego komentarzem: ``Jak ob��dna jest ta ideologia, niech s�u�y fakt wydrukowania w jednej ze `Stra�nic' pytania czytelniczki, czy w�a�ciw� rzecz� jest modli� si� o Armagedon. Odpowied� brzmia�a, �e owszem. Pomimo, �e jak wiadomo Pan Jezus uczy� modli� si� ', o Kr�lestwo Bo�e, ale my wiemy o tym, �e najpierw b�dzie Armagedon, to mo�emy si� o niego modli�, bo on przygotuje Kr�lestwo Bo�e. To rozumowanie �wiadczy o tym, jak wielk� nienawi�� �ywi� ci `aposto�owie'. To tak, jak by�my wiedz�c `` dobrze o tym, �e nasza z�a sytuacj� gospodarcza jest przyczyn� przeludnienia, modlili si� o wojn� atomow�. Prawdziwy chrze�cijanin, kt�ry przejawia mi�o�� opart� na przyk�adzie Pana Jezusa i innych m��w wiary, nigdy nie b�dzie si� modli� o czyj�� zgub�. B�dzie stara� si� o zbawienie ka�dego. A kiedy przyjdzie Pan Jezus, to On jedynie rozwi��e problem dalszego losu niepoprawnych grzesznik�w. Czy�by prawdziwemu chrze�cijaninowi obca by�a zasada Pana Jezusa, �e grzech niekoniecznie mo�e przybra� form� widoczn�? Czy� Pan Jezus nie powiedzia�, �e mo�na zgrzeszy� w sercu? Czy� nie jest grzechem ludob�jstwa modli� si� o to, by wreszcie Jehowa wybi� wszystkich ludzi, kt�rzy nie chc� nas, �wiadk�w Jehowy s�ucha�? Czy�by ci `znawcy' Pisma �wi�tego nie czytali s��w proroka Amosa: �Biada tym, kt�rzy ��daj� dnia Pa�skiego! C� wam po tym dniu Pa�skim, poniewa� jest ciemno�ci�, a nie �wiat�o�ci�?�`` (RS 39-40). OBCHODZENIE PAMI�TKI Obchodzenie Pami�tki (Wieczerzy Pa�skiej) �wiadkowie Jehowy definiuj� jako ``posi�ek upami�tniaj�cy �mier� Jezusa Chrystusa`` (P 228). Zdaniem �wiadk�w Pami�tka jest przede wszystkim wyrazem ``nowego przymierza (...) [dla] tych, kt�rzy razem z nim [Jezusem] b�d� dziedzicami Kr�lestwa niebieskiego (J 14, 2-3; Hbr 9, I5; ``dziedzicami`` tego Kr�lestwa b�dzie tylko grono 144 000 ``namaszczonych`` �wiadk�w)`` (tam�e). Ponadto, zdaniem �wiadk�w, Pami�tka ``przyczyni�a si� do oczyszczenia z zarzut�w imienia Jehowy``, poniewa� ``Jezus udowodni� [swoim przyk�adem ``wiernego �wiadka``], �e grzech Adama nie wynika� z jakiego� b��du pope�nionego przez Stw�rc� przy stwarzaniu i �e cz�owiek jest w stanie zachowa� w spos�b doskona�y prawdziw� pobo�no�� nawet pod najsilniejsz� presj�`` (tam�e; zauwa�my, �e ten pogl�d �wiadk�w �wiadomie pomija problem wolnej woli cz�owieka, kt�ra - je�li nie jest umocniona �ask� Bo��- uniemo�liwia mu trwa�y wyb�r dobra, co wynika np. ze s��w Jezusa wg J 15, 5: ``Kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc obfity, poniewa� beze Mnie nic nie mo�ecie [oczywi�cie `dobrego'] uczyni�`` ). Owocem ofiary Jezusa, kt�r� upami�tnia Pami�tka, jest ``wykupienie z ziemi`` 144 000 wiernych Jehowie �wiadk�w, kt�rych oczekuje niebo, natomiast wszystkim pozosta�ym Jezus ``wys�u�y�`` mo�liwo�� wiecznego �ycia na rajskiej ziemi po Armagedonie, je�li tylko pomy�lnie przejd� ``drug� pr�b�`` w tym�e raju (Russell zak�ada�, �e pr�ba ta b�dzie trwa�a nie wi�cej jak sto lat) (P 228-230; por. W 190; tzw. ``druga pr�ba`` sprzeczna jest z nauk� Pisma �w., zob. Hbr 9, 27 ). �wiadkowie Jehowy obchodz� swoj� Pami�tk� raz do roku 14 Nisan (wg �ydowskiego kalendarza!) i u�ywaj� niekwaszonego chleba oraz wino (Russell dopuszcza� u�ycie niesfermentowanego soku zamiast wina), kt�re nazywaj� ``symbolami`` lub ``emblematami``. �wiadkowie nie wierz� wi�c s�owom Chrystusa, �e wzi�ty przez Niego chleb sta� si� rzeczywi�cie Jego cia�em, a wino Jego krwi�. Aby podwa�y� realizm s��w Jezusa wypowiedzianych przez Niego podczas Ostatniej Wieczerzy nad chlebem i winem, ``namaszczeni`` t�umacze jehowickiej Biblii postanowili nada� im inne znaczenie. 1 tak w ``ich`` Biblii zamiast s��w: ``Bierzcie, to jest Cia�o moje``(Mk 14, 22), kt�re Jezus wypowiedzia� nad chlebem, znajdujemy u nich s�owa: ``Bierzcie, to oznacza moje cia�o`` (w miejsce s�owa ,jest`` samowolnie wstawili s�owo ``oznacza``, nadaj�c temu zdaniu sens symboliczny, st�d ich ``symbole``). Dok�adnie to samo uczynili w wersecie 24, odnosz�cym si� do wina, kt�re sta�o si� Krwi� Chrystusa. ``Upami�tnienie �mierci Pana``, czyli dzisiejsz� Pami�tk�, �wiadkowie (jeszcze jako Badacze) mieli obchodzi� ju� od 1876 r. ``w domu jednego z braci`` w Pittsburghu (H 242). Kilka lat p�niej, gdy liczba zwolennik�w powi�kszy�a si�, zacz�to na ten cel wynajmowa� sal�. Podr�cznik historii �wiadk�w podaje, �e w 1883 r. liczba obecnych na Pami�tce (czasami nazywano j� ``pozaobrazow� Pasch�``) wzros�a do ok. stu os�b (tam�e). Prawdopodobnie przez kilka pierwszych lat istnienia sekty, Badacze spo�ywali symbole Wieczerzy Pa�skiej wielokrotnie w ci�gu roku. Od 1880 r. trzymaj� si� ju� jednak zasady, �e ma by� ona obchodzona tylko raz do roku. Do 1919 r, obchodzili j� w tym samym dniu co �ydzi Pasch�, tj. 14 Nisan. Dzisiaj, w oparciu o n�w ksi�yca widoczny w Izraelu (wcze�niej wed�ug nowiu astronomicznego), Pami�tka �wiadk�w przypada w rzeczywisto�ci nie 14 Nisan, jak s�dz�, lecz jeden dzie� p�niej. l Kto� m�g�by s�usznie w tym miejscu zapyta�: dlaczego �wiadkowie trzymaj� tak skomplikowanego przecie� systemu, aby wyznaczy� ten ``sw�j`` 14 Nisan, zamiast skorzysta� z powszechnie stosowanego na ca�ym �wiecie kalendarza, tzw. gregoria�skiego? Odpowiedzi na to pytanie udzielili sami �wiadkowie w jednym ze swych podr�cznik�w, gdy napisali, �e pragn� by� w zgodzie z ``Prawem Moj�eszowym``, wskazuj�c przy tym na �yd�w, kt�rzy w tym dniu �wi�tuj� swoj� Pasch� (P 231). Czy�by �wiadkowie byli jak�� sekt� �ydowsk�? Takiego zdania byli zebrani przed kilkunastu laty w Wiedniu ``przedstawiciele Ko�cio�a katolickiego, prawos�awnego i ewangelickiego [kt�rzy] wydali o�wiadczenie, �e �wiadk�w Jehowy nale�y uzna� za sekt� �ydowsk�, a nie chrze�cija�sk�``. Powracaj�c jeszcze do pocz�tk�w obchodzenia Pami�tki przez Badaczy, przeczytamy w ich literaturze, �e w latach 18861893 obchodzono j� tylko w Pittsburghu, kt�rej zapewne przewodniczy� sam Russell. W tym czasie ``Stra�nica`` zach�ca�a wszystkich ``badaczy``, sympatyk�w i czytelnik�w pisma Russella do przyjazdu do miasta i wzi�cie udzia�u w tym �wi�cie. Jednak w miar� jak ros�a liczba ``klas``(``eklezji``), czyli zbor�w, ``przesta�o [to ] by� praktyczne`` i zacz�to organizowa� obchodzenie Pami�tki w pobli�u miejsca zamieszkania (H 242). Do roku 1935 wszyscy �wiadkowie Jehowy mieli mo�no�� spo�ywania emblemat�w. Po tym roku, a ``wyra�nie`` od 1938 r., zacz�a obowi�zywa� nowa nauka Rutherforda, ,kt�ry podzieli� �wiadk�w na dwie klasy. Do pierwszej zaliczy� cz�onk�w ``ma�ego stadka`` (144 000 wybranych), kt�rzy p�jd� do nieba, a do drugiej pozosta�ych czcicieli Jehowy, cz�onk�w ``ludu wielkiego`` (``wielkiej rzeszy``), czyli znanych nam ``drugich owiec``. W�a�nie ci ostatni, z ,,drugich owiec``, zacz�li, jego zdaniem, pojawia� si� na ziemi z pocz�tkiem lat trzydziestych XX w. jako nowa klasa, czyli klasa Jonadab�w, o kt�rej wspomnieli�my wcze�niej. Jonadabom wyznaczono rol� ``towarzyszy`` ma�ego stadka, kt�rzy zaludni� przysz�y ziemski raj na ziemi (o ich p�niejszym awansie na ``�wiadk�w``, pisali�my poprzednio). Podczas obchodzenia Pami�tki Jonadabom nadano miano ``obserwator�w``, a wi�c tych, kt�rzy przygl�dali si�, jak ``pomaza�cy`` z ma�ego stadka spo�ywaj� emblematy chleba i wina (por. H 243). Znany nam W.J. Schnell, kt�ry prze�y� reform� ``klasow�`` Rutherforda, w takich oto mocnych s�owach odkrywa prawdziwe oblicze ``teokratycznej organizacji`` prezydenta, a zarazem pragnie nimi przestrzec wszystkich niezorientowanych ludzi przed udzielaniem jej poparcia: ``Mo�e kupuj�c ich ksi��ki, wydaje si� wam, �e wspieracie w ten spos�b jak�� religijn� spraw�. Nie, mylicie si�! �wiadkowie Jehowy wcale nie rozumiej� tego w ten spos�b. Wed�ug ich teorii jeste�cie tylko obrzydliwymi, nieobrzezanymi Egipcjanami, kt�rych wyzyskiwanie i oszukiwanie jest cnot�! Kupuj�c ksi��k�, stajecie si� `lud�mi dobrej woli', kandydatami, w razie powodzenia misji, na Jonadab�w tylko. Bowiem wed�ug teorii �wiadk�w Jehowy teraz ju� jest za p�no na wej�cie do klas uduchowionych. Wasze przeznaczenie w Kr�lestwie to funkcje Jonadab�w - nosicieli drew i wody dla narodu pan�w`` (WS 101-102). Kierownictwo �wiadk�w Jehowy bardzo dba o to, aby oddzieli� od siebie obie klasy, tzn. ``namaszczonych duchem`` �wiadk�w od ziemskiej klasy ``drugich owiec``. Wszystkie publikacje Towarzystwa Stra�nica s� pisane tylko pod k�tem tej drugiej klasy, przysz�ych mieszka�c�w raju na ziemi. Ci�gle przypomina si� im, �e maj� by� lojalnymi poddanymi klasy niebia�skiej, kt�rej przedstawicielem tu na ziemi jest tzw. ``ostatek``, do kt�rego nale�y przede wszystkim CK w Brooklynie. To CK dba o to, aby przypadkiem nie wzrasta�a, ale stale zmniejsza�a si� liczba �wiadk�w, kt�rzy pragn�liby przynale�e� do ``ma�ego stadka`` wybranych (144 000). Zamiast wi�c pozostawi� ka�demu �wiadkowi wolno�� odczytania w sobie, czy nie czuje si� przypadkiem powo�anym do �ycia w niebie, ``Stra�nica`` ci�gle przestrzega ich przed zmian� swego powo�ania i pokus� si�gni�cia po emblematy, zastrze�one jak wiadomo dla ``namaszczonych``. A z drugiej strony, ``Stra�nica`` mile widzi przypadki, gdy kt�ry� ze �wiadk�w porzuca nagle swoje niebia�skie powo�anie i wybiera przeznaczenie ``drugich owiec``. Taki przypadek mia� miejsce np. w Japonii, gdzie �wiadkowie przekonali pewn� kobiet�, pocz�tkowo pragn�c� uda� si� do nieba, �e ziemski raj na ziemi wcale nie mniej jest godny po��dania! ``Stra�nica`` z 1986 r. (wg wyd. w�oskiego) zamie�ci�a nawet zdj�cie u�miechni�tej Japonki i opublikowa�a jej �wiadectwo pt. ``Dlaczego zrezygnowa�am z zamiaru p�j�cia do nieba``z9. Zapytajmy si�, jaki cel przy�wieca kierownictwu �wiadk�w, aby maksymalnie zredukowa� liczb� �yj�cych jeszcze na ziemi cz�onk�w ``ma�ego stadka``? Ot� wydaje si�, �e cel ten jest nast�puj�cy: zbyt wysoki stan �wiadk�w deklaruj�cych sw� przynale�no�� do 144 000, oddala my�l o bliskim Armagedonie. CK zale�y wi�c, aby �wiadkowie �yli w ci�g�ej gor�czce bliskiego ``ko�ca``. Mato obecnie tym wi�ksze znaczenie, �e - jak wcze�niej zaznaczyli�my - przyw�dcy �wiadk�w musieli odst�pi� od nauki o ``tym pokoleniu``, kt�re ``�wiadome`` wydarze� roku 1914 mia�o doczeka� Armagedonu. Aby przekona� �wiadk�w, �e przedstawicieli ``ma�ego stadka`` jest coraz mniej, CK stosuje r�ne chwyty. Jeden z takich ``chwyt�w`` zastosowano w ``Stra�nicy`` z 1 stycznia 1997 r., gdzie napisali: ``Coraz lepsze zrozumienie proroctw biblijnych oraz zam�t panuj�cy w tym gin�cym �wiecie a� nadto wyra�nie wskazuj�, �e kres systemu podleg�ego Szatanowi jest bardzo, bardzo bliski! Na Pami�tce w roku 1996 by�o 12 921 933 obecnych, z czego zaledwie 8 757 (0,068 procent) spo�y�o symbole, uzewn�trzniaj�c sw� nadziej� niebia�sk�. Ju� wkr�tce nast�pi ca�kowite odrodzenie prawdziwego wielbienia...`` (s. 11). A wi�c ``namaszczeni`` �wiadkowie stanowi� obecnie ``zaledwie`` 0,068 procent. To naprawd� bardzo ma�o! Ale ju� cho� troch� my�l�cy cz�owiek zapyta si�, co ma wsp�lnego jedno z drugim? Nic, albo prawie nic! Mo�e mia�oby to jaki� sens, gdyby np. �wiadkowie tych swoich wybra�c�w odnosili do liczby 144 000 i uwzgl�dnili wszystkich pozosta�ych, kt�rzy deklarowali swoje niebia�skie powo�anie np. cho�by tylko od 1931 r., kiedy to Rutherford przekona� Badaczy, �e maj� by� ``�wiadkami Jehowy``. Jeste�my pewni, �e archiwa �wiadk�w w Brooklynie s� w tym wzgl�dzie kompletne, ale nigdy zapewne nie dowiemy si� dok�adnie, ilu ju� �wiadk�w deklarowa�o swoj� przynale�no�� do ``ma�ego stadka`` 144 000, aby czasem nie okaza�o si�, �e tych ``stadek`` musia�oby by� wi�cej ni� jedno! A ilu �wiadk�w Jehowy w Polsce poczuwa si� do godno�ci ``namaszczonych`` i spo�ywa emblematy? Spogl�daj�c nieco w przesz�o��, sprawa ta wygl�da�a nast�puj�co, �eby oprze� si� tylko na ironicznym nieco �wiadectwie Ryszarda Solaka: ``Pisz� o tym, gdy� ja przez wiele lat obecno�ci w tej organizacji nigdy nie by�em �wiadkiem, by kto� spo�ywa� Wieczerz�. Podobno w naszym kraju nie ma ludzi wybranych. Wszystko ju� opanowali Amerykanie, a dla nas zabrak�o miejsca w `ma�ym stadku'. Pewnie to nasza wina, �e zap�nili�my si� w rozwoju...`` (RS 44). A jednak i w Polsce pojawili si� w ostatnich latach ``namaszczeni`` �wiadkowie, kt�rzy pragn� wsp�kr�lowa� z Chrystusem w niebie! Wewn�trzny biuletyn ``Nasza S�u�ba Kr�lestwa`` z roku 1991 doni�s�, �e w Polsce jest takich os�b 49. Przegl�daj�c statystyki sporz�dzane przez �wiadk�w z ostatnich lat, mo�na zauwa�y� w niekt�rych okresach wzrost liczby ``namaszczonych``, kt�rzy decyduj� si� na p�j�cie do nieba. Na przyk�ad w jednym tylko roku 1997 przyby�o 100 ch�tnych �wiadk�w, pragn�cych do��czy� do ``ma�ego stadka``, co chyba musia�o bardzo zaniepokoi� CK w Brooklynie! Widocznie kolorowe obrazki z ``�ycia w ziemskim raju``, zaczynaj� dla wielu �wiadk�w traci� si�� przyci�gaj�c� i oczekuj� oni od przysz�ego �ycia co� wi�cej, ni� tylko podziwianie znanego im ju� pi�kna natury i korzystania z r�nych zmys�owych rozkoszy. A mo�e ci �wiadkowie zaczynaj� powoli u�wiadamia� sobie, �e ``Stra�nica`` i inne kolorowe publikacje Towarzystwa Stra�nica, stosuj� wobec nich podobn� metod� do tej, kt�r� pos�u�y� si� szatan wobec Pana Jezusa na pustyni, gdy kusz�c Go, ukaza� Mu przepych kr�lestw tego �wiata (Mt 4, 8-10), aby tylko zarzuci� On my�l zgromadzenia wszystkich ludzi w ``domu Ojca`` w niebie (J 14, 2-3; por. Flp 3, 20-21; Mk 12, 25), a spr�bowa� uszcz�liwi� ich tu na ziemi? Skoro, jak powiedzieli�my, ``namaszczonych`` �wiadk�w jest w sumie tak niewielu, a zbory obowi�zkowo organizuj� u siebie Pami�tk�, to co si� dzieje z emblematami wina i chleba po jej zako�czeniu? l tu spotykamy si� z dziwnym brakiem konsekwencji u �wiadk�w. Je�li wi�c te emblematy s� tak ``�wi�te``, �e mog� je spo�ywa� tylko ``namaszczeni``, to ze zdziwieniem dowiadujemy si�, �e te nie spo�yte, mog� by� dowolnie wykorzystane ,jak inne artyku�y spo�ywcze (1 Sm 21, 5)``! (``Stra�nica`` 3/XCVII [1976], s. 23). Zaskakuje nas doprawdy to odwo�anie si� �wiadk�w do tekstu z 1 Sm 21, 5, w kt�rym jest przecie� mowa o ``�wi�tym chlebie``, tzw. pok�adnym, kt�ry mogli spo�ywa� tylko kap�ani (por. Wj 25, 30; Kp� 24, 5-9), a z kt�rych skorzystali Dawid i jego towarzysze, gdy znale�li si� w potrzebie. Widocznie dla �wiadk�w nic nie ma by� ju� �wi�tego, nawet to, co sama Biblia nazywa �wi�tym! I na koniec przypomnijmy, �e sprawowanie Eucharystii przez pierwszych chrze�cijan Pismo �w. okre�la zwykle jako ``�amanie chleba``, kt�rej to ceremonii towarzyszy�a modlitwa (Dz 2, 42). Ale �wiadkowie to ``�amanie chleba`` przet�umaczyli w swojej Biblii na ``spo�ywanie posi�ku``, aby zatrze� modlitewny i sakramentalny charakter tych spotka� (por. Dz 2, 42.46; 20, 7 w t�um. Biblii NW). Bardzo s�uszna jest w zwi�zku z tym uwaga W�odzimierza Bednarskiego: ``�wiadkowie Jehowy, aby zatuszowa� religijne znaczenie `�amania chleba', nie praktykuj� u siebie te� spotka� na `modlitwach' (Dz 2, 42). Wprowadzili w zamian tzw. `zebrania', na kt�rych tylko nadzorca na pocz�tku i ko�cu odmawia jedn� modlitw�, a reszta s�ucha. Nie ma w zwi�zku z tym w zborach modlitw za chorych, cierpi�cych i potrzebuj�cych wsparcia modlitewnego`` CHRZEST �WIADK�W JEHOWY Na pocz�tku pragniemy zaznaczy�, �e chrzest i obchodzenie Pami�tki Wieczerzy Pa�skiej s� to dwie jedyne formy kultyczne, sprawowane przez �wiadk�w Jehowy, kt�re jednak tylko pozornie wydaj� si� mie� charakter religijny. "W zasadzie wyja�nia bp Zygmunt Paw�owicz - s�u�� one �ci�lejszemu zwi�zaniu z cia�em kierowniczym i podporz�dkowaniu mu ka�dego zwolennika i poszczeg�lnych zbor�w";. Dla �wiadk�w chrzest "jest zewn�trznym symbolem - jak sami pisz� - po�wiadczaj�cym, �e ten, kto jest chrzczony, ca�kowicie, bezwarunkowo i bez zastrze�e� odda� si� przez Jezusa Chrystusa na spe�nianie woli Jehowy Boga" (P 55). Jak mo�na �atwo zauwa�y�, tak pojmowany chrzest jest tylko rytem zewn�trznym i nie maj�cym nic wsp�lnego z charakterem sakramentalnym w rozumieniu chrze�cija�skim. Jehowicki chrzest s�u�y jedynie zamanifestowaniu pragnienia s�u�enia .Jehowie, co w praktyce oznacza podporz�dkowanie si� ka�dego �wiadka '` CK. Nic wi�c dziwnego, �e taki chrzest mo�e by� u �wiadk�w wielokrotnie powtarzany, gdy np. kto� po "odst�pstwie", pragnie by� ponownie przyj�tym do organizacji. Tymczasem zwr��my uwag�, �e istot� chrztu jest "zanurzenie w �mierci Chrystusa", kt�re prowadzi do "nowego �ycia" (Rz 6, 3-4). Chrzest jest wi�c ponownym "narodzeniem si� z wody i Ducha �wi�tego" (J 3, 5), dzi�ki kt�remu cz�owiek staje si� "nowym stworzeniem"(2 Kor 5, 17) w��czonym we wsp�lnot� Ko�cio�a - Cia�a Chrystusa (Kol I, 24). Przyj�cie chrztu jest wreszcie niezb�dnym warunkiem "wej�cia do kr�lestwa ', Bo�ego", czyli otrzymanie zbawienia i �ycia wiecznego (J 3, 5; por. Mk 16, 16). Z chrztem ��czy si� te� odpuszczenie grzech�w, czemu �wiadkowie zaprzeczaj� (zob. P 56). Zacytujmy wi�c tu tylko wypowied� �w. Piotra: "Nawr��cie si� - powiedzia� do nich Piotr - i niech ka�dy z was ochrzci si� w imi� Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzech�w, a we�miecie w darze Ducha �wi�tego" (Dz 2, 38; por. zapowiedzi tego chrztu w ST: Ez 36, 24-26; Za 13, 1; Mi 7, I 9). Znany nam ju� dobrze by�y �wiadek W.J. Schnell, opisuj�c ', "si�dmy stopie� wtajemniczenia", kt�ry okre�la jako specjalny program prania m�zgu, zmierzaj�cy do "przekszta�cenia normalnego cz�owieka w tzw. "g�osiciela Kr�lestwa", tak si� wyra�a o chrzcie praktykowanym u �wiadk�w, kt�ry by� ju� tylko po�o�eniem piecz�ci na ca�ej tej "`pracy' wtajemniczenia": "Chrzest ten by� po�egnaniem z w�asn� osobowo�ci�, z niezale�no�ci� my�li, z religi� Jezusa, a przyrzeczeniem zostania dobrym g�osicielem Kr�lestwa. Wed�ug instrukcji Towarzystwa miana tego nie wolno nadawa� nikomu, kto nie przyj�� chrztu. �mia�o mo�na powiedzie�, �e cz�owiek ten straci� swoj� dusz�, aby pozyska� ca�y �wiat przez miano cz�owieka Towarzystwa Nowego �wiata..." (WS 69-70). Chrzest u �wiadk�w mog� otrzyma� tylko osoby dojrza�e, tzn. takie, kt�re podda�y si� odpowiednio d�ugiemu przeszkoleniu. W tym celu kandydat musi podj�� ze �wiadkami "domowe studium biblijne", do kt�rego przeprowadzenia wykorzystuje si� obecnie podr�cznik pt. Wiedza, kt�ra prowadzi do �ycia wiecznego (1995). Studium takie trwa zwykle 6 miesi�cy (kiedy� by�o d�u�sze). W czasie jego prowadzenia jest wskazane, aby taki student ucz�szcza� ju� na zebrania zborowe i od czasu do czasu uczestniczy� w "s�u�bie polowej" u boku jakiego� do�wiadczonego �wiadka. Dopuszczenie do chrztu nast�puje dopiero po zdaniu specjalnego egzaminu w zborze, kt�ry polega na poprawnym odpowiedzeniu na 120 pyta�. Po szcz�liwym zdaniu egzaminu i chrzcie, taki �wie�o ochrzczony �wiadek musi niespodziewanie do�wiadczy� czego�, czego si� nie spodziewa�. Oto nagle zauwa�a on radykaln� zmian� w odniesieniu do jego osoby: dotychczasowy "opiekun" niespodziewanie przestaje si� nim interesowa� i gdzie� umyka jego dotychczasowa do niego "mi�o��". Ryszard Solak wyja�nia pow�d tej zmiany: "Przyczyna by�a prosta. Od chwili chrztu przesta� by� cotygodniowym dostarczycielem godzin, odwiedzin i studi�w. Dotychczasowy opiekun musia� rozejrze� si� za nowym studentem. A nowy tak�e musi sam startowa� `z g�rki', jak to wyrazi� si� jeden z by�ych �wiadk�w. Nie mo�e bowiem pozostawa� w tyle, ale raczej odrobi� ten czas, kt�ry po�wi�cono i jemu. Jest zasad�, by ka�dy �wiadek przyprowadzi� jeden `list polecaj�cy'. Nad nowoochrzczonym nikt ju� si� specjalnie nie rozczula" (RS 35). Nowoochrzczeni musz� bardzo pr�dko zapomnie� o pierwszych wznios�ych wra�eniach, kt�rych do�wiadczyli w zetkni�ciu si� z organizacj�. Bardzo szybko do�wiadcz� szarej i smutnej rzeczywisto�� ludzkich s�abo�ci, kt�re niezad�ugo odkryj� w zborze. Najpierw �wiadkowie "w post�powaniu z nimi - dzieli si� dalej swoim �wiadectwem z pobytu w organizacji Ryszard Solak - wydawali si� lud�mi nieomal �wi�tymi, bez skazy i zmazy. Bardzo go�cinnymi, cz�stuj�cymi ciastkami i kaw� przy ka�dym spotkaniu. Cz�sto te� lampk� wina na dow�d, �e wszystko nam wolno, cho� nie wszystko po�yteczne. A wi�c lud�mi ze wszech miar rozs�dnymi. Wiecznie u�miechni�ci, mimo �ycia w tym zepsutym �wiecie. Stale rozprawiaj�cy o sprawach kr�lestwa. Nie wiedzia� o tym, bo i sk�d, �e niekt�rzy z nich ju� od trzydziestu lat nie rozmawiaj� ze sob�, czekaj�c a� Armagedon ich rozs�dzi. Inni �r� si� jak pies z kotem, o sprawy bynajmniej niewiele maj�ce z tym kr�lestwem wsp�lnego. Niewiele z tych spraw przenika poza zb�r. Wszystko bulgoce wewn�trz kot�a. Kto z niego wyskoczy, jest ca�kowicie �wiatowym, a tym nikt nie uwierzy, je�li chcieliby co� m�wi�. Zreszt� oni sami nie kwapi� si� m�wi�, gdy� naraziliby si� na kpiny ze strony znajomych, �e dali si� otumani�" (RS 34). Przyw�dcy �wiadk�w Jehowy dbaj� o to, aby chrzest nowych cz�onk�w mia� charakter widowiskowy, dlatego obowi�zkowo przeprowadza si� go podczas r�nych kongres�w organizacji, gromadz�cych czasami dziesi�tki, a nawet setki tysi�cy ludzi. W tym celu organizatorzy wynajmuj� stadiony, mog�ce pomie�ci� takie t�umy �wiadk�w, na kt�rych ustawia si� specjalnie baseny z wod�, umo�liwiaj�ce chrzest przez ca�kowite zanurzenie, gdy� tylko taki chrzest jest przez nich uwa�any za wa�ny. D�ugie kolejki oczekuj�cych na wej�cie do basenu, robi z ca�� pewno�ci� du�e wra�enie na wszystkich zgromadzonych i przypadkowych go�ci. Dodatkowe wra�enie sprawiaj� osoby nawr�cone w podesz�ym wieku, zw�aszcza staruszki, zmuszone ubra� na t� okazj� str�j k�pielowy oraz niepe�nosprawni na w�zkach inwalidzkich. Nierzadko zdarza si�, �e kto� pragnie przyj�� chrzest nie czekaj�c na kt�ry� z kongres�w �wiadk�w, kt�re organizowane s� zwykle w miesi�cach letnich. W takich sytuacjach wykorzystuj� miejsca z wystarczaj�c� ilo�ci� wody. Poniewa� sam chrzest, jak to zaznaczyli�my, jest pozbawiony charakteru sakramentalnego, st�d nie wymaga on tak uroczystej i od�wi�tnej oprawy, jak to ma miejsce w Ko�ciele. O ich przebiegu, tak pisa� przed laty ks. Pawe� Siwek 7'J: "Udziela si� go [chrztu] najcz�ciej w publicznych �azienkach lub stawach. Osoby, kt�re maj� przyj�� chrzest, wchodz� do wody w kostiumie k�pielowym. �wiadkowie Jehowy, r�wnie� w ubraniu k�pielowym, id� za nimi i zanurzaj� ich ca�kowicie pod wod� na kilka sekund. Ca�ej ceremonii towarzyszy og�lna weso�o��, wybuchy �miechu, dowcipy i �arty. Nieraz mo�na widzie�, jak �wiadkowie Jehowy w strojach k�pielowych puszczaj� si� w taniec, by si� rozgrza�, cho� woda chrzcielna nie by�a wcale zimna"; Podczas udzielania chrztu w nietypowych warunkach, zdarzaj� si� czasami niecodzienne i bardzo zabawne historie. O takiej jednej z nich opowiedzia� Edmund N., by�y �wiadek podczas og�lnopolskiego sympozjalnego zjazdu Ruchu "Effatha" w Niepokalanowie w 1990 r.: "I by�a taka sytuacja, kiedy chrzczono w wannie cz�owieka, ja by�em wtedy przy tym chrzcie. Prosz� was, ten cz�owiek by� gruby, du�y, wanna nie by�a du�a. Jest powiedziane, �e ma by� zanurzony, wi�c sobie wyobra�cie, kiedy go zanurzyli, a kolano wychodzi�o, to jeden pcha� za kolano, to znowu wysz�a g�owa. I kilka razy robiono te pr�by, dolewano wody, ale woda znowu wycieka�a i znowu co� wychodzilo. Dzisiaj to jest �mieszne, ale je�eli jest powiedziane, �e ma by� zanurzone, to zanurzone, nawet gdyby mia� si� utopi�, musi zanurzonym by�. Co ten cz�owiek wycierpia�, a przecie� on mia� ju� 55 lat, d�ugo m�czyli go w tej wodzie" (TK 25-26). Zaznaczyli�my wcze�niej, �e chrzest udzielany przez �wiadk�w Jehowy nie jest wa�ny. Zapytajmy si� wi�c, co sprawia, �e nie jest on sakramentem? Ot� g��wnym powodem jego niewa�no�ci jest oczywi�cie brak wymaganej formu�y chrzcielnej, nakazanej przez Chrystusa. Dla jego wa�no�ci wymaga si� wi�c, aby by� on udzielany w imi� Ojca i Syna, i Ducha �wi�tego, czyli w imi� Boga Tr�j jedynego (Tr�jcy �wi�tej), zgodnie z ostatnim nakazem Jezusa, danym Aposto�om: "Id�cie wi�c i nauczajcie wszystkie narody, udzielaj�c im chrztu w imi� Ojca i Syna, i Ducha �wi�tego" (Mt 28, 19). Do g��bokiego sensu, jaki kryje si� w tej trynitarnej formule chrzcielnej, nawi�za� Jan Pawe� II podczas jednej ze �rodowych katechez, gdy m�wi�: "S�owa o chrzcie �w imi� Ojca i Syna, i Ducha �wi�tego�, kt�re Jezus powierzy� Aposto�om na koniec swego ziemskiego pos�annictwa, mia�y znaczenie szczeg�lne, gdy� ugruntowa�y prawd� o Tr�jcy �wi�tej u podstaw samego �ycia sakramentalnego Ko�cio�a. �ycie wiary wszystkich chrze�cijan zaczyna�o si� przez Chrzest - od zakorzenienia w tej tajemnicy Boga �ywego. �wiadcz� o tym Listy apostolskie, przede wszystkim Paw�owe. Spo�r�d zawartych w tych Listach formu� trynitarnych najbardziej znana i stale u�ywana w liturgii jest ta, kt�ra zawiera si� w Drugim Li�cie do Koryntian: ��aska Pana Jezusa Chrystusa, mi�o�� Boga i dar jedno�ci w Duchu �wi�tym niech b�d� z wami wszystkimi!� (2 Kor 13, 13). Inne znajdujemy w Pierwszym Li�cie do Koryntian (16, 23), w Li�cie do Efezjan (6, 24), a tak�e w Pierwszym Li�cie �w. Piotra (1, 1-2). St�d, ca�e modlitewne �ycie Ko�cio�a przebiega w �wiadomo�ci i w perspektywie trynitarnej: w Duchu, przez Chrystusa do Ojca". Podczas chrztu �wiadk�w jest nieobecna formu�a trynitarna, ju� cho�by z tego wzgl�du, �e nie uznaj� oni Tr�jcy �wi�tej (wg nich wywodzi si� ona z poga�stwa). Si�gnijmy wi�c do �wiadectw. Wed�ug �wiadectwa Darka N., kt�ry by� ochrzczony w 1985 r. podczas jednego z kongres�w, m�wca postawi� "przed zanurzeniem w wodzie" dwa pytania, na kt�re wszyscy odpowiedzieli zbiorowo. Pytania by�y nast�puj�ce: 1) "Czy na podstawie ofiary Chrystusa, ze skruch� odst�pi�e� od swych grzech�w i odda�e� siebie Jehowie, aby pe�ni� Jego wol�?", 2) "Czy rozumiesz, �e przez swoje oddanie si� i chrzest stajesz w szeregach �wiadk�w Jehowy, zwi�zanych z Organizacj� kierowan� duchem Bo�ym?" ("S�owo Nadziei" 20/1993, s. 9). Wed�ug innego �wiadectwa, z roku 1991, wobec chrzczonego Krzysztofa N. zastosowano dosy� dziwn� formu�� chrzcieln�, o kt�rej on sam tak pisze: "Po przej�ciu trzech etap�w pyta� na podstawie ksi��ki pt. Zorganizowani, stwierdzono, �e nadaj� si� do chrztu. I tak w 1991 roku przyj��em symbol (chrzest) staj�c si� pe�no czasowym kaznodziej� �wiadk�w Jehowy. Sama formu�a wypowiedzi, odnosz�ca si� do chrztu, brzmia�a troch� enigmatycznie...: W imi� Ojca i Syna oraz Organizacji kierowanej przez ducha �wi�tego" ("S�owo Nadziei" 28/1995, s. 8). Jak wida� wyra�nie cho�by z tych dwu �wiadectw, celem chrztu u �wiadk�w, b�d�cym w�a�ciwie rytem wprowadzaj�cym do organizacji, jest to, o czym wspomnieli�my wy�ej: ca�kowite oddanie si� Jehowie, kt�re nale�y rozumie� jako bezwarunkowe podporz�dkowanie si� CK w Brooklynie i przyj�cie funkcji kaznodziei (g�osiciela). Bp Zygmunt Paw�owicz w nast�puj�cy spos�b wyja�nia to "podporz�dkowanie si�" ka�dego �wiadka Jehowy Towarzystwu Stra�nica: -"�wiadkowie maj� odseparowa� si� `od �wiata politycznych, religijnych i ekonomicznych pot�g', gdy� stanowi� one zakres dzia�ania szatana. - �wiadkowie uznaj� teokratyczn� organizacj� za sw� jedyn� ojczyzn�. Ludzie nie nale��cy do niej s� pojmowani jako `niewierz�cy'. Mog� oni by� traktowani jedynie jako przedmiot sekciarskiej dzia�alno�ci kaznodziejskiej. - �wiadkowie s� zobowi�zani do zachowywania podstawowych praw etycznych, przedk�adanych przez central�". Poniewa� przyj�cie chrztu zobowi�zuje ka�dego �wiadka do podj�cia ca�ego ci�aru bycia w�a�nie "�wiadkiem" (5 zebra� w tygodniu, g�oszenie po domach, podporz�dkowanie si� starszym w zborze), wiele os�b z��czonych z nimi odwleka jego przyj�cie, aby zachowa� wi�ksz� swobod�. Okazuje si�, �e takich os�b, kt�re akceptuj� nauki �wiadk�w i cz�sto uczestnicz� w zebraniach, ale odsuwaj� przyj�cie chrztu, mo�e by� znaczny procent. Na przyk�ad w 1982 r. mia�o ich by� 25 % w�r�d g�osicieli (nie musi on by� ochrzczony), a w niekt�rych zborach procent nieochrzczonych mo�e si�ga� nawet 50 %, bior�c pod uwag� wszystkich przychodz�cych na zebrania ("Stra�nica" 4/CIII[1982], s. 14). Warto przypomnie�, �e jeszcze w latach trzydziestych �wiadkowie udzielali chrztu tylko tym, kt�rzy wierzyli w swoje niebia�skie powo�anie w gronie 144 000 (do 1923 r. wszyscy Badacze przyjmowali chrzest i wierzyli, �e ich przeznaczeniem jest niebo). A jak do sprawy chrztu odnosi� si� sam Karol Russell, a potem jego nast�pcy? Kompetentnie przedstawia t� spraw� W�odzimierz Bednarski: "W tych czasach nie chrzczono os�b, kt�re wst�powa�y do organizacji, a wcze�niej dokona�y tego w innym wyznaniu. Russell w Nowym Stworzeniu [t. VI "Wyk�ad�w", 1904] pisa�: `Nasza odpowied� brzmi, �e symbol nie potrzebuje powt�rzenia i �e odt�d nie mia�by znaczenia i warto�ci jako tylko zwyczajnej k�pieli'. Nie wiadomo do dzi�, kto ochrzci� Russella jako badacza, ale pewnie przyj�� on wcze�niej chrzest w imi� Tr�jcy �w. By� bowiem prezbiterianinem i kongregacjonalist�. Rutherford ochrzci� si� ponownie, cho� wcze�niej by� baptyst�, kt�rzy praktykuj� ca�kowite zanurzenie. W 1956 r. wprowadzono obowi�zek chrztu dla tych, kt�rzy ochrzcili si� przez zanurzenie w innym wyznaniu ("Stra�nica" nr 3, 1958, s. 24)"35. WYKLUCZANIE Z ORGANIZACJI Wiadomo, �e przyw�dcy �wiadk�w Jehowy bardzo dbaj� o zewn�trzny wizerunek ich w�asnej organizacji. Wiadomo te�, jak �elazna dyscyplina panuje wewn�trz ka�dego zboru. Wprowadzenie takiego re�imu by�o mo�liwe, gdy pami�tamy o dzia�aniach Rutherfoda, kt�ry narzuci� organizacji system teokratyczny, czyli ``rz�d�w Bo�ych``. Starsi zboru, mianowani przez Brooklyn, otrzymali ca�kowit� prawie w�adz� nad ka�dym �wiadkiem w zborze. Przypomnijmy wi�c jeszcze raz kompetencje starszych, aby lepiej zrozumie� mechanizm wykluczania niepokornych �wiadk�w ze spo�eczno�ci zboru. Starsi maj� wi�c czuwa� nad duchowym dobrem zboru, kt�re to zadanie realizuj� przez nauczanie, napominanie i zach�canie, a w razie konieczno�ci przychodzenie z pomoc�. ``W praktyce jak zaznacza bp Zygmunt Paw�owicz obejmuj� oni zakresem swych zada� wszystkie, tak�e osobiste, dziedziny �ycia cz�onk�w zboru, przejmuj�c nad nimi bardzo �cis�� kontrol�``. A wi�c brak takiego ca�kowitego pos�usze�stwa i podporz�dkowania si� wymaganiom �ycia zborowego, grozi komitetem s�downiczym i ewentualnym wykluczeniem z organizacji. Aby nie pozostawa� na gruncie teoretycznych rozwa�a�, co wolno, a czego nie wolno �wiadkom, lepiej jest odnie�� si� do konkretnych przyk�ad�w. Przytoczmy wi�c dwa takie przyk�ady, jeden z Polski i jeden z Ameryki, ojczyzny �wiadk�w. Oto i �wiadectwo Edmunda N., by�ego �wiadka z Polski, z�o�one w I Niepokalanowie kilka lat temu: ``Jaki terror panuje, to mo�e jeszcze wam powiem tak pokr�tce. Spo�ywanie krwi jest zakazane. Do tego stopnia, �e starszy zboru ma prawo wej�� do domu i przeprowadzi� kontrol�, czy czasem w lod�wce nie znajdzie si� jaka� kie�basa, kt�ra by posiada�a domieszk� krwi. Takie kontrole odbywa�y si� w trakcie, kiedy by�em w organizacji. Starszy zboru ma prawo pyta� o intymne �ycie. �ona mo�e powiedzie�, �e jej ' m�� powiedzia� co�, co jest sprzeczne z dyrektywami cia�a kierowniczego`` (TK 19). A teraz drugie �wiadectwo, z Ameryki, kt�re ods�ania cierpki smak ``wizyt pasterskich``, jakich do�wiadczy� p. Eddie, ojciec tr�jki dzieci, kiedy jego �ona Anne podj�a decyzj� opuszczenia organizacji: ``Decyzja Anne opisuje ten przypadek Jean Ritchie zmusi�a Eddiego do zastanowienia si� nad sw� wiar�, lecz kiedy zacz�� zadawa� pytania, zauwa�y�, �e starsi zboru wyra�nie unikaj� odpowiedzi. Gdy opu�ci� kilka kolejnych spotka�, mia� w domu `pasterskie' wizyty chciano z nim rozmawia� o jego b��dach. `To by�o mniej wi�cej tak przyjemne jak wizyty gestapo. Nacisk by� ogromny'. (...) Musia�em wyznaje po swym nawr�ceniu Eddie zrzuci� pych� z serca i przyzna�, �e przez dziesi�� lat mego �ycia myli�em si�. Du�o mnie kosztowa�o, by przeprosi� moj� �on�, ch�opc�w i rodzin�``. �wiadek Jehowy mo�e stan�� przez komitetem s�downiczym w zborze i by� wykluczonym z wielu r�nych powod�w. Dwa z nich wydaj� si� by� najwa�niejsze: zakwestionowanie kt�rej� z nauk CK i nara�enie na szwank zewn�trznego wizerunku ``widzialnej organizacji Bo�ej`` �wiadk�w Jehowy wobec tego �wiata. Stawienie si� takiego niepoprawnego �wiadka przed wspomnianym komitetem, poprzedza najcz�ciej pisemne wezwanie. Mo�e ono mie� form� tak�, jak� otrzyma� pewien �wiadek: ``Przeciw Tobie wnosi si� oskar�enie o przyczynianie si� do roz�amu wewn�trz naszej organizacji i rozpowszechniania w�r�d braci broszury ``Z powrotem do Chrystusa``. Prosimy Ciebie, aby� w Twoim w�asnym interesie ustosunkowa� si� do tego i w dniu ... w ... zg�osi� si� na rozmow� (HT 156). Nie wszyscy �wiadkowie decyduj� si� na stawienie si� przed komitetem s�downiczym po otrzymaniu takiego wezwania. Dotyczy to szczeg�lnie tych �wiadk�w, kt�rzy sami rozlu�nili swoje wi�zi z organizacj� i ju� tylko od czasu do czasu chodz� jeszcze na zebrania, albo kt�rzy w og�le wy��czyli si� z �ycia zboru. Ci ostatni kieruj� si� zazwyczaj wzgl�dami doktrynalnymi, gdy zdali sobie spraw�, �e wiele nauk �wiadk�w nie posiada podstawy biblijnej. Prawie wszyscy wy��czani �wiadkowie, staraj� si� jako� uzasadni� swoje stanowisko, utrwalaj�c je cz�sto na pi�mie i przesy�aj�c do zboru, albo i ``wy�ej``, nierzadko do CK w Brooklynie. W literaturze mo�na natkn�� si� na wiele przyk�ad�w takich o�wiadcze� o zerwaniu ��czno�ci z organizacj�. Jako przyk�ad przytoczymy tu kilka fragment�w z sze�ciostronicowego takiego ``o�wiadczenia``, kt�re mia�o by� przes�ane do CK w Brooklynie. Wybrali�my ten list dokument, aby zwr�ci� uwag� czytelnika na ciekaw� argumentacj� autora, kt�ry wyra�nie dostrzeg� manipulowanie ``prawdami`` na przestrzeni lat, kiedy przebywa� w organizacji (warto zapozna� si� z pe�nym tekstem tego ``O�wiadczenia``). List jest zaadresowany nast�puj�co: ``DO CIA�A KIEROWNICZEGO �WIADK�W JEHOWY. O�WIADCZENIE``. A oto te wybrane przez nas jego fragmenty: O�wiadczam, �e zrywam wszelk� ��czno�� tymi s�owami rozpoczyna si� list ze zborem �wiadk�w Jehowy. Przyczyn� s� b��dy doktrynalne Towarzystwa `Stra�nica'. Decyzja ta zosta�a gruntownie przemy�lana i na ten temat mo�na by napisa� dzie�o obj�to�ci� odpowiadaj�ce siedmiu tomom Wyk�ad�w Pisma �wi�tego, wydanego przez za�o�yciela tego ruchu Russella. (...) Z Towarzystwem Stra�nica nie mo�na polemizowa�, poniewa� siedziba Towarzystwa znajduje si� w Brooklynie, a tam wszystko zawsze wiedz� najlepiej i nie mo�na ich wyprzedza�, trzeba cierpliwie czeka�, a� b�dzie podane `nowe �wiat�o'. Do dzi� pami�tam zdanie wydrukowane w tej ksi��ce (Prawda was wyswobodzi, 1946] grubymi czcionkami na s. 295 cytuj�: `W og�le nie ma czego� w rodzaju religii chrze�cija�skiej, poniewa� prawdziwe chrze�cija�stwo nie jest religi�'. Jednak pod koniec lat pi��dziesi�tych ukaza�a si� Stra�nica pod znamiennym tytu�em: `Tylko jedna prawdziwa religia' i okaza�o si�, �e w og�le jest co� w rodzaju prawdziwej religii chrze�cija�skiej. (...) Tymczasem min�o przesz�o 100 lat istnienia Towarzystwa Stra�nica a `niewolnik' z uporem godnym lepszej sprawy p�odzi niezmordowanie wci�� `nowe prawdy', kt�re cz�sto 0 180 stopni r�ni� si� od poprzednich. (...) [Po przedstawieniu licznych sprzeczno�ci w naukach �wiadk�w na podstawie ich w�asnych publikacji, autor takimi s�owami ko�czy swe O�wiadczenie] ``Uczono mnie, �e nie mo�e by� dw�ch prawd w jednej sprawie, kt�re to prawdy wzajemnie by sobie zaprzecza�y W kt�rej wi�c ksi��ce Towarzystwa znajduje si� prawda, a w kt�rej k�amstwo? Zdaj� sobie doskonale spraw�, �e to co tu napisa�em, kwalifikuje mnie wed�ug zasad Towarzystwa Stra�nica do pozbawienia spo�eczno�ci i z tym si� zgadzam. Z pewno�ci� dobrze wiecie, �e istnieje mi�dzynarodowa opozycja, a w Polsce s� r�wnie� zbory niezale�ne od Brooklynu. Na powy�sze pismo nie oczekuj� odpowiedzi, poniewa� odpowied� mo�e by� tylko jedna i jest ona mi dobrze znana`` [Na ko�cu O�wiadczenia widniej� dwa imienne podpisy]. (``S�owo Nadziei`` 23/1993, s. 23~29). Hans-Jurgen Twisselmann doczeka� si� odpowiedzi na sw�j list od swoich zwierzchnik�w, kt�ry jest najzwyklejsz� ekskomunik�, czyli wykluczeniem ze wsp�lnoty. Dlatego zaznacza on, �e tego typu ``zawiadomienie o wykluczeniu nie zawiera ani tytularnej formy zwrotu, ani pozdrowienia, ani nawet elementarnych zasad uprzejmo�ci`` (zob. HJ 105). W jednym z numer�w ``S�owa Nadziei`` (1993) redaktorzy pisma opublikowali spisany z ta�my magnetofonowej obszerne fragmenty przebiegu post�powania komitetu s�downiczego, z�o�onego z trzech os�b, kt�ry zako�czy� si� wykluczeniem �wiadka po 12 latach pobytu w organizacji. Ponownie odsy�amy zainteresowanych czytelnik�w do zapoznania si� z ca�ym materia�em, z kt�rego przytaczamy tu kilka tylko ciekawszych wyj�tk�w, obejmuj�cych niekt�re wypowiedzi cz�onk�w tego komitetu. Wypowiedzi te nie najlepiej �wiadcz� o kulturze i poziomie intelektualnym tego s�downiczego gremium �wiadk�w. Oto ciekawsze, naszym zdaniem, fragmenty tych wypowiedzi: ~ ``Jeste�my w go�ciach u was i chcemy us�ysze�, jak si� czujecie duchowo i w og�le``. ~ ``Chcia�bym tu zaznaczy�, �e nie przyszli�my tu, aby dyskutowa� o tym, co jest napisane w Biblii, tylko o tym, co podaje nam `niewolnik wierny i rozumny' w swych publikacjach``. ~ ``Ja jestem ju� od prawie czterdziestu lat w prawdzie i takich odst�pc�w to ja prze�y�em setki, po kt�rych nie ma �ladu. A organizacja idzie dalej``. ~ ``Bada� [``niewolnika``]? Chyba �ledzi� jego my�li. Jehowa nikogo nie upowa�ni� do interpretacji Biblii. Jakie Ty masz mo�liwo�ci zbadania Biblii siedz�c tutaj? (...) Dla Ciebie, dla mnie i dla ka�dego innego, na pewno jest zamkni�ta. Ty musisz przyj�� pokarm gotowy na czas s�uszny``. ~ ``My nie przyszli�my tu dyskutowa�, my czytamy publikacje Towarzystwa na bie��co i to nam wystarcza. Pytam si� Ciebie, kt�ra religia dostaje taki wspania�y pokarm. Ja mam zbadane wszystkie religie i nie ma takiej, kt�ra by tak zjednoczy�a lud na obliczu ziemi, jak zjednoczy� wierny i rozumny niewolnik. Ja bada�em to wszystko i przekona�em si�, �e tu jest wierny i rozumny niewolnik i ten daje mi pe�ne zrozumienie pokarmu na czas s�uszny``. ~ ``Chcia�bym tu podkre�li�, �e Ty nie zosta�e� upowa�niony do interpretacji Biblii. Biblia zosta�a nie spisana dla Ciebie tylko dla niewolnika, chyba, �e jeszcze o tym nie wiedzia�e�``. ~ ``Ty m�wisz, �e wszyscy Go zobacz� [chodzi o przyj�cie Chrystusa na ko�cu �wiata wg Mt 24, 27], to jest b��dna rozumowanie. Chc� Ci przypomnie�, �e Ty nie masz prawa do interpretowania Biblii. �eby mo�na to robi� trzeba mie� dost�p do orygina��w, ale Ciebie niestety tam nie wpuszcz�``. ~ ``Po co mamy filozofowa�. Musisz to wzi�� na logik� [rozmowa zesz�a na temat wt�rnego przyj�cia Chrystusa na ob�okach; zob. Ap 1, 7]. Ziemia jest kulista i skoro by si� ukaza� [Chrystus], musia�by lata� jak sputnik, aby Go zobaczy�a druga p�kula``. ~ ``Czy Ty lepiej rozumiesz Bibli� jak niewolnik, czy rozmawia�e� kiedy� z bratem Franzem? [by�y prezydent �wiadk�w, zm. w 1992]. �eby� Ty wiedzia�, jak oni analizuj� Bibli�. On Bibli� zna na pami��, zna hebrajski. A Ty chcesz jego poprawia�? To on nie ma zrozumienia?``.(``S�owo Nadziei`` 21/1993, s. 7~12). Teraz pragniemy zapozna� czytelnika z przyk�adem zupe�nie odmiennego podej�cia komitetu s�downiczego, gdy ``materia``przest�pstwa nie dotyczy spraw doktrynalnych, ale np. nadu�ywania przez �wiadka alkoholu. Oto wymowne na ten temat �wiadectwo by�ego i cytowanego ju� przez nas �wiadka p. Edmunda N.: ``Trzeba nie zapomina�, �e wym�wi� p. Edmund do uczestnik�w zjazdu Ruchu ``Effatha`` w Niepokalanowie w 1990 r. patrzycie i widzicie cz�owieka wtedy, gdy ma na sobie krawat, w r�ku teczk�, `Stra�nic�' i Bibli�. Nie widzicie go w pozosta�ym czasie. Alkoholikiem je�li by�, nadal nim jest. Tylko on pije jedynie w domu. Do gospody ju� nie wejdzie. Jest jedna taka zasada. Bra�em udzia� w wielu takich spotkaniach, kiedy dzia�aj� komitety s�downicze, przy wykluczeniach. Jest to pierwsze i zasadnicze pytanie, kt�re zadaje komitet s�downiczy: Czy tw�j wyst�pek, czy tw�j grzech widzieli katolicy? To jest pierwsze pytanie. Nie widzieli mnie. To wiadomo, �e wykluczenia nie b�dzie. Ale je�li widzieli, to musi by� wykluczony, bo ci, co widzieli, to wiedz�, �e on jest z organizacji. Organizacja w oczach ludzi musi by� czysta jak kryszta�, niewa�ne, jak� jest w oczach Bo�ych, kt�ry widzi nawet w ciemno�ci... To co ja m�wi�, to m�wi� z w�asnego prze�ycia. Na zebraniu wyra�nie si� nieraz m�wi�o: Je�li ju� musisz wypi�, to w domu si� upij. Ja sobie w�wczas stawia�em pytanie: No a B�g? Nie widzi tego? Kochani, wy znacie jego tylko pod krawatem i z teczk�...`` (TK 59~60). Pan Edmund N. podaje jeszcze inny ciekawy przyk�ad �wiadka, kt�ry jest nawet profesorem. Cz�owiek ten, chocia� zajmuje si� spirytyzmem pot�pianym przez organizacj�, to jednak nadal pozostaje �wiadkiem Jehowy. Jak to jest mo�liwe, wyja�nia p. Edmund: ``Mieszka w Szwajcarii pewien profesor, kt�ry nazywa si� N. [podane nazwisko], jest �wiadkiem Jehowy. Ja ostatnio krytykowa�em jego dzia�alno��, bo zajmuje si� r�d�karstwem i r�nymi rzeczami, o kt�rych `Stra�nica' m�wi, �e to jest dzia�anie spirytystyczne. Zapytywa�em, dlaczego p. profesor N., b�d�c �wiadkiem wydaje nawet takie pisemko, ale w komentarzu napisa�em: dlatego, �e p. profesor N. jest b. bogaty, wspiera dzia�alno�� `Stra�nicy' i nie mog� jego indywidualnego wyst�pku tak potraktowa�, jak zwyk�ego szeregowca. Z�oty cielec, czyli pieni�dz gra tu pierwsze skrzypce...`` (TK 61). Ale zdarzaj� si� przypadki, �e mo�na by� usuni�tym z organizacji np. za... za�ywanie tabaki! W artykule pt. Lwy musz� jada� s�om� Dziwny �wiat �wiadk�w Jehowy, opublikowanym przed kilku laty w ``S�owie~Dzienniku katolickim``, wspomniano o tym niecodziennym przypadku: ``Prze�o�eni starannie kontroluj� przestrzeganie owych regu�. [O jakie ``regu�y`` chodzi, wyja�niono w artykule wcze�niej: ``Bardzo powa�nie podchodzi sekta do moralno�ci seksualnej, staraj�c si� z detalami okre�li� nawet to, czego ma��e�stwu nie wolno robi� w ��ku. Karalne jest obchodzenie imienin lub urodzin, a tak�e flirty `bez zamiaru zawarcia zwi�zku ma��e�skiego' i wype�nianie kupon�w gier liczbowych. Pot�piane jest czynne uprawianie sportu, za� studia wy�sze uwa�ane s� w najlepszym wypadku za strat� czasu``]. Pewien 102~letni Norweg zosta� wykluczony z sekty za to, �e... z�apano go na za�ywaniu tabaki`` (``S�owo~Dziennik katolicki`` 232 [2~4 XII ] /1994, s. 3). Nie wszyscy te� wiedz�, �e znany piosenkarz Michael Jackson by� przez pewien czas �wiadkiem Jehowy, zanim go nie wykluczono z organizacji. Dowiadujemy si� o tym z cytowanego wy�ej artyku�u, w kt�rym czytamy: ``Cz�onkiem sekty by� nawet na kr�tko s�ynny piosenkarz Michael Jackson, kt�ry rozdawa� `Stra�nic�' ubrany w nadmuchiwany garnitur z gumy, ukrywaj�cy jego sylwetk�. Po nakr�ceniu satanistycznego w swojej wymowie reklamowego filmu wideo do albumu `Thriller' zosta� jednak ~ jak opowiada jego siostra La Toya pozbawiony cz�onkostwa`` (tam�e). Gdyby�my pokusili si� na sporz�dzenie listy najbardziej znanych i licz�cych si� postaci, wykluczonych z organizacji �wiadk�w Jehowy, na jej czele nale�a�oby umie�ci� oczywi�cie Raymonda Franza, bratanka by�ego i nie�yj�cego ju� prezydenta sekty, Fredericka W. Franza (1893~1992). Raymond Franz by�, jak pami�tamy, przez 9 lat (1971~1980) ``namaszczonym`` cz�onkiem elitarnej grupy CK, ``kana�u Jehowy``. Jaki wi�c by� pow�d, �e i jego usuni�to z organizacji? Pisze o tym sam wykluczony w swej g�o�nej ksi��ce Kryzys sumienia: ``Wsp�lny posi�ek, jaki w roku 1981 spo�y�em wraz z nim [mowa o wcze�niej wykluczonym z organizacji jego przyjacielu, P. Gregersonie] w restauracji, spowodowa� m�j proces i wykluczenie mnie z Organizacji`` (RF 226). By� to jednak tylko oficjalny pow�d jego usuni�cia. Nieoficjalnym i rzeczywistym powodem pozbawienia go cz�onkostwa w organizacji i CK, by�y podj�te przez niego i kilku jego przyjaci�, pr�by zreformowania systemu zarz�dzania organizacj�, aby nada� jej bardziej ludzki charakter. Te dzia�ania natychmiast spotka�y si� ze zdecydowan� reakcj� pozosta�ych ``namaszczonych`` jego wsp�braci z CK. A jednak te dzia�ania, wymierzone przeciwko Franzowi, by�y tak zakonspirowane, �e dowiedzia� si� on o nich dopiero wtedy, gdy jego bracia z CK b�d� ju� posiadali jaki� pretekst, aby go usun��, a kt�rym okaza� si� wspomniany posi�ek z wykluczonym przyjacielem (R. Franz bardzo szczeg�owo opisuje sw�j ``proces``). Ale, jak s�dzimy, nie mniej wa�nym powodem usuni�cia Franza z organizacji, by�o jego coraz bardziej nieufne i krytyczne odnoszenie si� do oficjalnych nauk, g�oszonych przez Towarzystwo Stra�nica, gdy odwa�nie wypowiada� swoje zdanie na zebraniach CK i zapewne jeszcze cz�ciej w rozmowach z innymi �wiadkami w Brooklynie i poza nim. Sam przyznaje, �e przez d�ugi czas stara� si� by� wierny oficjalnej wyk�adni. CK mia�o do niego pe�ne zaufanie i to jemu, jako koordynatorowi, zleci�o przygotowanie wspomnianego wcze�niej s�ownika biblijnego (leksykonu), kt�ry nazwano ``Pomoc do zrozumienia Biblii`` (Aid to Bible Uderstanding, 1971). W�a�nie w trakcie gromadzenia materia��w do tego s�ownika, a zw�aszcza has�a, kt�re przysz�o mu opracowa�, a kt�re dotyczy�o ``chronologii``, szybko zorientowa� si�, �e wszystkie �r�d�a naukowe m�wi� o pewnych faktach historycznych zupe�nie co innego, ni� uczy tego organizacja. Franz tak o tym pisze: ``Zbadanie tego jednego tematu `chronologia' zaj�o mi d�ugie miesi�ce. Zaowocowa�y one najd�u�szym artyku�em w s�owniku [pe�ne 27 stron]. Wi�ksz� cz�� tego d�ugiego czasu sp�dzi�em w poszukiwaniach jakiegokolwiek dowodu, jakiegokolwiek faktu w historii, kt�ry prowadzi�by do daty 607 r. przed Chrystusem tak wa�nej dla naszych oblicze� wskazuj�cych na rok 1914. Charles Ploeger, cz�owiek personelu `Betel' pracuj�cy w�wczas jako m�j sekretarz przeszukiwa� biblioteki ca�ego Nowego Jorku szukaj�c czegokolwiek, co od strony historycznej mog�oby uzasadni� dat� 607 r. przed Chrystusem. Nie znale�li�my absolutnie nic, aby j� podtrzyma�. Wszyscy historycy wskazywali na dat� o dwadzie�cia lat p�niejsz� [tj. na 586 r. przed Chr.]`` (RF 31). Jednak�e ``mocna`` w tamtym jeszcze czasie wiara Franza, pozwoli�a mu szcz�liwie uko�czy� has�o, a p�niej ca�y s�ownik. W Kryzysie sumienia wspomina jednak, �e nie by�y to dla niego �atwe chwile, kiedy musia� tak na si�� ``dowodzi�`` s�uszno�ci jehowickiej nauki. ``Cho� nie dawa�o mi to spokoju pisze pragn��em wierzy�, na przek�r wszystkim przecz�cym temu dowodom, �e nasza chronologia ma racj�. Z tego te� powodu przygotowuj�c artyku� do s�ownika wiele czasu i miejsca po�wi�ci�em os�abieniu si�y wymowy archeologicznych i historycznych dowod�w, kt�re niezbicie wykazywa�y b��dno�� naszej daty 607 r. przed Chrystusem, a tym samym dawa�y inny punkt wyj�cia dla oblicze� i prowadzi�y w konsekwencji do innej ni� rok 1914 daty`` (tam�e). W p�niejszym czasie, kiedy do��czy do grona CK, jego sumienie dozna jeszcze wi�kszego obci��enia, kt�re znajdzie sw�j wyraz w tytule ksi��ki. Kryzys sumienia jest przez to unikalnym i jedynym tego rodzaju �wiadectwem, nie tylko dlatego, �e opisuje tragedi� cz�owieka, kt�ry przez 40 lat wiernie s�u�y� jako �wiadek Jehowy, ale jeszcze bardziej dlatego, �e obna�a prawdziwe oblicze totalitarnej i bezdusznej organizacji, w kt�rej nie ma i by� nie mo�e, ducha wzajemnej mi�o�ci i poszanowania wolno�ci cudzego sumienia. Raymond Franz dowi�d� tego na przyk�adzie najwy�szego kierownictwa �wiadk�w Jehowy w Brooklynie, swoich ``wsp�braci`` z CK, co te� udokumentowa� swoj� ksi��k�. �WIADKOWIE JEHOWY WOBEC WYKLUCZONYCH Przede wszystkim, i to wypada powiedzie� na samym pocz�tku, wykluczeni z organizacji �wiadkowie przestaj� by� dla pozosta�ych "bra�mi". Z chwil� wykluczenia staj� si� oni jakby "umarli za �ycia", prawie nieistniej�cy. Przechodz�cy obok nich �wiadek ma si� tak zachowa�, jakby w og�le ich nie zauwa�a�. Zabronione jest wi�c nawet ich pozdrawianie na ulicy. Nic dziwnego, skoro uwa�a si� ich za zdrajc�w, odszczepie�c�w i przyr�wnuje do �wi�, kt�re raz "umyte" w organizacji, powr�ci�y z powrotem do b�ota, czyli do "z�ego systemu tego �wiata", rz�dzonego przez szatana. Spotkania wy��czonych �wiadk�w z ich niedawnymi "bra�mi", jest z pewno�ci� przykre dla obu stron, ale czasami mo�e by� zabawne. Wypada nam ponownie odwo�a� si� do jednego ze �wiadectw p. Edmunda N., kt�re tym razem oparte zosta�o na jego szczeg�lnie osobistych, a zarazem niezwyk�ych prze�yciach: "Moje nazwisko te� [jako osoby wykluczonej i "niebezpiecznej" dla organizacji] obesz�o kilka razy Polsk�, �e w zborach �wiadk�w Jehowy jestem bardzo niebezpieczny dla organizacji; jestem tym, o kt�rym m�wi� �w. Piotr, �e jak �winia wraca do gnoju swego. Ju� wszyscy do mnie nie m�wi� dzie� dobry, ju� nie k�aniaj� si�, a nawet maj� nakaz, je�eli jad� autobusem, to on musi wysi���. On musi wysi���, cho�by si� nie wiem jak spieszy�. Ja m�wi�, s�uchaj, nie wychod�, ja zaraz wysiadam, na nast�pnym, bo ja znam ich mentalno��, tak si� boj�, �e kto� zobaczy, �e on ze mn� rozmawia, w�wczas czeka go s�d starszych. (...) Ja psuj� im krew niesamowicie. Jeden ze �wiadk�w Jehowy jest introligatorem i ma w�asn� pracowni�, gdzie przyjmuje ksi��ki do oprawy. Nie wolno mu nie przyj�� ksi��ki do oprawy, kt�r� kto� przyniesie. By� przypadek, gdy ja wszed�em, to jeden z nich zemdla� i przewr�ci� si�. Ja wyci�gam z walizki r�ne ksi��ki i pytam, co ci si� sta�o, co ci jest, czemu ci si� r�ce trz�s�? Odpowiedzi �adnej. Ja im przynosz� r�ne ciekawe opracowania s�dz�c, �e mo�e oni z ciekawo�ci poczytaj�, lecz oni si� boj�, maj� bowiem niesamowite komitety s�downicze. Oni musz� wyzna� na kolanach, czy on to 'I czyta�, czy nie czyta�. Je�eli on to czyta�, to trzeba go odizolowa� od nast�pnych z grupy, bo on mo�e przekaza�, to czym si� zarazi�. Nawet do tego stopnia, �e od��cza si� ca�y zb�r, uwa�aj�c, �e jest to osadnik ska�ony. Og�asza si� w innych zborach 'i i w�wczas nie mog� si� ��czy�. Jest to tak rygorystyczne. Moje nazwisko nie tylko by�o w polskich zborach, ale te� za granic� og�oszone i ja sw� dzia�alno�� w�a�ciwie mam ograniczon�, ale wiem z kolei, �e je�eli wysy�am list, a na kopercie umieszczone jest nazwisko moje jako nadawcy - list w wi�kszo�ci przypadk�w nie dotrze do adresata - gin� przesy�ki i listy. Wielu �wiadk�w Jehowy zmienia zawody na dor�czycieli, bowiem maj� szerszy dost�p do siania k�kolu. S� te� odwa�niejsi, kt�rzy przychodz� do mnie, kt�rzy jednak czytaj�. Przychodz� pod os�on� nocy, ale musi by� pewny. Um�wi�o si� niedawno pewne ma��e�stwo, �e przyjdzie do nas. Przysz�a tylko ona, pytam, a gdzie m��? - My�my szli, i tam kto� za nami szed� i on wskoczy� w krzaki, jak ten przejdzie, to on dopiero przyjdzie" (TK 27-28). Podobny osobisty dramat odrzucenia ze strony �wiadk�w, co wi�cej, niech�ci w kr�gu w�asnej rodziny, prze�y� p. Kazimierz B. On r�wnie� z�o�y� publiczne �wiadectwo w Niepokalanowie, opublikowane p�niej w ksi��ce Tadeusza Kundy. Z tego jego dosy� obszernego �wiadectwa, przytaczamy tu kilka interesuj�cych nas wyj�tk�w: "Kiedy opuszcza�em organizacj�, my�la�em, �e jestem jedynym cz�owiekiem, �e mnie to tak si� udzieli�o. Obecnie, kiedy spotykam coraz wi�cej braci, jak Edmund i inni, kt�rzy po 20, 30 i 38 lat byli w niewoli `Stra�nicy' i swoje �wiadectwa potrafili opisa� w ksi��kach, wi�c wida� w tym, �e osobisty dramat za ka�dym cz�owiekiem stoi. Za moj� osob� te� taki dramat sta�. Po prostu, kiedy trucizna nauki �wiadk�w Jehowy tru�a moj� dusz�, ju� w rodzinie pozosta�em sam. Cz�sto mnie wrogo nastawiano do w�asnej rodziny. M�wili, to ju� nie jest rodzina, to s� trupy chodz�ce, kt�rzy zgin� w Armagedonie. Bracia i siostry, rodzin� s� tylko ci, kt�rzy s� w zborze. Powo�uj� si� na tekst Mateusza, �e cho�by� straci� braci, siostry, ojca, matk�, w przysz�ym �wiecie zyskasz tam braci tysi�c. Je�li kiedykolwiek dalsz� czy bli�sz� rodzin� si� odwiedzi�o, to by�o to poczytane jako ba�wochwalstwo, �e tego nie wolno, tamtego nie wolno, tylko to co ka�e `Stra�nica'. A je�eli ci w czym� przeszkadzaj�, czy dokuczaj�, to m�wili tak: �Przecie� w Biblii masz napisane, �e z takimi nawet nie jadajcie (1 Kor 5, I1)�. Wi�c do tego dochodzi�o, �e nawet z �on� i synem przy stole jednym nie jada�em. (...) M�wi� o mnie [�wiadkowie], �e jestem krukiem, kt�ry chodzi i dziobie, gdy my siejemy. A ja si� pytam, co siejecie, zasiewajcie ziarno dobre, to i owoc wyda dobry. (...) Mieszkam w ma�ym miasteczku, du�o os�b mnie zna, wi�c mam taki autoportret zrobiony, �e uwa�ajcie ten cz�owiek jest bardzo niebezpieczny, chodzi z grzechem i ka�dy cz�onek, kt�ry na niego patrzy, to tak jakby te grzechy na niego przechodzi�y. �mieszne? Ale kiedy id� ulic�, widz� idzie �wiadek Jehowy, patrz� ju� jest na drugiej stronie ulicy. Niestety, takie metody s� stosowane. Na drug� stron�, �eby po prostu na mnie nie patrzy�, �eby czasem tych moich grzech�w na siebie nie wzi��" (TK 29-33). Podobnych �wiadectw, jak te dwa przytoczone wy�ej, znanych jest wiele. Z niekt�rymi z nich mo�emy zapozna� si� przegl�daj�c pismo "Effatha", wydawane przez Siostry S�u�ebnice S�owa Bo�ego od 1990. Niestety, to cenne pismo przesta�o si� ju� ukazywa�. Za to w jego miejsce ukaza�o si� nowe pt. "Sekty i Fakty. Og�lnopolski kwartalnik informacyjno-profilaktyczny", kt�rego pierwszy numer ukaza� si� w ub. roku (1998). W numerze tym wiele miejsca po�wi�cono �wiadkom Jehowy. To nowe pismo, fachowo redagowane, powinno znale�� wielu czytelnik�w. MORALNO�� �WIADK�W JEHOWY Wi�kszo�� �wiadk�w Jehowy jest przekonana o wysokiej moralno�ci, jaka mi�dzy nimi panuje. To przekonanie stale podtrzymuj� r�ne publikacj�, kt�re bez przerwy powtarzaj�, �e �wiadkowie tworz� jedyn� i unikaln� spo�eczno�� ludzi naprawd� szcz�liwych. Zreszt�, czy mo�e by� inaczej, skoro wszyscy oni uwa�aj� si� za jedynie prawdziw� i Bo�� do tego organizacj�, kt�rej Jehowa stale b�ogos�awi? Tak, �wiadkowie wierz�, �e tylko oni s� tym dobrym drzewem, zasadzonym na tej ziemi przez ich Jehow�, kt�re jako jedyne mo�e wydawa� dobre owoce. A co z dobrymi owocami innych wyznawc�w? Poniewa� inni tworz� znane nam ju� "�wiatowe imperium religii fa�szywej", czyli "Babilon Wielki", kt�ry wyznaje nauki i zwyczaje niezgodne z "prawdziwym wielbieniem Jehowy" (P 33), przeto jako drzewo, kt�re nie mo�e wydawa� dobrych owoc�w, zostanie przez Jehow� wkr�tce zniszczone w Armagedonie (por. P 33). Wobec takiego nastawienia �wiadk�w do wszystkiego, co nie przynale�y do ich organizacji, nie dziwi wi�c nas ich niezmordowane poszukiwanie "dowod�w" na to z�o, najch�tniej w�r�d chrze�cijan. W ukazywaniu tego wytropionego przez �wiadk�w z�a moralnego u innych, specjalizuje si� od lat znane pisemko propagandowe Towarzystwa Stra�nica "Przebud�cie si�!" W ka�dym niemal numerze tego pisma przeczytamy o z�ych owocach Babilonu Wielkiego, czyli "nierz�dnicy" �yj�cej w bezwstydnym przepychu, co odnosi si� oczywi�cie do nas (por. P 36). Wystarczy poda� tylko kilka przyk�adowych nag��wk�w artyku��w, aby si� o tym przekona�, np. te z ub. roku (1998): "Ko�ci� ogranicza wolno��", "Ta�cz�ce Diab�y z Yare. Ksi�owskie b�ogos�awie�stwo", "Pog��bia si� przepa�� mi�dzy klerem a laikami", "Alkoholizm w Meksyku", "Przygn�bione pokolenie", "Wszechobecni dr�czyciele" itd., itp. Na pr�no poszukiwaliby�my w "Przebud�cie si�!" czy w "Stra�nicy" czego� pozytywnego o Ko�ciele, chrze�cija�stwie czy innych religiach, i ich dobroczynnym przecie� wp�ywie - przez wszystkich docenianym, oczywi�cie poza �wiadkami - na budowanie bardziej ludzkiego i bardziej zno�nego �wiata. Ale musimy zrozumie�, �e w publikacjach �wiadk�w nie mo�e by� inaczej! Nie mo�e by� inaczej, poniewa� to w nasilaj�cej si� niemoralno�ci i z�u �wiadkowie widz� urzeczywistnianie si� tego ich "znaku", po kt�rym spodziewaj� si� bliskiego Armagedonu i ko�ca �wiata. Tak wi�c im �wiadek widzi wi�cej z�a na �wiecie, a w tym pomagaj� mu "Stra�nica" i "Przebud�cie si�!", tym jest szcz�liwszy, bo m�wi si� mu, �e to oznacza blisk� interwencj� Jehowy i zniszczenie tego "z�ego �wiata", rz�dzonego przez szatana. Niestety, wielu ludzi zbyt �atwo ulega tej iluzji zbli�aj�cego si� ko�ca �wiata i daje wiar� �wiadkom. Nie oznacza to jednak, �e chrze�cijanin pozostaje �lepy na znaki czasu, kt�re zapowiedzia� Chrystus na czasy ostateczne (zob. Mt 24-25; por. 2 Tm 3, 1 n). Chrystus przestrzega� jednak przed zwodzicielami, kt�rych nigdy nie b�dzie brakowa�o ( Mt 24, 23-26). W�a�ciwa wi�c postawa chrze�cijanina powinna wyra�a� si� w czujnym oczekiwaniu na powr�t Pana (Mt 24, 42-44; Mk 13, 33-37; �k 12, 41-48). Jak widzimy, �wiadkowie Jehowy chc� widzie� z�o nawet tam, gdzie go w�a�ciwie nie ma. Nie chc� przyzna� si� do tego, �e to dzi�ki wysi�kowi wielu ludzi "spoza organizacji", im samym �yje si� lepiej i bezpieczniej. Widocznie ten "z�y system" nie jest a� taki z�y, jak to oni ci�gle go maluj�! Jednak to czarno-bia�e widzenie �wiata, ci�gle prezentowane w publikacjach Towarzystwa Stra�nica, ma sw�j cel: skutecznie oddzieli� �wiadka od �wiata i jego spraw, od rodziny i przyjaci�, je�li nie przynale�� do organizacji, aby ca�kowicie zaanga�owa� go w propagowanie nauki jehowickiej. Nadszed� wi�c czas, aby na wybranych przyk�adach, kt�rych nie brakuje, ukaza� prawdziwe oblicze moralne "Bo�ej organizacji". Aby nie by� jednak pos�dzonym o stronniczy dob�r materia��w, oprzemy si� ca�kowicie na tekstach, kt�re pochodz� z ich w�asnej literatury. Takie samo obna�anie si� organizacji nale�y przypisa� chyba rosn�cemu zaniepokojeniu CK na wyra�nie nasilaj�c� si� niemoralno�� w�r�d �wiadk�w, kt�rej d�u�ej nie da si� ju� ukry�. Przyjrzyjmy si� wi�c tym "owocom" ich "Bo�ej organizacji" na przestrzeni kilku dziesi�cioleci: "W ci�gu przedostatniego roku s�u�by �wiadkowie Jehowy w Spo�ecze�stwie Nowego �wiata z r�nych przyczyn wykluczyli ze swego grona 6 552 osoby. W wielu przypadkach chodzi�o o dopuszczenie si� nieobyczajno�ci albo wszetecze�stwa, albo cudzo��stwa" ("Stra�nica" 6/1961, s. 11). "Co roku kilka tysi�cy os�b bywa wykluczonych ze spo�eczno�ci ludu Bo�ego, poniewa� opu�ci�y Jehow� i Jego zasady" ("Stra�nica" 2/1970, s. 3). "Chocia� brzmi to szokuj�co, ale nawet niekt�rym szerzej znanym ["prominentom" - wg oryg. ang.] w spo�eczno�ci ludu Jehowy zdarzy�o si� popa�� w czyny niemoralne, nie wy��czaj�c homoseksualizmu, wymiany �on i napastowania dzieci. Trzeba te� zaznaczy�, �e w ubieg�ym roku wykluczono ze zboru chrze�cija�skiego 36 638 os�b, wi�kszo�� z nich w�a�nie za pogwa�cenie moralno�ci. (...) Pora jednak na to, by starsi zborowi, s�udzy pomocniczy oraz pozostali bracia i siostry wystrzegali si� wszystkiego, co mo�e prowadzi� do czyn�w nieobyczajnych" ("Stra�nica" 5/CVII[1986], s. 11; w art, pt. "Dni takie jak dni Noego�"). "Niestety; w ubieg�ym roku wykluczono ze zbor�w ponad 41 tys. os�b, z czego wyra�nie wynika, �e sporo braci i si�str zaniedba�o swoje zdrowie duchowe" ("Stra�nica" 23/1989, s. 17). "T� przykr� prawd� dobitnie uzmys�awia fakt, i� w minionym roku s�u�bowym wykluczono ze spo�eczno�ci zboru chrze�cija�skiego ponad 40 tys. os�b, g��wnie za ra��co z�e czyny. Ponadto wielu chrze�cijan napomniano, najcz�ciej za niemoralno�� p�ciow�, a powodem zawsze okazywa� si� brak panowania nad sob�. Wymowne jest te�, �e z tej samej przyczyny zaprzepa�ci�o swe przywileje sporo d�ugoletnich starszych" ("Stra�nica" 22/1991, s. 9). "Jeste�my atakowani dos�ownie z ka�dej strony: wywiera si� na nas presj�, by�my �amali zasady moralne, dopuszczali si� nieuczciwo�ci i rozwi�z�o�ci. To smutne, lecz ka�dego roku tysi�ce chrze�cijan ulega takim naciskom i gdy nie okazuj� skruchy, s� wykluczani ze zboru chrze�cija�skiego" ("Stra�nica" 13/1992, s. 27). "Wszyscy chrze�cijanie znaj� normy moralne ustanowione przez Jehow� i nigdy nie zgodziliby si� z pogl�dem, �e wolno dopu�ci� si� cudzo��stwa, rozpusty, homoseksualizmu i tym podobnych praktyk. Co roku jednak oko�o 40 000 os�b zostaje wykluczonych z organizacji Jehowy. Dlaczego? W wielu wypadkach z powodu takich w�a�nie niemoralnych post�pk�w" ("Stra�nica" 7/1994, s. 16). W�odzimierz Bednarski, ceniony w Polsce znawca �wiadk�w Jehowy, zgromadzi� w swej �r�d�owej ksi��ce o tym wyznaniu bardzo wiele tego typu �wiadectw. Wszystkich zainteresowanych lepszym poznaniem �wiadk�w, odsy�am do tej znakomitej pracy. Pragniemy wi�c na koniec przytoczy� jego wnioski, kt�re niech b�d� te� podsumowaniem tego rozdzia�u: "�wiadkowie Jehowy m�wi�c o sobie lubuj� si� w cyt. Mt 6, 20 (`poznacie ich po ich owocach'). Jakie s� wi�c owoce ich Towarzystwa? 1. Ok. 70 wyzna� na �wiecie, kt�re powo�uj� si� na Russella jako swego za�o�yciela (w Polsce 5). 2. Ok. 40 tys. �wiadk�w Jehowy rocznie wykluczonych z organizacji (w ci�gu 10 lat daje to 400 tys.), z kt�rych wielu popada w ateizm. 3. Liczne na �wiecie organizacje by�ych �wiadk�w Jehowy. 4. Setki rozbitych rodzin z powodu nie przyj�cia nauk �wiadk�w Jehowy przez jednego z ma��onk�w. 5. Brak dzia�alno�ci charytatywnej wobec innych ludzi. 6. Tysi�ce os�b oderwanych od edukacji szkolnej, szczeg�lnie od studi�w (Stra�nica Rok XClll (1972] Nr 19 s. 11). 7. Miliony os�b zwiedzionych fa�szywymi zapowiedziami ko�ca �wiata i zmieniaj�cymi si� naukami". S�U�BA G�OSICIELSKA �WIADK�W JEHOWY �wiadkowie Jehowy znani s� w ca�ym �wiecie z niestrudzonego chodzenia "od domu do domu". Ale zauwa�ymy ich te� w pewnych sta�ych miejscach, gdzie stale "dy�uruj�". �wiadk�w spotkamy wi�c cz�sto na dworcach, w przej�ciach, na przystankach, przy bardziej ruchliwych ulicach. Ch�tnie te� odwiedzaj� parki, a nawet cmentarze. Swoj� apostolsk� dzia�alno�ci� pragn� obj�� r�wnie� swoich najbli�szych, je�li nie przynale�� jeszcze do organizacji. Nie pozostaj� te� bezczynni w miejscach, gdzie pracuj�. Or�dzie, kt�re dotyczy przede wszystkim Kr�lestwa Bo�ego (w ich oczywi�cie rozumieniu) uwa�aj� za tak wa�ne, �e w tej swojej gorliwo�ci "nie chc� - jak pisz� - nikogo pomin��" (P 351). Co ciekawe, odwo�uj� si� przy tym nie do nakazu Chrystusa, kt�ry pragnie, aby Aposto�owie g�osili t� Jego nauk� wszystkim narodom w duchu ewangelicznej mi�o�ci i przebaczenia, ale do proroka Sofoniasza! W�a�nie w duchu tego Proroka rozpocz�� sw� dzia�alno�� �w. Jan Chrzciciel, gdy wo�a� na pustyni do �yd�w: "Ju� siekiera do korzenia drzew jest przy�o�ona. Ka�de wi�c drzewo, kt�re nie wydaje dobrego owocu, b�dzie wyci�te i w ogie� wrzucone" (Mt 3, 10). Ale pami�tamy, jak bardzo by� �w. Jan Chrzciciel zaskoczony, a nawet jakby zawiedziony postaw� Chrystusa! (zob. �k 7, 18-23). Zamiast "karczowania" z�a i og�aszania wyrok�w pot�pienia, Jezus zaj�� si� opatrywaniem ran ludzi zranionych przez grzech. Ewangelie ukazuj� Jezusa jako Dobrego Pasterza, kt�ry na swych ramionach zanosi zagubione owce do swej owczarni, nie ukrywaj�c przy tym swej rado�ci z ich odnalezienia (por. �k 15, 3-6). Z postawy naszego Pana wida� wyra�nie, �e B�g obra� odmienn� ekonomi� zbawienia, ni� s�dzi� �w. Jan Chrzciciel, i najpierw, zanim wyst�pi jako S�dzia przy ko�cu �wiata, pragnie ukaza� cz�owiekowi w swoim Synu swe ojcowskie oblicze - mi�osierne i przebaczaj�ce. Ale �wiadkowie maj� przed swymi oczyma inny "biblijny fundament", kt�ry im towarzyszy podczas g�oszenia dobrej nowiny o Kr�lestwie Bo�ym. Zacytujmy wi�c tylko pierwszy jego werset (wraz z w. 1 wprowadzaj�cym), do kt�rego daj� taki wst�p: "Od or�dzia g�oszonego przez �wiadk�w Jehowy zale�y �ycie ludzkie, nie chc� wi�c nikogo pomin�� (Sof. 2:2,3)" (P 351): "Zbierzcie si�! Zgromad�cie si�! - narodzie bez wstydu pierwej nim zostaniecie odrzuceni jak plewa, co wnet ulatuje; zanim przyjdzie na was dzie� gniewu Pa�skiego" (So 2, 1-2). "Tak wi�c Kr�lestwo Bo�e w wydaniu sekty - pisali�my na innym miejscu - nie niesie ludziom nadziei zbawienia, lecz grozi... usuwaniem!"~9 Teraz te� nie dziwimy si� ju� s�owom, kt�re �wiadkowie umie�cili na drugiej stronie ka�dej "Stra�nicy": "Pociesza ["Stra�nica"] wszystkich dobr� nowin�, �e Kr�lestwo Bo�e wkr�tce usunie tych, kt�rzy ciemi꿹 bli�nich [tzn. �wiadk�w, gdy� pozostali musz� zgin�� w Armagedonie], a ziemi� przeobrazi w raj". Czym�e wobec tego jest, jak nie og�aszaniem wyroku na ten �wiat, g�oszenie tzw. "dobrej nowiny" o Kr�lestwie Bo�ym przez �wiadk�w? Mo�na si� te� zapyta�, kto upowa�ni� �wiadk�w do s�dzenia �wiata, je�li t� w�adz� otrzyma� od Ojca niebieskiego tylko Jezus Chrystus? (zob. J 5, 27; 17, 2; Mt 28, 18; 25, 31 n). Dostrzegaj� to nawet sami byli �wiadkowie. Jeden z nich tak pisa� w tej sprawie: "Chodzi tu r�wnie� o co� gorszego - o przekre�lenie zbawczego or�dzia samego mi�osiernego Boga. Przedstawiano Boga [w literaturze �wiadk�w], kt�ry raduje si� ze stosu trup�w i morza krwi. Natomiast B�g `okazuje cierpliwo�� wzgl�dem was, bo nie chce, aby kt�rykolwiek zgin��, lecz chce, aby wszyscy przyszli do upami�tania'(2 P 3, 9). �wiadkowie przekonuj� �wiat, �e B�g nakaza� im og�osi� wyrok, s�d nad �wiatem i religiami. [A przecie�] Ewangelia mia�a by� `g�oszona na �wiadectwo wszystkim narodom', a s�d nale�y do Boga. Anio�owie, a nie �wiadkowie b�d� wype�nia� nakaz Bo�y i to w czasie przyj�cia Pana. Pan Jezus to wyja�ni� w przypowie�ci o pszenicy i k�kolu (Mt 13, 36-43)" ("Effatha" 14/1992, s. 29). 1. Zapracowa� na zbawienie? Ryszard Solak po odej�ciu z organizacji stwierdzi�, �e "�wiadkowie Jehowy pogardzaj� lud�mi innych wyzna�", a nast�pnie postawi� sobie pytanie: "Co powoduje nimi, �e niezmordowanie chodz� po domach, by szerzy� [swe] idee?" I odpowiada: "Ca�a literatura �wiadk�w, wyk�ady i zebrania k�ad� nacisk na g�oszenie Ewangelii, jako najwa�niejszej powinno�ci chrze�cijanina. Interpretuje si� te� tekst z Listu Jakuba 5, 20 jako mo�liwo�� zakrycia grzech�w przez nawr�cenie jakiego� grzesznika. Wpaja si� przekonanie, �e kto gorliwie chodzi po domach, ten mo�e sobie pozwoli� na ulgowe potraktowanie pod wzgl�dem wydawania owoc�w Ducha. B�d�c bowiem w ci�g�ej walce z niewiernymi, nie mo�e sobie znale�� czasu na dok�adniejsze poznanie warto�ci �ycia duchowego" (RS 45). Dla Ryszarda Solaka cel chodzenia �wiadk�w po domach jest jeden: "Jest nim pozyskanie jak najwi�cej nowych cz�onk�w dla `organizacji', a nie - jak zauwa�a - dla Chrystusa" (tam�e). A ilu godzin chodzenia "od domu do domu" wymaga si� od �wiadka miesi�cznie? W przesz�o�ci by�o to 10 godzin na miesi�c dla zwyk�ego g�osiciela. Nazywa�o si� to "kwantum". Jednak dla kierownictwa sekty by�o to zbyt ma�o, dlatego je zniesiono. Ryszard Solak tak wspomina tamte czasy: "Je�eli kto� ju� osi�gn�� ten cel 10 godzin, m�g� by� spokojny. Pami�tam taki wypadek, gdy jeden z braci, kt�remu co� brakowa�o do kwantum, szuka� kogo� z kim m�g�by uda� si� w teren. Mia� pecha, bo do kogo si� zwr�ci�, s�ysza� odpowied�: `ja ju� mam kwantum, bracie'. Zniesiono wi�c kwantum, by wyciska� z braci wi�cej godzin. M�wi si� teraz [w latach siedemdziesi�tych], �e ka�dy daje z siebie tyle, na ile go sta� wed�ug sumienia. Pami�ta si� jednak o tym, �e kiedy� kwantum wynosi�o 10 godzin, a wi�c obecnie wyniki powinny i�� raczej wy�ej tej liczby i do tego si� d��y z mizernym raczej skutkiem. Wielu bowiem �wiadkom nie podoba�o si� to drobiazgowe prowadzenie sprawozda� z ich s�u�by. Uwa�ali, �e B�g dobrze potrafi liczy� godziny naszej pracy dla Ewangelii. Nie potrzeba wystawia� Jemu rachunk�w" (RS 46). Przy tak formalistycznym i biurokratycznym podej�ciu do "g�oszenia", nie mog�o zabrakn�� nadu�y� i... zabawnych czasami sytuacji! "Zna�em takich - wspomina Ryszard Solak kt�rzy ok�amywali w swoich sprawozdaniach, �eby si� przypodoba� nadzorcom, lub unikn�� skarcenia. Zna�em te� takich, kt�rzy targowali si� o ka�d� minut� lub odwiedziny, czy mog� je zaliczy� do g�oszenia, czy nie. Pisali w tej sprawie nawet do centrali nie ufaj�c swoim nadzorcom" (tam�e). By�y starszy zboru nie m�g� te� przez d�u�szy czas zrozumie�, dlaczego kierownictwu �wiadk�w w Brooklynie tak bardzo zale�y na otrzymywaniu dok�adnych sprawozda� z ilo�ci godzin od ka�dego g�osiciela. Dopiero: "Na kr�tko przed ko�cem �wiata w roku 1975 - pisze wyja�ni� mi ten problem wysoko postawiony przyw�dca �wiadk�w Jehowy. Ka�dego roku �wiadkowie Jehowy podsumowuj� swoje wyniki z ca�ego �wiata. Kiedy osi�gn� ju� swoim g�oszeniem ca�y �wiat, wtedy jakoby spowoduj� jego koniec. Bowiem Pan Jezus powiedzia�: `I b�dzie g�oszona ta Ewangelia o kr�lestwie na ca�ym �wiecie na �wiadectwo wszystkim narodom, i wtedy nadejdzie koniec'. [A zatem?) Wystarczy postawi� Pana Jezusa - ironizuje Ryszard Solak przed faktem dokonanym. Okaza� Mu na pi�mie, czarno na bia�ym, �e oto my �wiadkowie Jehowy og�osili�my Ewangeli� na ca�ym �wiecie, a wi�c musi przyj�� koniec. Jako dow�d niepodwa�alny s� coroczne sprawozdania `Stra�nicy'. Dlatego wspomina - taka euforia ogarn�a szeregi �wiadk�w Jehowy, gdy `Stra�nica' og�osi�a, �e Ewangelia zosta�a og�oszona na ca�ym �wiecie, tj. w 208 krajach ��cznie z wyspami. Teraz tylko usi��� wygodnie i... czeka� Armagedonu. A tu nic si� nie sta�o. Kociokwik pozosta� do dzi�. (...) A mo�e im Pan Jezus czego� nie zaliczy� - dalej ironizuje by�y starszy - lub wprowadzi� poprawki, kt�re oni ju� ponad 10 lat dopracowuj�? A przecie� obliczali najlepszymi komputerami produkcji USA"! (RS 47). Czy osi�gni�cia "ewangelizacyjne" �wiadk�w Jehowy s� rzeczywi�cie tak imponuj�ce, jak to podkre�laj� publikacje Towarzystwa Stra�nica? Zagadnieniem tym zaj�� si� W�odzimierz Bednarski, kt�ry opieraj�c si� na jehowickich �r�d�ach wykaza� mizerne raczej wyniki dzia�alno�ci g�osicielskiej �wiadk�w w Polsce i w �wiecie. Oto co pisze na ten temat w swej ksi��ce: "Czy �wiadkowie Jehowy tak du�o g�osz� jak si� nam i im wydaje? Nie. `Nasza S�u�ba Kr�lestwa'(I 1996 s. 2 - tabelka) podaje, �e na jednego zwyk�ego g�osiciela w Polsce przypada�o tylko 8, 4 godz. g�oszenia w ci�gu miesi�ca. Daje to �rednio 16, 8 min. ka�dego dnia. Czy jest to wielkie oddanie? Zwykli g�osiciele stanowi� ok. 95 % �wiadk�w Jehowy. Reszta to pionierzy, kt�rym wyznacza si� wiele godz. g�oszenia (pionier pomocniczy - 60 godz. miesi�cznie; pionier sta�y - 90 godz.; pionier specjalny - 140 godz.; �wiadkowie Jehowy - g�osiciele... s. 299-300). Zwykli g�osiciele powinni g�osi� 10 godz. miesi�cznie ("Stra�nica" nr 18, 1966, s. 3). Niedawno Stra�nica, aby zwi�kszy� efektywno�� g�oszenia, wprowadzi�a funkcj� `nie ochrzczonego g�osiciela', w��czaj�c tym niekt�rych `przysz�ych cz�onk�w zboru' do pracy ("Stra�nica" nr 6, s. 16-17 i nr 23, s. 31, obie z 1989). Czy �wiadkowie Jehowy pozyskuj� wielu? Nie, bo np. w 1996 r. przyros�o ich w skali �wiata zaledwie o 4, 4 % ("Stra�nica" nr 1, 1997, s. 21). Wynika z tego, �e ok. 95, 6 % �wiadk�w Jehowy nikogo nie pozyska�o, a pozostali �rednio po jednej osobie. Nie jest to du�o przy tak zakrojonych dzia�aniach. W 1996 r. czas po�wi�cony przez �wiadk�w Jehowy na g�oszenie wyni�s� 1.140.621.714 godz., a ochrzczono w tym czasie 366.579 nowych g�osicieli ("Stra�nica" nr 1, 1997, s. 21). Wida� wi�c, �e na pozyskanie ka�dego nowego �wiadka Jehowy po�wi�cono �rednio 3.111 godzin, tj. prawie 260 dni po 12 godzin". Analiza W�odzimierza Bednarskiego jest na pewno pocieszaj�ca, jednak faktem pozostaje, �e w tym�e 1996 r. liczba ochrzczonych tylko w Polsce wynios�a a� 7 502 osoby, chocia� by� to zaledwie dwuprocentowy wzrost. Alarmuj�cy stan utrzymuje si� jednak w Rosji, w kt�rej ochrzczono w tym czasie 17 269 os�b, co stanowi�o 31 % wzrostu! (w 1998 r. ochrzczono nieco mniej - 13 861 os�b). 2. G�oszenie "od domu do domu" Dzia�alno�� g�osicielsk� "od domu do domu" Towarzystwo Stra�nica zaprowadzi�o w�r�d Badaczy Pisma �wi�tego dopiero w 1922 r. Do tego czasu g�oszenie odbywa�o si� poprzez s�owo drukowane, czyli rozpowszechnianie ksi��ek, broszur ("traktat�w") i r�nych pism (pomijamy tu kilkudziesi�cioosobow� grup� kaznodziej�w, kt�rych op�aca� Russell). Opr�cz wydawania najwa�niejszego pisma - "Stra�nica" (od 1879), Russell publikowa� systematycznie swoje cotygodniowe kazania, kt�re jako p�atne og�oszenia zamieszcza�o wiele gazet. T� drog� jego kazania "dociera�y za po�rednictwem 2000 gazet - jak sami pisz�- do 15 000 000 czytelnik�w!" (H 58). Pozostaje oczywi�cie zagadk�, sk�d Russell bra� na to wszystko pieni�dze, aby op�aca� tak drog� przecie� kampani� prasow�. �wiadkowie cytuj� nawet opini� "The Continent", w kt�rym napisano o Russellu: "Jego artyku�y ukazywa�y si� co tydzie� podobno w wi�kszym nak�adzie prasowym ni� pisma jakiegokolwiek innego �yj�cego cz�owieka, a mo�e nawet wi�kszym ni� ��czny nak�ad artyku��w wszystkich duchownych i kaznodziej�w Ameryki P�nocnej" (H 59). Czy�by ju� w�wczas masoneria finansowa�a antychrze�cija�sk� dzia�alno�� Badaczy, jak to dowiedziono za Rutherforda? �wiadkowie Jehowy powy�szy okres okre�laj� jako "ewangelizacj� przez pras�", w kt�rej Badacze zajmowali si� jedynie kolporta�em literatury Towarzystwa Stra�nica. P�niej kolporta� uzupe�niono propagand� radiofoniczn�. Ju� w 1924 r. Badacze uruchomili pierwsz� swoj� radiostacj� w Nowym Jorku o nazwie WBBR. Wkr�tce Towarzystwo Stra�nica zorganizowa�o na ca�ym �wiecie wiele sieci radiowych, tak �e "w 1933 roku a� 408 stacji transmitowa�o or�dzie Kr�lestwa na sze�� kontynent�w!" (H 80). Kolejny prezydent, Knorr, zrezygnowa� jednak z kosztownej i ma�o wydajnej propagandy radiofonicznej. Okaza�o si�, �e ludno�� bardzo niech�tnie s�ucha�a agresywnych i napastliwych wyst�pie� Badaczy. Wtedy to zrodzi�a si� my�l, aby wyposa�y� �wiadk�w w gramofony i wys�a� ich w teren. To publiczne �wiadczenie rozpocz�o si� od 1933 r. i �wiadkowie udali si� z gramofonami do "sal, park�w i innych publicznych miejsc", gdzie odtwarzali z p�yt przem�wienia Rutherforda. "Or�dzie Kr�lestwa - jak pisz� - rozbrzmiewa�o r�wnie� z samochod�w i �odzi wyposa�onych w megafony" (H 87). Dobre wyniki, jakie zapewne uzyskano w pierwszym roku przy pomocy tak nowatorskiej metody g�oszenia sprawi�y, �e ju� w 1934 r. Towarzystwo Stra�nica zdecydowa�o si� na produkcj� w�asnych przeno�nych gramofon�w i wydanie serii p�yt. ��cznie Towarzystwo wyprodukowa�o ponad 47 tys. takich gramofon�w i nagra�o na p�yty wyk�ady na 92 tematy (H 87). Ale z czasem i gramofony, kt�re przez te lata ci�gle udoskonalano (w latach 40. mog�y ju� dzia�a� w pozycji pionowej), od�o�ono na bok na rzecz ustnego g�oszenia. Knorr rozpocz�� wi�c na wielk� skal� akcj� intensywnego szkolenia �wiadk�w w umiej�tnym rozg�aszaniu nauk biblijnych Towarzystwa "od domu do domu". Od tego czasu �wiadkowie przestali by� ju� tylko zwyk�ymi kolporterami, kt�rzy posiedli sztuk� obs�ugi gramofonu. �wiadek mia� si� odt�d sta� "�ywym gramofonem", czyli "g�osicielem", kt�ry w�asnymi ustami b�dzie wiernie przekazywa� innym nauki Towarzystwa. 3. Czy g�oszenie "od domu do domu" ma podstawy biblijne? Biblijn� podstaw� chodzenia "od domu do domu" �wiadkowie Jehowy widz� w Dz 20, 20, gdzie czytamy: "... przy tym nie powstrzymywa�em si� od m�wienia wam wszystkiego, co po�yteczne, ani od nauczania was publicznie i od domu do domu" (wg jehowickiej Biblii NW; P 351-352). Wed�ug orygina�u greckiego, i tak t�umaczy Biblia Tysi�clecia, powy�szy tekst wygl�da inaczej ni� to t�umacz� �wiadkowie. Poprawnie jest: "... i po domach". To tylko pozornie wygl�da na jedno i to samo. Najpierw �wiadkowie sami z�amali w�asn� zasad�, gdy napisali, �e starali si� "przypisa� ka�demu s�owu orygina�u greckiego jedno odpowiadaj�ce mu s�owo polskie" ("Przedmowa" do Chrze�cija�skich Pism Greckich, s. 5). W oryginale greckim, co �atwo jest sprawdzi�, na pewno nie wyst�puje w tym wersecie dwa razy s�owo "dom", tzn. "od domu do domu". Jak wi�c nale�y rozumie� powy�sze s�owa �w. Paw�a "i po domach"? Nale�y je oczywi�cie widzie� w kontek�cie misyjnej dzia�alno�ci tego� Aposto�a. Jest zrozumia�e, �e �w. Pawe� udaj�c si� w podr�e misyjne, zatrzymywa� si� w r�nych domach, cho�by na nocleg, w kt�rych te� g�osi� Ewangeli�. Ale z ca�� pewno�ci� nie naucza� przechodz�c z domu do domu i, dodajmy tak przy okazji, nie robi� przy tym �adnych notatek, ani nie przygotowywa� sprawozda� z ilo�ci godzin, kt�re po�wi�ci� g�oszeniu, jak to musz� obecnie robi� wszyscy �wiadkowie! Jak z tego wida�, �wiadkowie celowo zniekszta�cili tekst biblijny t�umacz�c go po swojemu, aby uzasadni� swoj� praktyk� g�oszenia od domu do domu. Ale sp�jrzmy na t� spraw� szerzej, w �wietle Pisma �w. Najpierw przyk�ad naszego Pana Jezusa Chrystusa, pono� "najwi�kszego �wiadka Jehowy". Ewangelie nic niestety nie m�wi�, aby Jezus podczas nauczania przechodzi� z domu do domu i czego� tam naucza�, jak twierdz� �wiadkowie (B 253). Jezus sam m�wi o tym wyra�nie, gdy postawiono Go przed arcykap�anem Annaszem: "Ja przemawia�em jawnie przed �wiatem. Uczy�em zawsze w synagodze i w �wi�tyni, gdzie si� gromadz� wszyscy �ydzi. Potajemnie za� nie uczy�em niczego" (J 18, 20). Poza wymienionymi miejscami, Jezus naucza� jawnie w wielu innych okoliczno�ciach i sytuacjach: na pustyni (Mk 6, 32 n), w drodze (Mt 20, 17), w domach swoich przyjaci� (�k 10, 38-42), a jeden raz nawet z �odzi Piotra (�k 5, 1-3). Jeszcze wyra�niej odmienn� praktyk� g�oszenia Ewangelii widzimy u uczni�w Jezusa, kt�rzy z Jego nakazu byli wysy�ani do okolicznych miejscowo�ci. Najpierw zauwa�my, �e nie byli to przypadkowi ludzie, tylko starannie dobrani. Ewangelie m�wi� najcz�ciej o "Dwunastu" (Aposto�owie), ale jest te� mowa o "siedemdziesi�ciu dw�ch", kt�rych "wyznaczy� Pan" (�k 10, 1). I co najwa�niejsze, zakaza� im chodzenia po domach! "Nie przechod�cie - m�wi im Jezus - z domu do domu" (�k 10, 7). Jezus przewidzia� sytuacje, w kt�rych Jego wys�annicy spotkaj� si� z wrogim przyj�ciem i dlatego ka�e im "strz�sa� proch z n�g" na �wiadectwo takiemu domowi lub miastu, i nie zachodzi� tam wi�cej! (Mt 10, 11-15; por. Mt 10, 5; Dz 18, 6). Tak wi�c g�oszenie Dobrej Nowiny nie mia�o by� nachalnym wymuszaniem "wizyt" domowych, jak to stale praktykuj� �wiadkowie. Ale mo�emy by� pewni, �e przyw�dcy �wiadk�w w Brooklynie nigdy nie zrezygnuj� z wysy�ania swoich g�osicieli do chrze�cija�skich dom�w, aby sia� w nich k�kol niebiblijnych nauk. Zajrzyjmy wi�c do ich instrukta�owego podr�cznika Prowadzenie rozm�w na podstawie Pism, aby dowiedzie� si�, w jak podst�pny spos�b staraj� si� oni uzasadni� swoje nieustanne wizyty. "Wiedz� jednak [�wiadkowie], �e ludzie si� przeprowadzaj� oraz �e zmieniaj� si� ich warunki �yciowe. Dzisiaj kto� mo�e nie mie� czasu ich wys�ucha�, a innym razem uczyni to z przyjemno�ci�. Jednego cz�onka rodziny mo�e to nie interesowa�, a drugich tak. Sami ludzie si� zmieniaj�; pod wp�ywem powa�nych trudno�ci �yciowych mog� zda� sobie spraw� ze swych potrzeb duchowych (zob. te� Izaj. 6: 8, I 1, 12)" (P 352). I jak tu nie podziwia� przebieg�o�ci "niewolnika" z Brooklynu ! A co nale�y s�dzi� o tek�cie z Dziej�w Apostolskich: "Nie przestawali te� [Aposto�owie] co dzie� naucza� w �wi�tyni i po domach [wg �wiadk�w: "od domu do domu"], i g�osi� Dobr� Nowin� o Jezusie Chrystusie" (5, 42)? Czy ten tekst nie m�wi wyra�nie o g�oszeniu "od domu do domu"? Nie, poniewa� wspomniane "domy" s� miejscami, w kt�rych gromadzili si� pierwsi chrze�cijanie, inaczej m�wi�c, gdzie zbiera� si� lokalny ko�ci�. Na przyk�ad w Dz 2, 46 czytamy o tym, jak to chrze�cijanie "codziennie trwali jednomy�lnie w �wi�tyni, a �ami�c chleb po domach, przyjmowali posi�ek z rado�ci� i prostot� serca". Albo w Dz 20, 7-8, gdzie jest mowa o �w. Pawle, kt�ry wraz z innymi sprawowa� Eucharysti� ("�amanie chleba") i kt�ry naucza� w "g�rnej sali [domu], gdzie - relacjonuje �w. �ukasz-byli�my zebrani". Te i inne teksty jasno dowodz�, �e owe wybrane "domy", by�y pierwszymi �wi�tyniami chrze�cijan, w kt�rych si� wsp�lnie modlono, sprawowano Eucharysti� i g�oszono s�owo Bo�e (por. Dz 1, 13; 2, 2; 1 Kor 16, 19; Kol 4, 15; Flm 2). A swoj� drog�, dlaczego �wiadkowie w swojej g�osicielskiej dzia�alno�ci nie stosuj� si� do zwyczaju pierwszych chrze�cijan i nie �ami� po domach chleba? S�dzimy, �e gdyby �wiadkowie Jehowy nosili w swoich torbach chleb zamiast literatury Towarzystwa Stra�nica, ich g�oszenie by�oby z ca�� pewno�ci� bardziej "biblijne"! �wiadkowie Jehowy chodz�c po domach, pragn� przyci�gn�� uwag� ludzi demonstruj�c im r�ne kolorowe pisemka, kt�rych temat dotyczy zwykle raju na ziemi. Pokazuj�c wymalowane przez siebie "obrazki z raju", opowiadaj� z przej�ciem o wielkim szcz�ciu i dobrobycie, kt�re oczekuje wkr�tce ludzi. Aby na to sobie zas�u�y�, wystarczy tylko porzuci� swoj� dotychczasow� wiar� i odda� si� Jehowie w Jego organizacji. Okazuje si�, �e ju� Jeremiasz przestrzega� przed dawaniem wiary takim "wa��saj�cym si�" g�osicielom i prorokom, wieszcz�cym pok�j i dobrobyt na ziemi. A mo�e Jeremiasz mia� na uwadze �wiadk�w Jehowy, kt�rzy podobno istniej� od czas�w Abla?! Zacytujmy wi�c s�owa przestrogi Jeremiasza, kt�re on wypowiada w imieniu Pana: "Tak m�wi Pan o tym ludzie: Tak lubi� si� wa��sa�, swoich n�g nie oszcz�dzaj�, ale Pan nie ma w nich upodobania, wypomina teraz ich win� i nawiedza ich grzechy. Potem rzek� Pan do mnie: Nie m�dl si� o powodzenie dla tego ludu. (...) 1 rzek�em: Ach! Wszechmocny Panie, oto prorocy m�wi� im: Nie ujrzycie miecza, a g��d was nie dotknie, lecz dam wam trwa�y pok�j na tym miejscu. A Pan rzek� do mnie: Fa�szywie prorokuj� prorocy w moim imieniu; nie pos�a�em ich ani nie da�em im polece�, ani nie m�wi�em do nich. K�amliwe widzenia, marne wieszczby i wymys�y swojego serca wam prorokuj�" (Jr 14, 10-14). 4. Taktyka zdobywania s�uchaczy �wiadkowie Jehowy maj� do dyspozycji bogaty repertuar temat�w do rozm�w, przy pomocy kt�rych pragn� wzbudzi� u s�uchacza zainteresowanie. Ich bracia w Brooklynie opracowali im nawet w tym celu specjalny podr�cznik Prowadzenie rozm�w na podstawie Pism (P), przez nas wielokrotnie cytowany, w kt�rym ka�dy �wiadek znajdzie gotowe podpowiedzi "do�wiadczonych g�osicieli", jak nawi�za� kontakt z r�nymi i lud�mi i by� przez nich ch�tnie wys�uchanym. �wiadek musi wi�c tylko dobra� odpowiedni "wst�p" do rozmowy, kt�ry mo�e dotyczy� r�nych spraw i zagadnie�. Oto wybrane przyk�ady gotowych takich "wst�p�w" na najwa�niejsze tematy, kt�re proponuje �wiadkom wspomniany podr�cznik od s. 9 do I5: ~ AKTUALNE WYDARZENIA Dobry wiecz�r. Nazywam si�... Mieszkam niedaleko st�d ... (podaje nazw� ulicy albo dzielnicy). Czy ogl�da� pan wczoraj dziennik telewizyjny?... Na pewno zwr�ci� pan uwag� na... (wymie� jakie� niepokoj�ce wydarzenie). Co pan o tym s�dzi? (...) My, �wiadkowie Jehowy, jeste�my przekonani, �e �yjemy w `dniach ostatnich' ... Czy ostatnio czyta� pan w prasie o tym wydarzeniu? (Poka� odpowiedni wycinek). Co pan s�dzi o ...?" ~ ARMAGEDON Wielu ludzi boi si� Armagedonu. S�ysz�, �e przyw�dcy �wiatowi nazywaj� tak totaln� wojn� nuklearn� (...) z Biblii wynika, �e ka�dy z nas mo�e co� zrobi�, �eby ocale�... ~BIBLIA / B�G Ciesz� si�, �e zasta�em pana w domu. Rozmawiam z lud�mi o ciekawych my�lach zawartych w Biblii... Zach�camy wszystkich do czytania Biblii. Odpowiedzi, kt�rych ona udziela na r�ne wa�ne pytania, cz�sto wywo�uj� zdumienie... ~DNI OSTATNIE Wiele ludzi obawia si�, �e nied�ugo nastanie koniec �wiata, a o naszych czasach m�wi�, �e to ju� `dni ostatnie'... ~DOMOWE STUDIA BIBLIJNE Przyszed�em zaproponowa� panu kurs biblijny, kt�ry m�g�by si� odbywa� w pa�skim mieszkaniu... Zach�camy ludzi do studiowania tego podr�cznika biblijnego (Poka�). Czy pan go ju� widzia�?... ~KR�LESTWO W rozmowach z lud�mi zauwa�y�em, �e wielu chcia�oby �y� pod panowaniem rz�du, kt�ry by rzeczywi�cie potrafi� pokona� olbrzymie trudno�ci, z jakimi si� dzi� borykamy - przest�pczo��, wzrost koszt�w utrzymania (albo co� innego, co akurat trapi ludzi). Czy i pan by tego pragn��?... ~ MI�O�� / �YCZLIWO�� Zauwa�yli�my, �e wiele ludzi szczerze martwi to, �e na �wiecie brak prawdziwej mi�o�ci. Czy i pan si� do nich zalicza?... ~NIESPRAWIEDLIWO�� / CIERPIENIA "Mo�e zastanawia� si� pan ju� nad tym, czy Boga obchodzi, �e ludzie doznaj� niesprawiedliwo�ci i znosz� cierpienia?... ~ PRZEST~PCZO�� / BEZPIECZE�STWO Dzie� dobry. Rozmawiamy z lud�mi na temat osobistego bezpiecze�stwa. Wok� nas pleni si� przest�pczo��, co odbija si� ujemnie na naszym �yciu. Czy pa�skim zdaniem tacy ludzie, jak pan i ja, b�d� mogli spokojnie spacerowa� noc� po ulicach?... ~PRZYSZ�O�� / BEZPIECZE�STWO Dzie� dobry. Mi�o nam, �e zastali�my pana w domu. Chcieli by�my z panem porozmawia� o pomy�lnych widokach na przysz�o�� Czy pan te� pr�buje optymistycznie patrze� na �ycie?... ~STARO�� / �MIER� Czy zastanawia� si� pan kiedy�, dlaczego ludzie starzej� si� i umieraj�?... Niekt�re ��wie morskie �yj� setki lat... ~WOJNA / POK�J Szukamy ludzi, kt�rzy chcieliby �y� w �wiecie bez wojen. (...) Ci�gle wisi nad nami gro�ba wybuchu konfliktu nuklearnego. Co pana zdaniem jest potrzebne, �eby nigdy nie dosz�o do takiej wojny?... ~ ZATRUDNIENIE / PROBLEMY MIESZKANIOWE Rozmawiamy o tym, co mo�na by zrobi�, aby ka�dy mia� prac� i mieszkanie. Czy pa�skim zdaniem mo�na liczy� na to, �e ludzkie rz�dy si� z tym uporaj�?... Jest jednak kto�, kto wie, jak rozwi�za� te problemy... ~ �YCIE / SZCZʌCIE Dzisiaj chcieliby�my zapyta� pana, co przychodzi panu na my�l, gdy si� pan natknie w Pi�mie �wi�tym na wyra�enie `�ycie wieczne'? Jest to tym bardziej interesuj�ce, �e mo�na je znale�� w Biblii jakie� 40 razy... ~ GDY LUDZIE MAWIAJ�: `MAM SWOJ� RELIGIA' Dzie� dobry. Odwiedzamy wszystkie rodziny w tym bloku (w t�j okolicy) i stwierdzamy, �e wi�kszo�� ma swoj� religi�. Prawdopodobnie pan te� ... Ale chyba przyzna pan, �e bez wzgl�du na to, jakiego jeste�my wyznania, daj� si� nam we znaki takie same k�opoty: wysokie koszty utrzymania, przest�pczo��, choroby, czy nie tak? ... Czy ma pan nadziej�, �e uda si� to jako� pomy�lnie rozwi�za�? ... ~ GDY LUDZIE MAWIAJ�: JESTEM ZAJ�TY Dzie� dobry. Odwiedzamy wszystkie rodziny w tym domu (albo: przy tej ulicy), �eby przekaza� wa�n� wiadomo��. Na pewno jest pan bardzo zaj�ty, wi�c powiem kr�ciutko, o co chodzi... ~ NA TERENIE CZYSTO OPRACOWYWANYM Ciesz� si�, �e zasta�em pana w domu. Sk�adamy nasz� cotygodniow� wizyt�, �eby opowiedzie� o jeszcze innych dobrodziejstwach, kt�re zapewni ludziom Kr�lestwo Bo�e... Prowadzenie rozm�w na Podstawie Pism instruuje te� �wiadka Jehowy, jak ma on "reagowa� na wypowiedzi maj�ce na celu przerwanie rozmowy" (s. 15-23 ). I tak, gdy �wiadek us�yszy: - MNIE TO NIE INTERESUJE, odpowiada np.: "Przepraszam, czy to znaczy, �e nie interesuje pana Biblia, czy w og�le nie jest pan zainteresowany religi�? Pytam, poniewa� cz�sto spotykamy ludzi, kt�rzy kiedy� byli religijni, a potem przestali chodzi� do ko�cio�a, bo widz� tam wiele ob�udy (albo: doszli do wniosku, �e religia to tylko jeszcze jeden niez�y interes; albo: razi ich wtr�canie si� religii do polityki..." - NIE INTERESUJE MNIE RELIGIA, odpowiada np.: "Rozumiem pana. Ko�cio�y nie przyczyniaj� si� do tego, �eby na ziemi �y�o si� bezpiecznie, prawda?..." - NIE INTERESUJ� MNIE �WIADKOWIE JEHOWY, odpowiada np.: "Wielu ludzi nam to m�wi. Czy zastanawia� si� pan kiedy, dlaczego jeste�my gotowi odwiedza� ludzi, chocia� wiemy, �e wi�kszo�� donosi si� do nas z niech�ci�?..." - MAM W�ASN� RELIGIA, odpowiada np.: "To mo�e zechce mi pan powiedzie�, czy pa�ska religia uczy, �e ludzie mi�uj�cy sprawiedliwo�� b�d� mogli �y� wiecznie na ziemi? ... Czy� nie s� to zachwycaj�ce widoki? ... Opisano je tu, w Biblii..." - MY JU� JESTE�MY CHRZE�CIJANAMI, odpowiada np.: "Ciesz� si�, �e to s�ysz�. W takim razie pa�stwo chyba wiedz�, �e r�wnie� Jezus chodzi� do ludzi, aby z nimi rozmawia�, i to samo kaza� robi� swoim uczniom. A co oni g�osili? ... W�a�nie na ten temat chcieliby�my dzi� porozmawia�..." - NIE MAM CZASU, odpowiada np.: "Wobec tego b�d� si� streszcza�. Wst�pi�em do pana, �eby poruszy� bardzo wa�n� spraw�. (...) Ch�tnie przyjd� do pana innym razem o dogodniejszej porze. Ale zanim odejd�, pozwoli pan, �e odczytam z Biblii tylko jeden werset, nad kt�rym naprawd� warto si� zastanowi�. (...) chcia�bym zaproponowa� ciekaw� publikacj�..." - DLACZEGO PRZYCHODZICIE TAK CZYSTO?, odpowiada np.: "Poniewa� wierzymy, �e �yjemy w `dniach ostatnich', o kt�rych m�wi Biblia. Uwa�amy, �e ka�dy powinien si� zastanowi�, do czego doprowadzi dzisiejsza sytuacja... - JA JU� DOBRZE ZNAM WASZ� DZIA�ALNO��, odpowiada np.: "Mi�o mi to s�ysze�. Mo�e kto� z pa�skich krewnych lub znajomych jest �wiadkiem Jehowy?... Pozwoli pan jednak, �e zapytam: Czy wierzy pan w to, co g�osimy na podstawie Biblii (...) �e ju� wkr�tce B�g usunie z�o, a ziemia stanie si� rajem, w kt�rym ludzie b�d� �y� wiecznie, ciesz�c si� dobrym zdrowiem..." - NIE MAMY PIENI�DZY, odpowiada np.: "Nie chodzi nam o pieni�dze. Chcieliby�my zaproponowa� panu bezp�atne studium Biblii w pa�skim domu. (...) Czy m�g�bym w paru minutach pokaza�, jak si� to robi? To nic nie kosztuje". - GDY KTO� M�WI: `JESTEM BUDDYST�', podr�cznik podpowiada �wiadkowi np.: "W rozmowie z buddyst� podkre�l, �e nie popierasz chrze�cija�stwa". - GDY KTO� M�WI: `JESTEM �YDEM', �wiadek powinien zaznaczy�: "Nie nale�ymy do chrze�cija�stwa i nie wierzymy w Tr�jc�, tylko oddajemy cze�� Bogu Abrahama". Podr�cznik przewiduje jeszcze mo�liwo�� zetkni�cia si� �wiadk�w z hinduistami i muzu�manami (zob. s. 21-24). 5. Taktyka zdobywania nowych cz�onk�w dla organizacji Poni�ej zatrzymamy si� nad powszechnie stosowanymi przez �wiadk�w Jehowy sposobami i chwytami, aby sk�oni� rozm�wc� I do "um�wienia si�" z nimi na nast�pne spotkanie, kt�re mog�oby zaowocowa� decyzj� o rozpocz�ciu "domowego studium biblijnego", pierwszego etapu wchodzenia do organizacji: ? Uprzejmo�� i okazanie zainteresowania rozm�wc�. - Podr�cznik Prowadzenie rozm�w na podstawie Pism instruuje �wiadk�w, �e "szczere zainteresowanie mo�na okaza� serdecznym u�miechem, uprzejmo�ci�, ch�tnym wys�uchiwaniem i uwzgl�dnianiem tego, co m�wi�, jak r�wnie� zadawaniem pyta�, kt�re by zach�ci�y do wypowiadania si�..." (P 9). Takie ich zachowanie, po��czone ze schludnym ich wygl�dem, otwiera przed nimi niejeden dom. Ale niewielu chrze�cijan zdaje sobie spraw�, �e wpuszczaj�c do swego domu tych ludzi, wprowadza do niego wyszkolonych propagandyst�w, kt�rzy zrobi� wszystko, aby zniszczy� w tym domu wiar� chrze�cija�sk� i zast�pi� jehowick�. Jeden z takich dobrze wyszkolonych �wiadk�w, teraz na szcz�cie ju� poza organizacj�, wyzna�: "Potrafi�em do rogu przys�owiowego wp�dzi� cz�owieka, obciosa� go, i wyzu� z wiary i z religii, potrafi�em to zrobi�" (TK 28). Zreszt�, chrze�cijanin nigdy nie powinien zapomina� o s�owach przestrogi Chrystusa: "Strze�cie si� fa�szywych prorok�w, kt�rzy przychodz� do was w owczej sk�rze, a wewn�trz s� drapie�nymi wilkami" (Mt 7, 15). ? Sprawne pos�ugiwanie si� Bibli�. - Dla kogo� ma�o zorientowanego widok �wiadka Jehowy przewracaj�cego z tak� swobod� kartki Biblii i odczytuj�cego werset za wersetem, mo�e zrobi� du�e wra�enie. Mog�oby si� wydawa�, �e Pismo �w. nie kryje przed nimi �adnych tajemnic. Nic bardziej myl�cego! W rzeczywisto�ci znajomo�� Pisma �w. przez �wiadk�w ogranicza si� zwykle do pami�ciowego opanowania co najwy�ej kilkuset werset�w, kt�rymi si� oni stale pos�uguj� podczas g�oszenia. Warto przyjrze� si� ich Biblii, z kt�rej nam cytuj� te wersety, a �atwo zauwa�ymy, �e s� one najcz�ciej podkre�lone. Reszta tekstu �wi�tego ju� ich zwykle nie interesuje. Wysoki rang� by�y �wiadek Jehowy, W.J. Schnell, m�g� wi�c napisa�: "Dopiero bli�sze zapoznanie si� ze �wiadkami pozwoli uwa�nemu obserwatorowi odkry�, jakim z�udzeniem jest ich znajomo�� Pisma �wi�tego, polegaj�ca w praktyce na umiej�tno�ci sprawnego wyszukiwania niekt�rych tekst�w! To wertowanie kartek w czasie studium skutecznie przes�ania fakt, �e tylko sze�� i p� procent tre�ci Pisma �wi�tego zawiera�y ksi��ki `Stra�nicy', i to w formie zupe�nie oderwanej od ca�o�ci. Nawet te sze�� i p� procent by�y skutecznie zniekszta�cone i unicestwione przez reszt� dziewi��dziesi�t trzy i p� procent �argonu `Stra�nicy"' (WS 67). Ma te� racj� inny by�y �wiadek, kt�ry sukces sekty przypisuje nik�ej znajomo�ci Biblii w�r�d chrze�cijan. W swym li�cie do pisma "Effatha" napisa� w zwi�zku z tym: "Wielu ludzi mi�uj�cych prawd� stawia sobie pytanie: Dlaczego tyle os�b daje si� zwie�� naukom �wiadk�w Jehowy? [I odpowiada] G��wn� przyczyn� jest brak znajomo�ci Biblii. �wiadkowie Jehowy potrafi� podczas sk�adanych wizyt uj�� sw� grzeczno�ci� oraz zaimponowa� doskona�ym wyszkoleniem technicznym w pos�ugiwaniu si� Bibli�, co nie ma nic wsp�lnego z jej zrozumieniem. (...) Po raz pierwszy - pisze autor listu o sobie Bibli� w swym r�ku mia�em od �wiadk�w Jehowy" ("Effatha" 14/ 1992, s. 23-24). ? Zaoferowa� jakie� pismo lub ksi��k�. - �wiadkowie Jehowy, gdy tylko zauwa�� u kogo� cho�by cie� zainteresowania tym, o czym m�wili, na koniec swej wizyty obowi�zkowo proponuj�IH pozostawienie jakiej� publikacji Towarzystwa Stra�nica. Najcz�ciej b�dzie to jaki� dobrany numer "Stra�nicy", "Przebud�cie si�!" czy tematyczna broszura, np. o imieniu Bo�ym, Tr�jcy �wi�tej, przysz�ym raju na ziemi, dzia�alno�ci organizacji �wiadk�w Jehowy w �wiecie. Ju� same ok�adki tych publikacji s� tak zaprojektowane , aby przyci�ga�y uwag� i zach�ca�y do ich wzi�cia i przeczytania. Zwykle ca�ostronicowe i kolorowe te ok�adki, zaopatrzone s� w kilka s��w, kt�re �ci�le odpowiadaj� jej ilustracyjnej tre�ci. Oto niekt�re z nich, kt�re zamie�ci�a "Stra�nica" w roku 1998: "Prawda przeobra�a �ycie" (na ilustracji umieszczono dwa uj�cia tego samego m�odego cz�owieka: jedno ukazuje go siedz�cego przy murze obok kosz�w ze �mieciami w podartym ubraniu i trzymaj�cego butelk� w r�ku i papierosa; drugie uj�cie, wype�niaj�ce wi�ksz� cz�� ok�adki, przedstawia go "przeobra�onego", a wi�c ju� jako �wiadka Jehowy: ubranego w garnitur, w bia�ej koszuli i pod krawatem), "Dlaczego religie prosz� o wybaczenie" (na ilustracji starszy biskup katolicki widziany przez kratki konfesjona�u, kt�rego schylona g�owa i wyraz na twarzy maj� sugerowa� poczucie winy Ko�cio�a), "Dlaczego ludzie opuszczaj� ko�cio�y?" (ilustracja: samotnie stoj�cy ko�ci� z zamkni�tymi drzwiami i bez �ladu wiernych), "Mam widoki na wspania�� przysz�o��!" (ilustracja: zdj�cie m�odej i szcz�liwej rodziny na tle pi�knego wybrze�a morskiego. "Wspania�a przysz�o��" - to oczywi�cie zapowiadany przez �wiadk�w bliski raj na ziemi), itd. Towarzystwo Stra�nica wydaje te� w du�ych nak�adach wspomniane tematyczne broszury. Wszystkie one s� bogato ilustrowane i podejmuj� jaki� wybrany temat i maj� wybitnie propagandowy charakter. Oto niekt�re, wa�niejsze z nich: Oto wszystko nowe czyni� (1959, nak�adu nie podano; w j�z. pol. 1987), Rozkoszuj si� �yciem wiecznym na ziemi! (1982, nak�ad 10 mln ; w j�z. pol. - 1987), Imi� Bo�e, kt�re pozostanie na zawsze (1984, nak�adu nie podano; w j�z. pol. - 1987), �wiadkowie Jehowy w spe�nianiu woli Bo�ej na ca�ym �wiecie (1986, nak�adu nie podano; w j�z. pol. - 1988), �wiadkowie Jehowy w dwudziestym wieku (1989, nak�adu nie podano), Czy wierzy� w Tr�jc�? (1989, nak�ad 5 mln), Gdy umrze kto� bliski...(1994; nak�ad 8 mln). Niejeden ju� katolik s�abo ugruntowany we w�asnej wierze i nie rozumiej�cy specyfiki jehowickiej wiary, odszed� od Ko�cio�a po przeczytaniu kt�rej� z wymienionej wy�ej broszur. Oto jedno tyko �wiadectwo m�odego katolika, kt�remu uda�o si� jednak wyzwoli� z side� zastawionych przez Towarzystwo Stra�nica przeciwko wierze w Tr�j� �wi�t� W li�cie do redakcji pisma "Effatha" napisa� m.in.: "Le�y przede mn� broszura wydana przez Towarzystwo Stra�nica pt. `Czy wierzy� w Tr�jc�?'. Dlaczego o tym pisz�? Ot�, chcia�bym w tym li�cie wyda� �wiadectwo o moim spotkaniu z t� publikacj� (...). Pewnego, letniego popo�udnia jakie� trzy lata temu, zapukali do moich drzwi przedstawiciele Towarzystwa Stra�nica, kolportuj�cy `od domu do domu' kolorowe publikacje. Polecili mi przeczytanie wspomnianej broszury. W moich my�lach powsta� ogromny zam�t. Nie wiem, czy kiedykolwiek przed przeczytaniem tej broszury wierzy�em w istnienie Tr�j jedynego Boga, na pewno przesta�em wierzy� po [jej] przeczytaniu. (...) [Jednak] Kontaktowa�em si� jednocze�nie z ksi�mi i g�osicielami nauk `Stra�nicy'. (...) W czasie rozm�w [�wiadkowie] cz�sto zaskakiwali mnie pytaniami: `Panie, gdzie w Biblii pisze TR�JCA?'. Nie umia�em odpowiedzie�, gdy� jeszcze nie wiedzia�em, �e sami formowali swoje nauki, pos�uguj�c si� okre�leniami spoza Biblii (Stra�nica, rok 607, organizacja, rz�d, Jehowa), ok�amuj�c swoich rozm�wc�w, �e pos�uguj� si� `jedynie Pismem �wi�tym'. Z czasem doszed�em do wniosku, �e broszura `Czy wierzy� w Tr�jc�?' - k�amie. �wiadkowie Jehowy zacz�li wyczuwa�, �e zajmuj� ju� konkrefie - im przeciwne stanowisko. (...) Wraz z up�ywem czasu i poznawania nauki Pisma �wi�tego moje w�tpliwo�ci [co do nauki o Tr�jcy] topnia�y. (...) [Dalsze poszukiwania i szczera modlitwa doprowadzi�y] mnie do przyj�cia w pokorze ducha nauki Pisma �wi�tego o Tr�j jedynym Bogu" ("Effatha" 10/ 1994, s. 217-219). ? Manipulowanie ludzk� psychik�. - Nie jest �adn� przesad� to, co napisa� w tej sprawie pewien by�y �wiadek Jehowy: "Organizacja przez przesz�o sto lat wyszkoli�a kadr� fachowc�w, kt�ra opiera si� na doskona�ej znajomo�ci psychiki cz�owieka, jego pragnie� i uczu�. Jest ona na tyle przebieg�a w swym post�powaniu, �e zas�ania si� Bibli� oraz unika kompromituj�cych j� b��d�w z przesz�o�ci. Ma �wiadomo��, �e ka�dy cz�owiek pragnie mi�o�ci, zrozumienia, sprawiedliwo�ci. Podr�czniki przeznaczone dla pocz�tkuj�cych u�o�one s� w ten spos�b, �e pozostawiaj� zainteresowanemu tylko jedn� alternatyw�: sta� si� `�wiadkiem Jehowy' lub zgin�� w Armagedonie. Zasadnicze nauki bliblijne zast�piono uczuciem, pragnieniem, zastraszeniem, wskazuj�c, �e czas [ko�ca] tu�, tu�" ("Effatha" 14/ l 992, s. 23-24). Powy�sze s�owa by�ego �wiadka Jehowy chyba najlepiej oddaj� rzeczywistego "ducha" panuj�cego w organizacji (w istocie totalitarnej) i wyja�niaj� mechanizm sukcesu sekty. ? Przerwa� rozmow� w najwa�niejszym miejscu. - Jest to zapewne cz�sto stosowany chwyt przez g�osicieli. Jego znaczenie wyja�nia pewien by�y �wiadek Jehowy:"Takie r�ne chwyty zalecaj� stosowa� [przyw�dcy �wiadk�w], �eby cz�owieka zainteresowa�, zainteresowa� go czym� ciekawym, w najwa�niejszym momencie przerwa� rozmow�. Zawsze si� zastanawia�em, dlaczego takie chwyty s� zalecane? Dlaczego stosuje si� je. W najwa�niejszym momencie przerwa�. I co dalej? - �eby on zaprosi� na nast�pne odwiedziny. To s� granaty zaczepne do dalszych dzia�a�. Albo co� zostawi� do czytania, �eby mie� drugi raz wst�p. To s� w�a�nie zalecenia wewn�trz organizacyjne, �eby - tych ludzi najwi�cej zdoby�. [A przy innej okazji, ten�e sam by�y �wiadek mia� okazj� powr�ci� do tej sprawy i ukaza�, na w�asnym ju� przyk�adzie,skuteczno�� tej metody] Ja powiem prosto, tak jak powie ka�dy cz�owiek. Imponuje ta wiedza, kt�r� �wiadkowie przekazuj� i ta ciekawo�� poznania tego, jak to dalej jest. W najciekawszym momencie zawsze mi przerywano i po prostu tak szed�em krok po kroku, i w ko�cu si� zdecydowa�em... Przede wszystkim ta m�dro��, tak rozumia�em, ta m�dro��. I ka�dy �wiadek Jehowy tak samo odpowie..." (TK 32, 51). ? Zniszczy� autorytet ksi�y, Ko�cio�a. - Wszyscy przeciwnicy Ko�cio�a zawsze zmierzali najpierw do zniszczenia autorytetu pasterzy w my�l zasady: uderz pasterza a rozprosz� si� owce (por. Mk 14, 27; Za 13, 7). Tote� nic dziwnego, �e gdy tylko �wiadkowie zauwa��, �e kto� zaczyna darzy� ich cho�by odrobin� zaufania, natychmiast przyst�puj� do "rozprawienia si�" z miejscowym proboszczem i pozosta�ymi ksi�mi. Piszemy te s�owa z w�asnego do�wiadczenia, �e �wiadkowie s� gotowi do skutku przytacza� r�ne "grzechy" miejscowych ksi�y, do kt�rych to poznania doszli sobie tylko wiadomym sposobem. Ich dwa pisma, "Stra�nica" i "Przebud�cie si�!", stale publikuj� "grzechy duchowie�stwa" i pi�tnuj� "z�o" w Ko�ciele. Je�li wi�c �wiadkom uda si� podwa�y� u katolika autorytet duchowie�stwa, jest ju� tylko kwesti� czasu, aby sta� si� on kolejn� zdobycz� organizacji. Takiemu cz�owiekowi, nawet je�li z czasem wyrwie si� z organizacji, b�dzie niezwykle trudno powr�ci� do Ko�cio�a. Przytoczmy wi�c tu stosowne �wiadectwo by�ego �wiadka:"Organizacja, jak pozyska cz�owieka, za wszelk� cen� stara si�, �eby on za sob� spali� wszystkie mosty - �eby ju� nie mia� drogi powrotu [do Ko�cio�a]. Zdecydowanie twierdz� [�wiadkowie], �e czy b�dzie chcia�, czy nie chcia� - katolikiem ju� nigdy nie b�dzie!..." Tadeusz Kunda daje w tym miejscu jak�e s�uszny komentarz: "Niezmiernie wa�ne stwierdzenie. O to jedynie idzie walka. O dusze ludzkie z `bogiem' tego �wiata (2 Kor 4, 4), aby oderwa� ludzi od Ko�cio�a Chrystusowego i zagrodzi� drog� na zawsze!" (TK 52-53).I na koniec tego rozdzia�u pragniemy przytoczy� jeszcze syntetyczne uj�cie ca�ej s�u�by g�osicielskiej �wiadk�w Jehowy, kt�re tak doskonale przedstawi� bp Zygmunt Paw�owicz. Niech b�dzie ono te� uzupe�nieniem tego, o czym nie napisali�my dot�d. "W dzia�alno�ci sekty - pisze ksi�dz biskup - podkre�la si� charakter s�u�by. Mocno akcentuje si�, �e �wiadek Jehowy pe�ni zawsze `s�u�b�' i ma nieustannie dawa� `�wiadectwo'. Nie uznaje si� bowiem pasywnej przynale�no�ci do sekty. Udzia� w pi�ciu zebraniach tygodniowo zajmuje kilka godzin, ponadto obowi�zuje lektura prywatna, dzia�alno�� kaznodziejska w niedziele w formie chodzenia `od domu do domu' po��czona z kolporta�em pism jehowickich. Ka�dy zb�r otrzymuje okre�lony teren dzia�ania, kt�ry dzieli na tereny cz�stkowe przydzielane poszczeg�lnym g�osicielom. Ci staraj� si� odwiedza� ka�dego mieszka�ca co p� roku. Odwiedzaj� dwie osoby, w tym jeden bardziej do�wiadczony, drugi nowicjusz. Instrukcje dotycz�ce odwiedzin w domach s� szczeg�owe. Dotycz� wygl�du zewn�trznego, sposobu zwracania si� z pozdrowieniem do os�b starszych, m�odzie�y, chorych, ponawiania odwiedzin przy zmianie mieszka�c�w, prowadzenia notatek, zbierania informacji o mieszka�cach, prowadzenia �cis�ej kartoteki, sposobu kolporta�u pism oraz obowi�zku informowania i sposobie tej informacji kierowanej do starszych zboru. Obok g�oszenia `od domu do domu' �wiadkowie Jehowy pos�uguj� si� te� innymi metodami propagandy, jak g�oszenie przypadkowe (w tramwajach, na przystankach, dworcach, w domach wczasowych itd.), g�oszenie drog� korespondencyjn� i przez telefon oraz przez szeroko zakrojony kolporta� czasopism na ulicach i miejscach zgromadze� publicznych. Nale�y podkre�li�, �e ka�dy �wiadek Jehowy podlega �cis�ej kontroli swego lokalnego zarz�du. Musi on sk�ada� na specjalnym formularzu sprawozdanie, w ilu spotkaniach bra� udzia� itp." 6. Metody "g�oszenia" niekt�rych �wiadk�w Jehowy Profanacja krzy�a i wizerunku Matki Boskiej Jak straszne owoce - cho� nie wprost, ale po�rednio - mo�e wyda� "studium literatury biblijnej" Towarzystwa Stra�nica na zachowanie i dzia�alno�� g�osicielsk� niekt�rych �wiadk�w, ukaza� by�y �wiadek p. Edmund N. w Niepokalanowie, daj�c przy tym od siebie bardzo ciekawe komentarze. "�adna `Stra�nica' - takimi s�owami wst�pu rozpoczyna swe �wiadectwo p. Edmund N. - �adna literatura nie nakazuje tego [tzn. profanacji, o kt�rej b�dzie mowa ni�ej]. Ale drogami o�mieszania Ko�cio�a Katolickiego zdarzaj� si� takie przypadki i ja mog� wam o takim przypadku opowiedzie�. Tadeusz nazywa� si� ten �wiadek Jehowy. Bra� ze sob� krzy� do torby wraz z Bibli�. Krzy� z wizerunkiem Pana Jezusa. Jego Ewangelizacja wygl�da�a w ten spos�b: popatrzcie si�, popatrzcie si�, paniczko, to jest wasz B�g - trzymaj�c krzy� w r�ku tak m�wi�. Pfu, splun�� na pasyjk� Chrystusa, widzicie, nic ten B�g nie zrobi, bo on jest martwy, bo to wasz pfu, splun�� nast�pny raz, �up tym Krzy�em o ziemi�. Krzy� spad� pod szaf�, a on taki gruby, kl�ka, wyci�ga, a tam pe�no kurzu. Ta kobieta wystraszona, co to si� dzieje? Pytam teraz, czy to `Stra�nica' go nauczy�a, czy to on sam w jaki� spos�b? To jest dzia�anie tego szata�skiego systemu, bo ci ludzie w ten spos�b robi�. Nie szanuj� nie tylko Krzy�a, ale nawet cz�owieka, do kt�rego przyszli, ani tego domu. Wiadom� jest rzecz�, �e tam do tego domu �wiadkowie Jehowy wst�pu ju� nie mieli. No, przecie� ta kobieta by�a przera�ona. Wi�c je�li chodzi o profanacj�, takie rzeczy si� zdarzaj�, ale w �adnej literaturze tego nie ma. Jednak drogami po�rednimi ludzie do tego dochodz�, z czego Brooklyn si� cieszy, a szatan przede wszystkim" (TK 26). "Znam przypadki - m�wi innego dnia w Niepokalanowie p. Edmund N. - �e tak wrogo usposobieni s� �wiadkowie Jehowy, �e nawet w budynkach, gdzie jest wi�cej rodzin i wszyscy korzystaj� z tej samej ubikacji, potrafi� na klapie sedesu przyklei� obraz Matki Bo�ej. Wi�c wyobra�cie sobie, do czego te wyp�ukane umys�y p�niej s� zdolne. Robi� to tylko po to, �eby denerwowa� �rodowisko katolickie" (TK 60). "R�banie misyjnego krzy�a" Pod takim nag��wkiem ukaza� si� w katolickim pi�mie "Effatha" artyku� Tadeusza Kundy, opisuj�cy to, co zdarzy�o si� w Kl�czkowie, niedaleko Dzia�dowa. Poni�ej przytaczamy dwa wybrane fragmenty z tego artyku�u. "W drug� niedziel� adwentu ubieg�ego roku - tymi s�owami rozpoczyna swoj� relacj� p. Tadeusz Kunda - w ko�ciele pw. �w. Wojciecha w Dzia�dowie, podczas ka�dej Mszy �w. �piewano przeb�agalne suplikacje: `�wi�ty Bo�e...' Co sk�oni�o ks. Proboszcza do wydania zarz�dzenia, aby uroczy�cie b�aga� Boga o przebaczenie? Ot� w nocy z 1 na 2 grudnia 1993 roku r�ka ludzka uzbrojona w siekier� dokona�a zamachu na misyjny krzy�, kt�ry wymownym milczeniem g�osi� odkupienie z grzechowych win upad�ego cz�owieka, stoj�c przy filialnej kaplicy w Kl�czkowie. Po otrzymaniu g��bokich ran, przerwa� ciche, g��bokiej tre�ci wymowne s�owa i run�� na ziemi�. (...) I kt� o�mieli� si� podnie�� �wi�tokradcz� r�k� na naj�wi�tszy znak zbawienia? Kto usi�owa� wykarczowa� z serc Polak�w najdro�sz� relikwi� ca�ego chrze�cija�stwa? Odpowiedzi udzieli� ks. Proboszcz m�wi�c: `Parafianin zaprzyja�ni� si� ze �wiadkami Jehowy. Ich nauka do tego stopnia wyp�uka�a mu m�zg, �e ju� nie potrafi my�le� samodzielnie. Jego nieobliczalny czyn, to nast�pstwo piekielnej doktryny' " ("Effatha" 78/1994, s. 160). Zabi� " opornych " w imi� Bo�e W�oski periodyk "Segno sette" z lipca 1985 r. opisa� wstrz�saj�cy przypadek, jaki wydarzy� si� w Meksyku. Pewien meksyka�ski �wiadek Jehowy nie mog�c "nawr�ci�" prostych ch�op�w w jednej ze wsi, zabija sze�ciu spo�r�d nich, a nast�pnie po dokonaniu tej masakry - sam odbiera sobie �ycie. Gdyby wi�c przyw�dcy sekty w Brooklynie zechcieli cho� troch� wpoi� swoim �wiadkom ducha tolerancji i poszanowania wobec wierze� drugich, z ca�� pewno�ci� nie dosz�oby do tej tragedii. Podobny wypadek mia� miejsce we wsi Smidyniu na terenie powiatu kowelskiego. 21 pa�dziernika 1928 r. przyw�dca Badaczy Pisma �wi�tego, wie�niak Mizowiec, zamordowa� pod wp�ywem sza�u religijnego pi�� os�b i jedn� ci�ko zrani�. Obezw�adniony w ko�cu przez oddzia� policji, sprowadzony specjalnie z Kowla, "na wszystkie zapytania odpowiada� z powag�, morderstwo pope�ni� z rozkazu Bo�ego". A w pisanych z wi�zienia listach, t�umaczy� si� swoim znajomym i zwolennikom, �e "zamordowanych 5 ludzi to 5 chleb�w, a 2 policjant�w, to 2 ryby, kt�rymi Chrystus Pan nakarmi� rzesz� na puszczy". Og�osi� " wyrok pot�pienia " na przystanku autobusowym �wiadkowie Jehowy zdaj� sobie doskonale spraw�, �e wi�kszo�� ludzi z niech�ci� odnosi si� do ich aposto�owania. Najcz�ciej ju� po kilku ich s�owach, gdy tylko zagadni�ty przez nich odkryje kogo ma przed sob�, musz� opu�ci� dom i pr�bowa� szcz�cia w nast�pnym. Po godzinie, dw�ch takiego "g�oszenia", mo�e zrodzi� si� uczucie niech�ci, a nawet nienawi�ci do ludzi wobec nich oboj�tnych b�d� im nieprzychylnych. Przyk�adem takiej postawy "g�osicieli Kr�lestwa Bo�ego" jest �wiadectwo przytoczone przez Ryszarda Solaka: "A jakie wra�enia odnios�a grupa ludzi stoj�cych na przystanku autobusowym w �wierklanach ko�o Rybnika, gdy mimo woli przys�uchiwa�a si� rozmowie �w. Jehowy wracaj�cych w�a�nie z wielce pobo�nego nawracania ludzi na wiar�! -No i jak ci posz�o? - pyta jedna z niewiast. - Ach, nie bardzo. Te barany nie chc� s�ucha� - odpowiada tamta. - A tobie jak posz�o? - pyta. - Mnie te� nie bardzo. Tu mieszkaj� same koz�y. - Tak, tak. Wszyscy p�jd� na zag�ad�. Jak s�dz� - komentuje zdarzenie R. Solak - rozmowa ta by�a celowo prowadzona g�o�no, by `koz�y' stoj�ce na przystanku mog�y j� s�ysze�. Aby mog�y odczu� pogard�, jak� maj� dla� ci, co przed chwil� g�osili S�owo Bo�e z `mi�o�ci' " (RS 48). Rzuci� si� z komina Rok 1975 pozostanie na d�ugo w pami�ci �wiadk�w Jehowy, kt�ry by� dla nich "pewn�" dat� ko�ca �wiata. Wielu gorliwych �wiadk�w, zach�conych apelami CK i starszych zboru o wzmo�on� aktywno�� w tych "dniach ostatnich", posprzedawa�o swoje domy, samochody, kosztowno�ci i ruszy�o "w teren". Niekt�rzy z tych gorliwc�w byli tak pewni, �e koniec �wiata nastanie w wyznaczonym przez Brooklyn roku, �e nie cofali si� przed sk�adaniem nierozs�dnych obietnic. Si�gnijmy ponownie do przyk�adu ze wspomnieniowej ksi��ki Ryszarda Solaka z jego pobytu w organizacji. On sam, jak zreszt� wszyscy pozostali �wiadkowie, bole�nie prze�y� niespe�nienie si� obietnicy jego "namaszczonych" wsp�braci z CK. "A moje zmartwienie [po fiasku roku 1975] wydaje si� niewielkie, w por�wnaniu z k�opotem, jakiego nabawi� si� przyw�dca jednego ze zbor�w w Jastrz�biu Zdr., niejaki Richard Ch., kt�ry obieca� swoim wsp�pracownikom, �e rzuci si� z komina kot�owni kopalnianej, je�eli Armagedon nie przyjdzie w roku 1975 [dok�adnie 5 wrze�nia]. [I w �artobliwym tonie ko�czy] Jak z tego wybrn��, nie wiem. Widz�c go jednak �ywego, przypuszczam, �e sobie dobrze po�cieli� lub spali� kalendarz. Takie przyk�ady mo�na by mno�y�, ale nie ma na to potrzeby" (RS 21). Nawr�ci� w�tpi�cego w istnienie Boga Ryszard Solak, na kt�rego w tej ksi��ce tak cz�sto si� powo�ujemy, nie m�g� oprze� si� refleksji nad prostactwem wielu swoich by�ych wsp�braci. Podaje r�ne przyk�ady, jak cho�by ten, w kt�rym pewien �wiadek staje wobec cz�owieka zdradzaj�cego mu swe w�tpliwo�ci co do istnienia Boga: "Oto jeden z grona �wiadk�w Jehowy bez ceregieli odczytuje mu tekst z Psalmu: `G�upi rzek� w sercu swoim: nie ma Boga' ". Ryszard Solak pragn�� t� w�a�nie spraw�, tj. prostactwem wielu �wiadk�w, zako�czy� swoje wspomnienia z pobytu w organizacji. To co napisa� w ostatnich ju� s�owach swych wspomnie�, jest skierowane zar�wno do �wiadk�w, aby si� "zastanowili nad sob�", jak i do nie-�wiadk�w w formie przestrogi: "Te i wiele innych przyk�ad�w �wiadcz� o tym, �e �wiadkowie to nie `ludzie pro�ci i nieuczeni' [tak ezyt. w Dz 4, 13 0 Piotrze i Janie], ale raczej prostacy. Oczywi�cie nie wszyscy, ale w przewa�aj�cej wi�kszo�ci. Wielu z nich naby�o tak� cech� poprzez wychowanie w zborach. Dlatego powinni zastanowi� si� nad swoim dalszym �yciem. Zagro�eniem dla Prawdy biblijnej jest ich post�powanie z lud�mi, kt�rym oni `g�osz�'. Wybryki wielu �wiadk�w zamykaj� drog� ludziom do poznania S�owa Bo�ego. Jest to tym bardziej niebezpieczne, �e jest to grupa religijna nad wyraz ha�a�liwa, przez co inni g�osiciele S�owa Bo�ego s� uto�samiani ze �wiadkami Jehowy. A ludzie s� bardzo nieprzychylni �wiadkom Jehowy. Tymczasem w S�owie Bo�ym czytamy o prawdziwych chrze�cijanach: Wielbili Boga, a ca�y lud odnosi� si� do nich �yczliwie. Pan za� przydawa� im codziennie tych, kt�rzy dost�powali zbawienia [por. Dz 2, 47]. O, gdyby te s�owa mo�na by�o dostosowa� do �wiadk�w Jehowy!!!" (RS 48-49). Dobra materialne za "zapisanie si� " do organizacji Okazuje si�, �e �wiadkowie Jehowy s� zdolni do poniesienia niema�ej ofiary, gdy tylko widz� w tym szans� "nawr�cenia" kogo�, tzn. wci�gni�cia do w�asnej organizacji. �wiadczy o tym list pewnego wi�nia z Zak�adu Karnego w Stargardzie Gda�skim. Z listu tego dowiadujemy si� o "apostolskiej" dzia�alno�ci pewnego �wiadka Jehowy w tym Zak�adzie. Oto fragment z tego listu: "Doskonale znam �rodowisko ludzi z tzw. `marginesu', ale czy wszyscy chc� kra��, krzywdzi� innych i ustawicznie �le czyni�? Czy wszyscy chc� by� pot�pieni? Ja na swojej drodze �ycia znalaz�em ju� Boga i apeluj� o pomoc dla innych w szukaniu Go. Jednocze�nie ostrzegam przed szukaniem drogi do Boga poprzez �wiadk�w Jehowy. Znam ich, bo przychodzi tutaj �wiadek Jehowy i g�osi jak�� `prawd�' interpretuj�c w dowolny spos�b Pismo �w. Aby zwerbowa� kogo� do swojej organizacji, oferuje w zamian magnetofon lub telewizor. Faktem jest, �e ju� dw�ch z naszej sz�stki wkroczy�o na fa�szyw� drog�, a s� to homoseksuali�ci. W mojej celi przebywa� ch�opak, kt�rego te� chcia� �w �wiadek Jehowy zwerbowa� do swojej grupy obiecuj�c mu materialn� pomoc. Kryteria, jakimi kieruj� si� �wiadkowie Jehowy s� godne ubolewania. H. P.[ podane nazwisko]" ("Effatha"15/1992, s. 18). 7. Pionierzy i misjonarze - zawodowi propagandy�ci Kierownictwo sekty w Brooklynie powo�a�o do istnienia specjalne grupy g�osicieli, tzw. pionier�w i misjonarzy (w�a�ciwie mo�na ich okre�li� mianem "pionier�w-misjonarzy"); tych ostatnich wysy�a si� na g�oszenie do innych kraj�w. Pionierzy wyewoluowali z kolporter�w Russella, o kt�rych by�a mowa wcze�niej. Obecnie pionierzy stanowi� ok. 5 % wszystkich �wiadk�w Jehowy. Ale pionier nie jest r�wny pionierowi, i st�d konieczne jest bli�sze sprecyzowanie, o jakiego rodzaju pioniera chodzi (por. H 299-300). �wiadek Jehowy ma wi�c do wyboru przyj�cie na siebie obowi�zku: - pioniera pomocniczego - wymaga si� od niego 60 godzin g�oszenia miesi�cznie, - pioniera sta�ego - g�osi 90 godzin miesi�cznie, - pioniera specjalnego - g�osi 140 godzin miesi�cznie. Pionierzy stali i specjalni s� na utrzymaniu organizacji. Je�li za� chodzi o pionier�w pomocniczych, zostaj� nimi zwykli �wiadkowie, kt�rzy decyduj� si� na przyj�cie tej funkcji np. na czas wakacji, urlopu. Pionierzy (obok wspomnianych misjonarzy) stanowi� najbardziej aktywn� grup� g�osicieli, kt�rym zleca si� te� specjalne zadania. O ich gorliwej dzia�alno�ci na rzecz rozwoju organizacji, wspomnia� w Niepokalanowie znany nam ju� dobrze p. Edmund N., by�y �wiadek: "Przecie�, Kochani, dzisiaj mamy dowody, jak ca�a parafia przechodzi do sekty �wiadk�w. Dzisiaj, kiedy my tutaj siedzimy i rozmawiamy, granica wschodnia Polski jest rozpracowywana szczeg�owo przez �wiadk�w Jehowy. Jeden pionier ma pod sob� 20 wsi i tam zak�ada zbory. W bardzo prosty spos�b: uczy si� prymitywnego cz�owieka oderwanego od p�uga, pokazuj�c mu pewne wersety i robi si� z niego starszego zboru. Daje si� mu w�adz� do r�ki i m�wi: Ty b�dziesz decydowa�, kto b�dzie �wiadkiem, a kto nie. A kto si� nie podporz�dkuje, tego wy��czy�. A najpierw tego cz�owieka si� zakoduje, �e wy��czony �wiadek nie b�dzie mia� zbawienia. To jest tak bardzo kr�tko powiedziane, ale ten mechanizm tak mniej wi�cej dzia�a" (TK 13-14). Je�li za� chodzi o tzw. misjonarzy, to s� nimi �wiadkowie "gotowi s�u�y� wsz�dzie tam, gdzie zachodzi taka potrzeba" (H 521). Misjonarze nale�� do bardziej "wykwalifikowanych os�b", kt�re po przej�ciu specjalnego przeszkolenia, udaj� si� na misje do r�nych kraj�w, w kt�rych z regu�y jest niewielu jeszcze �wiadk�w. Ju� Russell mia� swoich misjonarzy (op�acanych przez siebie kaznodziej�w), kt�rych wysy�a� do Europy, pa�stw karaibskich, Azji, Afryki, ale by�y to najcz�ciej pojedyncze osoby (por. H 521). Znacznie wi�cej misjonarzy rozes�a� po �wiecie Rutherford. Jednak to dopiero trzeci prezydent sekty, Knorr, zacz�� rozwija� na nie spotykan� dot�d skal� akcj� propagandow� �wiadk�w przy u�yciu misjonarzy. Specjalnie dla misjonarzy Knorr zorganizowa� tzw. "Biblijn� Szko�� Stra�nicy - Gilead", kt�ra rozpocz�a swoj� dzia�alno�� w 1943 r. w South Lansing w Stanie Nowy Jork. Pierwsza grupa student�w liczy�a 100 os�b, a ca�y program studi�w trwa� tylko 5 miesi�cy i ko�czy� si� otrzymaniem dyplomu. Czego uczono w Gilead? G��wny nacisk - jak czytamy w podr�czniku historii �wiadk�w - po�o�ono "na studiowanie samej Biblii oraz na teokratyczn� organizacj�, a ponadto [szkolenie] obejmowa�o takie przedmioty jak nauki biblijne, przemawianie publiczne, s�u�ba polowa, s�u�ba misjonarska, dzieje religii, prawo Bo�e, stosunki z w�adzami, prawo mi�dzynarodowe, prowadzenie dokumentacji oraz j�zyk obcy" (H 523). To rzeczywi�cie sporo materia�u do "przestudiowania", jak na 5 miesi�cy! Do roku 1992 wyszkolono w ten spos�b (w Gilead i jej filiach w innych krajach) "z g�r� 6500 student�w z przesz�o 110 pa�stw, kt�rzy potem rozpocz�li s�u�b� na terenie ponad 200 kraj�w i archipelag�w" (H 524). Efektem tak szeroko zakrojonych dzia�a� organizacji by� silny rozw�j sekty na ca�ym �wiecie, zw�aszcza w Europie i Trzecim �wiecie. Ju� w 1963 r. liczba �wiadk�w Jehowy przekroczy�a milion cz�onk�w! (dla przypomnienia, w chwili �mierci Russella w 1916 r. by�o ich zaledwie 24 tys.). Towarzystwo Stra�nica nigdy nie rozpieszcza�o swoich misjonarzy. Wysy�ani do r�nych kraj�w, musieli oni sami zapracowa� sobie na utrzymanie otrzymuj�c skromne wsparcie ze strony Brooklynu. Przyznaje to samo Towarzystwo, gdy pisze: "Dysponuj�c datkami za rozpowszechnion� literatur� oraz skromnym kieszonkowym, jakie Towarzystwo Stra�nica przyznawa�o pionierom specjalnym, poszczeg�lne grupy misjonarzy ufa�y, i� Jehowa pob�ogos�awi ich starania, by op�aci� czynsz, zdoby� �ywno�� i pokry� inne niezb�dne wydatki" (H 528). Ken Guindon, od szesnastego roku �ycia �wiadek Jehowy, uko�czy� Gilead i zosta� misjonarzem, kt�rego wys�ano do Afryki. Wraz z przysz�� swoj� �on�, te� �wiadkiem i misjonarzem, do�wiadczy� - jak wspomina - "eksploatacji misjonarzy". Guindon w takich s�owach opisuje, jak wygl�da� jego dzie� dzie� �wiadka misjonarza: "Jest nas siedmioro, w tym dwie dziewczyny. (...) Na m�j dzie� sk�ada si� chodzenie po domach przez dwie i p� godziny do trzech godzin rano i wizyty u ludzi zainteresowanych, z kt�rymi ju� nawi�za�em kontakt - przez dwie do trzech godzin po po�udniu. Robi� zakupy, przygotowuj� posi�ki, pior�. Nie mam czasu na nud�, bo poza tym wszystkim musz� zarabia� na �ycie! Zwyk�y pionier ka�dego miesi�ca powinien g�osi� sto godzin, rozprowadzi� sto czasopism `Stra�nica' i `Przebud�cie si�!'; w ka�dym miesi�cu musi odby� pi��dziesi�t wizyt i przeprowadzi� pi�� nauk biblijnych w domu... [by�y to wymagania z ko�ca lat 50.]. Pionierzy maj� za zadanie obj�� or�dziem �wiadk�w Jehowy ca�e terytorium" (KG 36-37). K. Guindon podaje te� motywacj�, kt�ra sk�ania do tego, �e wielu m�odych ludzi, takich jak on, by�o i jest gotowych na tak wielkie po�wi�cenie i nawet udaje si� na misje: "C� jednak jest w tym or�dziu [g�oszonym przez �wiadk�w] takiego atrakcyjnego, �e m�ody cz�owiek, osiemnastolatek, zostawia dla niego ca�e dotychczasowe �ycie? S�dz�, �e chodzi po prostu o t� cudown� recept�, `jak zarobi�' na zbawienie i �ycie wieczne. Ale trzeba w tym celu sta� si� �wiadkiem Jehowy i spe�ni� wszystkie wymagania: uczestniczy� we wszystkich spotkaniach, chodzi� po domach, by `uprzedzi�' swoich s�siad�w o bliskim nadej�ciu Har- Magedon, etc. Centrala zach�ca ka�dego �wiadka Jehowy, by nie zatrzymywa� `prawdy' dla siebie, ale �eby j� rozpowszechnia� i dzieli� si� ni� z przyjaci�mi, rodzin� i ca�� ludzko�ci�, �eby wszyscy si� `nawr�cili', dop�ki nie jest za p�no (Ez 18). (...) �eby za� zarobi� na �ycie wieczne, istnieje tylko jeden jedyny spos�b: ochrzci� si� u �wiadk�w Jehowy, podda� si� w�adzy Brooklynu, a `Stra�nic�' - kt�r� pos�uguje si� Jehowa, aby objawi� �wiatu swoj� wol� - przyj�� za jedynie s�uszn� interpretacj� Pisma �wi�tego. Ponadto trzeba by� obecnym na pi�ciu spotkaniach w ci�gu tygodnia i chodzi� po domach... Kto wype�ni wszystkie [te] warunki, nale�y do owiec Jehowy (por. J 10, 16), kt�re unikn� zniszczenia na ko�cu czas�w" (KG 37- 38). A ilu jest obecnie na �wiecie �wiadk�w Jehowy, kt�rzy s� takimi pionierami i misjonarzami? "Sprawozdanie z dzia�alno�ci �wiadk�w Jehowy na ca�ym �wiecie w roku s�u�bowym 1998" podaje liczb� blisko 700 tysi�cy, ale w liczbie tej mie�ci si� te� pewna grupa ludzi, kt�rzy pe�ni� funkcj� nadzorc�w obwod�w i okr�g�w (np. w 1920 r. by�o ich zaledwie 480; H 717). Na ich utrzymanie Brooklyn wydaje ka�dego roku dziesi�tki milion�w dolar�w, np. w 1998 r. suma ta wynios�a 64,4 miliony dolar�w ("Stra�nica" 1/1999, s. 21). Ale trzeba pami�ta�, �e je�li misjonarzom Towarzystwo Stra�nica wyp�aca wspomniane "skromne kieszonkowe", to nie mo�na tego powiedzie� o wy�szych funkcjonariuszach sekty, do kt�rych nale�� nadzorcy obwod�w i okr�g�w. Czy nie dlatego przyw�dcy �wiadk�w wol� wk�ada� do tego samego worka pionier�w, misjonarzy i nadzorc�w, aby nikt nie m�g� si� zorientowa� o zarobkach tych ostatnich? �YCIE MA��E�SKIE I RODZINNE Kierownictwo organizacji zawsze troszczy si� o to, aby w swej literaturze pokaza� "b�ogos�awione owoce", kt�rymi Jehowa obsypuje swych czcicieli za wierne trzymanie si� "miernik�w biblijnych". W szczeg�lny spos�b ma si� to odnosi� do �ycia ma��e�skiego i rodzinnego. "Stra�nica" bardzo cz�sto zamieszcza zdj�cia takich szcz�liwych ma��e�stw i rodzin, kt�re - jak to mo�na �atwo zauwa�y� na tych zdj�ciach - oddaj� si� wiernie domowemu studium i dzia�alno�ci g�osicielskiej, nie wy��czaj�c z tej aktywno�ci dzieci (zob. W 147, 165, B 201, 237, H 573). Kilka ostatnich podr�cznik�w wierze� �wiadk�w Jehowy tradycyjnie ju� po�wi�ca temu tematowi osobne rozdzia�y. 1 tak rozdzia� 20 ksi��ki Prawda, kt�ra prowadzi do �ycia wiecznego (1968) zatytu�owano: "Kszta�towanie szcz�liwego �ycia rodzinnego". W kolejnym podr�czniku B�dziesz m�g� �y� wiecznie w raju na ziemi (1982) rozdzia� 29 otrzyma� tytu�: "Dba�o�� o szcz�liwe �ycie rodzinne", a w obecnie u�ywanym Wiedza, kt�ra prowadzi do �ycia wiecznego (1995) rozdzia� 15 zatytu�owano: "Budowanie rodziny przysposabiaj�cej chwa�y Bogu". Ponadto tematyce rodzinnej i wychowawczej �wiadkowie po�wi�cili osobne publikacje, np. Twoja m�odo�� - korzystaj z niej jak najlepiej (1979), Droga do szcz�cia w �yciu rodzinnym (1983), Jak znale�� prawdziwe szcz�cie (1984), Pytania m�odych ludzi - praktyczne odpowiedzi (1994), Tajemnica szcz�cia rodzinnego (1996). Zatrzymajmy si� jednak nad obecnie u�ywanym podr�cznikiem Wiedza, kt�ra prowadzi do �ycia wiecznego (W), z kt�rym zapoznaj� si� wszyscy, kt�rzy zdecydowali si� podj�� domowe studium biblijne ze �wiadkami. We wspomnianym rozdziale 15 podane zosta�y "zasady-narz�dzia" do "budowania szcz�liwego ma��e�stwa". Oto one: - lojalno�� - "daje ma��onkom poczucie bezpiecze�stwa i godno�ci osobistej", - wymiana my�li - pozwala "si� odnosi� do partnera w spos�b �yczliwy i serdeczny", - szacunek i respekt - m�� np. powinien z szacunkiem odnosi� si� do �ony, "naczynia s�abszego". Natomiast rodzicom, kt�rzy maj� wychowywa� dzieci "zgodnie z wiedz� o Bogu", podr�cznik zaleca: dawajcie dobry przyk�ad, zapewniajcie dzieci o swej mi�o�ci, nie zaniedbujcie karcenia. Ten dziesi�ciostronicowy rozdzia� uzupe�niaj� 4 fotografie, odzwierciedlaj�ce dodatkowo mi�dzynarodowy charakter organizacji: szcz�liwe m�ode ma��e�stwo (zapewne Japo�czyk�w), wielopokoleniowa murzy�ska rodzina podczas posi�ku, wsp�lna zabawa rodzic�w i dzieci przy u�yciu jakiej� gry planszowej. Jednak zdj�cie najbardziej wyeksponowane ukazuje rodzic�w wraz z dw�jk� dzieci podczas domowego studium jakiego� artyku�u ze "Stra�nicy". Ka�da z tych os�b ma przed sob� "Stra�nic�" i co� do podkre�lania tekstu, w kt�rej to czynno�ci uczestniczy tak�e najm�odsze kilkuletnie dziecko. Na stole le�� ponadto trzy otwarte egzemplarze jehowickiej Biblii. Nie bez powodu ostatnie zdj�cie, kt�re opisali�my wy�ej, po�wi�cono studium jehowickich materia��w w rodzinnym gronie. "Ca�a rodzina - jak zatytu�owano jeden z rozdzia��w ksi��ki Droga do szcz�cia w �yciu rodzinnym - dzia�a na rzeczy wieczystej przysz�o�ci". �ycie rodzinne �wiadk�w Jehowy powinno wi�c, jako zadanie najwa�niejsze, przygotowywa� nowe st�py gorliwych g�osicieli "zamierze� Jehowy" w ramach Jego ziemskiej organizacji. Warto zwr�ci� uwag�, �e chocia� �wiadkowie Jehowy od czas�w Knorra zacz�li zwraca� wi�ksz� uwag� na spraw� "kszta�towania osobowo�ci wzorowanej na Chrystusie" (H 172), to jednak by�y to tylko s�owne deklaracje. C� z tego, �e autorzy wspomnianych opracowa� o wychowaniu do �ycia ma��e�skiego i rodzinnego ci�gle odwo�uj� si� do r�nych przyk�ad�w z Biblii i �wiadectw z �ycia ich cz�onk�w, je�eli w tych publikacjach nie jest ukazany istotny zamys� Bo�y wzgl�dem instytucji ma��e�stwa i rodziny? Ale czy mo�e by� inaczej, skoro �wiadkowie nie traktuj� ma��e�stwa jako sakramentu, czyli tego szczeg�lnego odniesienia do Chrystusa, Oblubie�ca Ko�cio�a? (Ef 5, 31-32; por. Mk 2, 19; J 3; 29; 2 Kor I I , 2; Ap 19, 7; 21, 2.9). Tak wi�c w �adnej jehowickiej publikacji o tej tematyce, nie przeczytamy o g��bokich zwi�zkach, jakie istniej�- w�a�nie z racji sakramentu - pomi�dzy dwojgiem ludzi a Bogiem, Chrystusem i Ko�cio�em. Ojciec �wi�ty Jan Pawe� II po�wi�ci� omawianej przez nas sprawie osobn� cz�� w znanym dokumencie Familiaris Consortio (1981). Nosi ona tytu�: "Zamys� Bo�y wzgl�dem ma��e�stwa i rodziny". Ju� samo tylko przytoczenie g��wnych zagadnie�, kt�re zosta�y om�wione w tej wa�nej adhortacji do wiernych, m�wi wystarczaj�co du�o o wadze tych spraw. I tak w cz�ci drugiej papieski dokument omawia takie zagadnienia, jak: "Cz�owiek obrazem Boga - Mi�o�ci", "Ma��e�stwo - komuni� mi�dzy Bogiem a lud�mi", "Jezus Chrystus, Oblubieniec Ko�cio�a a sakrament ma��e�stwa", "Dzieci, najcenniejszy dar ma��e�stwa", "Rodzina - komuni� os�b", "Ma��e�stwo a dziewictwo". Dalsze cz�ci dokumentu (II i lIl) dotycz�: "Zada� rodziny chrze�cija�skiej" (Tworzenie wsp�lnoty os�b, W s�u�bie �yciu, Uczestnictwo w rozwoju spo�ecze�stwa, Uczestnictwo w �yciu i misji Ko�cio�a) i Duszpasterstwa Rodzin. Poni�ej przytoczmy jeden tylko fragment z Famidiaris Consortio, w kt�rym Ojciec �wi�ty ods�ania przed nami g��bokie zwi�zki pomi�dzy sakramentalnym charakterem ma��e�stwa a Chrystusem, Ko�cio�em, i ostatecznie ca�ym Bo�ym planem zbawczym wzgl�dem cz�owieka: "Przyjmuj�c i rozwa�aj�c wiernie S�owo Bo�e - pisze Jan Pawe� II - Ko�ci� uroczy�cie naucza� i naucza, �e ma��e�stwo mi�dzy ochrzczonymi jest jednym z siedmiu sakrament�w Nowego Przymierza. Poprzez Chrzest bowiem m�czyzna i kobieta zostaj� definitywnie w��czeni w Nowe i Wieczne Przymierze, w Przymierze oblubie�cze Chrystusa z Ko�cio�em. W�a�nie z racji tego niezniszczalnego w��czenia, ta g��boka wsp�lnota �ycia i mi�o�ci ma��e�skiej ustanowiona przez Stw�rc�, doznaje wywy�szenia i w��czenia w mi�o�� oblubie�cz� Chrystusa, zostaje wsparta i wzbogacona Jego moc� zbawcz�. Na mocy sakramentalnego charakteru ma��e�stwa, wzajemny zwi�zek ma��onk�w staje si� tym bardziej nierozerwalny. Poprzez sakramentalny znak, ich wzajemna przynale�no�� jest rzeczywistym obrazem samego stosunku Chrystusa do Ko�cio�a. Ma��onkowie s� zatem sta�ym przypomnieniem dla Ko�cio�a tego, co dokona�o si� na Krzy�u; wzajemnie dla siebie i dla dzieci s� �wiadkami zbawienia, kt�rego uczestnikami stali si� poprzez sakrament. Ma��e�stwo, podobnie jak ka�dy sakrament, jest pami�tk�, uobecnieniem i proroctwem tego zbawczego dzie�a: � Jako pami�tka, sakrament daje im �ask� i zadanie upami�tniania wielkich dzie� Bo�ych i �wiadczenia o nich wobec swych dzieci; jako uobecnienie, daje im �ask� i zadanie wprowadzania w �ycie, wzajemnie wobec siebie i wobec dzieci, wymog�w mi�o�ci, kt�ra przebacza i darzy odkupieniem; jako proroctwo, daje �ask� i zadanie �ycia i �wiadczenia o nadziei przysz�ego spotkania z Chrystusem �" (n. 13). 1. Podrz�dna rola kobiety Wed�ug nauki �wiadk�w Jehowy "m�czy�nie powierzono warunkowe zwierzchnictwo [nad kobiet�], zw�aszcza w rodzinie i w zborze chrze�cija�skim" (P 135). Kobieta ma zawsze okazywa� "docenianie dla zwierzchnictwa m�a" (tam�e). Z licznych �wiadectw by�ych �wiadk�w dowiadujemy si�, �e to "zwierzchnictwo" m�czyzny nad kobiet� tak w zwi�zku ma��e�skim, jak i w zborze, jest �ci�le przestrzegane. Ten stan potwierdza r�wnie� wiarygodny ekspert w dziedzinie zdrowia psychicznego �wiadk�w Jehowy w USA dr Jerry R. Bergman. Oto co napisa� on w tej sprawie: "Rodziny �wiadk�w pozostaj� pod silnym wp�ywem Towarzystwa Stra�nica. Bardzo sztywno okre�la ono granic� mi�dzy rol� m�a i �ony. Podrz�dna rola kobiety w rodzinie jest stale akcentowana. Wg Towarzystwa - powinna ona nie tylko respektowa�, lecz czu� si� w swej roli szcz�liwa. Jest to niezwykle trudne dla kobiet zdolnych i wykszta�conych, zwa�ywszy, i� r�wnie� w Organizacji posiadaj� niewiele mo�liwo�ci wykazania si�. Za jakiekolwiek pr�by dominacji nad m�em s� one strofowane. M�om, kt�rych �ony nie respektuj� wytycznych Towarzystwa odbiera si� r�nego rodzaju `przywileje"' (JB 19). Wielokrotnie cytowany przez nas Ryszard Solak adresuje swoje "wspomnienia" z pobytu w�r�d �wiadk�w tak�e do kobiet, kt�re pragnie w ten spos�b przestrzec przed podrz�dn� rol�, jaka ich czeka w organizacji: "Pisz� do niewiast, kt�rym nie wolno zabiera� g�osu w sprawach wiary, kt�re s� traktowane jak niewolnice. Siostry! Tego nie uczy� Pan Jezus. On traktowa� niewiasty bardzo �yczliwie, On nie wyp�dzi� Marii do garnk�w, lecz pochwali� j� za zainteresowanie Jego nauk� [�k 10, 42]. A czy my�licie, �e kiedy ona siedzia�a u Jego st�p, to tylko s�ucha�a? W�tpi�, by nie mia�a prawa zada� pyta� o sprawy tak j� nurtuj�ce. A czy tak jest w Waszym zborze?" (RS 8-9). 2. �ycie ma��e�skie �wiadkowie Jehowy, kt�rzy nie uznaj� ma��e�stwa za sakrament, �yj� oczywi�cie w naturalnych tylko zwi�zkach ma��e�skich. Zreszt�, jak o tym by�a ju� mowa wcze�niej, sami �wiadkowie nie uwa�aj� si� za chrze�cijan (P 23). Sw�j zwi�zek ma��e�ski traktuj� z regu�y jako nierozerwalny, ale niewierno�� kt�rego� z ma��onk�w pozwala im uzyska� rozw�d. W o wiele trudniejszym po�o�eniu s� ma��e�stwa, w kt�rych jedno z ma��onk�w wi��e si� ze �wiadkami. Znane s� liczne przypadki, �e ma��e�stwa wcze�niej uwa�aj�ce si� za szcz�liwe, uleg�y rozbiciu w�a�nie na skutek takiego zwi�zania si� kt�rego� z ma��onk�w z sekt�. W literaturze przedmiotu mo�na znale�� bardzo wiele �wiadectw takich ma��e�skich tragedii, czy wr�cz wojen domowych na tle religijnym, kt�re zako�czy�y si� rozpadem ma��e�stwa czy rodziny. Dla zilustrowania tego wa�nego problemu, pos�u�ymy si� kilkoma wybranymi �wiadectwami, kt�re opublikowa�o pismo "Effatha". Wszystkie te �wiadectwa powinny by� uwa�ane za mocne ostrze�enie przed zgubnym wp�ywem antychrze�cija�skiej nauki �wiadk�w Jehowy. �wiadectwo p. Gizeli J., kt�rej m�� zosta� �wiadkiem Jehowy ("Effatha" 2/ 1994). "W wielkim skr�cie ponownie opisuj� [pierwszy list p. Gizeli ukaza� si� w n.6/1991 "Effathy"] moj� rodzinn� tragedi� i prosz� o wydrukowanie nawet mojego adresu, aby m�j list by� bardziej wiarygodny. Niczego si� nie boj�, cho�by nawet �wiadkowie chcieli mi co�kolwiek zarzuci�. Posiadam ca�y szereg dokument�w, kt�re s� tak�e podpisane przez m�a, kt�ry w organizacji i tak s�awy im nie przynosi. Opr�cz dokumentacji, bezpo�rednimi �wiadkami i ofiarami rodzinnej tragedii spowodowanej przez nauczycieli `Stra�nicy', s� moje dzieci. Nie mo�na w tym wzgl�dzie pomin�� r�wnie� s�siad�w, znajomych, krewnych, b�d�cych tak�e �wiadkami zbrodniczej dzia�alno�ci tych rzekomo `�wi�tych' ludzi. Ot� by�am m�atk� przez IS lat i mam troje dzieci. Byli�my bardzo szcz�liwym ma��e�stwem, dop�ki m�j m�� nie sta� si� �wiadkiem Jehowy. Przed pi�cioma laty przyst�pi� do organizacji Stra�nica, kt�ra go ca�kowicie poch�on�a z dusz� i cia�em, niszcz�c tym samym nasze szcz�cie. M�j m�� pod wp�ywem Stra�nicy zmieni� si� o 180 stopni, ale na gorsze w stosunku do ca�ej rodziny. Wywiera� on na mnie i na dzieciach drastyczne i bardzo gwa�towne presje, pragn�c nas uczyni� �wiadkami Jehowy. Bi� nas za chodzenie do ko�cio�a, a dzieci za chodzenie na religi�. Po�ama� i zdepta� wszystkie obrazy oraz krzy�e i zabroni� nam modlitwy. Z�o�ci� si�, gdy kl�kali�my do modlitwy, przeszkadza�, ur�ga�. Zabroni� tak�e obchodzenia �wi�t, urodzin i pozrywa� wszelkie kontakty rodzinne, bo nauczyciele Stra�nicy tak go uczyli. Odm�wi� dofinansowania dzieci, a kiedy zobaczy�, �e nie stali�my si� �wiadkami Jehowy - wyprowadzi� si� z domu, nie zostawiaj�c nam swojego adresu. Kilkakrotnie zwraca�am si� do jego zboru z pro�b� o pomoc, o zrozumienie i tolerancj�, ale bezskutecznie. Zas�dzi�am m�a o alimenty, starszy zboru Zbigniew C. [podane nazwisko], przyszed� do S�du aby popatrze�, jak zrozpaczona �ona i matka prosi S�d o przyznanie aliment�w. Poniewa� awanturom i b�jkom wszczynanym przez m�a nie by�o ko�ca, a zb�r nie reagowa� na to, r�wnie� zwr�ci�am si� do S�du o pomoc w tej sprawie. Ostatecznie m�� zosta� uznany za fanatyka doktryn Stra�nica, otrzymuj�c wyrok na trzy lata w zawieszeniu. Obecnie nasze dzieci s� bez ojca, a ja bez m�a z powodu straszliwej, pe�nej nienawi�ci do drugiego cz�owieka doktryny organizacji Stra�nica. (...) Szcz�� Bo�e! Gizela J. [podane nazwisko i adres]". �wiadectwo p. A. D. z Malego Miasta ("Effatha" 1 / 1993). "Od chwili, kiedy m�j m�� zosta� �wiadkiem Jehowy a� do chwili obecnej, moje �ycie sta�o si� bardzo trudne. To prawda, �e by� s�abym katolikiem, do ko�cio�a szed� zaledwie kilka razy ~I do roku i dlatego bardzo �atwo by�o im zmieni� go i obrzydzi� I mu wszystko, co katolickie. Po 6 miesi�cach studiowania `Stra�nicy' postanowi� si� u nich ochrzci�. W dniu, kiedy wyje�d�a� do chrztu, spali� krzy� i wszystkie obrazy. Prze�y�am to p ' strasznie. Kupi�am zn�w krzy� i powiesi�am go nad swoj� wersalk�, ale on spali� go po raz drugi. Wrzuci� do pieca i wo�a� na mnie: `chod�, zobacz, jak si� pali demon'. Prze�ladowania, jakie znosi�am ze strony m�a i jego braci duchowych, by�y 'i okropne tak, �e zniszczyli mi zdrowie (mam chorob� nadci�nieniow� i wie�cow�), nazwano mnie `ciemn� parafiank�' i wmawiano mi, �e mam demona. Pomimo wszystkiego chodzi�am i nadal chodz� do ko�cio�a, przyjmuj� kol�d�, ale w tym mi B�g tak zawsze dopomaga, �e w tym dniu akurat kiedy kol�da, m�� pracuje po po�udniu. W roku 1983 pozna� Ko�ci� Chrze�cijan Dnia Sobotniego, ale kiedy dowiedzieli si� o tym jehowici, wykluczyli go. On tego nie m�g� prze�y� do dnia dzisiejszego. W roku 1984 przyj�� chrzest u robotnik�w i jest u nich do dnia dzisiejszego. Fanatyzm jego jest prawie ten sam, co u �wiadk�w Jehowy. Dla nich najwa�niejsza jest sobota i czyste pokarmy. Zmusza� mnie, a�ebym z nim chodzi�a na zebrania, ale kiedy nie chcia�am, zn�w zosta�am dla niego wrogiem. Chcia�abym �y� z m�em w zgodzie, ale to niemo�liwe, bo wierzymy inaczej, chocia� modlimy si� do tego samego Boga. Ja jeszcze modl� si� do Matki Boskiej, czego m�� nie mo�e znie��. Teraz m�� zosta� wybrany s�ug� i powo�any do pracy misyjnej. Je�dzi i wyg�asza kazania w Bydgoszczy, Sopocie i na �l�sku, to tam jest ich najwi�cej. W sierpniu mieli zjazd w Katowicach. Korespondencj� te� prowadzi z innymi sektami i twierdzi, �e u nich jest wolno�� i wolno pisa� ze wszystkimi. Pisze z Epifani�, S�owo Prawdy i �wiadkowie Nowego �wiat�a. `Effath�' czyta ze swoimi `bra�mi', ale �miej� si� przy tym z `ciemnych katolik�w'. Od d�u�szego czasu pragn�am o tym napisa�, ale ci�g�e dolegliwo�ci mi nie pozwoli�y. A. D., Ma�e Miasto". �wiadectwo p. Lecha z Olsztyna, kt�rego �ona przyst�pi�a do �wiadk�w "Effatha" 11/1991). "Pisz� drugi list, by przedstawi� w nim moje zmartwienie, jakim jest wst�pienie mojej �ony do organizacji �wiadk�w Jehowy. Tak dalece im zaufa�a, �e trudno w to uwierzy� i to mnie przera�a. Twierdzi, �e nigdy nie zmieni ju� wiary. Ma te� iskierk� nadziei, �e i ja do nich przyst�pi�. �cieramy si� jak dwa kamienie szlifierskie. To niesamowite! Przez ca�e sze�� lat byli�my chyba wzorem dla innych ma��e�stw. Ka�dy dzie� wsp�lnego �ycia jeszcze bardziej nas jednoczy�. Teraz jest inaczej. Na pewno i moja w tym wina. Nie potrafi� w stu procentach �y� wed�ug hymnu �w. Paw�a z Pierwszego Listu do Koryntian rozdzia� 13, mimo �e tego bardzo pragn�. �ona nazwa�a mnie cz�owiekiem krn�brnym, poniewa� ci�gle odrzucam � jedyn� i niepodwa�aln� prawd� imienia Boga - Jehowa �. Ostatnio zasz�y wielkie zmiany, kt�re by�y do przewidzenia. �ona ju� nie uznaje s��w Pisma �wi�tego: � �ony b�d�cie pos�uszne m�om �, ale o�wiadczy�a mi, �e do dzieci ma takie same prawo jak i ja, i b�dzie prowadzi� je na zebrania �wiadk�w Jehowy, gdy ja p�jd� z nimi do ko�cio�a. Ja sam mog� wiele przetrzyma�, ale nasze dzieci? Stan��em przed dylematem: co b�dzie lepsze, zgodzi� si� na taki uk�ad, czy u�ywa� si�y? Moja argumentacja powoli si� ko�czy, bo kiedy wspomn� o �wiadkach, kt�rzy rozgoryczeni opuszczali organizacj� po nie spe�nionych proroctwach, twierdzi, �e byli s�abej wiary, albo �le my�leli, robi�c sobie niepotrzebne nadzieje. Armagedon bowiem jeszcze przed nami, a nast�pi wtedy, gdy �to pokolenie przeminie �. Spyta�em: co zrobisz jak i to proroctwo si� nie spe�ni? Odpowied� zamroczy�a mnie, jakbym zosta� uderzony stukilowym m�otem. � Po pierwsze, Jehowa zawsze wype�nia swoje obietnice, a po drugie, moja wiara w Jehow� nie mo�e by� chwiejna �. Przecie� to czysty przyk�ad fanatyzmu - pomy�la�em. - A dlaczego doktryna �wiadk�w Jehowy ulega ci�g�ej zmianie, np. na temat transfuzji krwi - zakazanej dopiero 1 lipca 1945 roku? - Poniewa� B�g udziela ci�gle nowego �wiat�a poznania. Po c� dalej pyta� - pomy�la�em. W ten spos�b mo�na udowodni� wszystko i wszystkiemu zaprzeczy�. Si�gnijmy po Pismo �wi�te. Natchnione teksty maj�ce moc dowodow� nie robi� na �onie wi�kszego wra�enia. Zauwa�y�em, �e zna wiele tekst�w, kt�re ewidentnie przecz� nauce �wiadk�w Jehowy, a mimo to z oczywistej prawdy robi zwyk�e zdanie - np. �w. Pawe� w Li�cie do Galat�w (6, 14) pisze, �e chce si� chlubi� tylko krzy�em Jezusa Chrystusa, a moj� �ona twierdzi, �e chodzi tu o duchowy krzy�, bo jak�e mo�na chlubi� si� narz�dziem zbrodni. I tak jest zawsze. Wierzy te� np. w materializowanie si� anio��w (Rdz 6, I-6), kt�rzy po materializacji swoich duchowych cia� �enili si� i mieli dzieci, a potem jako szatani poszli do nieba. Jak z powy�szego wynika, problem jest du�y i delikatny. Nawracanie �wiadk�w Jehowy, to nie �apanie ryb w stawie. Jednak nie wolno traci� nadziei. Chrystus Dobry Pasterz potrafi zmi�kczy� twarde serce cz�owieka i doprowadzi� go do swojej mi�o�ci, aby nie zgin��, lecz �y� z Nim wiecznie. Lech z Olsztyna''. 3. Dzieci w rodzinach �wiadk�w .Jehowy Wym�g g�oszenia "od domu do domu", pi�� zebra� w ci�gu tygodnia a przy tym normalna zwyk�a praca zawodowa wszystko to sprawia, �e rodzinom �wiatk�w Jehowy musi brakowa� czasu na budowanie normalnej wi�zi ma��e�skiej i rodzinnej we w�asnym domu. Odczuwa� to musz� zw�aszcza dzieci �wiadk�w, kt�re s� pozbawione - z racji zaanga�owania rodzic�w w dzia�alno�� organizacji - potrzebnej im rodzinnej i domowej atmosfery i nale�ytego wychowania. O tej trudnej sytuacji dzieci �wiadk�w, tak pisze dr J. R. Bergman: "Powa�ne problemy w rodzinach �wiadk�w Jehowy nastr�cza wychowanie dzieci. Od najwcze�niejszych lat s� one wprowadzane (cz�sto zmuszane) w rutyn� �ycia organizacyjnego. Jednocze�nie, zgodnie z zaleceniami Towarzystwa, izoluje si� je od �rodowiska r�wie�nik�w co prowadzi do r�norodnych konflikt�w ze �wiatem zewn�trznym. Sztywna postawa Organizacji nie daje dostatecznego wsparciu. Dla wielu �wiadk�w lata m�odzie�cze s� jednym wielkim koszmarem" (JB 19). Naukowa ocena dra Bergmana o trudnym po�o�eniu dzieci w rodzinach �wiadk�w .lepowy znajduje swoje potwierdzenie nie tylko na gruncie ameryka�skim. Znany nam ju� G. Pape, jeden z tych nielicznych �wiadk�w, kt�rzy najlepiej poj�li b��dn� doktryn� Towarzystwa Stra�nica i mechanizmy rz�dz�ce organizacj�, sam nie mo�e powstrzyma� si� od wyznania, �e to w�a�nie z powodu zaanga�owania rodzic�w w dzia�ania na rzecz organizacji, bole�nie odczu� brak ogniska domowego. Oto jego wyznanie: "Najgorsze jednak by�o to, �e rodzice nie mieli dla nas czasu, zaj�ci co dzie� prac� dla organizacji. Przesiadywali�my cz�sto z bratem zamkni�ci w mieszkaniu, zabawiaj�c si� kolorowymi broszurami: `Co jest prawd�', `Wolno��', `Pewno�� dobrego bytu'. Niewiele jednak zaznali�my wolno�ci czy dobrobytu. Wieczorem trzeba by�o rych�o i�� spa�. Rodzice szli na zebrania i konferencje, a tam nie by�o miejsca dla dzieci. (...) [ I nieco dalej Pape powraca jeszcze raz do swoich wspomnie� z dzieci�stwa i m�odo�ci] Nasze �ycie rodzinne nie u�o�y�o si� zgodnie z mymi pragnieniami. Ojciec nie �y�, a matka nie my�la�a o tym, by stworzy� nam ognisko domowe. `Jehowa wyzwoli� mnie z obozu po to, bym mog�a g�osi� kazania, a nie po to, �ebym prowadzi�a gospodarstwo synom'. Czy B�g chcia�, by�my nie zaznali �ycia rodzinnego? Zdaniem matki za wszystko mieli�my otrzyma� nagrod� w Nowym �wiecie. Nurtowa� mnie jednak jaki� zaw�d. Jak�e t�skni�em za domem i szcz�ciem domowym! Tote� jedynym, co mi pozosta�o, by�o nauczanie. Wst�pi�em do s�u�by `pionier�w'. R�wnie� m�j brat, porzuciwszy nauk� le�nictwa, przy��czy� si� do nas" (GP 18, 28). Ryszard Solak oceni negatywny wp�yw organizacji na jego w�asn� rodzin� w kr�tkim zdaniu: "Je�li wtedy co� zaniedba�em, to wy��cznie w�asn� rodzin� dla `dzie�a"' (RS 4). Dzieci �wiadk�w Jehowy z regu�y uczestnicz� w zebraniach wesp� ze swoimi rodzicami. Nie trudno jest sobie wyobrazi�, jakiego to wymaga od nich heroizmu, aby spokojnie wysiedzia�y do ko�ca na tych zebraniach, organizowanych przecie� nie dla nich. A co zrobi�, jak kt�re� dziecko nie jest w stanie spokojnie wysiedzie� do ko�ca? W takiej sytuacji znalaz� si� Eddie, kt�ry musia� wykaza� si� przed innymi �wiadkami umiej�tno�ci� "zapanowania" nad w�asnymi dzie�mi, aby grzecznie i cicho siedzia�y podczas dwugodzinnego zebrania w zborze. Po odej�ciu od �wiadk�w, tak o tym zdarzeniu wspomina: "Wstydz� si� przyzna�, �e kiedy�, gdy nie mogli wytrzyma�, wyprowadzi�em ich na zewn�trz i da�em im w sk�r�, zabroni�em p�aka� i wprowadzi�em z powrotem. Ludzie pokiwali g�owami na znak aprobaty. Dla �wiadk�w Jehowy nieumiej�tno�� zapanowania nad w�asnymi dzie�mi jest dowodem s�abo�ci ". Dzieci, dotyczy to zw�aszcza tych starszych, nie pozostaj� oboj�tne na to, o czym si� m�wi podczas zebra� w zborze. "Uskar�a� mi si� brat - wspomina R. Solak - kt�ry przez kilka tygodni by� gn�biony przez swojego ma�oletniego syna, kim s� homoseksuali�ci, o kt�rych tak pi�knie m�wi�a `Stra�nica', studiowana w zborze". I chocia� Biblia m�wi o tego typu dewiacjach, to jednak - jak zauwa�a - nie ma "powod�w, by inni [tu: dzieci] byli brukani brudem ich ��dz". A on sam - jak wspomina - wychodzi� "z zebra� przed ko�cem, gdy� ka�dy z kilkunastominutowych punkt�w zawiera� seks, a s�owo `p�e�' skutecznie konkurowa�o ze s�owem `B�g"' (RS 30). "Nasza S�u�ba Kr�lestwa", wewn�trzne pismo �wiadk�w Jehowy, kt�re ukazuje si� w ok. 100 j�zykach, s�u�y przede wszystkim do "regularnego podawania wskaz�wek ujednolicaj�cych s�u�b� polow� �wiadk�w Jehowy" (H 247). Ot� w tym pi�mie nie zabrak�o i takiej "wskaz�wki" - czytamy we wspomnieniach Ryszarda Solaka - kt�r� zaadresowano do m�odych matek: "Co tydzie� przez 60 min. byli�my na jej kartach karmieni wspania�ymi do�wiadczeniami i przyk�adami Bo�ych b�ogos�awie�stw dla `organizacji'. Mi�dzy innymi pami�tam taki przyk�ad - podaj� go poni�ej - kt�ry dano nam jako wz�r do na�ladowania. Ot� by�o tam napisane jak pewna m�oda matka, zamiast �piewa� swemu trzytygodniowemu niemowl�ciu jakie� bezwarto�ciowe ko�ysanki lub m�wi� bezwarto�ciowe s��wka mi�o�ci, czy tzw. gaworzenia, zacz�a swej latoro�li czyta� Bibli�. Ot� prawdziwie kochaj�ca matka. Oto wz�r do na�ladowania. Niech niemowl� od najwcze�niejszych chwil przyzwyczaja si� do s�uchania S�owa Bo�ego. Nie ma potrzeby przyzwyczaja� go do pieszczot matczynych, niech wie w jakim okrutnym �wiecie przysz�o mu �y�. Matczyne s�owa czu�o�ci mog�yby go zbytnio rozpie�ci�. A to mog�oby by� nie po my�li czarnych kruk�w `organizacji', z takim samozaparciem wciskaj�cym krzywe zwierciad�o �wiata w oczy swoich wyznawc�w" (RS 37-38). 4. Dzieci dorastaj�ce M�odzie� z rodzin �wiadk�w Jehowy bardzo szybko zapoznaje si� z czynno�ciami, kt�re s� "pot�pione" lub "zabronione" przez organizacj�. Dr J. R. Bergman wymienia tylko 42 takie � kazusy� (te wa�niejsze!), kt�re okre�la jako "niewidoczny Talmud", a kt�re uwa�a za g��wn� przyczyn� zaburze� psychicznych w�r�d �wiadk�w. Ze wzgl�du na ich wag�, przytaczamy je w ca�o�ci (uzasadnienie dra Bergmana podajemy po znaku "" w nawiasie ): - "noszenie lub posiadanie symboli - nie tylko religijnych (_ fa�szywe b�stwa), - jakikolwiek zwi�zek lub branie udzia�u w uroczysto�ciach religijnych innych wyzna� i czynno�ciach z tym zwi�zanych np. pogrzebach [= ba�wochwalstwo], - obchodzenie urodzin (= ba�wochwalstwo), - toasty w czasie wesel i innych uroczysto�ci (= fa�szywe b�stwa), - udzia� w wyborach (= mieszanie si� w sprawy �wiata), - praca w sektorze zbroje� (praczka) (= popieranie wojen), - obchodzenie jakichkolwiek �wi�t (= ba�wochwalstwo), - transfuzja krwi i oddawanie krwi (= �wi�to�� krwi), - czytanie ksi��ek i publikacji innych wyzna� religijnych (_ za�miecanie umys�u), - przeszczep organ�w (w mi�dzyczasie zmieniane) (= grzech, niezgodne z Bibli�), - dzia�alno�� w stowarzyszeniach m�odzie�owych (= strata czasu), - jakikolwiek udzia� w polityce; ubieganie si� o stanowiska polityczne nawet na szczeblu gminy (= pozostawanie nieska�onym przez �wiat), - ogl�danie film�w (= grzeszny wp�yw; stracony czas, kt�ry mo�na po�wi�ci� na g�oszenie), - pe�nienie funkcji gospodarza klasy (= pozostawanie ska�onym przez �wiat), - przynale�no�� do harcerstwa (= pozostawanie neutralnym),noszenie odzie�y �a�obnej (= zwyczaj poga�ski), - pr�by usprawiedliwiania si� (= brak pokory), - branie udzia�u w dzia�alno�ci zwi�zkowej (= pozostawanie neutralnym), - wielbienie lub na�ladowanie gwiazdor�w filmowych lub muzycznych (= ba�wochwalstwo), - interesowanie si� znanymi osobisto�ciami i ich filozofi� (=cze�� oddawana ludziom, niebiblijne warto�ci), - organizowanie spotka� m�odzie�owych (= pokusa seksualna), - czerpanie przyjemno�ci z pokazywania si� publicznie - modelka (= szukanie w�asnej chwa�y), - datki na Czerwony Krzy� lub podobne organizacje charytatywne (= popieranie organizacji religijnych), - uczestniczenie w �wi�tach zak�adowych (= �wiatowe towarzystwo), - modlenie si� - wy��cznie w towarzystwie ochrzczonych, nienagannych �wiadk�w Jehowy (tylko �wiadkowie s� prawdziwymi chrze�cijanami), - okazywanie zbyt wielkiej nami�tno�ci podczas stosunk�w p�ciowych z partnerem ma��e�skim (= niemoralno��), - taniec z kim� innym ni� partner ma��e�ski (= pokusa seksualna), - udzia� w zaj�ciach pozaszkolnych (= wolny czas wykorzystywa� na g�oszenie), - czytanie starej literatury Towarzystwa [Stra�nica] (= strata czasu), - udzia� w s�dzie jako przysi�g�y (= neutralno��), - udzia� w s�u�bie wojskowej i formacjach cywilnych (= �wiczenie si� do wojny), - �wiczenie technik samoobrony (= pochodzenie militarne), - opuszczanie wsp�lnych zebra� i dzia�alno�ci g�oszenia (=niepos�usze�stwo wzgl�dem Boga), - u�ywanie sformu�owa� takich jak: O Bo�e!, O Panie!, itp. (=zwracanie si� do fa�szywych b�stw), - wizyta u psychiatry lub psychologa (= mo�e wprowadzi� w b��d?), - studia wy�sze; niekt�re kierunki kategoryczne zabronione (=�wiatowe towarzystwo, strata czasu), - udzia� w reformach socjalnych i grupach samopomocy (= strata czasu), - w�tpliwo�ci skierowane przeciw Organizacji (= wymierzone przeciw Bogu), - gra w szachy, warcaby, karty itp. (= charakter militarny), - wypracowywanie nadgodzin (= czas potrzebny na g�oszenie), - przyja�nienie si� z osobami spoza Organizacji (= �wiatowe towarzystwo), - noszenie przez kobiety spodni podczas zebra� (= nieodpowiednie ubranie, upodobnianie si� do m�czyzn)" (JB 16-18). Wcze�niej wspomnieli�my o dw�ch podr�cznikach, adresowanych do m�odzie�y: Twoja m�odo�� - korzystaj z niej jak najlepiej i Pytania m�odych ludzi - praktyczne odpowiedzi, kt�re mia�y jej pom�c w rozwi�zywaniu najwa�niejszych problem�w, zwi�zanych g��wnie z okresem dojrzewania. Oczekiwanie na pojawienie si� pierwszego z nich i reakcj�, jak� ten podr�cznik wywo�a� w�r�d �wiadk�w opisuje Ryszard Solak (do��czamy r�wnie� jego pouczaj�c� refleksj� na ten temat): "Ksi��ka, kt�ra zosta�a bardzo rozkolportowana nim jeszcze ukaza�a si� drukiem [po polsku], nosi tytu�: `Twoja m�odo��'. Ma ona by� pomoc� dla m�odych ludzi w rozwi�zywaniu ich problem�w �yciowych. Nim wydano j� w Polsce, ju� na �amach `Stra�nic' drukowane by�y wywiady z m�odymi lud�mi na Zachodzie. Czekali�my wi�c z niecierpliwo�ci� na ni� w kraju. No i doczekali�my si�. Kiedy j� przeczyta�em, ogarn�� mnie niesmak nad jej pruderyjn� pornografi�. Nie dziwi� si� teraz, �e mog�a podoba� si� niekt�rym m�odym panienkom. Owszem, s� w niej zach�ty do bogobojnego �ycia, ale przeplatane s� one osobistymi rodzynkami pornografii s�ownej w najgorszym wydaniu. A wszystko to przeznaczone do studiowania w zborze za pomoc� pyta� i odpowiedzi. Zachodzi pytanie, po co te p�prawdy, kt�re niczemu nie s�u��? Pochopnie porozdawano j� dzieciom m�odszym i starszym, potem trzeba by�o wyja�nia� wiele spraw, kt�re u nas nie s� problemem, kt�ry by nam nie dawa� spa� w nocy. W rozdziale pi�tym szeroko rozpisano si� na temat homoseksualizmu oraz samogwa�tu. W innym miejscu, na str. 22 w par. 14 mamy opis `naukowy' stosunku ma��e�skiego... (...). Je�eli oni tak poradz� jak ta ksi��ka, to chro� nas Panie! To i wiele innych kurioz�w, jakie ksi��ka ta zawiera, spowodowa�o taki ferment w zborach, �e wycofano j� z publicznego jej tam studiowania. Ale niesmak pozosta�. M�odzi ludzie w zborach �wiadk�w Jehowy s� po�a�owania godni. Dlatego wi�kszo�� z nich po osi�gni�ciu dojrza�o�ci `idzie do �wiata'. Dobrze przyjrza�em si� temu problemowi, lecz nic w tej materii nie mo�na zmieni� dop�ki nakazy przychodz� z Brooklynu. Istnieje �cis�y zakaz spotykania si� m�odych w grupach, czy we dwoje. Jak wi�c oni mog� si� poznawa�? Ka�da dziewczyna, boj�c si� samotno�ci, cz�stokro� przyst�puje do ma��e�stwa na ciemno. Potem prze�ywa gehenn� �yciow�. Wiele takich spraw rozpatrywa�em w ci�gu tych kilku lat [jako "starszy" zboru]. Niekt�re z nich s� ju� przegrane nieodwo�alnie. Jedna z �on wyzna�a mi kiedy�, �e ma nadziej�, i� w nowym �wiecie pokocha swego m�a, za kt�rego wysz�a tylko dla unikni�cia staropanie�stwa. Prosz� zrozumie�, co to za tragedia �y� kilkana�cie lat z cz�owiekiem, kt�rego si� nie kocha, a ma si� z nim dzieci. Te tragedie prze�ywaj� ma��e�stwa z powodu nierozs�dnych i niebiblijnych rygor�w narzucanych przez przyw�dc�w religijnych �wiadk�w Jehowy" (RS 35-36). 5. "Wstrzymajcie si� a� do Armagedonu!" Tak wo�a� drugi prezydent organizacji, "s�dzia" J.F. Rutherford, do wszystkich m�odych �wiadk�w Jehowy stanu wolnego na zje�dzie sekty w Londynie w 1938 r. Wydarzenia tamtych dni opisa� jeden z organizator�w tego kongresu, W.J. Schnell, kt�ry ods�oni� zarazem motywy wyg�oszenia przem�wienia przez prezydenta pt. "Nape�niajcie ziemi�". "Nape�niajcie ziemi� - to temat drugiego przem�wienia relacjonuje J.W. Schnell - w kt�rym Judge [S�dzia] zwraca� si� do wszystkich m�odych �wiadk�w Jehowy, �yj�cych w wolnym stanie, aby wstrzymali si� od zwi�zk�w ma��e�skich i p�odzenia dzieci. To dziwne polecenie mia�o swoje uzasadnienie pozorne w zbli�aj�cym si� ko�cu �wiata (atmosfera rych�ej wojny sprzyja�a tym nastrojom), a rzeczywiste w ch�ci zdobycia jak najwi�kszej ilo�ci swobodnych, nieskr�powanych wi�zami rodzinnymi misjonarzy. `Wstrzymajcie si� a� do Armagedonu!' - wo�a� Rutherford w swoim przem�wieniu. `Lepiej b�dzie, je�eli za�o�ycie rodziny w Tysi�cletnim Kr�lestwie'. W roku 1940 ukaza�a si� na ten temat ksi��eczka Dzieci, opowiadaj�ca dzieje dwojga m�odych �wiadk�w Jehowy, kt�rzy kochaj�c si�, postanawiaj� by� sobie wierni a� do Armagedonu i w�wczas dopiero pobra� si�. Realizacja tego has�a przynios�a �wiadkom wielkie korzy�ci w postaci wzmo�onej dzia�alno�ci m�odych misjonarzy i kolporter�w. Po kilku latach, gdy cel ten zosta� osi�gni�ty [i po �mierci Rutherforda w 1942], przyw�dcy ruchu, sami chc�c wst�pi� w ma��e�skie zwi�zki, otworzyli prawdziwy poch�d do arki Noego, przyst�puj�c para za par� do �lubu w tzw. salach Kr�lestwa. Ksi��eczka Dzieci posz�a w zapomnienie i dzisiaj jest nie do nabycia, skrz�tnie ukryta wraz z tylu innymi dowodami g�upoty, �eby wspomnie� tylko owe s�ynne przepowiednie ko�ca �wiata, zjawienia si� ksi���t [ze ST, zapowiedzianego na 1925] itp., itp. Towarzystwo specjalizuje si� w takich sensacjach przeznaczonych dla wywo�ania okresowych nastroj�w w szeregach. Przyk�adem dalszych takich publikacji mog� by�: Baczno�� na ONZ lub Patrzcie na Rosj�. Sensacje te po spe�nieniu swego zadania id� w zapomnienie, ust�puj�c miejsca nast�pnym" (WS 79-80). A oto, w jaki spos�b dzisiejsi jehowiccy autorzy opisuj� moment wr�czania wspomnianej ksi��eczki Dzieci, starannie jednak ukrywaj�c g��wny pow�d jej wydania, o kt�rym przypomnia� Schnell, wy�ej przez nas zacytowany (przy okazji warto zwr�ci� uwag� na doskonale wypracowany styl i j�zyk tej relacji, kt�rym si� oni pos�uguj�!): "W niedziel� 10 sierpnia [1941], og�oszon� Dniem Dzieci, zdarzy�o si� co� wzruszaj�cego. Przed otwarciem sesji przedpo�udniowej 15 000 dzieci - w wieku od 5 do 18 lat - zebra�o si� na murawie bezpo�rednio przed podium oraz na miejscu zarezerwowanym dla nich w miasteczku kempingowym, gdzie odbierali program ci, kt�rzy nie zmie�cili si� na stadionie. Kiedy brat Rutherford, maj�cy w�wczas ponad 70 lat, stan�� na podium, dzieci zgotowa�y mu owacj�. Pomacha� im chusteczk�, a dzieci mu odmacha�y. Potem wyra�nym, mi�ym g�osem przedstawi� ca�emu audytorium wyk�ad pod tytu�em `Dzieci Kr�la'. Ponad godzin� przemawia� do wszystkich obecnych, a nast�pnie skierowa� swe s�owa do dzieci siedz�cych w zarezerwowanych sektorach. Spogl�daj�c na rozpromienione m�ode twarze, zwr�cone w jego stron�, powiedzia�: `Prosz�, �eby ka�de z was, kt�re chce pe�ni� wol� Bo��, popiera� teokratyczny rz�d Chrystusa Jezusa oraz okazywa� pos�usze�stwo Bogu i Jego Kr�lowi, powsta�o teraz z miejsca'. Dzieci zerwa�y si� jak jeden m��. `Patrzcie, zawo�a� z zapa�em m�wca, oto ponad 15 000 nowych �wiadk�w na rzecz Kr�lestwa!' Rozleg�a si� burza oklask�w. `Niechaj ka�de z was, kt�re b�dzie w miar� swych najlepszych mo�liwo�ci opowiada� innym o Kr�lestwie Bo�ym i o zwi�zanych z nim b�ogos�awie�stwach, powie: `Tak!' Rozleg�o si� gromkie: `Tak!' Punktem kulminacyjnym tego wydarzenia by�o og�oszenie przez brata Rutherforda wydania nowej ksi��ki - Dzieci, co przyj�to okrzykami rado�ci i rz�sistymi oklaskami. Nast�pnie m�wca - odznaczaj�cy si� wysokim wzrostem - zacz�� rozdawa� ksi��ki dzieciom, kt�re ustawi�y si� w d�ugiej kolejce i pojedynczo do niego podchodzi�y. Niejednemu na ten widok pop�yn�y �zy" (H 86). Ken Guindon, tak jak zapewne wielu innych �wiadk�w, odczu� na w�asnej sk�rze skutki "polityki ma��e�skiej" organizacji, czy raczej jej ingerencji w najbardziej osobiste sprawy swoich cz�onk�w, gdy� b�d�c misjonarzem �wiadk�w, nie otrzyma� zezwolenia na zawarcie zwi�zku ma��e�skiego z pewn� misjonark�. "Nie pozwalaj� [na to] polecenia z biura prezydenta [Knowa]" - dowiedzia� si� w odpowiedzi. Jednocze�nie poinformowano go, �e "Monika ma przeby� najpierw dwa lata misyjnej pos�ugi"(KG 53). 6. O�eni� si� wed�ug "Stra�nicy" Ryszard Solak zastanawiaj�c si� nad nakazami p�yn�cymi z Brooklynu, kt�re zakazywa�y kontaktowania si� m�odych ludzi ze sob�, widzi smutne tego konsekwencje dla wielu �wiadk�w. Dostrzega jasno, �e "nawet Pan Jezus nie nak�ada� takich ci�ar�w na ludzi". A komentuj�c tekst Mt 19, 11-12 m�wi�cy o swobodzie, jaka przys�uguje ludziom co do �ycia w stanie wolnym czy bez�ennym, krytykuje nauk� organizacji. Jako przyk�ad podaje smutny los pewnego �wiadka, kt�ry by� wierny "zaleceniom" "Stra�nicy": "Taki jest sens tych werset�w [Mt 19, 11-12]. Nigdzie natomiast nie spotka�em si� z takim podej�ciem, by m�odym zabrania� ich naturalnych prze�y� we wzajemnych kontaktach. Nie ka�de bowiem sam na sam musi prowadzi� do stosunku. Tak s�dz� tylko ludzie, kt�rym obce s� prze�ycia psychiczne cz�owieka. Mam podstawy, by do takich zaliczy� wydawc�w ksi��ek dla zbor�w �wiadk�w Jehowy. Przeklina� ich b�d� ci, kt�rym m�odo�� przeminie bezpowrotnie z powodu tych nierozwa�nych nauk. Wielu takich rozbitk�w odwiedza mnie. Ale jeden szczeg�lnie jest po�a�owania godny. Wychowywa� si� od m�odo�ci w rodzinie �w. Jehowy. Ciekawe rzeczy opowiada z tego, co widzia� i prze�y�. By� zawsze wierny `organizacji'. �ledzi� nawet `pionierki', kt�re dzia�a�y na danym terenie. Potem o�eni� si� nie wed�ug serca, ale wed�ug `Stra�nicy'. Prze�y� prawie dziesi�cioletni� gehenn� dzi�ki tak poznanej �onie, dzi�ki jej matce, tak gorliwej g�osicielce `s�owa', �e stale nieobecnej w domu, oraz dzi�ki braciom, kt�rzy zamiast mu pom�c w tragedii, jeszcze mu do�o�yli. W ko�cu ta bogobojna �ona zostawi�a mu troje ma�oletnich dzieci i posz�a nie wiadomo dok�d. Po tak ci�kich prze�yciach, cz�owiek ten obecnie nie wierzy w nic. I trudno si� dziwi�, �e tak si� za�ama�" (RS 37). 7. Kszta�cenie dzieci w rodzinach �wiadk�w Jehowy Przypomnijmy, �e Raymond Franz w swej ksi��ce Kryzys sumienia przedstawi� szereg problem�w z �ycia organizacji, nad kt�rymi on i- jego "namaszczeni" wsp�bracia z CK zwykle debatowali. Jeden z nich dotyczy� takiego oto przypadku: "Czy [ojciec] mo�e by� starszym [zboru], gdy aprobuje decyzj� c�rki lub syna o zdobyciu wy�szego wykszta�cenia?" W przypisie ksi��ki do tego w�a�nie przypadku, podaje takie oto przyjmowane stanowisko: "Og�lnie rzecz bior�c wy�sze wykszta�cenie jest w�r�d �wiadk�w Jehowy �le widziane. Uwa�a si�, �e mo�e ono prowadzi� do utraty wiary i stwarza� atmosfer� sprzyjaj�c� niemoralno�ci"! (RF 46). Potwierdzenie s��w tego by�ego cz�onka CK odnajdujemy w licznych �wiadectwach. Dr Bergman pisze np.: "Zabrzmi to mo�e ironicznie, ale dotyczy to tak�e lekarzy b�d�cych �wiadkami Jehowy. Osoby ubiegaj�ce si� o dyplom wy�szej uczelni s� traktowane jak wchodz�ce w kompromis ze `�wiatem'. Cz�sto s�yszy si� o nich opini�, �e `kradn� czas Jehowy, by po�wi�ci� si� m�dro�ci �wiatowej'. (...) Wa�nym czynnikiem - pisze dalej dr Bergman w zwi�zku z `innymi okoliczno�ciami przyczyniaj�cymi si� do rozwoju choroby' - wp�ywaj�cym na wysoki procent zachorowa� psychicznych w�r�d �wiadk�w Jehowy jest przeci�tnie niski poziom wykszta�cenia. �wiadkowie ko�cz� najcz�ciej swoje wykszta�cenie na daj�cym jaki� zaw�d. Rzadko s� to szko�y �rednie. Niewiele os�b podejmuje studia na wy�szych uczelniach, poniewa� jest to niemile widziane przez Towarzystwo Stra�nica jak te� przez wsp�wyznawc�w. Uwa�a si�, i� po�wi�cony na studiowanie czas mo�na wykorzysta� na po�ytek Organizacji (w wielu zach�tach uto�samia si� to z czasem dla Boga). Sporadycznie w�r�d �wiadk�w mo�na spotka� kogo�, kto pracuje jako: muzyk, aktor, plastyk. Wynika to nie tylko z konieczno�ci wi�kszego zaanga�owania czasowego w tych zawodach, ale te� ze stylu �ycia jaki prowadz� te �rodowiska. Towarzystwo Stra�nica nie popiera pisania (wydawania) jakichkolwiek ksi��ek czy publikacji; nawet po�wi�conych obronie �wiatopogl�du �wiadk�w Jehowy. Ci ostatni, czyni�c to co zabronione, nara�aj� si� na wykluczenie. Wywierany na cz�onk�w wsp�lnoty nacisk powoduje najcz�ciej rezygnacj� z zamiaru studiowania i zaj�cie si� preferowanymi czynno�ciami. Do takich nale�y przede wszystkim tzw. pe�no czasowa s�u�ba pionierska" (JB 8, 10-11). Ken Guindon, znany nam ju� dobrze by�y misjonarz �wiadk�w Jehowy za prezydenta Knorra, tak�e zaniecha� dalszej nauki pod wp�ywem jehowickiej propagandy: "By�em w ostatniej klasie. �wiadkowie Jehowy utrzymuj�, �e dobry chrze�cijanin nie powinien i�� na uniwersytet, poniewa� wyk�ada si� tam doktryny sprzeczne z Bibli�, jak na przyk�ad teori� ewolucji. M�odzi, kt�rzy s� gorliwi wobec Boga, powinni raczej my�le� o staniu si� `pionierami' (pe�noetatowymi `werbownikami'). Zacz��em wi�c marzy� o ogrodzie Eden, o kt�rym tyle m�wiono, o tych tysi�cach lat, jakie sp�dz� na ziemi, kt�ra stanie si� rajem... Zdecydowa�em! Porzucam wszelkie my�li o wy�szych studiach, by - zanim nadejdzie koniec �wiata (m�wiono, �e jest bardzo blisko...) - s�u�y� Jehowie" (KG 27-28). Marcinowi K., kt�ry by� mo�e pragn�� zosta� ksi�dzem, �wiadkowie r�wnie� odradzili dalsze kszta�cenie si�. Swoje �wiadectwo przes�a� do pisma "Effatha": "Jestem 20-letnim m�odzie�cem, u kt�rego wydarzenia ostatnich lat spowodowa�y zmian� w sposobie my�lenia. W czerwcu 1988 roku pozytywnie zda�em egzaminy do Ni�szego Seminarium Duchownego w Wieliczce, lecz nied�ugo potem na mojej drodze stan�li �wiadkowie Jehowy. Zafascynowany ich or�dziami: raj na ziemi, do nieba tylko 144 000 os�b? itd. itd. na co mieli przygotowane wersety biblijne, uwierzy�em w to wszystko. Zacz�li ze mn� `studiowa�' i w sierpniu 1989 r. zosta�em ochrzczony, ale jako �wiadek Jehowy. Zacz�to zach�ca� mnie do tzw. `s�u�by pionierskiej', a moje osobiste warunki na to pozwa�y. Przez dwa lata by�em `pionierem sta�ym', od kt�rego wymaga si� (1000) tysi�c godzin rocznie. W mi�dzyczasie za namow� wielu `braci i si�str' - zamiast ko�czy� liceum, przenios�em si� do zawod�wki. Starsi w zborze stwierdzili: `nie trzeba si� tobie uczy�, bo nowy �wiat jest blisko' " ("Effatha" 1/1994, s. 18). Podobne �wiadectwo opublikowa�o tak�e pismo by�ych �wiadk�w Jehowy "S�owo Nadziei". Przytaczamy z niego dwa fragmenty: "Na imi� mam Ewa, mam 23 lata. Z Organizacj� �wiadk�w Jehowy zwi�zana by�am przez trzy lata. By�am g�osicielk�, ale nie przyj�am jeszcze chrztu. (...) By�am bardzo gorliw� g�osicielk�, g�osi�am na dworcach, w parkach, na ulicach i od domu do domu. By�am tak za�lepiona naukami Organizacji, �e by�am gotowa odda� za t� `prawd�' �ycie, czego dowiod�am, kiedy mia�am operacj� kr�gos�upa zrerygnowa�am z transfuzji krwi. Bykam przekonana, �e b�d�c w tej Organizacji, reprezentuj� samego Boga jako Jego ambasadorka. Zrezygnowa�am ze szko�y wieczorowej, poniewa� od braci cz�sto s�ysza�am: `Po co ci szko�a, skoro pokolenie roku 1914 ju� wymiera'. Moja gorliwo�� do Organizacji, przyczyni�a si� do tego, �e zerwa�am kontakty z przyjaci�mi i pogarsza�a si� relacja mi�dzy mn� a rodzin�, nie dlatego �e posz�am do �wiadk�w Jehowy, ale dlatego �e rzuci�am szko��, a ca�y sw�j wolny czas po�wi�ca�am na g�oszenie i przygotowanie si� do zebra�. Cz�onkowie Organizacji przekonywali mnie, �ebym sobie nic z tego nie robi�a, bo jestem prze�ladowana za to, �e g�osz� nauki o Kr�lestwie i Armagedonie, a prawdziwi chrze�cijanie mieli by� prze�ladowani" ("S�owo Nadziei" 27/1995, s. 29). Ryszard Solak w ci�gu swojego wieloletniego pobytu w organizacji do�wiadczy� wielokrotnie gorzkich owoc�w braku wykszta�cenia swoich wsp�braci. Zauwa�y�, �e organizacja odebra�a im zdolno�� do samodzielnego i krytycznego my�lenia i wychowa�a na prawdziwych "prostak�w". Jego refleksja niech pozostanie wielk� przestrog� dla tych, kt�rzy podziwiaj� dobre obyczaje i wysok� kultur� u �wiadk�w: "Kiedy usi�owa�em otworzy� oczy niekt�rym �wiadkom [zapewne po podj�ciu ju� decyzji o odej�ciu z organizacji], zawo�ali wielkim g�osem: `B�dziesz s�dzony przez Najwy�szego W�adc� Wszech�wiata'. Zapomniano o tym, �e On s�dzi ka�dego. Lecz oni byli tak zadufani i pewni swego, �e przez my�l nie przysz�o im jak to ich Pan os�dzi�, �e do dzi� nie mog� si� pozbiera�. A im si� zdawa�o, �e s� z Bogiem za pan brat. Wiele tych spraw bierze si� st�d, �e �wiadkowie Jehowy to w wi�kszo�ci ludzie zamkni�ci, nie potrafi�cy ju� my�le� logicznie. Ich przyw�dcy staraj� si� pog��bi� to za�lepienie. Nieprzychylnym okiem patrz� na tych, kt�rzy usi�uj� kszta�ci� swoje dzieci. Boj� si�, �e cz�stka wiedzy mo�e ich do tego stopnia o�wieci�, �e poznaj� si� na fa�szu i odejd� od `prawdy'. Powo�uj� si� na tekst z Dz 4, 13, gdzie czytamy: `Widz�c odwag� Piotra i Jana, a dowiedziawszy si�, �e s� oni lud�mi nieuczonymi i prostymi, dziwili si�. Rozpoznawali w nich te� towarzyszy Jezusa'. Oto recepta u �wiadk�w. Wystarczy nie chodzi� do szko�y, a ju� mo�na by� towarzyszem Jezusa. �wiadkowie szczyc� si� wi�c tym, �e to w�a�nie oni s� takimi prostymi lud�mi i nieuczonymi. Nie zastanawiaj� si� nad tym, �e nieuczono�� Piotra i Jana nie wynika�a z ich wyboru, lecz z niedost�pno�ci nauki dla szerokich rzesz ludzko�ci w tamtych czasach. Ich pochodzenie spo�eczne uniemo�liwia�o im nabywanie wiedzy. W�r�d pierwszych chrze�cijan znajdujemy ludzi wykszta�conych, mi�dzy innymi pisarz jednej z Ewangelii, �ukasz, by� lekarzem, czy aposto� Pawe�, cz�owiek wszechstronnie wykszta�cony. Dziwi mnie tak�e, dlaczego wybrano na prezesa Towarzystwa wielce uczonego brata Rutherforda zamiast jakiego� prostaczka. Warto wi�c u�wiadomi� �wiadkom, w jakim s� b��dzie. Pismo �wi�te opisuj�c zdarzenie z Piotrem i Janem m�wi, �e byli lud�mi prostymi. To by�a prawda. Tymczasem wi�kszo�� �wiadk�w Jehowy, kt�rzy pukaj� do naszych drzwi, to prostacy. Potrafi� oni by� nachalni i natr�tni. Nie uszanuj� cudzych uczu� i godno�ci. Potrafi� w ferworze k��tni, kt�r� wzniec� w czasie pierwszej wizyty, wskaza� na obraz wisz�cy na �cianie i nazwa� go ba�wanem. Ma�o tego. Ka�� go zrzuci� natychmiast ze �ciany..." (RS 48). A jak wygl�da sprawa dzieci �wiadk�w Jehowy w szkole? Trzeba otwarcie powiedzie�, �e nie jest im �atwo. Zauwa�ono, �e dzieci te nie uczestnicz� w r�nych �wi�tach szkolnych i zabawach, kt�re z regu�y tak �atwo je ze sob� jednocz�. Nie wolno wi�c dzieciom �wiadk�w �piewa� w szkole pie�ni religijnych i patriotycznych. Nawet sport jest dla rodzic�w tych dzieci czym� podejrzanym, poniewa� - kieruj�c si� wskazaniami Towarzystwa Stra�nica - uwa�aj�, �e przypisuje si� mu zbyt "wielk� wag�". Ale i przy okazjach innych zaj�� szkolnych mog� zdarzy� si� nieprzewidziane trudno�ci. Oto w jednej ze szk� dziewczynka �wiadk�w Jehowy odm�wi�a wykonania dzia�ania dodawania, poniewa� znak "+" reprezentowa� dla niej krzy�, o kt�rym wiedzia�a, �e jest symbolem poga�skim! Izolacja dzieci �wiadk�w Jehowy w szkole jest szczeg�lnie widoczna podczas odmawiania modlitw przed zaj�ciami, kt�ry to zwyczaj praktykuje si� w wielu szko�ach na ca�ym �wiecie. W szko�ach chrze�cija�skich odmawia si� zwykle modlitw� Ojcze nasz, kt�r� Jezus nakaza� odmawia� swoim uczniom: "Wy zatem tak si� m�dlcie: Ojcze nasz..." (Mt 6, 9n). Jednak dzieci �wiadk�w Jehowy nie mog� odm�wi� nawet i tej modlitwy razem ze swoimi r�wie�nikami w klasie. Dlaczego? Dlatego, �e �wiadkowie Jehowy - wyja�niaj� ich nauczyciele z Brooklynu - nie chc� uczestniczy� (to samo dotyczy ich dzieci) "w rytualnym powtarzaniu jej", a ponadto �wiadkowie nie bior� "udzia�u w nabo�e�stwach mi�dzywyznaniowych" (.�wiadkowie Jehowy a szko�a, s. 27). Rodzice posy�aj�cy swoje dzieci do szko�y nie zawsze s� �wiadomi, �e i tam �wiadkowie Jehowy pragn� mie� swoje wp�ywy. Grzegorz Fels, katecheta i autor cytowanej przez nas ksi��ki o tej sekcie, spotka� si� parokrotnie "z przypadkami dostarczania przez doros�ych �wiadk�w Jehowy literatury propagandowej ju� do szk� podstawowych". �WIADKOWIE JEHOWY JAKO OBYWATELE Przyw�dcy �wiadk�w Jehowy wymagaj� od ka�dego, kto zdecyduje si� na przy��czenie si� do ich organizacji, zerwania wszelkiej wi�zi ze "�wiatem", kt�ry ich zdaniem "pozostaje pod kontrol� Szatana" (P 355). �wiadek musi wi�c z konieczno�ci pozostawa� wewn�trz w�asnej tylko organizacji (jedynej zreszt�, kt�r� uznaje Jehowa) pami�taj�c, �e "�wiat Szatana" b�dzie usi�owa� go oderwa� od s�u�by Jehowie, aby pozbawi� go nagrody w przysz�ym raju na ziemi. Czym jest ten "�wiat Szatana", kt�ry tak bardzo zagra�a �wiadkom Jehowy w ich pochodzie do osi�gni�cia szcz�cia w raju na ziemi? Tym "z�ym �wiatem" s� w�a�nie wszystkie zorganizowane spo�eczno�ci ludzkie, kt�re powsta�y z inspiracji szatana i kt�re stale mu podlegaj� (jedynym wyj�tkiem jest tu tylko wspomniana organizacja �wiadk�w Jehowy). Jako jego najwa�niejsz� cz�� �wiadkowie wymieniaj� tzw. "Babilon Wielki", czyli "�wiatowe imperium religii fa�szywej, sk�adaj�ce si� ze wszystkich religii, kt�rych nauki i zwyczaje nie s� zgodne z prawdziwym wielbieniem Jehowy, jedynie prawdziwego Boga" (P 33; Babilonowi Wielkiemu przewodzi oczywi�cie Ko�ci� katolicki, z papie�em na czele). Kolejn� cz�ci� "�wiata Szatana" s� rz�dy polityczne. �wiadkowie wierz�, �e to sam szatan pozak�ada� wszystkie pa�stwa i ustanowi� w nich swoje rz�dy. To z ich powodu �wiadkowie s� na ca�ym �wiecie tak cz�sto "prze�ladowani". Zapytajmy si�, od kiedy �wiadkowie Jehowy "wiedz�", �e musz� by� prze�ladowani przez szatana i jego s�ugi? Jak sami wyja�niaj�, zdali sobie z tego dobrze spraw� "zw�aszcza od roku 1925 [jak to] Stra�nica wyja�nia na podstawie Pism, �e istniej� [na �wiecie] tylko dwie g��wne organizacje - Jehowy i Szatana" (H 676). W sk�ad �wiata szatana wchodz� jeszcze r�ne organizacje handlowe, kt�re sprawiaj�, �e "�wiat znajduje si� - jak wyja�nia ten pogl�d �wiadk�w bp Zygmunt Paw�owicz - pod duchow� i polityczn� dyktatur� szatana To kr�tkie na�wietlenie wierze� �wiadk�w co do "tego �wiata", pozwala lepiej zrozumie�, dlaczego ich postawa jako obywateli tej czy innej spo�eczno�ci pa�stwowej, jest taka a nie inna. Ale ta ich postawa nie jest bynajmniej jednoznaczna! Najlepiej jest to zauwa�y� na przyk�adzie tak zawsze g�o�no przez nich manifestowanej "neutralno�ci politycznej". O tej rzekomej ich "neutralno�ci" ma przypomina� ka�da "Stra�nica", w kt�rej na s. 2 czytamy m.in.: "... pismo to jest ca�kowicie apolityczne i uznaje wy��cznie autorytet Biblii". A jak jest w praktyce? Przegl�daj�c literatur� wydawan� przez Towarzystwo Stra�nica �atwo zauwa�ymy, �e organizacja �wiadk�w Jehowy jest t� "religi�", kt�ra jest wyj�tkowo zainteresowana polityk�! Bo czym jest polityka, jak nie sztuk� rz�dzenia? A zatem zajrzyjmy do r�nych jehowickich publikacji, w kt�rych wyczytamy, �e ju� bliskie jest nastanie na tej ziemi �wiatowego rz�du. 1 nie chodzi tu bynajmniej o jaki� rz�d w znaczeniu symbolicznym, ale o rz�d rzeczywisty, tu na ziemi. �wiadkowie doskonale wiedz�, z kogo b�dzie si� on sk�ada�. Ot� ten przysz�y rz�d na ziemi po Armagedonie, b�dzie to rz�d ksi���cy, w kt�rym uprzywilejowane miejsce zajm� �ydzi (�wiadkowie widz� w�r�d nich tak�e znane postaci ze ST, takie jak np. Abraham, Dawid). Wraz z �ydami rz�dzi� �wiatem b�d� r�wnie� "nienamaszczeni" �wiadkowie (z "drugich owiec"), do kt�rych nale�y zaliczy� aktywnie dzia�aj�cych wy�szych funkcjonariuszy organizacji. Przypomnijmy, �e w 1950 r. F. W. Franz, �wczesny wiceprezydent, wyja�ni� licznie zgromadzonym �wiadkom Jehowy podczas zgromadzenia na nowojorskim stadionie, �e nie ma ju� potrzeby, aby dalej oczekiwa� na zmartwychwstanie ksi���t ze ST (jak to zapowiada� w przesz�o�ci Rutherford, gdy wyznaczy� rok 1925, w kt�rym mieli oni powr�ci� na ziemi�), gdy� "przyszli ksi���ta nowej ziemi" s� ju� "tutaj, po�r�d nas". Ponad 120 tysi�cy zgromadzonych �wiadk�w przyj�o t� wiadomo�� niezwykle entuzjastycznie: "Rozleg�y si� rz�siste, nie milkn�ce oklaski, kt�rym towarzyszy�y okrzyki rado�ci" (H 263). Ale autor powy�szych s��w jehowickiego podr�cznika nie wyja�nia ju� czytelnikowi, dlaczego ta wiadomo�� tak bardzo podnieci�a wszystkich zgromadzonych na stadionie �wiadk�w. Ot� prawda jest taka, �e ten ogromny t�um �wiadk�w po us�yszeniu tych s��w uwierzy�, �e za chwil� zjawi si� u boku Franza przynajmniej jeden ze zmartwychwsta�ych patriarch�w ze ST! Ale byli bardzo zawiedzeni, gdy� w chwil� potem ten�e Franz "wyja�ni�" im, �e ci "ksi���ta", to niekt�rzy spo�r�d nich, z "drugich owiec", zdolni ju� teraz do wype�niania "s�u�by ksi���cej" (tam�e). Po Armagedonie, kt�ry - jak donios�a "Stra�nica" numerze styczniowym z 1997 r. - jest "bardzo, bardzo bliski!", ten ksi���cy ziemski rz�d b�dzie �ci�le wsp�pracowa� z niebia�skim rz�dem 144 000 "namaszczonych" �wiadk�w. Przedostatni podr�cznik wiary �wiadk�w (B) przez wiele lat przygotowywa� zwyk�ych cz�onk�w z "drugich owiec" do zaj�cia w�a�ciwej postawy wobec bliskich rz�d�w Bo�ych, czemu s�u�y� zw�aszcza rozdz. 15 zatytu�owany: "Jak zosta� poddanym rz�du Bo�ego?" A czego powinni spodziewa� si� zwykli �wiadkowie .lehowy od Bo�ego rz�du "namaszczonych" swych braci w niebie i ksi���t tu na ziemi, w przysz�ym ziemskim raju? Bardzo wiele! Wymie�my tu niekt�re tylko jego "dokonania": - "ca�kowicie uwolni ludzko�� od gro�by wojny (Ps. 46: 9, 10; lzaj. 2, 4), - uwolni ziemi� od przekupnych w�adc�w i ucisku (Ps. I 10: 5; 70: 12-14), - zapewni wszystkim obfito�� �ywno�ci (Ps. 72: 16; Izaj. 25, 6), - po�o�y kres chorobom i wszelkiego rodzaju kalectwu (�uk. 7 22; 9: 1 1), - wszystkim zapewni wygodne mieszkania (lzaj. 65: 21, 22), - udost�pni ka�demu ciekaw� prac� (Izaj. 65: 23), - zapewni bezpiecze�stwo, uwolni od gro�by utraty �ycia lub mienia (Mich. 4: 4; Ps. 37: 10, 11), - ustrze�e ludzko�� od szk�d z powodu kl�sk �ywio�owych (Marka 4: 37-41)" , itd. (P 147-149). Wobec tych osi�gni�� przysz�ego jehowickiego rz�du, "po�wiadczonych" jak zwykle autorytetem Biblii (�wiadkowie w cyt. przez siebie odno�nikach do tekst�w biblijnych, nie chc� najwyra�niej dostrzec w nich obrazowych tylko zapowiedzi "d�br przysz�ych" Kr�lestwa Bo�ego; por. Rz 14, 16; Ap 21, 1 n), czym�e s� dokonania wszystkich obecnych rz�d�w? I tu w�a�nie ujawnia si� w ca�ej pe�ni "apolityczno��" �wiadk�w Jehowy! Si�gnijmy wi�c do kt�rejkolwiek z publikacji Towarzystwa Stra�nica, a prawie zawsze przeczytamy w niej o nieudolno�ci i bezradno�ci rz�dz�cych i o stale pogarszaj�cej si� sytuacji na �wiecie. Jehowiccy pisarze, jak zwykle anonimowi, s� mistrzami w wyszukiwaniu takich katastroficznych wypowiedzi, jak np. ta ameryka�skiego pisarza Lewisa Mumfroda: "Cywilizacja upada. Ca�kiem jednoznacznie (...) W przesz�o�ci upadek cywilizacji by� do pewnego stopnia lokalnym. (...) Teraz, gdy dzi�ki nowoczesnym �rodkom komunikacji i ��czno�ci �wiat jest �ci�lej powi�zany i zespolony, upadek cywilizacji oznacza staczanie si� na dno ca�ej planety" (B I S). Przyw�dcy �wiadk�w w Brooklynie pisz� bez ogr�dek, �e ju� wkr�tce ich Jehowa "usunie obecne rz�dy, �eby utorowa� drog� swemu sprawiedliwemu rz�dowi, kt�ry b�dzie panowa� nad ca�� ziemi�" (tam�e). Tak wi�c �wiadkowie Jehowy przypisuj� rz�dz�cym, politykom i wszystkim innym wp�ywowym osobom wszelkie mo�liwe z�o na �wiecie (to z�o "wynika" oczywi�cie z ich wsp�pracy z szatanem a nie Jehow� w Jego organizacji, nawet kiedy oni sobie tego nie u�wiadamiaj�), co musi by� zrozumia�e w �wietle ich "nauki" wcze�niej przedstawionej, kt�ra ka�e widzie� im we wszelkich organizacjach ludzkich szatana (jako ich g��wnego inspiratora), przeciwnika Jehowy i Jego Bo�ej Organizacji �wiadk�w Jehowy. Czy zatem taka nauka nie podwa�a wprost autorytetu wszystkich rz�dz�cych i nie ma charakteru politycznego? Tego faktu nie ukryje �adna "biblijna" frazeologia jehowickich pism! Zatrzymajmy si� przez chwil� nad ojcem za�o�ycielem �wiadk�w, Karolem Russellem, aby pokaza�, jak bardzo byk on zainteresowany polityk�. Ot� polityce rz�dz�cych po�wi�ci� on wiele miejsca w tomie 4-tym swoich Wyk�ad�w Pisma �wi�tego pt. Walka Armagieddonu. Jego zdaniem do 1914 r. nic ju� nie pozostanie z tego zorganizowanego �wiata, rz�dz�cego bezbo�n� r�k� cz�owieka. Prorokuje, �e tego dzie�a zniszczenia dokona �wiatowa rewolucja, kt�ra przerodzi si� w anarchi�. Anarchia, jego zdaniem, ominie tylko Palestyn�. I dopiero na gruzach starego i zniszczonego �wiata, "obywatele palesty�scy wraz z Badaczami rz�dzi� b�d� ca�ym �wiatem"4'. Ale zajrzyjmy do wspomnianego tomu 4-tego Wyk�ad�w, aby przyjrze� si� w jaki "apolityczny" i "biblijny" spos�b Russell wyk�ada Pismo �w. S�dzimy, �e ju� samo tylko zacytowanie kilku przyk�adowych punkt�w, kt�re on rozwija, powinno nam da� wystarczaj�co czytelny obraz "biblijnej" tre�ci tego tomu: - "O niekt�rych ameryka�skich milionerach i o tym, jak zdobyli swoje miliony" (s. 278), - "Niezadowolenie, nienawi�� i tarcia przybli�aj� gwa�townie moment spo�ecznego zap�onu" (s. 292), - "Maszyny jako czynnik w dziele przygotowania `ognia"' (s. 317), - "Konkurencja ze strony �e�skiej si�y roboczej" (s. 323), - "Nieugi�te prawo poda�y i popytu obowi�zuj�ce wszystkich" (s. 327), - "Zatrwa�aj�ce spojrzenie na zagraniczn� konkurencj� w przemy�le" (s. 330), - "Warunki pracy w Japonii" (s. 340) - itd. itp. Albo w tym�e samym tomie w Wyk�adzie IX pt. "Nieuchronno�� konfliktu - �wiadectwo m�drych tego �wiata" Russell przytacza na dow�d swoich twierdze�, wypowiedzi i opinie wybitnych polityk�w, duchownych, my�licieli, historyk�w, s�dzi�w, �o�nierzy z drugiej po�owy XIX w. (Russell tom 4 wyd. w 1897). Wszystkie cytowane przez niego wypowiedzi, wyra�aj� si� bardzo krytycznie o �wiecie i zdradzaj� zaniepokojenie, o ile nie bezsilno�� �wiata, wobec najbli�szej przysz�o�ci (ten sam duch niepokoju, strachu i zagro�enia ze strony "z�ego �wiata" dostrze�emy w wi�kszo�ci artyku��w "Stra�nicy"). W kolejnym Wyk�adzie (X) Russell dowodzi, �e �adne "Proponowane �rodki zaradcze - spo�eczne i finansowe" (jest to tytu� Wyk�adu X) na nic si� nie zdadz�, aby powstrzyma� upadaj�cy �wiat. Na pocz�tku tego Wyk�adu, jako rodzaj motta, cytuje proroka Jeremiasza: "Izali nie masz balsamu w Galaad? Izali tam nie masz lekarza? Leczyli�my Babilon, ale nie jest uleczony. Opu��my� go, a p�jdziemy ka�dy do ziemi swej; bo s�d jego a� do nieba si�ga" (8, 22; 51, 7-9). O czym wi�c pisze Russell w tym Wyk�adzie, pami�taj�c, �e s� to jego "Wyk�ady Pisma �wi�tego"? Ot� Russell rozpisuje si� na takie "tematy biblijne", jak: "Prohibicja i prawo do g�osowania dla kobiet", "Uwolnienie cen srebra i protekcja c�a", "Komunizm", "Anarchizm", "Socjalizm", "Pogl�d Herberta Spencera na temat socjalizmu", "Nacjonalizm", "Jedyny podatek jako �rodek zaradczy" itd Nie mniej ni� Russell polityk� zajmowa� si� jego nast�pca Rutherford. We wspomnianej wcze�niej Konwencji Londy�skiej w 1938 r., Schnell przys�uchiwa� si� wraz z innymi przem�wieniom prezydenta. O jednym z nich napisa�: "Sp�jrzmy faktom w oczy - oto tytu� przem�wienia pierwszego, dotycz�cego zagadnie� najbardziej aktualnych politycznie, tj. faszyzmu i wolno�ci" (WS 78). Inny by�y �wiadek Jehowy, Gunter Pape, odkrywa dwulicowo�� "ksi���t z Brooklynu", kt�rzy "�yj� w przekonaniu, �e nie maj� nic wsp�lnego z polityk�, �e s� politycznie neutralni". Pape cytuje w swej ksi��ce petycj� �wiadk�w Jehowy do rz�du ZSRR w 1956 r., w kt�rej tak napisali o swojej neutralno�ci: "�wiadkowie Jehowy nikomu nie szkodz�. Pozostaj� neutralni w sporach tego �wiata. Nie zajmuj� si� ani dzia�alno�ci� wywrotow�, ani szpiegostwem. Nie s� nacjonalistami ani egoistycznymi kapitalistami, ani imperialistami. Jako prawdziwi chrze�cijanie nie mog� w og�le nimi by�, ani nie mog� te� walczy� na rzecz jakiejkolwiek doktryny czy ideologii politycznej, czy b�d� one komunistyczne, demokratyczne, czy kapitalistyczne" ("Stra�nica" z 15.04.1957; GP I57-158). W komentarzu do tej petycji, jak�e trafnie Pape zauwa�a t� dwulicowo�� organizacji: "Ale - pisze -- czy neutralno�� polityczna oznacza tylko nie uczestniczenie w walce po stronie jakiej� ideologii - demokratycznej, kapitalistycznej czy komunistycznej? Czy neutralno�� nie oznacza te� nie brania udzia�u w walce przeciwko jakiejkolwiek ideologii? Ani za, ani przeciw - to jest dopiero prawdziwa neutralno��. Czy jest to zgodne z deklarowan� przez �wiadk�w Jehowy neutralno�ci� polityczn�, je�eli wyst�puj� przeciwko m�om stanu i o�mieszaj� ich? Je�eli raz opowiadaj� si� za Organizacj� Narod�w Zjednoczonych i ��daj� realizacji jej postanowie�, kiedy indziej za� wyst�puj� przeciwko tej samej organizacji, ��daj�c `wyrzucenia jej na z�om'?[por. GP 146-148]. Czy to jest neutralno��, je�eli wypowiadaj� si� przeciwko demokracji i wyborom?[por. GP 149151 ]. Post�puj�c w taki spos�b, �wiadkowie Jehowy odeszli od zasady ca�kowitej neutralno�ci. Ich ameryka�scy przyw�dcy, powinni przesta� wreszcie m�wi� ci�gle o neutralno�ci, poniewa� z samej zasady nie mo�e jej by� na tym �wiecie dla �wiadk�w Jehowy! I nigdy te� nie byli oni faktycznie neutralni. Stanowisko, kt�re zajmuj�, zajmowali, i kt�remu daj� wyraz w czasopi�mie `Przebud�cie si�!', nie jest bynajmniej stanowiskiem neutralnym. Czasopismo to: przynosi artyku�y z wielu dziedzin wiedzy m�wi o rz�dzie, handlu, religii, historii, geografii, nauce, stosunkach spo�ecznych, cudach natury. Obszar zainteresowa� tego pisma jest szeroki jak ziemia, a wysoki jak niebo. Czasopismo .�lubuje trzyma� si� dusznych zasad, demaskowa� skrytych wrog�w, wskazywa� na utajone niebezpiecze�stwa, broni� wolno�ci wszystkich, pociesza� strapionych i zmacnia� tych, kt�rych przygn�bi�y zawody doznane ze .strony �wiata zapominaj�cego o swych obowi�zkach Kto z tak� misj� idzie do ludzi, ten - rzecz jasna nie mo�e by� neutralny, ten musi opowiedzie� si� albo za, albo przeciw - i tak te� rzeczywi�cie post�puj� �wiadkowie Jehowy we wszystkich kwestiach �ycia. Ich zapewnienia o neutralno�ci s� zatem wprowadzaniem w b��d, �udzeniem, udawaniem" (GP 158-159). A jak z t� "apolityczno�ci�" �wiadk�w Jehowy bywa w Polsce? Niech na to pytanie odpowie ponownie by�y starszy zboru Ryszard Solak: "�eby by�y interesuj�ce [artyku�y "Stra�nicy", przeznaczone do studiowania w zborze] dla starych cz�onk�w, szpikuje je si� czasami seksem lub polityk�. Na polityce u nas ka�dy zna si� bardzo. Ka�dy te� chcia�by tu wtr�ci� swoje `trzy grosze'. `Stra�nica' wi�c umiej�tnie to wykorzystuje. Osobi�cie mia�em mo�liwo�� czyta� niekt�re `Stra�nice' wydawane na "Zachodzie w j�zyku polskim. Zauwa�y�em, �e zawieraj� one niewybredne aluzje pod adresem komunizmu wschodniego. �eruje si� wi�c jak wida�, na modnym tam antykomunizmie po to, by pozyska� sobie przychylno�� mas i w�adz. Tymczasem ten sam numer `Stra�nicy' wydanej ju� w kraju, nie zawiera� tej ostrej formy, lecz wyg�adzon�, mo�liw� do przyj�cia przez nasze spo�ecze�stwo. Nie by�oby to dziwne w innej sytuacji, ale przecie� �wiadkowie zawsze akcentuj� demonstracyjnie swoj� apolityczno��. Niech wi�c czyny id� w parze ze s�owami!" (RS 29-30). Kto orientuje si� nieco w historii �wiadk�w Jehowy ten wie, �e organizacja ta wchodzi�a niezliczone razy w konflikt z w�adzami wielu kraj�w, zw�aszcza za prezydenta Rutherforda. On sam dosta� si� za swoj� "apolityczno��" do wi�zienia w tak liberalnym kraju, za jaki zawsze uchodzi�y Stany Zjednoczone~. Roman, bohater ksi��ki by�ego �wiadka Jehowy, tak�e zastanawia si� nad znaczeniem wszystkich tych sztucznie wywo�ywanych konflikt�w i prze�ladowa�, kt�rych ofiarami padali zwykli �wiadkowie: "Rozmy�laj�c tak nad wszystkim, stawia� sobie wiele pyta�, na kt�re nie m�g� znale�� odpowiedzi w Biblii. Komu by�y potrzebne sztuczne prze�ladowania, jaki cel mieli w tym przyw�dcy Organizacji? Ilu ludzi nie zdoby�o odpowiedniego wykszta�cenia, cho� mia�o ku temu odpowiednie predyspozycje? Komu by�o potrzebne p�acenie kolegi�w za niepotrzebne zjazdy, skoro Cezar tego nie zabrania�? Ile os�b niepotrzebnie nabawi�o si� chor�b w wi�zieniach, gdzie odbywali kar� za produkcj� literatury, kt�ra z biegiem czasu okaza�a si� zbyteczna, bo przysz�o nowe �wiat�o? Czy to by�a wola Bo�a, czy niewolnika? Mia� tylko jedn� odpowied� na te wszystkie pytania. Je�eli Organizacja nie b�dzie prze�ladowana, to straci miano religii prawdziwej. Dlatego Brooklyn wydawa� takie rozporz�dzenia, nazywaj�c je nowym �wiat�em, aby wej�� w konflikt z prawem. A nie trzymanie si� praw danego kraju, musia�o spowodowa� ingerencje w�adz bez wzgl�du na to, w jakim pa�stwie to si� dzia�o i jaki panowa� system. Niewolnik nazywa swoje zarz�dzenie teokratycznym, bo jest to wygodne i daje szerokie pole manewru. Jest on �wiadom, �e na �wiecie s� r�ne rz�dy, kt�rym nale�y si� podporz�dkowa�, o czym pisze aposto� Pawe� w Li�cie do Rzymian. Celowo wchodzono w konflikt z prawem w r�nych krajach. Na przyk�ad Stany Zjednoczone kara�y wszystkich mieszka�c�w swego kraju, kt�rzy nie poddawali si� szczepieniu przeciw r�nym chorobom zaka�nym. Wtedy drugi prezes Towarzystwa wyda� rozporz�dzenie, �e szczepienie jest niezgodne z wol� Bo��. Cz�onkowie koncernu Stra�nicy musieli przestrzega� tego rozporz�dzenia, doprowadzaj�c tym samym do konfliktu z ustawodawstwem danego kraju. Kiedy byli za to karani lub aresztowani, nag�a�niano spraw� w Stra�nicach i wyja�niano, �e s� prze�ladowani za g�oszenie `prawdy'. Ten sam cz�owiek, kt�ry wprowadzi� zakaz przyjmowania szczepie�, nazywaj�c to wol� Bo�� - kiedy Stany Zjednoczone nie wypuszcza�y z kraju nikogo, kto nie by� szczepiony, a to wi�za�o si� z niemo�no�ci� wysy�ania swoich przedstawicieli do innych kraj�w - odwo�a� swoje stanowisko. Czy B�g zmieni� zdanie?" ZDROWIE PSYCHICZNE �WIADK�W JEHOWY To co przedstawimy w tym rozdziale, oprzemy g��wnie na cytowanej wcze�niej pracy dra J.R. Bergmana, czo�owego ameryka�skiego eksperta w dziedzinie zdrowia psychicznego �wiadk�w Jehowy. Dr Bergmau zajmuje si� t� spraw� od ponad 20 lat i jest dobrze zorientowany w naukach Towarzystwa Stra�nica. Sprawuje te� psychologiczn� opiek� nad ponad 100 przypadkami chorych psychicznie i ob��kanych �wiadk�w. Wcze�niej zacytowali�my z jego pracy obszern� list� czynno�ci pot�pionych lub zabronionych, tzw. "niewidocznego Talmudu", kt�re s� - jego zdaniem - ,jedn� z g��wnych przyczyn, maj�cych wp�yw na wysok� liczb� zaburze� psychicznych" (.lB 16). Dr Bergman skutecznie obala pogl�d, lansowany od dziesi�tk�w lat przez przyw�dc�w organizacji, jakoby �wiadkowie Jehowy byli "najszcz�liwszym ludem na ziemi", gdy� "psychiatr�w - jak pisz� - potrzebujemy mniej ni� ktokolwiek inny". Ale rzeczywisto�� jest inna: "Post�puj�ca ilo�� zachorowa� psychicznych, jak te� samob�jstw w�r�d �wiadk�w Jehowy, jest coraz cz�ciej poruszana w �rodowisku fachowym, jak te� na r�norodnych kongresach naukowych (problem nasila si� szczeg�lnie w wielkich aglomeracjach)" (JB 6). Zdaniem dra Bergmana "sztywno�� pogl�d�w" ma �cis�y zwi�zek z wyst�powaniem zachorowa� psychicznych w�r�d �wiadk�w. A dzieje si� tak dlatego, �e "Towarzystwo Stra�nica z pomoc� wszelkich dost�pnych �rodk�w ukazuje otoczenie jako skupisko wszelkiego z�a", nigdy jednak nie zapominaj�c o tym, aby "na tym zdeprawowanym tle" przedstawi� "swych podw�adnych jako jednostki idealne" (JB 7). Znawca psychiki �wiadk�w dochodzi wi�c do nast�puj�cej konkluzji: "Dzi�ki temu [wypaczonemu obrazowi �wiata] �wiadkowie uwra�liwiaj� si� na przyjmowanie do wiadomo�ci tylko tych fakt�w, kt�re pasuj� do zuniformowanego przez Towarzystwo obrazu rzeczywisto�ci. Wszystkie fakty sprzeczne traktuj� jako pochodz�ce ze `�wiata przeciwnik�w', a przez to jako bezwarto�ciowe. To selektywne widzenie rzeczywisto�ci wzmacnia tzw. idealne ja (my jeste�my uczciwi, prawdom�wni, prostolinijni itd.). Wiara jest uto�samiana ze sztywno�ci� pogl�d�w. Jako siln� w wierze - uwa�a si� osob�, zachowuj�c� pogl�dy i idee Towarzystwa nie bacz�c na fakty i rozs�dek" (tam�e). �wiadkowie Jehowy, pragn�c uwolni� si� od r�nych problem�w, kt�re n�kaj� ich w�asne �rodowisko, uciekaj� si� zdaniem dra Bergmana - do "mechanizmu projekcji", czyli szukania tzw. "koz��w ofiarnych", do kt�rych - jako wrog�w ich organizacji - zaliczaj�: "Ko�ci� katolicki, ortodoksyjne chrze�cija�stwo, pot�gi �wiatowe, a przede wszystkim szatana" (JB 8). Ale dlaczego przede wszystkim szatan? Dr Bergman znaj�c nauki sekty odpowiada: "Szatan chce wszystkich ludzi nastawi� przeciwko Jehowie (i trzyma� z dala od Organizacji). Zsy�a zatem na �wiadk�w nieszcz�cia, by odst�pili od wybranej drogi; t)'m za� kt�rzy nie s� �wiadkami, czyni �ycie szcz�liwym. Dzi�ki olbrzymiej mocy traktuje on ludzi niczym figury na szachownicy. Ogrom �wiadk�w g��boko wierzy, �e szatan i demony tylko czyhaj� na nich, aby oderwa� ich od Organizacji" (JB 9). �wiadkowie Jehowy boj� si� bardzo wp�ywu demon�w, kt�ry to wp�yw mo�e si� zwielokrotni� u osoby dr�czonej nieustannymi my�lami samob�jczymi, jak to ilustruje �wiadectwo kobiety-�wiadka, przytoczone przez dra Bergmana: "Kiedy by�am chora i przygn�biona, chcia�am najch�tniej sko�czy� ze sob�. Sta�a my�l o wp�ywie demon�w powodowa�a ogromny l�k. Ci�gle poszukiwa�am, co w moim domu i otoczeniu mog�o mie� charakter demoniczny. Raz wyrzuci�am obrazek ma�ej dziewczynki wisz�cy w pokoju go�cinnym z powodu jej przenikliwego (przeszywaj�cego) spojrzenia. (...) W �azience mia�am indyjskie kafle z ta�cz�cymi postaciami. Poniewa� mia�am wra�enie, �e s� to jacy� indyjscy bogowie, pozby�am si� ich. (...) Pewnej nocy obudzi�am si� pe�na panicznego strachu. W moim umy�le zrodzi�a si� idea, �e wiele spo�r�d zi� w mojej apteczce s� jakim� narkotykiem. Wyrzuci�am je wszystkie; a ponadto tak�e aspiryn�, syrop na kaszel i inne �rodki medyczne. Ca�a apteczka wyl�dowa�a na �mietniku. (...) M�j ojciec pozostawi� mi przed �mierci� obr�czk� z diamentem. Pewnego dnia wyobrazi�am sobie, �e ojciec by� mo�e by� nawiedzony przez demony i pozostawi� mi rzeczy maj�ce demoniczny wp�yw. Poniewa� s�ysza�am, �e najlepiej jest zawin�� obr�czk� w foli� aluminiow� i schowa� do lod�wki, tak te� uczyni�am. Bo�e, jak bardzo �le si� czu�am i jak wielki mia�am strach (...) Jako �wiadk�w uczono nas zawsze, �e ludzie pope�niaj�cy samob�jstwo s� nawiedzeni przez demony i pozbawieni ducha Bo�ego. Z do�wiadczenia mog� stwierdzi�, �e nie maj� oni (przewodnicy Organizacji) najmniejszego poj�cia o chorobach psychicznych i demonizmie. Cz�sto s� to po prostu chorzy ludzie" (tam�e). A oto inne jeszcze �wiadectwo, kt�re ukaza�o si� w "Przebud�cie si�!" (22 grudnia 1976 - wg wyd. ang.) w artykule o panowaniu demon�w nad kobietami. W artykule tym zacytowano tak� oto wypowied� pewnej kobiety, kt�rej zamieszczenie w tym�e artykule dr Bergman przypisuje "szokuj�cej naiwno�ci" pisarzy Towarzystwa Stra�nica: "Wiem, �e demony wymagaj� niekiedy od wierz�cych rozebrania si� lub ods�oni�cia biustu, by nast�pnie odby� z nimi stosunek p�ciowy. Zadawa�am sobie pytanie, czy demony chc� zaspakaja� swoje perwersyjne �yczenia?" (JB 10). Dla chrze�cijan tego typu "wierzenia" musz� by� rzeczywi�cie szokuj�ce, ale nie dla �wiadk�w Jehowy! W przedostatnim swoim podr�czniku (B) �wiadkowie rozpisuj� si�, jak to "anielscy synowie Bo�y zwr�cili uwag� na c�rki ludzkie" i "uciele�niaj�c si�" zst�pili "na ziemi�, �eby wsp�y� ciele�nie z pi�knymi kobietami. Ale - wyja�niaj� - anio�om nie wolno by�o mie� takich przyg�d mi�osnych" (B 93). Dalej dowiadujemy si�, �e za ten akt niepos�usze�stwa Jehowie ( z tych grzesznych zwi�zk�w "tym anio�om i ich �onom rodzi�y si� dzieci") ziemia zosta�a ukarana potopem. Jednak�e "zmaterializowani anio�owie si� nie potopili, [gdy�] zrezygnowali z cia�a fizycznego i po wr�cili do nieba jako osoby duchowe"! (B 94). �wiadkowie wiedz�, �e ci anio�owie uczynili t� niegodziwo�� za podszeptem szatana, gdy "zrezygnowali ze wspania�ych stanowisk, kt�re mieli w niebie". Chocia� powr�cili oni do nieba, to jednak Jehowa ,ju� nie pozwala tym demonicznym anio�om przybiera� postaci ludzkiej, nie mog� wi�c bezpo�rednio [a wi�c "po�rednio" mog�] zaspokaja� swych nienaturalnych ��dz" (B 93, 95). Dodajmy jeszcze, �e - wed�ug jehowickiej chronologii - w 1914 r. odby�a si� "wa�na bitwa w niebie", w wyniku kt�rej Jezus- Micha� pokona� szatana i jego demony str�caj�c ich "na ziemi�" (B 21-22). Teraz ju� rozumiemy, dlaczego �wiadkowie Jehowy ci�gle widz� woko�o siebie diab�a i demony, a kobiety musz� stale zwa�a� na ich "nienaturalne ��dze"! Powracaj�c do charakterystyki zdrowia psychicznego �wiadk�w i przyczyn jego zachwiania, kt�re mog� prowadzi� do powstawania chor�b psychicznych, dr Bergman zwraca uwag� na "t�umienie" przez �wiadk�w dostrze�onych przez siebie w�tpliwo�ci, kt�re dotycz� zar�wno zachowa� "wy�szych rang�" �wiadk�w, �yj�cych niezgodnie z g�oszonymi przez Towarzystwo Stra�nica zasadami, jak i �atwych do zauwa�enia licznych zmian w "podstawowych naukach doktryny". I znowu zostaje uruchomiony mechanizm "projekcji", kt�ry pozwala �wiadkom obarczy� win� za to z�o otaczaj�cy "�wiat", a wi�c, �e to: - "�wiadkowie s� dobrymi lud�mi, - otaczaj�cy �wiat jest z�y, - duchowie�stwo religii chrze�cija�skich realizuje cele samolubne i ma na uwadze warto�ci materialne" (JB I 3). Nie bez znaczenia jest r�wnie� fakt, �e do sekt garn� si� cz�sto "osoby o chwiejnej psychice", dla kt�rych proponowana przez nie ideologia religijna i mo�liwo�� przy��czenia si�, jest sposobem na unikni�cie stawienia czo�a w�asnym problemom �yciowym. Takim osobom "wsp�lnota obiecuje nie tylko �ycie w pe�nej harmonii, ale te� wysok� nagrod� w niedalekiej przysz�o�ci. Wobec os�b wykazuj�cych zainteresowanie i rokuj�cych nadziej� przy��czenia si� do Organizacji - pisze dr Bergman - wykazuj� �wiadkowie szczeg�ln� trosk� i przyja��. Siebie i wsp�lnot� przedstawiaj� z jak najlepszej strony, skrz�tnie maskuj�c problemy czy w�tpliwo�ci" (JB 20). W przypadku, gdy takie osoby z jakich� powod�w zostan� usuni�te z organizacji, ich nadal chwiejna psychika, wzmocniona jeszcze przyt�umionymi w�tpliwo�ciami w czasie pobytu w organizacji (o kt�rych wspomnieli�my wy�ej), mo�e �atwo ulec za�amaniu. Usuni�cie �wiadka z organizacji dokonuje si� najcz�ciej wbrew jego woli, tzn. gdy jego dalsza obecno�� nie jest ju� po��dana i zagra�a stabilno�ci zboru. Z drugiej jednak strony, podj�cie przez �wiadka decyzji o dobrowolnym opuszczeniu organizacji, pomimo dostrzeganych b��d�w w doktrynie i r�nych wypacze� w zborze, nie jest dla niego �atwe. Dr Bergman zauwa�a, �e "Towarzystwo wypracowa�o przez lata wiele mechanizm�w utrudniaj�cych odej�cie", do kt�rych zalicza zw�aszcza nast�puj�ce: - "krytykowanie Organizacji uto�samiane jest z krytykowaniem Boga, - odej�cie z Organizacji jest r�wnoznaczne ze �mierci� w Armagedonie, - dostrzeganie b��d�w oznak� s�abo�ci duchowej jednostki, - wytworzenie tzw. `kolein my�lowych' (utrudniaj�cych my�lenie samodzielne), - sta�e przypominanie o koniecznej wdzi�czno�ci wobec Organizacji, - przedstawianie otaczaj�cego `�wiata' jako skupiska wszelkiego z�a, - wyrobienie stereotypu my�lowego, jakoby wprowadzanie zam�tu w Organizacji by�o cech� charakterystyczn� czas�w ko�ca, - uzale�nienie proces�w decyzyjnych jednostki od Organizacji, - wytworzenie poczucia niekompetencji teologicznej u szeregowych �wiadk�w, - uprzednie zniszczenie alternatywnych kontakt�w spo�ecznych poza Organizacj�, - obrzydzenie wszelkich alternatywnych ugrupowa� religijnych, - zakaz kontakt�w z osobami wy��czonymi, - wyrabianie `z�ego imienia' by�ym �wiadkom itp." (JB 20-21). Wobec tych trudno�ci z opuszczeniem organizacji, �wiadkowi najcz�ciej "towarzyszy l�k, poczucie winy i zam�t my�lenia". Niekt�rzy z nich podejm� "pr�by wprowadzenia zmian wewn�trz Organizacji" albo, "zgodnie z porad� starszych (czy te� publikacji), b�d� czekali "latami na zmiany wprowadzone `odg�rnie' (tzw. `nowe �wiat�o')". Gdy jednak w ko�cu zdecyduj� si� odej��, ich decyzja "wi��e si� jednak z powa�nym obci��eniem psychiki" i wyst�pieniem urazu roz��ki, por�wnywalnego do "stanu po �mierci bliskiej osoby", okre�lanego w psychologii jako post-Jehovah's Witnesses syndrom. Dr Bergman wymienia nast�pnie nast�puj�ce objawy, kt�re towarzysz� tej roz��ce: "strach, l�k, w�ciek�o��, zazdro��, rozczarowanie, upokorzenie, apatia, bezsenno��, natr�tne my�li, stany depresyjne, my�li samob�jcze itd." (JB 22). A jak d�ugo mo�e trwa� takie "wychodzenie" z uzale�nienia od w�asnej przesz�o�ci, zwi�zanej z pobytem w organizacji �wiadk�w Jehowy? Dr Bergman uwa�a, �e powr�t "do r�wnowagi psychicznej przypomina wychodzenie z ci�kiej choroby" i trwa przeci�tnie "oko�o 1/4 do 1/3 czasu sp�dzonego w Organizacji" (tam�e). Na koniec tego rozdzia�u, pragniemy zacytowa� wypowied� Georga N., by�ego �wiadka Jehowy, kt�ry sp�dzi� w organizacji 38 lat. Na zadane mu kiedy� pytanie: "W jakim stanie znajduj� si� ci, kt�rzy odeszli z tej organizacji?", odpowiedzia�: "Ich stan jest do�� cz�sto tragiczny. S� to zepsute ma��e�stwa i rodziny. W domach ob��kanych 7 proc. pensjonariuszy to �wiadkowie. W�r�d �wiadk�w najwi�kszy jest procent samob�jstw. Spotyka si� te� alkoholik�w i narkoman�w, zreszt� podobnie jest z cz�onkami innych sekt. S� to zjawiska bardzo bolesne" ("S�owo-Dziennik katolicki", 136/1995, s. 4). JAK ROZMAWIA� ZE �WIADKAMI JEHOWY? Na wst�pie nale�y jasno sobie powiedzie�, �e dialog religijny ze �wiadkami Jehowy jest wyj�tkowo trudny, a czasami wydaje si� niemo�liwy. G��wnym tego powodem jest wpajana im przez ich przyw�dc�w pewno�� posiadania przez nich "prawdy", o kt�rej maj� �wiadczy� wobec tego z�ego �wiata. Je�li dodamy do tego ich gor�czkowe oczekiwanie na "bardzo bliski" Armagedon, �atwiej zrozumiemy ich "odporno��" na wszelkie przedstawiane im argumenty, kt�rych po prostu "nie widz�" (wiadomo, �e fanatyzm za�lepia cz�owieka i uniemo�liwia mu normalne my�lenie). Nie bez znaczenia jest te� ich pot�piaj�ce podej�cie do ka�dej innej religii, zw�aszcza do Ko�cio�a katolickiego, kt�ry uwa�aj� za swego g��wnego przeciwnika. Dla �wiadk�w wszyscy ludzie inaczej wierz�cy, pozostaj� pod wp�ywem szatana i jego przewrotnych nauk. Takie ich podej�cie oczywi�cie utrudnia, o ile nie wyklucza dialog z nimi. Zreszt� �wiadkowie nie s� przygotowani do prowadzenia jakiegokolwiek dialogu z kim� spoza organizacji i ich dzia�alno�� polega jedynie na "nawracaniu" drugich i wci�ganiu ich do w�asnej organizacji. �wiadkowie widz� wi�c w osobach, kt�re nie zgadzaj� si� z ich w�asn� wiar� niebezpiecznych wrog�w, kt�rzy tylko czyhaj�; aby pozbawi� ich wspomnianej "prawdy", kt�rej naucza ich "niewolnik" (CK) (cz�sto powtarzaj�: "jeste�my [�yjemy, chodzimy] w prawdzie"). Czasami �wiadek napotyka na osoby, kt�re s� dobrze obeznane z Pismem �w. i kt�re orientuj� si� w ich wierzeniach. W takich sytuacjach przyjmuje on z regu�y postaw� obronn�. Ponadto gdy "czuje, �e mo�e by� w b��dzie rozmowa przybiera posta� walki, w kt�rej dominuje argumentacja irracjonalna i nielogiczna" (JB 18). Dialog ze �wiadkami utrudnia dodatkowo ich prawie zupe�ny brak elastyczno�ci, kt�ry wyklucza jakiekolwiek w�tpliwo�ci w sprawach doktrynalnych w�asnego wyznania. Jest to o tyle dziwne, �e rzadko kt�ra wiara tak cz�sto zmienia swoje pogl�dy. Ale �wiadek ma te� wpojone, �e to co w danej chwili "niewolnik" podaje mu do wierzenia, nie mo�e by� w najmniejszym stopniu kwestionowane (za to grozi wykluczenie). �wiadek broni si� wi�c, niejako z konieczno�ci, przed podj�ciem pog��bionej analizy nauk organizacji, widz�c w tym niebezpiecze�stwo dla w�asnej wiary. Dlatego woli oczekiwa� gotowych odpowiedzi od CK, "kana�u Jehowy". Dr Bergman przytacza �wiadectwo �wiadka, kt�ry d�ugo t�umi� w sobie wszelkie w�tpliwo�ci (ich dopuszczenie wywo�uje u wielu �wiadk�w "poczucie winy wobec Boga i Organizacji" oraz "poczucie pora�ki") "Od mojego chrztu w 1944 r. dr�czy�y mnie wewn�trzne w�tpliwo�ci, sta�e poczucie winy przeradzaj�ce si� w prawdziwy l�k. Nikt nie powiedzia� mi, �e wszyscy wierz�cy maj� w�tpliwo�ci, b�d�ce logicznym nast�pstwem wolnej woli. Nawet mistycy czuli si� niekiedy opuszczeni przez Boga, kt�rego tak bardzo czcili. Ile udr�cze� zaoszcz�dzono by mi. �wiadkowie nie mogli mi tego powiedzie�, gdy� sami nie przyznaj� si� do w�asnych w�tpliwo�ci. Wiara jest dla nich czym� totalnym, w co si� nie w�tpi, czego si� nie krytykuje i gdzie nie ma zachwia�. Moje impulsywne my�lenie by�o jak `drapie�nik', kt�ry zaatakuje mnie i zniszczy, je�li go nie `okie�znam'. Poniewa� w Organizacji nie tolerowano jakichkolwiek w�tpliwo�ci, za jedyne rozwi�zanie uzna�em ca�kowite ich t�umienie (a z nimi r�wnie� siebie). Poniewa� chcia�em uj�� z �yciem [w Armagedonie] i by� uznanym przez Jehow�, po�wi�ci�em s�u�bie dla niego tak du�o czasu, by m�j `zatwardzia�y duch', upokorzony i wyczerpany nie mia� mo�liwo�ci w�tpi�. Podobnie jak kobiety, kt�re potrafi� skutecznie przekszta�ca� w�tpliwo�ci w zalety (lub na to, co za zalety uwa�aj�) post�powa�em r�wnie� ja. Wst�pi�em do Betel, by m�j potencja� my�lenia pozbawi� mo�liwo�ci w�tpienia po�wi�caj�c si� intensywnie nowym celom" (JB 18- 19). POSTAWA KATOLIKA WOBEC �WIADK�W JEHOWY Kieruj�c si� wskazaniami bpa Zygmunta Paw�owicza, kt�ry analizuje to zagadnienie w swej ksi��ce o �wiadkach, nale�y przyj��, �e w�a�ciwa postawa katolika wobec nich winna by� nast�puj�ca: - katolik zajmuje wobec �wiadk�w postaw� cz�owieka religijnego, kt�ry ma �wiadomo��, i� ma do czynienia ze wsp�lnot� niechrze�cija�sk�; - katolik stara si� okaza� tym ludziom postaw� pe�n� szacunku i kultury, kt�ra obejmuje tak�e kontakty osobiste czy rodzinne; - katolik nie powinien mie� w�tpliwo�ci, �e ma do czynienia z lud�mi, kt�rzy wyznaj� b��dne doktryny, struktury organizacyjne i proponuj� b��dn� drog� �ycia i zbawienia; - katolik powinien zatroszczy� si� o poznanie nauki jehowickiej i, przez rozpoznanie b��dnych jej za�o�e�, wyrobi� w sobie zdecydowanie krytyczn� ocen�, pozwalaj�c� mu na odrzucenie b��du i ustrze�enie przed nim innych braci w wierze, zw�aszcza dzieci i m�odzie�y; - katolik w kontakcie ze �wiadkami pami�ta o swojej w�asnej odpowiedzialno�ci za dzie�o apostolskie Ko�cio�a (przez dawane �wiadectwo wiary) i stara si� pom�c odnale�� im prawd� Bo�� ZASADY DIALOGU ZE �WIADKAMI JEHOWY Na wst�pie pragniemy zwr�ci� uwag� na jedn� wa�n� spraw�: nie ka�dy katolik jest zdolny do podj�cia dialogu ze �wiadkami Jehowy. Na pewno nie powinni wdawa� si� z nimi w "dyskusj�" ci, kt�rzy s� �wiadomi, �e nie posiadaj� wystarczaj�co ugruntowanej wiedzy o w�asnej wierze i nie potrafi� w�a�ciwie korzysta� z Pisma �w. Takie osoby powinny zachowa� si� wed�ug wskaza� bpa Herberta Bednorza, kt�ry w jednym ze swych List�w pasterskich do swoich diecezji napisa�: "Jak zareagujemy [na wizyt� �wiadk�w Jehowy]? Bez z�o�ci i nienawi�ci, ale niemniej stanowczo i mocno! Nie b�dziemy wpuszczali sekciarzy do mieszka�, nie b�dziemy wszczynali dyskusji, bo ona i tak zwykle nie daje �adnego rezultatu. Fanatycznego sekciarza nikt nie przekona, dlatego trzeba go odsun��, przypominaj�c mu, �e odgrywa rol� fa�szywego proroka, kt�ry przychodzi w owczej sk�rze, a wewn�trz jest wilkiem drapie�nym (Mt 7, 15)". Wielu katolik�w wie z do�wiadczenia, �e pro�ba skierowana do �wiadk�w, aby wi�cej ju� nie przychodzili do ich dom�w, nie skutkuje. �wiadkowie pojawi� si� niebawem, ale w innym sk�adzie. Na prosty - i jak si� okaza�o bardzo skuteczny - spos�b, wpad� pewien w�oski ksi�dz, kt�ry wydrukowa� w formie niewielkiej wizyt�wki tekst o nast�puj�cej tre�ci: "�wiadkowie Jehowy s� proszeni o nie przychodzenie do tego domu. Dzi�kujemy!" Wierni docenili pomys� swego proboszcza i bardzo ch�tnie umie�cili ten tekst na drzwiach swoich dom�w i mieszka�. W tej sytuacji �wiadkowie nie znajduj�c ju� �adnego dla tych swoich "wizyt" wyt�umaczenia, byli zmuszeni ograniczy� swoj� aktywno�� do plac�w, przystank�w itp. Dobrze by�oby wykorzysta� ten pomys� w�oskiego ksi�dza tak�e w Polsce! Inaczej powinna podej�� do problemu osoba, kt�ra pragnie wykorzysta� wizyt� �wiadk�w, aby nawi�za� z nimi owocny dialog. Jednak nale�y pami�ta�, �e niew�a�ciwie prowadzony dialog ze �wiadkami mo�e bardzo �atwo przerodzi� si� w "walk� pogl�d�w", kt�ra z regu�y nie przynosi �adnych spodziewanych owoc�w. Istnieje wiele os�b, kt�re s� czynnie zaanga�owane w dialog ze �wiadkami Jehowy. Do takich os�b nale�� w Polsce zw�aszcza cz�onkowie katolickiego Og�lnopolskiego Ruchu "Effatha" (dzia�a od 1990 r.), kt�rych w 1995 r. mia�o by� 2,5 tys.52 Obok Ruchu "Effatha", coraz to wi�ksz� rol� zaczynaj� odgrywa� liczne ju� w Polsce Centra Informacji o Nowych Ruchach Religijnych i Sektach, obecne zwykle w wi�kszych miastach. Istnieje te� wiele innych punkt�w informacji i poradni religijnych, dzia�aj�cych przy parafiach. Nie tylko katolicy, ale r�wnie� protestanci s� zainteresowani ograniczaniem wp�ywu organizacji �wiadk�w Jehowy. Ciekawe, �e do tej akcji wymierzonej w Towarzystwo Stra�nica w��czy�o si� wielu by�ych �wiadk�w, kt�rzy zorganizowali si� w r�ne samodzielne grupy i zbory. Przyk�adem takiej zorganizowanej grupy by�ych �wiadk�w Jehowy w Polsce jest Fundacja "S�owo Nadziei" wydaj�ca od 1989 r. pismo "S�owo Nadziei". W�a�nie na �amach tego pisma, wcze�niej ju� przez nas cytowanego, ukaza� si� w t�umaczeniu na j�zyk polski rozdzia� ksi��ki Davida A. Reeda pt. Jak rozmawia� ze �wiadkami Jehowy? ("S�owo Nadziei" 24/1994, s. 18-20). W tym samym mniej wi�cej czasie pismo "Effatha" zamie�ci�o artyku� inicjatorki Ruchu "Effatha" s. Zofii Klimowskiej SVD pt. "Jakie stosujemy metody?", dotykaj�cy tego samego zagadnienia ("Effatha" 11-12/1994, s. 250-254). Wykorzystuj�c ich wieloletnie do�wiadczenie, podajemy kilka warunk�w i zasad, o kt�rych warto pami�ta�, aby spotkania ze �wiadkami mog�y przynie�� po��dane owoce: - Do �wiadk�w podchodzimy z nale�nym dla ka�dej osoby szacunkiem i mi�o�ci�. Ten podstawowy warunek owocnego dialogu najlepiej uj�a s. Zofia Klimowska SWD: "W 'I rozmowie ze �wiadkami nale�y zwr�ci� uwag� nie tyle na doktryn�, kt�r� chcia�oby si� zdusi� w jednym momencie (...), ale spos�b z jakim do nich podchodzimy. Najskuteczniejsz� metod� jest mi�o�� i wielka cierpliwo��, o co tak�e trzeba si� modli�" ("Effatha" 11-12/1994, s. 251). - Nale�y unika� w stosunku do nich tak sformu�owanych zda�, jak np. "Jeste�cie fa�szywymi nauczycielami i prorokami", "Jeste�cie cz�onkami ameryka�skiej sekty", "Chodzicie po domach za pieni�dze", "Zostali�cie oszukani i zwiedzeni!", "Musicie przyj�� zbawienie!". Mo�emy by� pewni, �e �wiadkowie s� ju� "uodpornieni" na tego typu zarzuty czy wezwania i opuszczaj�c taki dom poczuj� si� nawet "prze�ladowani za wiar�", co tylko umocni ich w dalszym trwaniu w organizacji. Po takiej wymianie wzajemnych oskar�e� i apeli (�wiadkowie te� potrafi� przyj�� ton oskar�ycielki wobec Ko�cio�a, gdy zorientuj� si�, �e maj� przed sob� katolika), nie ma mowy o dalszym dialogu. - Nale�y liczy� si� z ograniczeniami umys�owymi �wiadka i nie pr�bowa� nawraca� go "na si��". Wz�r w�a�ciwej postawy wobec rozm�wcy pozostawi� nam przede wszystkim Jezus Chrystus i Jego Aposto�owie. Nasz Pan, jak to jest dobrze widoczne w Ewangeliach, cz�sto ucieka� si� do metody nauczania, nazywanej heurez�, kt�ra to metoda nak�ania s�uchacza do samodzielnego my�lenia i udzielenia sobie odpowiedzi na umiej�tnie postawione mu pytanie (por. Mk 8, 27-30; Mt 22, 41-45). - Nie nale�y od razu "zarzuca�" �wiadka zbyt licznymi pytaniami, dotycz�cymi spraw, z kt�rymi jego umys�, zniewolony naukami "Stra�nicy", nie b�dzie m�g� sobie poradzi�. Przed czym� takim przestrzega D.A. Reed, odwo�uj�c si� do metody nauczania samych �wiadk�w: "Ta ksi��ka [Reed ma na my�li swoj� ksi��k�] zawiera bardzo wiele `amunicji' do wywo�ania duchowej wojny przeciwko `fortecom Stra�nicy'. Ale gdy chrze�cija�ski wojownik chce od razu zap�dzi� `�wiadka' w kozi r�g, chc�c go szybko ustrzeli�, to przekona si�, �e ta taktyka jest zawodna. Przyw�dcy Organizacji �wiadk�w Jehowy zdaj� sobie spraw� z tego, ile informacji mo�e przyjmowa� umys� ludzki w okre�lonym czasie i dlatego polecaj� organizowanie sze�ciomiesi�cznych kurs�w dla os�b, kt�re s� przez nich odwiedzane. Tylko niedo�wiadczony �wiadek Jehowy b�dzie `bombardowa�' odwiedzanego informacjami od Adama do Armagedonu, ju� przy pierwszej wizycie. Generalnie technika stosowana przez �wiadk�w Jehowy jest poprawna i to jest przyczyn� zdumiewaj�cego wzrostu ich Organizacji. Dlatego zrobimy dobrze ucz�c si� od nich efektywnych metod dzia�ania, a nie fa�szywych doktryn" ("S�owo Nadziei" 24/1994, s. 18). - Nie wolno dopu�ci� do wzajemnego "ostrzeliwania si�" wersetami z Pisma �w. O bezskuteczno�ci tej metody, pisze z w�asnego do�wiadczenia s. Zofia Klimowska SWD: "Aby udowodni� �wiadkom, �e nie maj� racji, uczy�am si� na pami�� mn�stwa werset�w z Pisma �wi�tego koduj�c sobie ich Ksi�gi i rozdzia�, aby na ka�dy zarzut przytoczy� przynajmniej kilka werset�w, kt�re by si� sprzeciwia�y ich doktrynie. By�o to pos�ugiwanie si� ich metod� - �onglowanie tekstami Pisma �wi�tego, co okazywa�o si� okropne. `Strzelanina' biblijnymi wersetami `on we mnie Markiem a ja w niego Mateuszem' doprowadza�a do tego, �e po wymianie kilku zda�, �wiadek zamyka� si� i nie s�ucha� moich cytat�w. On swoje wersety przytacza�, a ja swoje. Byli�my jednymi z tych spod wie�y Babel, kt�rzy m�wili tym samym j�zykiem, lecz si� wzajemnie nie rozumieli" ("Effatha" 11-12/1994, s. 250). - Nie nale�y zezwoli� �wiadkowi, aby na potwierdzenie swoich wywod�w "zasypywa�" nas wersetami z Pisma �w. Ka�dy przytoczony przez niego werset nale�y rozpatrzy� w jego biblijnym kontek�cie, zgodnie zreszt� z intencj� natchnionego autora. Najcz�ciej samo ju� tylko odczytanie tego kontekstu wystarczy, aby stwierdzi�, �e �w werset traktuje zupe�nie o czym� innym, ni� chcieliby nauczyciele �wiadk�w w Brooklynie. Po kilku takich przyk�adach �wiadek mo�e zdoby� si� na wysi�ek, aby samodzielnie "posprawdza�" z Bibli� w r�ku to, w co ka�e mu wierzy� organizacja. Ci, kt�rzy si� zdobyli na ten wysi�ek, szybko odkryli niebiblijno�� wi�kszo�ci nauk Towarzystwa Stra�nica i opu�cili szeregi organizacji (odkrycie b��dnych nauk Towarzystwa jest najcz�stszym powodem odej�cia). - W duchu tego, co napisali�my wy�ej, powinni�my przej�� inicjatyw� i spr�bowa� zainteresowa� �wiadka wybranymi tekstami biblijnymi, kt�re pobudz� go do samodzielnego my�lenia. Jak to mo�na zrobi�, pokazuje Reed: "`Zobacz, co jest napisane w tym wersecie!', `Biblia stwierdza w tym miejscu, �e Jezus jest Bogiem!'; mo�emy poprosi�, by �wiadek przeczyta� z nami dany werset i spyta� `Jak my�lisz, do kogo odnosi si� to, co jest tu napisane...', `Co tu jest napisane o... [np. Jezusie, Kr�lestwie Bo�ym]' itd. Mo�e nie od razu �wiadek Jehowy odpowie prawid�owo, ale w momencie, gdy `z�apie' sens, b�dziemy widzieli to wyra�nie" ("S�owo Nadziei" 24/1994, s. 19). - W rozmowie ze �wiadkiem dobrze jest wykorzysta� starsz� literatur� Towarzystwa Stra�nica, na podstawie kt�rej �atwo b�dzie mo�na wykaza� manipulatorskie traktowanie s�owa Bo�ego przez kierownictwo �wiadk�w do uzasadnienia r�nych nauk, kt�re dzisiaj sta�y si� ju� "nieaktualne". Nie jednemu �wiadkowi, kt�ry zdoby� si� na ten wysi�ek, "zakr�ci�o si� w g�owie". Oto jedno z takich �wiadectw: "Pod wp�ywem tych s��w Anne posz�a do miejscowej biblioteki i tam w dziale religioznawczym usi�owa�a znale�� co� wi�cej na temat swojej religii. Trafi�a na ksi��k� napisan� przez by�ego �wiadka Jehowy, kt�ry wylicza� w porz�dku chronologicznym wszystkie fa�szywe proroctwa i demaskowa� pr�by ukrycia oszustw. `Zakr�ci�o mi si� w g�owie. Wiedzia�am, �e przyznawali�my si� do � b��d�w � w przesz�o�ci, lecz nie mia�am poj�cia, �e by�o ich a� tyle"'. - W ko�cu nale�y pami�ta�, �e o nawr�ceniu drugiego cz�owieka decyduje ostatecznie �aska Bo�a: "Nikt nie mo�e przyj�� do Mnie, je�eli go nie poci�gnie Ojciec, kt�ry Mnie pos�a�..."(J 6, 44). Dlatego Pan Jezus zwraca uwag� na post i modlitw�, w kt�rych nale�y upatrywa� istotny warunek powodzenia, i to zapewne nie tylko w sytuacjach kra�cowych (por. Mk 9, 28-29). Ani organizacja �wiadk�w Jehowy, ani Ko�ci� katolicki nie widz� podstaw do prowadzenia wzajemnego dialogu. O niemo�liwo�ci takiego dialogu decyduj� przede wszystkim wzgl�dy doktrynalne, na co s�usznie zwraca uwag� ks. Tadeusz Pietrzyk, gdy pisze: "Rozwa�my wi�c teraz mo�liwo�� dialogu mi�dzy Ko�cio�em Katolickim a Organizacj� �wiadk�w Jehowy. Ot� trzeba zdecydowanie stwierdzi�, �e obecnie nie istniej� jakiekolwiek warunki zaistnienia dialogu. Wed�ug Organizacji �wiadk�w Jehowy Ko�ci� nie tylko zdeformowa� nauk� Bo��, lecz przede wszystkim stanowi istotny element szata�skiego systemu rzeczy, skazanego na rych�� zag�ad�. Nie mo�na wi�c traktowa� go jako partnera dialogu ani szuka� jakichkolwiek p�aszczyzn kompromisu z nim (ub wsp�pracy. Bezcelowe s� tak�e pr�by zmiany dotychczasowego nauczania Ko�cio�a". Pomimo braku oficjalnego dialogu Ko�cio�a z Organizacj� �wiadk�w Jehowy, nie brakuje wielu inicjatyw katolickich, kt�re taki dialog z poszczeg�lnymi cz�onkami podejmuj�, i to przy r�nych okazjach. Za jedn� z takich najwa�niejszych inicjatyw nale�y uzna� powstanie w Niepokalanowie w 1990 r. podczas trwania II Og�lnopolskiego Sympozjum na temat �wiadk�w Jehowy - wspomnianego wcze�niej Og�lnopolskiego Ruchu "Effatha". Inicjatorka tego Ruchu s. Zofia Klimowska SVD i jednocze�nie za�o�ycielka oraz prze�o�ona Si�str S�owa Bo�ego, rozpocz�a w tym samym jeszcze roku redagowanie i wydawanie pisma "Effatha", kt�re od razu spotka�o si� z bardzo ciep�ym przyj�ciem. Z inicjatywy cz�onk�w Ruchu "Effatha", kt�remu przewodniczy Tadeusz Kunda, zacz�y powstawa� przyparafialne Punkty Poradnictwa Religijnego, a niekt�rzy z nich zaanga�owali si� w organizowanie spotka� i wyg�aszanie odczyt�w na temat zagro�e�, jakie nios� sekty, ze szczeg�lnym zwr�ceniem uwagi na �wiadk�w Jehowy. Podejmowane s� te� akcje aposto�owania w�r�d �wiadk�w, chocia� s� to nie�atwe przedsi�wzi�cia. O wynikach tych akcji informowa�o z regu�y pismo "Effatha". O jednej z nich pismo zamie�ci�o tak� oto relacj�: "W dniach 25 i 26 czerwca br. go�ci� w parafii w Gliwicach-So�nicy p. Tadeusz Kunda, wsp�autor ksi��ki Pismo �wi�te przeczy nauce �wiadk�w Jehowy. W czasie Mszy �w. wyg�osi� on prelekcj� dotycz�c� b��dnej doktryny �wiadk�w Jehowy. W niedziel� o godz. 16.00 zosta� wy�wietlony film L. Chrietena pt. `�wiadkowie Jehowy'. Po filmie Prelegent wyg�osi� konferencj� o imieniu Bo�ym. Spotkanie cieszy�o si� bardzo du�� frekwencj�. W przeddzie� p. Tadeusz Kunda wraz z Piotrem Andryszczakiem - cz�onkiem ruchu `Effatha', odwiedza� liczne domy �wiadk�w, ale �aden �wiadek nie mia� odwagi nawi�za� rozmowy na tematy Pisma �wi�tego. Niekt�rzy z nich zachowali si� nawet arogancko. W ich oczach by�o wiele nienawi�ci do Ko�cio�a katolickiego. Jak�e inaczej zachowuj� si� oni, gdy pukaj� do drzwi katolickich rodzin. Tydzie� wcze�niej do cz�onk�w Towarzystwa `Stra�nica' zosta�o wys�anych poczt� ok. 40 imiennych zaprosze� na spotkanie z Tadeuszem Kund�. �aden z zaproszonych �wiadk�w nie przyszed� na spotkanie z nim do salki katechetycznej. Jest to jeszcze jeden z dowod�w, �e �wiadkowie szukaj� najcz�ciej rozm�wc�w, kt�rzy bardzo s�abo znaj� swoj� religi�, a tak�e i Pismo �wi�te. Cz�onkowie Ruchu `Effatha' w Gliwicach" ("Effatha" 10/ 1994, s. 221). Ku pewnej przestrodze zainteresowanych dialogiem ze �wiadkami Jehowy, pragniemy przytoczy� na koniec �wiadectwo s. Zofii Klimowskiej SWD, kt�ra b�d�c jeszcze osob� �wieck�, ale ju� zaanga�owan� w niesienie pomocy �wiadkom, nie zna�a jeszcze w�a�ciwej i skutecznej metody rozmowy z nimi: "W swoich pocz�tkowych w�dr�wkach do dom�w �wiadk�w, lub przy innych z nimi spotkaniach, najcz�ciej dochodzi�o do burzliwej dyskusji. Rozmowa by�a nerwowa i ko�czy�a si� stwierdzeniem z ich strony, �e spe�nia si� ju� to, co bracia im w zborze m�wi�, �e z `Wielkiego Babilonu' wyjd� fa�szywi nauczyciele, aby uwodzi� braci. Pani jest t�, kt�ra nas uwodzi'. Pewnego razu znalaz�am si� w nadmorskiej miejscowo�ci w rodzinie podzielonej przez `Stra�nic�'. Chc�c ma��onk�w doprowadzi� do jedno�ci z Ko�cio�em, z kt�rym zerwali przed pi�ciu laty, ju� na wst�pie powiedzia�am, aby pr�dko uciekali z oszuka�czej organizacji, w kt�rej nie ma zbawienia. Moja wypowied� doprowadzi�a ich do `sza�u' i przez trzy godziny wrzeszczeli nade mn�. W �aden spos�b nie mo�na by�o od ich wyj��, bo zastawili mi drog�. Musia�am siedzie�, a oni stali nade mn� i wrzeszczeli. S��w ich nie mo�na by�o zrozumie�, bo zlewa�y si� w jedno, bowiem krzyczeli r�wnocze�nie. Kiedy opu�ci�am ich dom, moja g�owa p�cznia�a od wielkiego krzyku" ("Effatha" 11-12/1994, s. 250). ORGANIZACJA �WIADK�W JEHOWY W OCENIE BY�YCH JEJ CZ�ONK�W Wypowiedzi by�ych �wiadk�w Jehowy, kt�re zamieszczamy poni�ej, traktujemy jako cenne uzupe�nienie wizerunku organizacji - jej nauk, cel�w, metod dzia�ania, niszcz�cego wp�ywu na osobowo�� jej cz�onk�w itd. - tym bardziej, �e wielu z nich po�wi�ci�o dla niej swoje najlepsze lata m�odo�ci, a niekt�rzy wi�kszo�� swego �ycia. "Rola Organizacji uros�a tak wysoko, �e przes�oni�a wielko�� samego Syna Bo�ego, wielu ludzi odizolowa�a od wi�zi autentycznych z Nim kontakt�w, do kt�rych zaprasza On wszystkich; zak��ci�a wreszcie poznanie Jego wsp�czuj�cej osobowo�ci (Mat. 11: 28-30; Mar. 9: 36, 37; 10: 13-16; �uk. 15: 1-7; J I5: I1-15). Nic wi�c dziwnego, �e wielu ludzi, kt�rych `wyrzucono' z Organizacji, czuje si� samotnie, czuj� si� oni jakby `wypadli z toru', miotaj� si� w beznadziei. Wszystko to dlatego, �e nie s� ju� zwi�zani z jak�kolwiek struktur� w�adzy, �e ich �ycie nie jest ju� uj�te w �cis�� rutyn� zaprogramowanej dzia�alno�ci, �e nie czuj� na sobie organizacyjnej presji, b�d�cej rezultatem taktyki i zarz�dze� Organizacji (Raymond Franz: Kryzys sumienia, s. 306) "[Organizacja proponuje] cudown� recept� `jak zarobi�' na zbawienie i �ycie wieczne. Ale trzeba w tym celu sta� si� �wiadkiem Jehowy i spe�nia� wszystkie wymagania (...). To wszystko [uczestnictwo w zebraniach, g�oszenie `prawdy', nawracanie drugich] jest w rzeczywisto�ci mieszanin� gnostycyzmu i prozelityzmu. Nikt nie mo�e osi�gn�� poznania Prawdy, je�li nie nale�y do �wiadk�w Jehowy; a owo poznanie daje dost�p do �ycia wiecznego..."(Ken Guindon: Prawda was wyzwoli, s. 37-38). "Brooklyn ��da dla siebie praw dyktatorskich twierdz�c, �e `wola Towarzystwa �Stra�nica� jest wol� Jehowy'. Czy b��dz�c chce narzuci� swoj� w�asn� wol� Bogu? Sw� wypowiedzi� `Stra�nica'. stawia Towarzystwo ponad Bogiem. W moich oczach jest to blu�nierstwem. A zatem Towarzystwo `Stra�nica' blu�ni Bogu? Tak - do tej konkluzji doszed�em po trze�wym namy�le i zestawieniu pism `Stra�nicy' z Bibli�. Mimo ogarniaj�cego mnie l�ku s�d ten musia�em podtrzyma�. Wbrew moim wahaniom musia�em skonfrontowa� nauk� `Stra�nicy' z Pismem. Nie mog�em przecie� wierzy� tylko dlatego, �e jacy� ludzie twierdz� o sobie, jakoby to oni w�a�nie byli �wiadkami Boga. Moim �wi�tym obowi�zkiem by�o zbadanie podawanej mi do wierzenia nauki, zw�aszcza wtedy, gdy ujawnia�y si� w niej niejasno�ci. Nie mog� przecie� stan�wszy kiedy� przed Bogiem powiedzie�: Panie, moje b��dy to nie moja wina. Zwiod�o mnie Towarzystwo `Stra�nica' "(Gunter Pape: Byfem �wiadkiem Jehowy, s. 84-85). "Ludzie modlili si� do kamieni, do bo�k�w, do ognia, uprawiali swoj� religi� przez obrz�dy, przez jedzenie i picie, ale Towarzystwo Stra�nica wynalaz�o now� form� religii - przez kupowanie i sprzedawanie ksi��ek. Jest to ich ba�wan, a nie by�o jeszcze na �wiecie gorszego ba�wochwalstwa" (J. W. Schnell: Trrydzie�ci lat w niewoli `Stra�nicy', s. 102). "(...) `Biblijno-Traktatowe Towarzystwo Stra�nica' nie jest niczym wi�cej, jak Towarzystwem rozpowszechniaj�cym literatur� religijn�, a wi�c tylko organizacj� wydawnicz�. Jego pierwszy prezydent C. T. Russell utworzy� je w celu rozpowszechniania swoich ksi��ek, i nigdy nie robi� z tego tajemnicy. We wszystkich tomach jego `Studi�w Biblijnych' [chodzi o: Wyk�ady Pisma �wi�tego - uw. aut.] na jednej z ostatnich stron czytelnik znajdzie wskaz�wk�: `BIBLIJNO-TRAKTATOWE TOWARZYSTWO STRA�NICA. Jest to nazwa firmy zajmuj�cej si� wydawaniem wa�nych religijnych ksi��ek i czasopism'. Jednak po �mierci Russella uczyniono z tej firmy `kana� informacyjno-��cz�cy' mi�dzy Bogiem a lud�mi, decyduj�cy o zbawieniu. I oto jaki jest rezultat. Dzisiaj w ca�ym �wiecie pracuje dla niego wiele milion�w honorowych sprzedawc�w pism i ksi��ek `od domu do domu' - cz�sto w najci�szych warunkach i trudnej sytuacji spo�ecznej - w dobrej wierze, i� s�u�� tym Bogu" (HansJurgen Twisselmann: Od �wiadka Jehowy do �wiadka Jezusa Chrystusa, s. 144-145). "Tak si� sk�ada, �e ja by�em �wiadkiem Jehowy przez 27 lat. Dzi� jestem najbardziej szcz�liwym cz�owiekiem na ziemi, a to dlatego, �e 8 lat temu opu�ci�em t� najbardziej zakamuflowan� organizacj� szatana. Stwierdzam to z ca�� odpowiedzialno�ci�. Roman S. z W�oc�awka" ("Effatha" 1/1993, s. 16). "Stra�nica i inne publikacje, w �adnym wypadku nie g�osz� prawdy, lecz czysto ludzkie spaczone `nauki'. Drogi Czytelniku, we� do r�ki np. Stra�nic� CVI11, 4/1987 r., a przekonasz si�, ile� tam ba�ni, spekulacji, bajek mizernej jako�ci i o zgrozo - to wszystko nazwano tzw. dobr� nowin�. Czy nie zastanawia�e� si� nad tym, po co i w jakim celu owi nauczyciele z Brooklynu [w] USA to czyni�? Maj� cel, a celem tym jest ci�gle rosn�cy kapita� zbijany kosztem ludzi bogobojnych i szczerze mi�uj�cych Boga. Oni dobrze wiedz�, �e na ten wabik da si� �owi� i �owi� manipuluj�c wersetami Biblii, proroctwami i Objawieniem Jana [Apokalips� �w. Jana], czyli rewelacjami - sensacjami. Stra�nica daje wi�c coraz to nowsze sensacje, rewelacje, a w rzeczywisto�ci to marne bajki pisane napr�dce byle biznes wzrasta� By�y �wiadek Jehowy" ("Effatha" 0/1990, s. 7). "Dzi�kuj� teraz Bogu, �e pom�g� mi wyj�� z tego ciemnego tunelu, w kt�rym nie ma �wiat�a nadziei na szcz�liwe �ycie z Chrystusem, o jakim czytamy np. w Ewangelii Jana 14, 1-3. �wiadkowie Jehowy oparli sw� nauk� na ba�niach i to zr�cznie zmy�lonych. Bibli� maj� jako parawan, a biada temu, kto zakwestionuje ich nauk�, zaraz zostaje naznaczony jako demon i szatan. Kazimierz z W�brze�na" ("Effatha" 0/1990, s. 7). "... jestem ska�ony fa�szyw� nauk�, jak� zosta�em zakodowany b�d�c w systemie, kt�ry panuje nad duszami tj. w Towarzystwie `Stra�nica'. G�osi�em fa�sz, jaki podsuwa� mi `wierny niewolnik' z Brooklynu. Dzi� rozpoczynam wszystko od nowa. Zgn�biony przez organizacj� �wiadk�w Jehowy, odnajduj� teraz na kartach Pisma �wi�tego prawd�, �e Kr�lestwo Bo�e jest w�r�d nas i w nas. (...) Pytacie: Co to jest Brooklyn? Odpowiadam, �e jest to synagoga szatana, sk�d rozprzestrzenia si� na ca�y �wiat z�o i k�amstwo. Ludzie, kt�rzy nale�� do organizacji z Brooklynu, wskazuj� na Bibli�, ale prawdy nie g�osz�, lecz siej� zam�t w�r�d chrze�cijan. Pos�uguj� si� liter� Prawa, kt�ra zabija, bo tylko Duch o�ywia, o czym zapominaj�. Edward z Bielska-Bia�ej" ("Effatha" 0/1990, s. 8). "Towarzystwo Traktatowe i Biblijne `Stra�nica' tzn. �wiadkowie Jehowy, posiadaj� sw� fili� jako Oddzia� w Markach k. Warszawy (...). Stamt�d rozlewa si� sekciarska zaraza na Polsk�. Ich czasopisma `Stra�nica' i `Przebud�cie si�!' s� przeznaczone do zewn�trznej propagandy. Wewn�trz tej mafii obowi�zuj� jeszcze inne pisma i dyrektywy. Z zasady jehowitom nie wolno gromadzi� w roczniki propagandy zewn�trznej, a to dlatego, �e ta og�upiaj�ca prasa ma stale kr��y� i spe�nia� `apostolsk� misj�', a po drugie, por�wnywanie tekst�w sprzed kilkunastu lub kilkudziesi�ciu lat mog�oby spowodowa� u nich powa�ne w�tpliwo�ci zauwa�onych kr�tactw i r�norodnej interpretacji tekst�w biblijnych. �wiadkowie Jehowy przez por�wnywanie starych czasopism z nowymi, zacz�liby samodzielnie my�le�, za co by im grozi�o wydalenie ze zboru. Organizacja `Stra�nica' - to mafia (...), kt�ra posiada pot�n� baz� poligraficzn� i ogromne �rodki finansowe. Na tym odcinku nikt z ni� nie wygra. Jehowici grasuj� g��wnie w�r�d ludzi prostych, nieszcz�liwych i zagubionych. Oni wiedz�, �e bod�ce wzrokowe, odpowiednie chwyty psychologiczne i fa�szywie okazana pomoc, s� skuteczne dla ludzi s�abych, kt�rzy si� pozwalaj� chwyci� na lep uwodzicielskiego be�kotu. Zbigniew K."(by�y �wiadek Jehowy?) ("Effatha" 15/1992, s. 15-16). "Cech� charakterystyczn� wszystkich �wiadk�w Jehowy jest niesamowita pewno�� siebie, inspirowana przez napastliwe tre�ci publikowane na �amach Stra�nicy. Ja r�wnie� by�em przekonany, �e wiem wi�cej, ni� nawet wysoko wykszta�ceni bibli�ci. Adam Bielas" ("Mi�ujcie si�" I 1-12/1997, s. 25). "By�em cz�onkiem organizacji Towarzystwa `Stra�nica', czyli �wiadkiem Jehowy przez 25 lat. Obecnie nie nale�� do �adnego Ko�cio�a i nie odczuwam takiej potrzeby, poniewa� m�j m�zg zosta� dok�adnie wyp�ukany przez `kana�' �wiadk�w Jehowy. Otrzyma�em wasze pismo ["Effatha"] i stwierdzi�em, �e dobrze piszecie. Szkoda tylko, �e w innych czasopismach katolickich nie s� umieszczone tego rodzaju artyku�y, aby �wiadomo�� ludzi si� podnios�a i nie wpadali w sid�a `Stra�nicy'. Jan ("Effatha" 4/1991, s. 13). "By�em tak zwanym `�wiadkiem Jehowy' przez 38 lat (1946-1984). Piastowa�em wszystkie funkcje a� do `SOB' tj. nadzorcy obwodowego. Znam Central� `Stra�nicy' w Brooklynie oraz o�rodki: w Londynie, Selters, Wiesbaden i w �odzi. Obecnie mam ��czno�� z by�ymi tzw. `�wiadkami Jehowy' w 12 krajach �wiata i mam dost�p do archiw�w oraz posiadam dokumentacj� o zbrodniczej, szkodliwej dla ka�dego kraju, antybiblijnej, antychrystusowej i antyludzkiej sekty z metodami gestapo, kt�rej dzia�alno�� rozk�ada rodziny i spo�ecze�stwa. `Stra�nica' zbroczona jest krwi� setek tysi�cy niewinnych, za�lepionych, w b��d wprowadzanych, wykorzystanych ludzi [Autor listu ma tu zapewne na uwadze przede wszystkim liczne ofiary, spowodowane zakazem przeprowadzania transfuzji krwi]. Organizacja ta fa�szuje Pismo �wi�te, deprawuje sumienia ludzkie i robi miliardowy maj�tek narz�dziem diabelskim. Doktryna `Stra�nicy' to trucizna r�wnaj�ca si� narkotykom, bo zabija ducha ludzkiego. Ostrzegam g�o�no i publicznie pod przysi�g� w Obliczu Boga Wszechmog�cego przed z�oczy�cami, kt�rzy okre�laj� si� `Ostatkiem Wiernym i Roztropnym S�ug�', �e spotka ich S�d Bo�y przed sprawiedliwym S�dzi� Jezusem Chrystusem oraz zas�u�ona kara. Cho� zmarnowali mi zdrowie i rodzin�, jednak nie �ywi� do nich nienawi�ci, lecz im wybaczam jak Chrystus. O�wiadczenie jest nieodwo�alne - zezwalam na jego opublikowanie. Georg N. ~[podane nazwisko i adres]" ("Effatha" 3/1993, s. 26-27). "Pewnego razu, gdy ju� wiedzieli, �e mnie nie pozyskaj� dla siebie, przeprowadzili ze mn� bardzo przykr� i nieprzyjemn� rozmow�. Krzyczeli na mnie, straszyli, kazali przeprasza� przyw�dc�w z Ameryki. Proponowali mi w ko�cu sekty: adwentyst�w, zielono�wi�tkowc�w, epifanist�w i inne, nie pami�tam ju� nawet jakie, abym tylko nie wr�ci�a do Ko�cio�a katolickiego. To mi jeszcze bardziej da�o do my�lenia i zastanawia�am si�, dlaczego akurat Ko�ci� katolicki tak bardzo im nie odpowiada. Jest to dla mnie potwierdzeniem, �e tylko Ko�ci� katolicki jest Ko�cio�em Bo�ym i dlatego wszystkie sekty tak go nienawidz�. Dzi� ukocha�am m�j najprawdziwszy Ko�ci� za�o�ony przez samego Pana Jezusa, kt�ry trwa nieprzerwanie ju� prawie 2000 lat. Dzi� wierz� w Boga i w Jego prawdziwy Ko�ci�. �adnym sektom nie wierz�". Eugenia T., 32 lata sp�dzone w organizacji ("Effatha" 5-6/ 1994, s. 119). WYPOWIEDZI AUTOR�W KSI��EK I ARTYKU��W O �WIADKACH JEHOWY Przytoczone poni�ej wypowiedzi i opinie wybranych przez nas wsp�czesnych autor�w (do kt�rych publikacji mieli�my dost�p) pisz�cych u nas w Polsce o �wiadkach Jehowy, b�d� dotyczy�y r�nych spraw i zagadnie�, zwi�zanych z t� sekt�. Nale�y je traktowa� jako cenne uzupe�nienie. Pragniemy te� gor�co zach�ci� wszystkich czytelnik�w, kt�rzy chcieliby pog��bi� swoj� znajomo�� organizacji �wiadk�w Jehowy, stanowi�cej jak dot�d najwi�ksze zagro�enie dla naszej katolickiej wiary, aby ch�tnie si�gn�li do publikacji tych autor�w, z kt�rych zaczerpn�li�my poni�sze cytaty. "Jak przeto nale�y ich sklasyfikowa�: czy uklasowa� tylko w kr�gu towarzystw handlowo-wydawniczych - s� przecie� sp�k� akcyjn�- czy te� umie�ci� na li�cie wsp�lnot religijnych? Niekt�rzy ograniczaj� si� do zamieszczenia ich w tej pierwszej grupie, traktuj�c osnow� religijno-kultyczn� jako pewien kamufla�. T� posta� klasyfikacji trzeba` uzna� za zbyt uproszczon�. Bardziej zgodne ze stanem faktycznym b�dzie przyznanie �wiadkom Jehowy tak�e charakteru sekty religijnej. Nale�y przy tym podkre�li� z naciskiem, �e sekta ta nie ma nic wsp�lnego z chrze�cija�stwem, nie jest �adnym od�amem chrze�cija�stwa, wr�cz przeciwnie, jest zdecydowanie antychrze�cija�ska. Potwierdza to jej ca�y uk�ad strukturalny oraz jej doktryna i kult" (bp Zygmunt Paw�owicz: Cz�owiek a wiadkowie Jehowy). "Historia ludzko�ci, kt�ra w chrze�cija�skim rozumieniu jest histori� zbawienia, w uj�ciu �wiadk�w Jehowy staje si� histori� bezsensownego sporu, bezsensownej rywalizacji mi�dzy Bogiem i szatanem. Wi�cej, z doktryny �wiadk�w Jehowy wynika, �e przez ca�e dzieje ludzko�ci B�g w gruncie rzeczy ma niewiele do powiedzenia, skoro ca�y obecny system jest dzie�em szatana. B�g w praktyce nie czyni nic poza przygotowywaniem si� do ostatecznej rozprawy z szatanem i jego wsp�pracownikami w dniu Armagedonu" (ks. Tadeusz Pietrzyk: �wiadkowie Jehowy - kim s�?, s. 60). "To pochodzenie od Karola Russella jest dla kierownik�w �wiadk�w Jehowy raczej k�opotliwe i �enuj�ce. Dlatego doszli oni do wniosku, �e najlepiej nie m�wi� wiele o swym ameryka�skim za�o�ycielu, a wszelkimi sposobami szuka� powi�za� z postaciami sprzed tysi�cy lat: ze sprawiedliwym Ablem, patriarchami i z Chrystusem" (ks. W�adys�aw Majka SCJ: Czy tak uczy Pismo �wi�te?, s. 4-5). "Ot� centralnym dogmatem ich doktryny jest nauka o kr�lestwie Bo�ym, kt�r� oni jednak rozumiej� jako obietnic� raju na ziemi. Przy takim rozumieniu kr�lestwa Bo�ego, wewn�trzn� konieczno�ci� tej doktryny jest odrzucenie ewangelicznego or�dzia o odkupieniu przez krzy� Chrystusa, o B�stwie Chrystusa i o naszym przeb�stwieniu, a tak�e o Bo�ym Ojcostwie wobec nas. I rzeczywi�cie wszystkie te prawdy �wiadkowie Jehowy odrzucaj�" (o. Jacek Salij OP: Pytania nieoboj�tne, s. 56). "Zapytajmy i my jeszcze raz: kim w�a�ciwie s� �wiadkowie Jehowy - autentycznymi aposto�ami Boga? chrze�cijanami? czy po prostu intruzami, uprawiaj�cymi na szerok� skal� prozelityzm (prozelityzm polega na przeci�ganiu w szeregi swego zrzeszenia poprzez nacisk fizyczny lub moralny), kt�rym dzi� brzydz� si� wszyscy i ze wszystkich wyzna� rekrutuj�cy si� chrze�cijanie"(ks. Wojciech Hanc, ks. Teodor Lenkiewicz: �wiadkowie Jehowy aposto�owie czy intruzi?, s. 6). "�wiadkowie Jehowy m�wi�, �e o prawdziwo�ci ich wiary �wiadczy odwaga i gorliwo��, z jak� wyznaj� Boga Jehow�, oraz ich uczciwe �ycie. Gorliwo�� i odwaga wcale nie musz� �wiadczy� o prawdzie g�oszonej nauki. A je�li chodzi o uczciwe �ycie, kt�rego nie chcemy kwestionowa�, jest ono powo�aniem wszystkich ludzi i wszystkich chrze�cijan. Ko�ci� tak cz�sto dokonuje beatyfikacji i kanonizacji, wskazuj�c na wybitne przyk�ady heroicznie uczciwego �ycia tych, kt�rzy wierzyli w Tr�jc� Przenaj�wi�tsz�, w piek�o, kochali krzy�, czcili obrazy..."(ks. Zdzis�aw Domaga�a: Czy nauka �wiadk�w Jehowy jest zgodna z Bibli�, s. 45). "Zaprzeczenie obecno�ci Boga w cz�owieku (�aska u�wi�caj�ca, czyli rzeczywista obecno�� Tr�jcy �wi�tej) i odrzucenie b�stwa Ducha �wi�tego, kt�ry przemienia serca i umys�y i nape�nia Ko�ci� sprawiaj�c, �e jest on Cia�em Mistycznym Chrystusa, prowadzi do tego, �e �wiadkowie Jehowy sprowadzaj� swoj� spo�eczno�� do poziomu jedynie organizacji, a kr�lestwo niebieskie pojmuj� na spos�b zewn�trzny. Wyobra�aj� je sobie - podobnie jak muzu�manie - jako miejsce zmys�owych przyjemno�ci" (ks. Tadeusz Czapiga: Igraszki przed dniem Armagedonu. �wiadkowie Jehowy, s. 64). "Wielkie sumy wp�ywaj� do centrali sekty w Brooklynie od cz�onk�w, kt�rzy wci�� zach�cani przez przyw�dc�w, by na�ladowali pierwszych chrze�cijan (por. Dz 4, 35), nie �a�uj� ofiar, przekazuj� nieraz testamentem swe maj�tki czy oddaj� ksi��eczki oszcz�dno�ciowe, a robi� to tym skwapliwiej, bo przecie� wkr�tce, jak s�ysz�, ma nast�pi� `armagedon'. Ogromne dochody daje sekcie wydawanie czasopism `Stra�nica' i `Przebud�cie si�!' oraz ksi��ek, kt�re sekta sprzedaje po bardzo niskiej cenie, maj�c tani� robocizn� (w drukarniach najcz�ciej zatrudnia si� cz�onk�w) i bezp�atny kolporta�" (o. Jerzy Doma�ski OFM: By stawi� czo�o sektom, art. w: "Effatha" 2/1991, s. 5). "Wykluczenie w umy�le �wiadka Jehowy jest r�wnoznaczne pot�pieniu, poniewa� oficjalne nauczanie Stra�nicy g�osi, �e poza ni� nie ma zbawienia, a �wiat do kt�rego ekskomunikowany zostaje wydalony, nale�y do szatana. Do tego wszyscy cz�onkowie zboru zobowi�zani s� do zerwania wszelkich kontakt�w z wykluczonym. Dotyczy to r�wnie� najbli�szej rodziny (matki - ojca, siostry brata, rodzic�w - dzieci). Utrzymywanie jakichkolwiek kontakt�w z pozbawionym spo�eczno�ci zborowej karane jest wykluczeniem" (ks. Ryszard Ko�odziej: Struktury organizacyjne �wiadk�w Jehowy, art. w: "Homo Dei" 2-3/1996, s. 140). "Kto pozna�, jak b��dna, fa�szywa i szkodliwa jest nauka �wiadk�w Jehowy, ten uzna, �e nie warto i nie nale�y s�ucha�, ani czyta� tego, co oni propaguj�" (ks. Alfred Jagucki: �wiadkowie Jehowy czy �wiadkowie Jezusa Chrystusa, s. 26). "(...) �wiadkowie Jehowy to mi�dzynarodowa organizacja businessmen�w [biznesmen�w], akcyjna sp�ka handlowa pod nazw� `Traktatowe Towarzystwo Stra�nica', kt�rej celem jest kapita�, a nie zbawienie cz�owieka" (s. Zofia Klimowska SWD: Kim oni s� i w czyim imieniu wyst�puj�?, art. w: "Effatha" 0/1990, s. 4). "�wiadkowie Jehowy, kt�rych cz�sto spotykamy u naszych drzwi, staj� si� coraz bardziej widoczni. Przyczyniaj� si� do tego przyw�dcy Stra�nicy, kt�rzy stale dopinguj� swych podopiecznych do ci�g�ego g�oszenia, jak i wynajduj� nowe formy dzia�ania jak np. nieoficjalne �wiadczenie, kolporta� literatury na ulicach itp. Ich kolorowe czasopisma: `Stra�nica' i `Przebud�cie si�!' staj� si� wszystkim znane. Tylko niewielu z nas, katolik�w, zdaje sobie spraw� z k�opot�w duchowych, w jakie wpada cz�owiek, kt�ry si�ga po te publikacje" (W�odzimierz Bednarski: W obronie wiary. Pismo �wi�te a nauka �wiadk�w Jehowy, innych sekt i wyzna� niekatolickich, s. 7). "Przygl�daj�c si� bli�ej Towarzystwu Stra�nica, mo�na by je okre�li� jako jedno wielkie wydawnictwo i to wydawnictwo bardzo dobrze zorganizowane. Wyznawcy z jednej strony s� sta�ymi odbiorcami ksi��ek i czasopism i przynosz� sta�y doch�d macierzystej organizacji. Z drugiej s� niep�atnymi dystrybutorami literatury. Nie mog� przy tym pozwoli� sobie na opiesza�o�� czy bierno��. Towarzystwo kontroluje ka�dego spo�r�d 5 milion�w wyznawc�w, nakazuj�c mu zdawa� dok�adn� pisemn� relacj� z ilo�ci rozpowszechnionej literatury oraz czasu przeznaczonego na werbowanie nowych adept�w" (Cezary Podolski: Najwi�ksze oszustwa i proroctwa �wiadk�w Jehowy, s. 123-124). "Rozprzestrzenia si� bardziej szkodliwa ni� AIDS, bo duchowa - choroba XX wieku, kt�ra rani i zabija... niszcz�c �ycie wieczne w duszach nie�miertelnych. Bezkarnie grasuje na terenie Polski i �wiata stra�nicowa, �mierciono�na doktryna" (Tadeusz Kunda: Wr��... synu, wr�� z daleka..., s. 9). "Niewiele os�b wie, �e przed wrog� dzia�alno�ci� �wiadk�w Jehowy przestrzega� ju� kilkakrotnie �w. Maksymilian Maria Kolbe" (Grzegorz Fels: �wiadkowie Jehowy bez retuszu, s. 6) "(...) `�wiadkowie' maj� g��boki �al do przedstawicieli innych wyzna� i do niewierz�cych. Nachodz�c ludzi bez wcze�niejszego uzgodnienia i bez zaproszenia z ich strony utyskuj�, �e niezbyt cz�sto s� w ich domach ch�tnie przyjmowani. Czasem narzekaj� te�, �e spotykaj� ich r�ne niemi�e, czasem nawet ostre uwagi ze strony ludzi, kt�rych `odwiedzaj�'. Uwa�aj� si� z tego powodu za ci�ko prze�ladowanych i por�wnuj� swoj� sytuacj� z okrutnymi formami prze�ladowa� za czas�w pierwszych chrze�cijan" (Aldona R�anek: �wiadkowie Jehowy - stra�nicy prawdy czy fa�szu?, s. 103). "Ju� w 1974 r. na zjazdach, wielu �wiadk�w Jehowy oczekiwa�o podania dok�adnej daty Armagedonu. Oficjalnie daty takiej nie podano, nieoficjalnie kr��y�a wiadomo��, przekazywana z ust do ust, �e Armagedon nast�pi 5 IX 1975 r. Tego dnia wielu wtajemniczonych �wiadk�w zgromadzi�o si� wcze�niej w wybranych miejscach, oczekuj�c na katastrof�. Nie nast�pi�a ona ani w tym dniu, ani p�niej" (Grzegorz Kulik: Sprzeciw wobec �wiadk�w Jehowy, art. w: "Effatha" 1/1991, s. 7). "�wiadkowie Jehowy tekstami Pisma �w. manipuluj� dla swoich materialnych korzy�ci, naci�gaj�c je do swej b��dnej doktryny bez liczenia si� z podstawowymi zasadami biblijno-naukowymi" (Tadeusz Jachymek: Czy naprawd� nie wszyscy zmartwychwstan�?, art. w: "Effatha" 3/1991, s. 13). "Dlaczego �wiadkowie Jehowy broni� si� przed transfuzj� krwi? Ich niez�omna postawa w tej materii tkwi w ideologii narzuconej przez `Cia�o Kierownicze' b��dnie wyja�niaj�ce zagadnienia biblijne. Do 1945 roku �wiadkowie Jehowy nie mieli najmniejszych zastrze�e� do transfuzji krwi. Dopiero, kiedy 1 lipca 1945 r. ukaza� si� `Stra�nicy' artyku� pt. Nieporuszeni po stronie prawdziwego wielbienia, ukazuj�cy pewne fragmenty ST, g��wnie Ps 116, histori� transfuzji pot�piono jako niezgodn� z wol� Bo��. W 1961 r, na kongresie �wiadk�w Jehowy opublikowano szersze uzasadnienie zakazu transfuzji krwi i wydano broszur� pt. Krew, medycyna a prawo Bo�e. Od tego czasu obowi�zuje �wiadk�w Jehowy �cis�y zakaz przyjmowania krwi w celu ratowania �ycia" (Tomasz Zdrojewski: Problem krwi w Biblii, art. w: "Effatha" 5/1992, s. 25-26). "Ciekawe, �e nie maj� oni nic przeciwko �ydowskim �wi�tom, ustanowionym np. dla upami�tnienia wyprowadzenia z niewoli egipskiej, z okazji odbudowy �wi�tyni jerozolimskiej itp. Natomiast to, �e chrze�cijanie wspominaj� narodzenie Chrystusa, zes�anie Ducha �wi�tego, a nawet Zmartwychwstanie, nie m�wi�c ju� o wa�niejszych wydarzeniach z �ycia Matki Bo�ej, budzi w nich ogromny sprzeciw" (Romuald Kromplewski: Subtropikalna zima, art. w: "Effatha" 5-6/1994, s. 107). "Po �mierci K. Russella nasta� okres przywracania `czysto�ci wiary'. Proces ten spowodowa� w�r�d wyznawc�w Russella roz�amy na przesz�o dziesi�� r�nych grup, z kt�rych grupa J. F. Rutherforda w lipcu 1931 roku przyj�a nazw� �wiadk�w Jehowy. Echem tego roz�amu s� w Polsce cztery od�amy Russellit�w: Stowarzyszenie Badaczy Pisma �wi�tego, Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma �wi�tego, �wiecki Misyjny Ruch Epifania i �wiadkowie Jehowy. Nale�y tak�e wspomnie� o roz�amie w�r�d �wiadk�w po niewypale z armagedonem jesieni� 1975 r. `Stra�nica' [nr 13 z 1 lipca 1994 r.] rzuci�a pytanie: `Podzielony Ko�ci� - czy si� ostoi?' My�l�, �e to zakrawa na ironi�, bo �wiadkowie Jehowy najpierw to pytanie powinni skierowa� do siebie" (Jan Mikulski: Podzielony Ko�ci� - czy si� ostoi?, art. w: "Effatha" 11-12/1994, s. 248). "Jest zastanawiaj�ce, �e polski przek�ad Nowego Testamentu, dokonany przez �wiadk�w Jehowy, `jest przek�adem angielskiej wersji j�zykowej Chrze�cija�skich Pism Greckich', jak napisano w przedmowie. Jeszcze bardziej zadziwiaj�ce jest dalsze stwierdzenie, tak�e z przedmowy: `W tek�cie angielskim Przek�adu Nowego �wiata starano si� jak najdos�owniej odda� tre�� orygina�u greckiego i tak� sam� dos�owno�� usi�owano zachowa� w niniejszej wersji polskiej'. Przedmowa sobie, fakty sobie, tekst Przek�adu Nowego �wiata sobie..." (Przemys�aw Jeli�ski: Uwaga, Biblia �wiadk�w Jehowy!, art. w: "�ad" 14/1995, s. 4). "Niekt�rzy nazywaj� t� sekt� nie �wiadkami Jehowy, lecz �wiadkami `Stra�nicy'. To bowiem j�, a nie Pismo �wi�te zostawiaj� g�osiciele po domach. Zostawiaj� `Stra�nic�', a nie Bibli�, gdy� kto�, kto czyta Pismo �wi�te bez okular�w `Stra�nicy', nigdy nie zostanie �wiadkiem Jehowy. Natomiast czytaj�c publikacje `Stra�nicy', przesi�ka si� jej sposobem my�lenia i tendencyjnym spojrzeniem na S�owo Bo�e. Dla �wiadk�w Jehowy w gruncie rzeczy ich publikacje s� wa�niejsze od Pisma �wi�tego. I tak zniekszta�cili prawd� objawion� przez Boga. Odrzucili B�stwo Chrystusa, Osob� Ducha �wi�tego, wszystkie sakramenty, istnienie piek�a, czy��ca, prawd� o �wi�tych obcowaniu. Matk� Bo�� odarli z dziewictwa i Boskiego macierzy�stwa. Odrzucili wszystkie �wi�ta. Sw� nienawi�� okazuj� przede wszystkim wobec Ko�cio�a katolickiego, papie�a, biskup�w i kap�an�w" (Halina Marchut: By�em �wiadkiem Jehowy, art. w: "Droga" 1 / 1998, s. 16-17). "Rozpocz�li�my nasz� dyskusj� od modlitwy do Jezusa, bo bez Niego nic nie mo�emy uczyni� (por. J I5, 5). �wiadkowie nawet nie wstali w tym czasie. Ma�o tego, �e �wiadkowie sami si� nie modl� do Chrystusa, to jeszcze innym tego zabraniaj�. (Kto nie wierzy, odsy�am do �r�de�: `Stra�nica' nr 8 z 15 kwietnia 1995 r., s. 30)" (Andrzej Wronka: Czego boja si� �wiadkowie Jehowy?, art. w: "Nasz Dziennik" 90/1998, s. 10). BIBLIOGRAFIA 1. Ksi��ki o tematyce jehowickiej Albam A., Astrusa M., La veritd sui Testimoni di Geova. Ed. �Docete�, Milano 1976. Aveta A., Palmieri W., Testimoni di Geova, essere o non essere?. Ed. Dehoniane, Napoli 1986. Bagi�ski E., OCD, �wiadkowie Jehowy. Pochodzenie, historia, wierzenia. Wyd. 00. Karmelit�w Bosych, Krak�w 1997. Bagi�ski E., OCD, Siewcy k�kolu. Wyd. Karmelit�w Bosych, Krak�w 1998. Bagi�ski E., OCD, Kr�lestwo Bo�e w nauczaniu �wiadk�w Jehowy. Katolicka ocena nauki wyznania. Wyd. Karmelit�w Bosych, Krak�w 1998. Bednarski W., W obronie wiary. Pismo �wi�te a nauka �wiadk�w Jehowy, innych sekt i wyzna� niekatolickich. Wyd. "EXTER" i Wyd. "ABIGAIL", Gda�sk-Toru� 1997. Bergman J.R., [�wiadkowie Jehowy a zdrowie psychiczne - oprac. fragm. ksi��ki dra Bergmana: THE MENTAL HEALTH JEHOVAH'S WITNESSES (1987) przez T. Po�genska w t�um. K. S�upskiego. "S�owo Nadziei" 29/1997. Bielas A., Jak prawda mnie wyzwoli�a, art.. w: "Mi�ujcie si�" 5-8, 11-12/ 1997. Czapiga T., ks., Igraszki przed dniem Armagedonu. �wiadkowie Jehowy. "Ottonianum", Szczecin 1996. Domaga�a Z., ks, Czy nauka �wiadk�w Jehowy jest zgodna z Bibli�? Wyd. Kurii Biskupiej, Lublin 1984. Doma�ski J., OFM, By stawi� czo�o sektom, art. w: "Effatha" 2/1991. Fels G., �wiadkowie Jehowy bez retuszu. Wyd. Ojc�w Franciszkan�w, Niepokalan�w 1995. Franz R., Kryzys sumienia. Fundacja S�owo Nadziei, Gdynia 1997. Grelewski S., ks., Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce wsp�czesnej TN KUL, t. 19, Lublin 1937. Guindon K., Prawda was wyzwoli. Wyd. m, Krak�w 1995. Hanz W., ks., - Lenkiewicz T., ks., �wiadkowie Jehowy - aposto�owie czy intruzi? Wroc�awskie Wyd. Diecezjalne, W�oc�awek 1990. Hebert G., S.J., Los Testigos de Jehova: su historia y su doctrina. Ed. La Casa de la Biblia, Madrid 1997. Jachymek T., Czy naprawd� nie wszyscy zmartwychwstan�?, art. w: "Effatha" 3/1991. Jagucki A., ks., �wiadkowie Jehowy czy �wiadkowie Jezusa Chrystusa. Wyd. "Zwiastun", Warszawa 1987. Jan Pawe� II, Adhortacja Apostolska Familiaris consortio (22 XI 1981). Jan Pawe� 1I, Wierz� w Boga Ojca Stworzyciela. Libreria Editrice Vaticana, Citta del Vaticano 1987. Jeli�ski P., Uwaga, Biblia �wiadk�w Jehowy!, art. w: "�ad" 14/1995. Klimowska Z., SWD, Kim oni s� i w czyim imieniu wyst�puj�?, art. w: "Effatha" 0/1990. Klimowska Z., SWD, Jakie stosujemy metody?, art. w: "Effatha" 11-12/ 1994. Ko�odziej R., ks., Struktury organizacyjne �wiadk�w Jehowy, art. w: "Homo Dei" 2-3/ 1996. Kromplewski R., Subtropikalna zima, art. w: "Effatha" 5-6/1994. Kulik G., Nie mo�ecie s�u�y� Bogu i mamonie'(Mt 6, 24), art. w: "Effatha" 9/1994. Bibliografia 243 Kulik G., Sprzeciw wobec �wiadk�w Jehowy, art. w: "Effatha" 1/1991. Kunda T., Aby� nie wpad� w sid�a Z�ego! Wyd. Diecezji Gda�skiej "Stena Maris", Gdynia-Warszawa 1991. Kunda T., Wr��... synu, wr�� z daleka. Wyd. "Michalineum", Gdynia-Warszawa 1995. Majka W., ks., Czy tak tak Pismo �wi�te? Rozmowa ze �wiadkiem Jehowy. Kuria Metropolitalna - Wydzia� Duszpasterstwa, Warszawa 1994. Manzanares C.V., Prekursorzy Nowej Ery. Verbinum, Warszawa 1994. Marchut H., By�em �wiadkiem Jehowy, art. w: "Droga" 1/1998. Marinelli G., 1 Testimoni di Geova: storia, dottrina, problemi, prassi. Ferrara 1988. Mikulski J., Podzielony Ko�ci� - czy si� ostoi?, art. w: "Effatha" I 1-12/ 1994. Pape G., By�em �wiadkiem Jehowy. Wyd. Misjonarzy Klaretyn�w, Warszawa 1991. Paw�owicz Z., bp, Cz�owiek a religia. Gda�sk 1986. Paw�owicz Z., bp, Cz�owiek a �wiadkowie Jehowy. Wyd. Diecezji Gda�skiej "Stella Maris", Gda�ski 1991. Pietrzyk T., ks., Kim s� �wiadkowie Jehowy? Ksi�garnia �w. Jacka, Katowice 1985. Pietrzyk T., ks., �wiadkowie Jehowy - kim s�? Wyd. Wroc�awskiej Ksi�garni Archidiecezjalnej, Wroc�aw 1992. Podolski C., Najwi�ksze oszustwa i proroctwa �wiadk�w Jehowy. Wyd. Mispol Sp. z o.o. Gda�sk 1996. Po�gensek T., Zanim zostaniesz "�wiadkiem Jehowy" - przeczytaj Wyd. Fundacja "S�owo Nadziei", Gda�sk 1994. Richie J., Tajemniczy �wiat sekt i kult�w. Wyd. "Ksi��ka i Wiedza", Warszawa 1994. R�anek A., �wiadkowie Jehowy - stra�nicy prawdy czy fa�szu? Michaelinum, Warszawa 1995. Salij J., OP, Pytania nieoboj�tne. Wyd. "W Drodze", Pozna� 1988. Schnell W.J., Trzydzie�ci lat w niewoli "Stra�nicy". Wyd. "S�owo Prawdy", (bez miejsca i roku wyd.). Siwek P., SJ, Wieczory paryskie. Pallottinum, Pozna� 1960. Solak R., Prorocy z Brooklynu - wspomnienia by�ego �wiadka Jehowy. Wyd. Dabar, Toru� 1992. Twisselmann H.-J., Od �wiadka Jehowy do �wiadka Jezusa Chrystusa. Wyd. "S�owo Prawdy", Warszawa 1994. Ufniarski S., ks., Mi�dzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma �w. (�wiadkowie Jehowy). Wyd. Mariackie, Krak�w 1947. Wronka A., Czego boj� si� �wiadkowie Jehowy?, art, w: "Nasz Dziennik" 90/ 1998. Zdrojewski T., Problem krwi w biblii, art. w: "Effatha" 511992. Zucchini E., Il milo dell'eterno ritorno alle origini, w: Cristo nostro Dio e nostra speranza. I cristiani d� fronte ai testimoni di Geova. Ed. Elle Di Ci, Torino 1986. Zwoli�ski A., ks., Drogami sekt. Wyd. "GOT�W", Krak�w 1998. 2. Literatura jehowicka ( w nawiasie rok wyd. w j�z. pol.) a) Ksi��ki: - Studies in the Scriptures, t. 1-6 (w j�z. ang.: 1886-1904). - Wyk�ady Pisma �wi�tego, t. 1-4 (1994-1997). - Prawda was wyswobodzi (1946). - Niech B�g b�dzie prawdziwy (1954). - Od raju utraconego do raju odzyskanego (ok. 1960). - Prawda, kt�ra prowadzi do �ycia wiecznego ( I 970). - Twoja m�odo�� - korzystaj z niej jak najlepiej (1979). - Droga do szcz�cia w �yciu rodzinnym (1983). - B�dziesz m�g� �y� wiecznie w raju na ziemi (1984). Bibliografia 245 - Prowadzenie rozm�w na podstawie Pism (1991). - Pytania m�odych ludzi - praktyczne odpowiedzi (1994). - Wiedza, kt�ra prowadzi do rycia wiecznego (1995). -�wiadkowie Jehowy - g�osiciele Kr�lestwa Bo�ego ( I 995). - Tajemnica szcz�cia rodzinnego (1996). - Cale Pismo jest natchnione przez Boga i po�yteczne (1998). b) Pisma sta�e (periodyki): - "Stra�nica" (wyk. numery ozn. w tek�cie ksi��ki). - "Przebud�cie si�!" (j.w.). - "Nasza S�u�ba Kr�lestwa" (j.w.). c) Broszury: Oto wszystko czyni� nowe (1987). Rozkoszuj si� ryciem wiecznym na ziemi (1987). Imi� Bo�e, kt�re pozostanie na zawsze (1987). �wiadkowie Jehowy zjednoczeni w spe�nianiu woli Bo�ej na ca�ym �wiecie (1988). �wiadkowie Jehowy w dwudziestym wieku (1989). Gdy umrze kto� bliski... (1994).