plik


ÿþGospodarczo - spoBeczne efekty czBonkostwa Polski w Unii Europejskiej, z uwzgldnieniem wpBywu rozszerzenia na UE-15 (1 maja 2004  1 maja 2012) - gBówne wnioski w zwizku z ósm rocznic przystpienia Polski do UE Wnioski 1. Po o[miu latach od akcesji bilans czBonkostwa Polski w UE pozostawaB pozytywny. Podobnie jak w latach poprzednich w okresie 2011 -2012 czBonkostwo Polski w UE byBo gBównym czynnikiem wspierajcym wzrost gospodarczy kraju. GBówn dzwigni rozwoju byBy: o najwy|szy w historii eksport Polski (135,8 mld EUR, 80% do UE, ogólny wzrost o 12,8%, w tym do UE o 10,9%); oraz o rekordowo wysokie transfery z bud|etu UE: do Polski trafiBo netto 10,5 mld EUR, (wzrost o blisko 36% w stosunku do roku 2010), co stanowi równowarto[ blisko 3% polskiego DNB. 2. Polska jest liderem wzrostu gospodarczego w Europie i konsekwentnie  dogania europejsk [redni pod wzgldem stopnia rozwoju. W 2011 r. osignli[my poziom 65% [redniej UE na mieszkaDca (na co wpBynBo dodatkowo ogólne zahamowanie wzrostu w UE). Bardzo dobre wyniki gospodarcze przyczyniBy si do wzrostu zaufania do polskiej gospodarki. 3. Wieloletnia analiza bilansu czBonkowstwa Polski w UE na tle paDstw regionu, badanie wpBywu rozszerzenia na paDstwa UE-15 oraz sposobu reagowania poszczególnych paDstw przez kryzys ekonomiczny Bcznie potwierdzaj tez, |e czBonkostwo w UE to szansa, z której trzeba umie skorzysta, a nie automatyczna gwarancja dobrobytu i rozwoju. Ostateczne koszty i korzy[ci zale| od modelu rozwojowego i decyzji politycznych poszczególnych paDstw  zarówno tych z niewielkim sta|em, jak i tych dBugo pozostajcych cz[ci UE. Polska bez wtpienia swoj szanse umiejtnie wykorzystaBa, co powinni[my konsekwentnie podkre[la budujc pozycj Polski jako lidera procesu integracji. 4. Rozszerzenie przyniosBo wiele korzy[ci tak|e paDstwom UE-15. Najwiksz premi za rozszerzenie odebraBy paDstwa prowadzce intensywne kontakty handlowe z paDstwami naszego regionu oraz te, które zdecydowaBy si zliberalizowa dostp do rynku pracy dla nowych czBonków. Rozszerzenie przeBo|yBo sie m.in. na wzrost przepBywów handlowych (np. o 3% odpowiednio dla Austrii, Szwecji i Niemiec) i zwikszenie konsumpcji gospodarstw domowych, (najbardziej w Niderlandach - 1,77%), zmniejszenie stopy bezrobocia (przykBadowo, Niderlandy - 0,56 pp., Szwecja  0,55 pp, Niemcy  0,43 pp) i wzrost pBac (np. Niderlandy: 1,56%, Szwecja: 1,06%, Dania 0,73%). W efekcie przyczyniBo si do wzrostu gospodarczego w paDstwach UE -15 (przykBadowo Wielka Brytania - 1,36%, Austria - 1,33%, Szwecja - 1,05%). 5. W ósmym roku czBonkostwa nastpowaB dalszy spadek liczby osób przebywajcych i podejmujcych prac za granic oraz zwikszaBa si liczba osób powracajcych do 1 kraju, co potwierdza tez o stopniowym zmniejszaniu si potencjaBu emigracyjnego Polaków. Konsekwentnie zmniejszyBa si liczba transferów finansowych przekazywanych przez osoby fizyczne do kraju, niemniej wci| pozostaBa wysoka: do Polski trafiBo 3,67 mld EUR od Polaków pracujcych w UE. Dla wyje|d|ajcych gBównym kierunkiem pozostaj tradycyjnie Wielka Brytania, Niemcy i Irlandia. Obawy o wzmo|ony napByw pracowników do Niemiec i Austrii po otwarciu rynku pracy okazaBy si nieuzasadnione. 6. W momencie spadku spoBecznego poparcia dla integracji w caBej UE, nadal postrzeganie przez Polaków korzy[ci z czBonkostwa (75% za, 25% przeciw) znacznie przewy|sza [redni unijn. Mimo oczywistych wtpliwo[ci Polacy wierz w skuteczno[ dziaBaD antykryzysowych UE. Pozytywne spojrzenie na sens integracji polskiego spoBeczeDstwa jest niezwykle wa|ne w momencie wdra|ania bolesnych reform w UE. Du|e poparcie spoBeczne dla UE pozostaje bardzo du|ym kapitaBem Polski, który nale|y wykorzysta poprzez aktywne dziaBania na rzecz pogBbiania procesu integracji. Przystpienie Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. wizaBo si z wieloma oczekiwaniami dotyczcymi poprawy sytuacji spoBeczno-gospodarczej Polski oraz jako[ci |ycia Polaków. Analiza prowadzona od momentu przystpienia ma na celu dokonanie oceny efektów czBonkostwa Polski w UE. Oszacowanie tzw. efektu unijnego i precyzyjne uchwycenie skali wpBywu czBonkostwa na poszczególne segmenty funkcjonowania gospodarki nie zawsze jest jednak mo|liwe we wszystkich aspektach, dlatego prezentowana ocena skupia si na  mierzalnych efektach tego procesu. W zwizku z tym, w niniejszym materiale dokonano oceny wpBywu czBonkostwa na polsk gospodark, tam gdzie byBo to mo|liwe w zestawieniu z innymi paDstwami regionu. Jednocze[nie uwzgldniono wpByw rozszerzenia na sytuacj gospodarcz paDstw UE-15. Oszacowano makroekonomiczny wpByw akcesji nowych paDstw biorc pod uwag wzrost przepBywów handlowych i migracji. Przeanalizowano te obszary, w których zmiany w najwikszym stopniu wynikaj z obecno[ci Polski w UE, tj. przede wszystkim: obecno[ na rynku wewntrznym, co si wi|e z aktywno[ci handlow polskich przedsibiorstw oraz Polaków podejmujcych zatrudnienie za granic; wpByw transferów finansowych z bud|etu UE (w dwóch gBównych strumieniach: polityka spójno[ci i polityka rolna) oraz transfery od osób prywatnych pracujcych za granic. Oceniono tak|e napByw bezpo[rednich inwestycji zagranicznych, wychodzc z zaBo|enia, |e obecno[ Polski w UE jest jednym z dodatkowych czynników przycigania nowych inwestycji. Kontekst i gBówne uwarunkowania czBonkostwa Polski w UE w okresie 2011-2012 W ósmym roku czBonkostwa sytuacja gospodarcza zdeterminowana byBa przez kryzys zadBu|eniowy w strefie euro oraz powolny i nierównomierny wzrost gospodarczy w Unii Europejskiej. Agenda europejska koncentrowaBa si na wypracowywaniu i realizacji strategii antykryzysowej (m.in. przyjcie tzw. 6-paku oraz paktu fiskalnego) a tak|e dziaBaniach na rzecz pobudzenia wzrostu. Czynnikiem niepewno[ci pozostawaBa sytuacja w Grecji oraz innych paDstwach dotknitych kryzysem zadBu|eniowym (Hiszpania, WBochy, Portugalia). Polska staraBa si budowa wiarygodn i skuteczn polityk europejsk po pierwsze na dobrej kondycji ekonomicznej polskiej gospodarki i dobrych perspektywach na przyszBo[ (lepsze perspektywy wzrostu dla Polski ni| dla wikszo[ci paDstw strefy euro). Drugim 2 czynnikiem warunkujcym pozycj Polski w UE w tym okresie byBa udana prezydencja w Unii Europejskiej w II poBowie 2012 r. Bilans prezydencji jest korzystny nie tylko biorc pod uwag realizacj programu prezydencji ale tak|e korzy[ci w perspektywie dBugofalowej: umocnienie pozycji Polski w UE i na arenie midzynarodowej, poprawa wizerunku i lepsza promocja Polski w UE, wpByw na kierunek debaty i decyzji w UE zgodnie z naszymi oczekiwaniami, co w efekcie powinno przeBo|y si na skuteczniejsz realizacj interesów Polski w przyszBo[ci. Polska sytuowaBa si jako lider obrony integralno[ci UE-27 w obliczu kryzysu i zwikszajcych si podziaBów. W 2011 r. kontynuowana byBa tendencja do instytucjonalnego umacniania strefy euro, a tak|e wykorzystywania sytuacji kryzysowej do przebudowy UE wedBug zasady podwójnej prdko[ci. Z politycznego punktu widzenia gBówne rozstrzygnicia w UE byBy podporzdkowane interesom i potrzebom strefy euro. W tym kontek[cie wa|nym politycznym osigniciem polskiej prezydencji byBy zakoDczone powodzeniem dziaBania na rzecz zachowania integralno[ci UE (przyBczenie si dominujcej wikszo[ci paDstw UE do paktu fiskalnego). Przystpienie Polski do paktu fiskalnego wynikaBo z potrzeby zachowania wpBywu na proces decyzyjny UE i przekazania sygnaBu, |e Polska (mimo bycia poza stref euro) jest zainteresowana wspóBprac w ramach UE w celu poprawy stabilno[ci finansowej i skutecznego wychodzenia z kryzysu. Debata okoBo kryzysowa wykorzystywana byBa przez poszczególne paDstwa na rzecz realizacji swoich politycznych interesów. PojawiaBy si gBosy obarczajce rozszerzenie Unii Europejskiej z 2004 r. i 2007 r. win za kryzys. Kwestionowano tak|e skuteczno[ polityki spójno[ci, która jest jedn z dzwigni wzrostu gospodarczego Polski w ostatnich latach. W tym kontek[cie du|e znaczenie miaBo uzgodnienie podczas prezydencji Polski w UE, |e propozycja Komisji w zakresie Wieloletnich Ram Finansowych na lata 2014-2020, w której polityka spójno[ci jest gBównym instrumentem sBu|cym wzrostowi gospodarczemu, uznana zostaBa za dobr podstaw do dalszych negocjacji w okresie 2012 - 2013. Now tendencj jest wyrazne pogBbienie zró|nicowania sytuacji gospodarczej wewntrz UE. Odchodzi si od schematycznych podziaBów na stare i nowe paDstwa czBonkowskie. Bardziej intuicyjny staje si podziaB na póBnoc i poBudnie, ale i on nie w peBni odzwierciedla zBo|on sytuacj gospodarcz w UE. Zwikszaj si tak|e ró|nice midzy paDstwami w regionie Europy Zrodkowo-Wschodniej. Ponadto, cz[ z nich przyjBa wspóln walut, co ma równie| wpByw na ich sytuacj gospodarcz. Wzrost gospodarczy " Wzrost gospodarczy Polski w 2011 r. wyniósB 4,3 % PKB (3,9% w 2010 r.) i byB ponad dwukrotnie wy|szy ni| przecitny wzrost gospodarczy w UE (1,5%) i w strefie euro (1,5%). Szybciej od Polski rozwijaBy si jedynie paDstwa baBtyckie (Estonia 7,6%, Aotwa 5,5%, Litwa 5,9%), które wychodziBy z gBbokiej recesji w latach 2008-2009. PozostaBe paDstwa regionu zanotowaBy umiarkowany wzrost (BuBgaria 1,7%, Czechy 1,7%, Wgry 1,7%, Rumunia 2,5%, SBowacja 3,3%). Od 2004 r. skumulowany wzrost PKB Polski wyniósB 43,18%, (w UE 10,76%). 3 Wykres 1. Wzrost gospodarczy w Polsce i w UE yródBo: opracowanie wBasne na podstawie danych z Eurostat Wykres 2. Skumulowany wzrost gospodarczy w Polsce i w UE yródBo: opracowanie wBasne na podstawie danych z Eurostat " Dobry wynik gospodarczy byB w du|ym stopniu zwizany z czBonkostwem Polski w UE. Po pierwsze wzrost gospodarczy napdzany byB przez napByw [rodków unijnych umo|liwiajcy znaczny wzrost nakBadów inwestycyjnych. Drugim wa|nym czynnikiem przyczyniajcym si do wzrostu gospodarczego byB rosncy eksport - udziaB eksportu netto we wzro[cie gospodarczym wyniósB 1 pkt. proc. Problemy w strefie euro tylko w nieznacznym stopniu osBabiBy jego dynamik. Polska gospodarka jest bowiem [ci[lej powizana z paDstwami reprezentujcymi póBnocny model gospodarczy, które stosunkowo szybko pokonaBy recesj (Niemcy, paDstwa Beneluxu, paDstwa skandynawskie, Austria). 4 " Stosunkowo korzystna sytuacja na tle UE przyczyniBa si do wzrostu zaufania do polskiej gospodarki. W marcu 2012 r. rentowno[ polskich obligacji dwuletnich spadBa do poziomu najni|szego od sze[ciu lat. Polskie bony skarbowe otrzymaBy najwy|sz ocen wiarygodno[ci od agencji Moody's. Ubezpieczenie od ryzyka niewypBacalno[ci (Credit Default Swap  CDS) polskiego rzdu po raz pierwszy w historii spadBo poni|ej stawki ubezpieczenia dla Francji (wg stanu z 14 marca br. koszt ubezpieczenia 5-letnich obligacji wyniósB: dla Polski 176 pkt; dla Francji 180 pkt.). Dla porównania Wgry cieszyBy si znacznie gorsz wiarygodno[ci (koszt ubezpieczenia 520,11 pk), a Czechy nieco lepsz (117,05 pkt). " Dobra kondycja gospodarcza Polski w czasie kryzysu przyspieszyBa proces wyrównywania poziomu gospodarczego (tzw. catching-up). Poziom PKB Unii Europejskiej byB w 2011 r. ni|szy w porównaniu z 2007 r. o 0,6 %. W analogicznym okresie Polska osignBa [redni wzrost PKB na poziomie 3,7%. Skumulowany wzrost gospodarczy Polski wyniósB 15,7%, co byBo najlepszym wynikiem w UE. Polska zostaBa okre[lona przez OECD mianem lidera wzrostu w czasach kryzysu w gronie wszystkich paDstw rozwinitych.1 Dla porównania druga najszybciej rozwijajca si gospodarka  SBowacja  osignBa 8% wzrost, natomiast najgorszy wynik zanotowaBa Aotwa (spadek PKB o 17% w porównaniu z 2007 r.). Mimo, |e tempo wzrostu gospodarczego w Polsce byBo ni|sze ni| w okresie pierwszych lat czBonkostwa w UE (5,5% w latach 2004-2007), to wskutek recesji w UE, Polska szybciej zbli|aBa si do [redniej unijnej. W 2011 r. Polska osignBa 65 proc. [redniego poziomu europejskiego na mieszkaDca wyprzedzajc Wgry (które w momencie wchodzenia byBy bli|ej [redniej unijnej o 10 pkt. proc.) oraz kraje baBtyckie. Od wej[cia Polski do UE ró|nica w [redniorocznym tempie wzrostu Polski i Unii wyniosBa 3,3 pkt. proc. ZakBadajc, |e ró|nica w nastpnych latach utrzyma si na zbli|onym poziomie (3 pkt. proc.) Polska osignie [redni poziom UE w cigu 15 lat (w roku 2027), ponad 10 lat wcze[niej ni| zakBadano w momencie przystpienia do UE. " Z perspektywy kryzysu polski proces catching-up na tle innych paDstw regionu nale|y oceni pozytywnie, gdy| byB on najbardziej zrównowa|ony. Polska okresowo osigaBa ni|sze tempo wzrostu gospodarczego (zwBaszcza w porównaniu z paDstwami baBtyckimi), ale jednocze[nie uniknBa przegrzania koniunktury i powstania baniek spekulacyjnych, które skutkowaBy gBbok recesj. W obliczu Batwego dostpu do kapitaBu zwizanego z integracj finansow w ramach UE, polski nadzór finansowy wykazaB si odpowiedni ostro|no[ci skutecznie ograniczajc poda| kredytów w obcych walutach. Utrzymanie waluty narodowej (w odró|nieniu od SBowacji i SBowenii) oraz pBynnego kursu walutowego umo|liwiBo szybkie dostosowanie gospodarki w obliczu szoków zewntrznych poprzez osBabienie zBotego, co byBo wsparciem dla sektora eksportowego. " Odrbn strategi, nastawion na usztywnienie kursu walutowego i napByw kapitaBu ze strefy euro, realizowaBy kraje baBtyckie i BuBgaria. NapByw kapitaBu w pocztkowej fazie sprzyjaB wzmo|onej akcji kredytowej oraz szybkiej ekspansji gospodarczej. Jednak|e w obliczu zwikszonej awersji do ryzyka inwestorzy zaczli wycofywa kapitaB. Kraje te chcc unikn bankructw zdecydowaBy si utrzyma sztywny kurs waluty, co zostaBo okupione znacznym spadkiem PKB (Aotwy - 18 %, Litwy - 14,7 %, Estonii - 13,9 %, BuBgarii - 5,5%). 1 Economic Survey of Poland 2012, OECD. 5 Wymiana handlowa " W ósmym roku czBonkostwa eksport pozostawaB motorem polskiej gospodarki. W 2011 r. warto[ eksportu towarów osignBa historyczn warto[ 135,8 mld EUR (w cenach bie|cych) i byBa wy|sza ni| w 2010 r. o 12,8%, podczas gdy warto[ importu osignBa 150,5 mld EUR, czyli o 12,1% wicej ni| w 2010 r. - w efekcie deficyt obrotów towarowych w 2011 r. zamknB si kwot 14,7 mld EUR. W ujciu nominalnym w 2011 r. w stosunku do roku poprzedniego eksport do UE wzrósB o 10,9%, do pozaunijnych krajów rozwinitych o 24,5%, do paDstw WNP o 17,8%, a do pozostaBych krajów rozwijajcych si o 18,9%, podczas gdy warto[ importu z wymienionych grup krajów zwikszyBa si odpowiednio o 11,7%, 3,1%, 35,0% i 3,5%.2 " W cenach staBych stopy wzrostu warto[ci polskiego eksportu i importu towarów wyniosBy w 2011 r. odpowiednio 7,3% i 6,2%. Dla porównania w paDstwach naszego regionu warto[ci te wyniosBy dla Czech odpowiednio 11,9% i 7,6%, dla SBowacji 11,3% i 5,2%, dla Wgier 8,5% i 7,2%, dla Aotwy 12,6% i 20,7%, a dla Estonii 38,3% i 34,8%, podczas gdy w strefie euro byBo to odpowiednio 6,9% i 4,8%, a dla caBego [wiata 6,0% i 6,7%. Dynamika polskiego eksportu w porównaniu z paDstwami regionu w ostatnich latach wskazuje na bardziej zrównowa|ony wzrost i mo|e [wiadczy o wy|szym stopniu niezale|no[ci polskiej gospodarki od zmian koniunkturalnych w gospodarce [wiatowej. Skumulowane stopy wzrostu polskiego eksportu i importu w okresie 2004-2011 wyniosBy realnie odpowiednio 84,7% i 81,3%.3 " Polska handluje przede wszystkim z krajami UE-27, chocia| udziaB UE-27 w polskim eksporcie towarów wykazuje nieznaczn tendencj spadkow. W okresie 2000-2003 do UE-27 trafiaBo 81,2% polskiego eksportu, w 2004 r. 80,3%, a nastpnie a| do 2010 r. midzy 77,8% a 79,6%. Z odmienn sytuacj mamy do czynienia w przypadku importu towarów, gdy| w 2004 r. wyraznie wzrósB udziaB importu z UE-27 w caBo[ci polskiego importu. W latach 2000-2003 mie[ciB si on w przedziale 69,0%-69,7%, w latach 2004- 2005 warto[ ta wzrosBa do 75,3%, by w kolejnych latach a| do 2010 r. osiga odpowiednio 73,0%, 73,3%, 71,9%, 72,6% i 70,8%. Powy|ej zaprezentowane dane mog wskazywa na to, |e efekt przesunicia handlu w zwizku z przystpieniem Polski do UE (biorc pod uwag obszar UE-27) wystpiB w przypadku importu towarów, natomiast nie wystpiB w przypadku eksportu towarów.4 " GBównym partnerem handlowym Polski w UE s Niemcy. W 2011 r. 26,1% towarów eksportowanych przez Polsk trafiaBo do Niemiec, a 22,3% towarów importowanych do 2 Dane z: Ocena sytuacji w handlu zagranicznym w 2011 roku (na podstawie danych wstpnych GUS), Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, 14 marca 2012 r. 3 Dane IMF World Economic Outlook Database, April 2012 lub obliczenia wBasne na ich podstawie (brak danych dla Litwy). 4 Dane Eurostatu. 6 Polski pochodziBo z Niemiec.5 Rola pozostaBych gBównych partnerów handlowych Polski w UE w eksporcie i imporcie wygldaBa w 2011 r. nastpujco: Francja - 6,1% i 4,2%, WBochy - 5,4% i 5,3%, Czechy - 6,2% i 3,7% oraz Wielka Brytania - 6,4% i 2,6%. Dynamika wzrostu warto[ci eksportu do i importu z wymienionych krajów w 2011 r. w porównaniu z rokiem poprzednim wygldaBa nastpujco (w ujciu nominalnym): Niemcy  12,6% i 14,2%, Francja  2,1% i 8,8%, WBochy  1,8% i 3,7%, Czechy  16,9% i 10,2% oraz Wielka Brytania  15,3% i 7,4%, co oznacza pogorszenie salda wymiany towarowej z Niemcami, Francj i WBochami, a popraw z Czechami i Wielk Brytani.6 " Analiza danych dot. handlu zagranicznego w dBu|szym okresie wskazuje na popraw salda wymiany handlowej dóbr i usBug. W okresie 2004-2008 wynosiBo ono [rednio - 2,4% PKB, natomiast w latach 2009, 2010 i 2011 byBo to odpowiednio 0,1%, -1,2% i -1,1% PKB. Podobne zmiany zaszBy dla salda handlu dobrami i usBugami z UE. W okresie 2004- 2008 wynosiBo ono [rednio -0,2% PKB, podczas gdy w latach 2009, 2010 i 2011 Polska uzyskaBa nadwy|ki wysoko[ci 2,2%, 1,7% i 1,5% PKB.7 " W 2011 r. 40,7% polskiego eksportu towarowego tworzyBy wyroby elektromaszynowe (wzrost w ujciu nominalnym w stosunku do 2010 r. o 7,2%). Istotn cz[ eksportu tworzyBy te| wyroby chemiczne (13,8%, wzrost o 19,1%) i metalurgiczne (11,8%, wzrost o 18,8%).8 " Kraje UE byBy najwikszym i rosncym rynkiem zbytu polskich artykuBów rolno- spo|ywczych (niemal 80% w roku 2011). Od momentu uzyskania czBonkostwa w UE polski eksport towarami rolno-spo|ywczymi zwikszyB si ponad trzyipóBkrotnie (z 4 mld EUR w 2003 r. do 15 mld EUR w 2011r.). CaBy handel rolno-spo|ywczy cechowaB si wy|sz dynamik eksportu ni| importu. DoprowadziBo to do wzrostu dodatniego salda wymiany z 0,4 mld euro w 2003 roku do ponad 2,6 mld euro w 2011 roku9. Tabela 1. Polski handel zagraniczny towarami rolno-spo|ywczymi w latach 2002  2011* [mln EUR] 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 2009r. 2010r. 2011* Eksport 3 465 4 003 5 242 7 152 8 577 10 089 11 692 11 499 13 507 15 098 Import 3 802 3 557 4 406 5 485 6 486 8 070 10 277 9 299 10 921 12 481 Saldo -337 447 836 1 667 2 091 2 019 1 415 2 200 2 586 2 617 yródBo: MF/CIHZ (rok 2011*  dane wstpne) 5 Dane z: Polska 2004. Raport o stanie handlu zagranicznego, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Warszawa 2004. 6 Obliczenia wBasne na podstawie danych z: Ocena sytuacji & , op. cit. 7 Dane Eurostatu lub obliczenia wBasne na ich podstawie. 8 Dane z: Ocena sytuacji& , op. cit. 9 yródBo: MF/CIHZ (rok 2011  dane wstpne). 7 " Coraz wiksz rol w polskiej wymianie handlowej odgrywaj kraje WNP, co potwierdza tez, |e czBonkostwo Polski w UE nie spowodowaBo osBabienia relacji handlowych ze wschodnimi ssiadami. W 2004 r. ich udziaB w polskim eksporcie i imporcie towarów wynosiB odpowiednio 7,0% i 9,7%, przy czym na Rosj przypadaBo odpowiednio 1,7% i 2,1% caBo[ci polskiego eksportu i importu.10 W 2011 r. byBo to ju| odpowiednio 8,6% i 14,5%, przy czym na Rosj przypadaBo odpowiednio 4,5% i 12,2% caBo[ci polskiego eksportu i importu; w 2011 r. warto[ importu z byBa niemal dwukrotnie wy|sza ni| warto[ eksportu do WNP, przy czym 84,2% importu z WNP tworzyB import z Rosji, na co wpBywa struktura towarowa importu (du|a rola no[ników energii).11 " W 2011 r. na USA przypadaBo 2,0% polskiego eksportu i 2,3% polskiego importu towarów. Dla Japonii byBo to odpowiednio 0,3% i 1,7%, dla Indii 0,3% i 0,6%, natomiast dla Chin 1,0% i 8,8%. Dynamika eksportu do i importu z USA w stosunku do 2010 r. w ujciu nominalnym wyniosBa 22,2% i 0,9%. Dla Japonii byBo to odpowiednio 17,6% i - 4,9%, dla Indii 48,6% i 29,9%, podczas gdy dla Chin byBo to 9,7% i 5,0%.12 Finansowy bilans czBonkostwa i wykorzystanie [rodków z funduszy UE " Wa|nym czynnikiem wzrostu gospodarczego Polski w latach 2004 2011, a tak|e jego perspektyw na przyszBo[, byBy transfery z bud|etu UE. W okresie od 1 maja 2004 r. do 31 III 2012 r. transfery wyniosBy blisko 64,9 mld EUR. Jednocze[nie, w tym samym okresie Polska wpBaciBa do bud|etu UE 24,5 mld EUR. Dodatnie saldo przepBywów finansowych z UE po 95 miesicach czBonkostwa uksztaBtowaBo si wic na poziomie ponad 40,3 mld EUR. Rok 2011 byB rekordowy, gdy| po odliczeniu polskiej skBadki z bud|etu UE do Polski trafiBo 10,5 mld EUR (wzrost o blisko 36% w stosunku do roku 2010), co stanowi równowarto[ ok. 3,2% polskiego DNB. Tabela 2. Saldo przepBywów finansowych pomidzy Polsk a UE w okresie 1 maja 2004  31 marca 2012 r. w tys. EUR PRZEPAYW Od V 2004 do 2010 2011 StyczeD-marzec 2012 RAZEM Zrodki uzyskane 47 054 877 3 549 888 64 875 393 14 270 628 Zwroty do UE -94 451 -44 441 -155 -139 047 SkBadka do UE -19 155 920 -3 733 869 -1 588 389 -24 478 178 SALDO 27 804 507 10 492 317 1 961 343 40 258 167 yródBo: Opracowanie wBasne na podstawie danych MF. 10 Dane z: Polska 2004. & op. cit. lub obliczenia wBasne na ich podstawie. 11 Obliczenia wBasne na podstawie danych z: Ocena sytuacji& , op. cit. 12 Obliczenia wBasne na podstawie danych z: Ocena sytuacji& , op. cit. 8 " Na powy|sze, caBo[ciowe kwoty, skBadaj si transfery zwizane z: polityk spójno[ci  39,1 mld EUR; wspóln polityk roln - 21,5 mld EUR i inne  ok. 4,3 mld EUR. W ramach [rodków na polityk spójno[ci, których Polska pozostaje najwikszym beneficjentem w UE-27, a| 20 mld EUR przeznaczone zostaBo na realizacj celów ujtych w Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego, 9,9 mld EUR realizacj du|ych projektów infrastrukturalnych w ramach Funduszu Spójno[ci i 6,2 mld EUR na wsparcie celów Europejskiego Funduszu SpoBecznego. PozostaBe 3 mld EUR stanowi [rodki funduszu zakoDczonego obecnie funduszu ISPA oraz dodatkowe, specjalne wsparcie rozwoju obszarów wiejskich w ramach polityki spójno[ci. " Wg danych z pocztku grudnia 2011 r. poziom absorpcji, rozumiany jako ilo[ wykorzystanych [rodków w odniesieniu do caBo[ci alokacji dla danego paDstwa czBonkowskiego na okres 2007-2013 (do realizacji do 2015 r.), jest w Polsce relatywnie wysoki (ok. 70%), biorc zwBaszcza pod uwag, |e jeste[my najwikszym beneficjentem i dobry wynik nie mo|e by zapewniony dziki zaledwie kilku du|ym projektom, tak jak ma to miejsce w niektórych paDstwach czBonkowskich. " Zwróci nale|y przy tym uwag zwBaszcza na warto[ zatwierdzonych przez KE wniosków o pBatno[ci w odniesieniu do caBo[ci alokacji dla danego paDstwa czBonkowskiego (w przypadku Polski ponad 35%). Zdecydowanie najgorzej wypada Rumunia (okoBo 15%) i BuBgaria (okoBo 22%). Zaskakujc zle wypadaj w tym zestawieniu równie| WBochy (20,5%). " Wa|nym finansowym efektem czBonkostwa Polski w UE byBy znaczce transfery [rodków prywatnych z zagranicy do Polski, przekazywane przez osoby podejmujce zatrudnienie w UE. WedBug szacunków NBP od II kwartaBu 2004 r. do koDca 2011 r. Bczna wielko[ transferów prywatnych z zagranicy wyniosBa 33 093 mln EUR. Najwicej [rodków napBynBo do Polski w 2007 r. - 5 321 mln EUR. W ostatnim roku warto[ ta wyniosBa 4 123 mln EUR. Zmniejszenie [rodków z transferów prywatnych w porównaniu z latami poprzednimi mo|e mie zwizek ze zmniejszeniem, w wyniku kryzysu, skali migracji pracowników z Polski do paDstw UE. " Z krajów Unii Europejskiej w okresie od II kwartaBu 2004 r. do koDca 2011 r. napBynBo do Polski Bcznie 28 585 mln EUR transferów prywatnych. Stanowi to ponad 86% wszystkich transferów prywatnych, które napBynBy do Polski z zagranicy w cigu tych 8 lat. W pierwszym roku czBonkostwa (2004 r.) do Polski napBynBo 1 557 mln EUR. Rekordowy pod tym wzgldem byB rok 2007, kiedy napBynBo do Polski z UE 4 622 mln EUR. W roku 2011 r. warto[ ta wyniosBa 3 670 mln EUR. " StrumieD [rodków w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2011 r. z tytuBu transferów z bud|etu UE oraz prywatnych transferów polskich emigrantów przebywajcych w krajach UE wyniósB Bcznie blisko 68,8 mld EUR netto! " W ramach Wspólnej Polityki Rolnej od akcesji Polski do UE (od 1.05.2004 do 31 III 2012 r.) Polska otrzymaBa 10,6 mld EUR na pBatno[ci bezpo[rednie, 9,2 mld EUR na programy na rozwój obszarów wiejskich oraz ponad 1 mld EUR na interwencje rynkowe.13 Polska pozostaje najwikszym beneficjentem UE-27 [rodków na programy rozwoju obszarów 13 yródBo: MF. 9 wiejskich oraz najwikszym beneficjentem UE-12 [rodków na dopBaty bezpo[rednie. Co roku z dopBat bezpo[rednich korzysta okoBo 1,4 mln polskich rolników. " W Polsce realna warto[ dochodu w przeliczeniu na osob peBnozatrudnion w rolnictwie wzrosBa w 2011 r. o 80,8% w stosunku do 2005 r. i jest to jeden z najwy|szych wyników spo[ród paDstw caBej Unii. Zrednio w caBej UE27 w okresie 2005-2011 realna warto[ dochodu rolniczego w przeliczeniu na osob peBnozatrudnion zwikszyBa si o 18,3%.14 " Polska jest liderem spo[ród wszystkich paDstw UE pod wzgldem wielko[ci wykorzystania [rodków z PROW na lata 2007-2013  obecnie ju| ponad 90% [rodków zostaBo zagospodarowanych. Wykres 3. Zmiana realnej warto[ci dochodu rolniczego w przeliczeniu na osob peBnozatrudnion w rolnictwie w Unii Europejskiej w 2011r. w porównaniu z 2005r. (w %) yródBo: Eurostat/Economic Accounts for Agriculture Bezpo[rednie inwestycje zagraniczne15 " Warto[ BIZ jakie napBynBy do Polski w 2011 r. wyniosBa 10,3 mld EUR, co stanowi wzrost o 54% w porównaniu z 2010 r. (6,7 mld EUR). Tak istotny wzrost napBywu BIZ, przy jednoczesnym spadku inwestycji portfelowych, oznacza popraw zewntrznej stabilno[ci polskiej gospodarki (zwiekszenie roli dBugoterminowaych inwestycji w strukturze finansowania zagranicznego). Warto[ skumulowana BIZ w Polsce wyniosBa w 14 Rok 2011  dane wstpne. 15 Dane NBP lub obliczenia wBasne na ich podstawie. 10 2011 r. 147,7 mld EUR, podczas gdy w 2010 r. byBo to 150,4 mld EUR (spadek o 2%). Nale|y jednak zauwa|y, |e w 2009 r. warto[ ta wyniosBa 128,5 mld EUR, co oznacza w okresie 2010-2011 Bczny wzrost o 15%. Powy|sze dane mog [wiadczy o pozytywnym postrzeganiu Polski przez zagranicznych inwestorów. Najwikszym zródBem napBywu BIZ do Polski s kraje UE. W 2010 r. z UE w formie BIZ napBynBo do Polski 5,7 mld EUR (85% caBo[ci), z czego najwicej pochodziBo z Luksemburga  1,9 mld EUR (29% caBo[ci), Niemiec  1,6 mld EUR (24% caBo[ci), WBoch  1,0 mld EUR (15% caBo[ci) oraz Cypru  0,8 mld EUR (13% caBo[ci). " W 2011 r. odpByw kapitaBu z Polski z tytuBu BIZ wyniósB 3,7 mld EUR, podczas gdy w 2010 r. byBo to 4,1 mld EUR (spadek o 10%). Warto[ skumulowana polskich BIZ w 2011 r. wyniosBa 34,3 mld EUR, czyli 5,1 mld EUR wicej ni| w 2010 r. (wzrost o 18%). GBównym kierunkiem eksportu polskich BIZ jest UE  w 2010 r. 3,6 mld EUR (87% caBo[ci), z czego najwicej przypadBo na: Luksemburg  1,6 mld EUR (39% caBo[ci), Belgi  0,5 mld EUR (12% caBo[ci), Cypr  0,4 mld EUR (10% caBo[ci) oraz Niemcy  0,3 mld euro (8% caBo[ci). Rynki pracy i migracje " W 2011 r. obserwowali[my stabilizacj stopy bezrobocia w Polsce, która wyniosBa 12,5%, wobec 12,4% w 2010 r. O|ywienie gospodarcze, cz[ciowo spowodowane akcesj do UE, prowadziBo do wzrostu poziomu zatrudnienia. W 2011 r. w Polsce pracowaBo 59,6% osób w wieku produkcyjnym, w porównaniu do 51,4% w 2003 r. Polska ma jednak wiele do nadrobienia: cel strategii Europa 2020 dla Polski zakBada zatrudnienie 71% osób w wieku 20-64 do 2020 r., a dla caBej UE cel wynosi 75%. Zrednia dla UE w 2010 r. wyniosBa 64,1%. " Po okresie dynamicznego wzrostu poziomu emigracji (lata 2004-2007) oraz jego stabilizacji (2007-2008) obserwujemy spadek liczby Polaków przebywajcych i podejmujcych prac za granic (od 2008 r.). Przed akcesj za granic przebywaBo czasowo 786,1 tys. Polaków (dane ze spisu powszechnego z 2002 r.), w 2007 r. ich liczba wyniosBa najwy|sz warto[ szacowan tj. 2270 tys. Natomiast wedBug spisu powszechnego z 2011 r. 1 940 tys. staBych mieszkaDców Polski przebywaBo za granic powy|ej trzech miesicy (5% populacji), a co najmniej 2/3 emigrantów przebywaBo za granic 12 miesicy i dBu|ej.16 Wcze[niejsze szacunki GUS pokazuj, |e 80% migrantów przebywaBo w paDstwach UE-27.17 " Polska ma jeden z wy|szych wspóBczynników mobilno[ci (liczony jako odsetek ludno[ci w wieku produkcyjnym mieszkajcej w innym paDstwie czBonkowskim UE do caBo[ci populacji). W 2010 r. najwy|szy wskaznik w[ród nowych paDstw czBonkowskich zanotowaBy: Rumunia (11%) oraz Litwa, Aotwa i BuBgaria (5%). Wskaznik dla Polski jest ni|szy (4,4%), lecz istotny ze wzgldu na wielko[ populacji (z reguBy du|e kraje czBonkowskie cechuj si niskim stopniem mobilno[ci).18 " Dotychczasowy  potencjaB emigracyjny polskiego spoBeczeDstwa w porównaniu do okresu sprzed akcesji Polski do UE zmniejszyB si w efekcie takich czynników, jak m.in. 16 GUS,  Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludno[ci i MieszkaD 2011. Podstawowe informacje o sytuacji demograficzno-spoBecznej ludno[ci Polski oraz zasobach mieszkaniowych , marzec 2012 r. 17 GUS  Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004  2010 , pazdziernik 2011 r. 18 Employment and Social Developments in Europe 2011, Komisja Europejska, listopad 2011 r. 11 poprawa sytuacji ekonomicznej kraju, wzrost liczby miejsc pracy, wzrost poziomu wynagrodzeD (zwBaszcza w grupie osób o wysokich kwalifikacjach zawodowych).19 Porównujc z okresem bezpo[rednio po przystpieniu zmniejszyBa si skBonno[ Polaków do poszukiwania pracy za granic. Jednocze[nie nasila si zjawisko migracji powrotnych, którego skal szacuje si obecnie na 40-45% (w statystykach nowi migranci zastpuj wyje|d|ajcych). Ograniczenie migracji i wzrost migracji powrotnych dowodzi, |e jej wpByw na zasoby pracy w Polsce jest umiarkowany i bdzie malaB.20 " Jeszcze kilka lat temu wyjazdy zarobkowe pracowników do paDstw UE stanowiBy znaczn barier dla rozwoju przedsibiorstw. Wyniki badaD Narodowego Banku Polskiego pokazuj, |e obecnie ten problem jest marginalny.21 Pozytywnym nastpstwem wyjazdów Polaków za granic byB wzrost presji pBacowej, nowe wzorce karier zawodowych czy poprawa sytuacji dochodowej polskich rodzin. Przy ocenie wpBywu migracji na sytuacj gospodarcz w kraju nale|y uwzgldni skal transferów finansowych przekazywanych przez pracujcych Polaków do kraju (omówionych w punkcie dot. bilansu finansowego czBonkostwa). " Pomimo tendencji spadkowej w fali migracyjnej Polaków nadal Wielka Brytania, Niemcy i Irlandia przoduj w statystykach paDstw o najwikszym napBywie migrantów z Polski po akcesji do UE. Wstpne wyniki spisu powszechnego pokazuj, |e najwicej emigrantów przebywaBo w Wielkiej Brytanii22 (30,2%), Niemczech23 (21,6%), Irlandii (6,5%) oraz Niderlandach (4,6%). Obawy o wzmo|ony napByw pracowników do Niemiec po otwarciu rynku pracy okazaBy si nieuzasadnione. Niemiecka Federalna Agencja Pracy szacuje, |e w 2011 r. do Niemiec napBynBo 49,9 tys. obywateli polskich, ale jednocze[nie w tym samym czasie wróciBo do Polski 21,5 tys. obywateli, co daje saldo na poziomie 28,4 tys. osób. Efekt otwarcia niemieckiego rynku pracy dla obywateli polskich (skumulowane saldo miesicznych przepBywów od maja do grudnia 2011r) wyniósB 21,4 osób. Saldo migracji byBo najwy|sze bezpo[rednio po otwarciu rynku, w nastpnych miesicach systematycznie si osBabiaBo. " Pomimo, |e dynamika wzrostu liczby polskich studentów studiujcych w innych paDstwach czBonkowskich w ramach programu Erasmus zmalaBa w porównaniu z boomem, jakiego do[wiadczyli[my po przystpieniu Polski do UE, ro[nie liczba polskich studentów wyje|d|ajcych na praktyki, jak równie| liczba pracowników uczelni z Polski odbywajcych szkolenia w innych paDstwach czBonkowskich. W roku akademickim 2010/2011, 315 polskich uczelni posiadaBo Kart Uczelni Erasmusa (to 13 uczelni wicej w stosunku do poprzedniego roku), 14 234 polskich studentów studiowaBo i odbywaBo praktyki w innych paDstwach czBonkowskich. Podobnie jak w ubiegBym roku, zmniejszenie liczby polskich studentów wyje|d|ajcych na studia zostaBo zrekompensowane wzrostem liczby studentów odbywajcych praktyki za granic (w roku 19 MPiPS,  Informacja w sprawie zatrudnienia obywateli polskich w paDstwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii oraz obywateli paDstw EOG w Polsce , maj 2011 r. 20 Rzdowa Rada Ludno[ciowa  Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2010- 2011. Warszawa 2011 21 W. GumuBa, A. Gucwa, Z. OpioBa, W. Nalepa,  Rynek pracy w Polsce. Wynagrodzenia, produktywno[ pracy i migracje w listopadzie 2010 r.  na tle panelowych badaD opinii pracodawców i bezrobotnych w latach 2006 2010 ,  MateriaBy i Studia , Zeszyt nr 255, NBP, Warszawa 2011. 22 WedBug raportu za okres 07.2010-06.2011, opublikowanego przez brytyjski urzd statystyczny - Office for National Statistics (ONS), liczba rezydentów z Polski zamieszkujcych WB wyniosBa 587 tys. 23 Dane Federalnego Urzdu Statystycznego wskazuj, |e w Niemczech mieszka 468 tys. Polaków. 12 2010/2011 wzrost ten wyniósB 10%). Natomiast na polskie uczelnie przyjechaBo ponad 6 tys. studentów zagranicznych. Najcz[ciej polscy studenci studiowali w ramach Erasmusa w Hiszpanii i Niemczech (w obu przypadkach ponad 2000 studentów), podczas gdy najwicej studentów na polskie uczelnie przyjechaBo z Hiszpanii i Turcji (odpowiednio ponad 1300 i 1100, w porównaniu z niewielk liczb studentów z Irlandii - zaledwie 12 studentów). Ponadto 3 381 pracowników uczelni z Polski prowadziBo zajcia w innych paDstwach czBonkowskich, a 1 834 odbyBo szkolenia. SpoBeczna percepcja czBonkostwa " Poparcie dla czBonkostwa Polski w Unii Europejskiej od kilku lat utrzymuje si na stabilnym, wysokim poziomie. Obecnie do zwolenników czBonkostwa zalicza si 75% badanych Polaków, za[ przeciwnicy obecno[ci w UE stanowi 1/5 badanych24. W zale|no[ci od terminu badania oraz przyjtej metodologii odsetki te s ró|ne: wg TNS OBOP (19-23 stycznia 2012 r.) 56% respondentów uznaje czBonkostwo Polski w UE za  co[ dobrego , a 11% za  co[ zBego , natomiast wg CBOS (5-11 stycznia 2012 r.) do zwolenników akcesji zalicza si 81% ogóBu ankietowanych, za[ 12% jest przeciwnych. " Pozytywny stosunek do czBonkostwa Polski w UE dominuje we wszystkich analizowanych grupach wiekowych, kategoriach zawodowych i grupach spoBecznych oraz we wszystkich regionach Polski. Powszechne poparcie dla czBonkostwa wystpuje zarówno w[ród pracowników umysBowych (84%  za czBonkostwem) i studentów (81%  za czBonkostwem), jak w[ród gospodyD domowych (82%  za czBonkostwem) i robotników wykwalifikowanych (85%  za czBonkostwem)25. Tak|e w[ród stosunkowo najmniej entuzjastycznych grup, takich jak rolnicy czy emeryci i renci[ci, zwolennicy czBonkostwa w UE s dwu- lub trzykrotnie liczniejsi ni| przeciwnicy. " Postrzeganie przez Polaków pozytywnych efektów czBonkostwa w UE (73%) znacznie przewy|sza [redni unijn percepcj tych korzy[ci (52%). WedBug ostatniego z dostpnych badaD Eurobarometru, w 22 paDstwach czBonkowskich UE obywatele deklaruj, |e ich kraj skorzystaB na akcesji do Wspólnoty26. Pogld ten dominuje szczególnie w Irlandii (78%), Polsce (73%), Luksemburgu (73%), SBowacji (72%), oraz Danii(70%). " Wraz z chwil gdy kryzys staB si odczuwalny dla przecitnych obywateli, nastroje spoBeczne w caBej UE ulegBy znacznemu pogorszeniu. Wskazuje na to wikszo[ formuBowanych ocen, dotyczcych terazniejszo[ci oraz przyszBo[ci. W wielu paDstwach obywatele zaczli kwestionowa ide dalszej i gBbszej integracji wewntrz UE. Tak|e w Polsce nastpiBo pogorszenie nastrojów, niemniej jednak samo czBonkostwo w Unii nie jest podwa|ane, a trend dotyczcy poparcia dla UE jest raczej staBy i nie zale|y od koniunktury gospodarczej. Relatywnie stabilny poziom akceptacji dla UE w Polsce jest efektem sukcesywnego i zrównowa|onego wzrostu poparcia (nie za[ nagBej, skokowej zmiany), który zaczB by obserwowany w trzecim roku czBonkostwa. 24 Omnibus GfK Polonia dla DIE MSZ, kwiecieD 2012. 25 Ibidem. 26 Biorc wszystko pod uwag, czy uwa|a Pan/i, |e Pana(-i) kraj skorzystaB, czy nie skorzystaB na czBonkostwie w Unii Europejskiej? Standard Eurobarometer 75. 13 " W kwietniu 2012 r., na pytanie o ocen efektów wej[cia Polski do UE z perspektywy o[miu lat i zwizanych z tym oczekiwaD, blisko poBowa badanych (47%) wskazaBa, i| s one  takie, jak si spodziewali , 1/3 oceniBa, i| s one  gorsze ni| si spodziewali (34%), za[ dla 12% respondentów, efekty wej[cia do UE okazaBy si  lepsze ni| si spodziewali 27. Wyniki te  poza znaczcym  oswojeniem samego czBonkostwa w UE  wskazuj tak|e na wygórowane oczekiwania zwizane z akcesj, formuBowane przed 2004 r. Oczekiwania te zostaBy nastpnie zweryfikowane w czasie, przekBadajc si na stabilny trend akceptacji dla czBonkostwa w UE. " Mimo tego, Polacy wci| cz[ciej ni| statystyczni Europejczycy wierz w skuteczno[ dziaBaD podejmowanych przez Uni Europejsk na rzecz walki z kryzysem. Co czwarty Polak (39%) jest zdania, |e to wBa[nie Unia Europejska jest w stanie podj najskuteczniejsze dziaBania przeciwko efektom kryzysu finansowego i gospodarczego. W tym samym czasie, opini t podziela niespeBna co czwarty obywatel UE (23%)28. WpByw rozszerzenia na UE-15 " WpByw rozszerzenia UE w 2004 r. i 2007 r. na gospodark europejsk jest pozytywny cho ograniczony co do skali ze wzgldu na naturalne ró|nice potencjaBów: w 2004 r. Bczne PKB gospodarek UE-10 stanowiBo jedynie 5,1% PKB UE-15 (9,8% w parytecie siBy nabywczej). Niemniej rozszerzenie przyczyniBo si do wzrostu PKB [rednio o 1% w grupie 8 paDstw (UK, DE, F, NL, AT, SE, DK, IT)29. " W wyniku rozszerzenia nastpiB wyrazny wzrost przepBywów handlowych pomidzy paDstwami. PrzykBadowo, wyniósB on 3% odpowiednio dla Austrii, Szwecji i Niemiec, ponad 2% dla Wielkiej Brytanii i Danii oraz mniej ni| 0,5% dla Francji. Dynamika importu z nowych paDstw czBonkowskich (UE-8) byBa wiksza ni| eksportu, co prowadziBo do nieznacznego pogorszenia bilansu handlowego UE-15 (nie dotyczy to Austrii) i poprawy bilansu handlowego  nowych paDstw czBonkowskich. Zwiadczy to o rosncej konkurencyjno[ci ich gospodarek. " Najwiksze korzy[ci w postaci wzrostu PKB odniosBy paDstwa o du|ej dynamice handlu i te które zdecydowaBy si zliberalizowa zasady dostpu do rynku pracy dla paDstw UE-10 od 1 maja 2004 r. W grupie 8 analizowanych paDstw wzrost PKB w wyniku rozszerzenia wyniósB odpowiednio: Wielka Brytania - 1,36%, Austria - 1,33%, Szwecja - 1,05%, Niemcy - 1,01%, Niderlandy - 0,84%, Dania - 0,71%, WBochy - 0,44% i Francja - 0,19%; " Ni|sze koszty importu z nowych paDstw czBonkowskich przyczyniBy si do zwikszenia konsumpcji gospodarstw domowych, najbardziej w Niderlandach (1,77%), Niemczech (1,31%), Wielkiej Brytanii (1,25%) i Szwecji (1,09%).30 Wiksza produkcja skutkowaBa 27 Omnibus GfK Polonia, op. Cit. 28 W Pana(i) opinii, który z wymienionych jest w stanie podj skuteczne dziaBania przeciwko efektom kryzysu finansowego I gospodarczego? , Standard Eurobarometer 76. 29 Symulacja zostaBa zawarta w ekspertyzie  WpByw rozszerzenia Unii Europejskiej na wybrane paDstwa UE-15 autorstwa Timo Baasa sporzdzonej na zlecenie MSZ. Ekspertyza bada wpByw rozszerzenia Unii Europejskiej w 2004 i 2007 r. o paDstwa UE-8 (bez Cypru i Malty) i UE-2 na mierniki sytuacji makroekonomicznej wybranych paDstw UE-15 tj. Austrii, Danii, Francji, Niemiec, Niderlandów, Szwecji, Wielkiej Brytanii i WBoch (wg klucza paDstwa du|ej szóstki oraz pBatnicy netto do bud|etu UE). Stan po rozszerzeniu porównano z hipotetycznym scenariuszem UE bez rozszerzenia. Symulacje bior pod uwag ró|nice w poziomie handlu, przepBywów kapitaBu, migracji i transferów. 30 Wyjtkiem jest Austria, której pokazne transfery kapitaBowe do UE-8 wpBynBy na nieznaczne obni|enie konsumpcji i inwestycje. 14 redukcj stopy bezrobocia (przykBadowo, Niderlandy - 0,56 pp., Szwecja  0,55 pp, Niemcy  0,43 pp). Jednocze[nie rozszerzenie nie spowodowaBo dumpingu pBacowego  w efekcie rozszerzenia pBace wzrosBy (Niderlandy: 1,56%, Szwecja: 1,06%, Dania 0,73%31). " Warto zauwa|y, |e kryzys ekonomiczny nie wpBynB zasadniczo na ogólnie pozytywny bilans z rozszerzenia dla UE-15, cho spowodowaB wyrazny spadek dynamiki w handlu ([rednio eksport paDstw UE-15 do UE-8 zmniejszyB si o 20%, niemniej ju| w 2011 r. w wikszo[ci paDstw powróciB do stanu sprzed kryzysu). Kryzys wyraznie ograniczyB potencjalne korzy[ci (dla obu stron) z przystpienia do UE BG i RO w 2007 r. " Migracje z nowych paDstw czBonkowskich miaBy pozytywny wpByw na tempo wzrostu gospodarczego w wikszo[ci paDstw UE-15. Migracje spowodowaBy wzrost PKB Wielkiej Brytanii o 0,89%, Danii o 0,33%, Szwecji o 0,18%, a WBoch o 0,15% .32 Irlandia i Wielka Brytania skorzystaBy bardziej na migracjach z UE-8, natomiast Hiszpania i WBochy z UE-2. Zwikszone przepBywy pracowników nie powodowaBy dBugotrwaBego wzrostu poziomu bezrobocia w krajach przyjmujcych.33 Jednocze[nie raporty brytyjskich ministerstw34 potwierdzaj, |e otwarcie rynku pracy byBo korzystne dla gospodarki brytyjskiej, gdy| pracownicy z nowych paDstw czBonkowskich, w tym z Polski, wypeBniaj luki w zatrudnieniu w wielu zawodach oraz redukuj regionalne niedobory pracowników, stanowic równocze[nie niewielkie obci|enie dla brytyjskiego systemu opieki spoBecznej. 31 W przypadku Wielkiej Brytanii poszczególne analizy odnotowuj odmienne dane, wskazuje si na spadek pBac o 0,74% lub wzrost. 32 T. Baas  The impact of EU-Enlargment on selected UE-15 countries , ekspertyza wykonana na zlecenie MSZ, 2012 33 T. Fic, D. Holland, P. Paluchowski,  Labour mobility within the EU - The impact of enlargement and the functioning of the transitional arrangements , National Institute of Economic and Social Research, Discussion Paper No. 379, kwiecieD 2011 r. 34 Ministerstwo Pracy i Emerytur, Ministerstwo Spraw Wewntrznych i urzd statystyczny (ONS). 15

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Przebieg negocjacji o czlonkostwo Polski w UE
1 Integracja Polski z UE 2009
K Smyk Zasady podejmowania decyzji a pozycja Polski w Radzie UE
strategia bezp UE, USA, Polski
20 LAT WZROSTU POLSKIEJ GOSPODARKI
droga polski do ue
Pytania z poprzednich lat Pytania 2012 II termin
R068 2014 IV Grosse 10 lat w UE
Siedem lat w UE
RAP czlonkostwo w UE korzysci dla Polski
Pytania z poprzednich lat Pytania 2012 I termin (nie mieli zerówki ale wyniki z I terminu mieli wp
Droga Polski do UE na www

więcej podobnych podstron