plik


ÿþWanda Sztander Rodzina z problemem alkoholowym PaDstwowa Agencja Rozwizywania Problemów Alkoholowych Warszawa 1995 Za rodzin z problemem alkoholowym uwa|a si rodzin, w której choby jedna osoba pije w sposób przynoszcy szkod. GBównie dotyczy to rodzin, w których kto[ jest uzale|niony od alkoholu. CzBowiek pijcy w sposób uzale|niony lub nadmierny dostarcza wszystkim innym problemów |yciowych, finansowych i emocjonalnych, co sprawia, |e caBa rodzina boryka si z szeroko rozumianym  problemem alkoholowym . Mo|na powiedzie , |e problemy zwizane z alkoholem ma nie tylko ten kto pije , bo nikt nie pije w pró|ni spoBecznej. Maj je wszyscy, którzy pozostaj w wizi z alkoholikiem. Ci , którzy s od niego zale|ni finansowo lub emocjonalnie, którzy |yj z nim w jakiejkolwiek wspólnocie. Poniewa| choroba obejmuje caB rodzin, wic tak|e tych jej czBonków, którzy nie pij, mo|na prac nad rozwizaniem problemu rozpocz od nie uzale|nionych czBonków rodzin. Zmiany systemowe potrafi doprowadzi do zmian w  poszczególnych elementach czyli ludziach, co wiele zmienia w sprawie alkoholu. Rodzin stanowi grupa spoBeczna zale|na od siebie zaspokajaniu swoich potrzeb uczuciowych, spoBecznych, duchowych. Jest ona wspólnot. Oznacza to, |e ludzi Bcz cele, które chc oni osign razem poprzez [rodki dostosowane zarówno do celów, jak i do ludzi, którzy je realizuj. Takie widzenia sprawy oznacza, |e |ycie w rodzinie nie[ musi wiele ró|nych problemów, bo czsto trudno o zgodno[ tego, co nios cele i co mog ludzie. Tak|e tego, jak ró|ni ludzie chcieliby realizowa te same cele. Nie ma rodzin bez problemów. W ró|nych fazach ludzkiego |ycia i |ycia rodzinnego dylematy co do celów i [rodków przybieraj ró|ne rozmiary , z dramatami ludzi wBcznie, poniewa| cele jak i [rodki u|yte do osignicia ich mog si wielce ró|ni w podej[ciu ró|nych ludzi. Nie ma rodziny bez konfliktów. Rzecz w tym by konflikty rozwizywa konstruktywnie a sprzeczno[ci w miar mo|liwo[ci godzi. Rodzina z problemem alkoholowym ma szczególny rodzaj problemu, lecz wa|ne jest to, by podkre[li , |e nie jest on ani lepszy, ani gorszy ni| problemy innych rodzin, a nawet nie mo|na powiedzie |e jest on wikszy czy mniejszy ni| inne. Psychologowie wymieniaj cztery cechy zdrowej psychologicznie rodziny: - pozytywna to|samo[ i autonomia poszczególnych czBonków rodziny - otwarte i skuteczne komunikowanie si - wzajemno[ - poBczenie ze [wiatem zewntrznym Terminy te brzmi mo|e troch sztucznie i uczenie , nadmieniam jednak by je  oswoi i spróbowa zrozumie, poniewa| wyja[niaj one wiele z reguB stanowicych o tym, czy rodzina jest dobr, szcz[liw rodzin, czy te| nie . Interesujce, jak owe cechy mog wystpowa w rodzinie z problemem alkoholowym. Przyjrzyjmy si znaczeniu ka|dej z nich. Pozytywna to|samo[ Pozytywna to|samo[ oznacza w skrócie akceptacj siebie samego i generalne poczucie  jestem w porzdku , nawet je[li niektóre czyny zasBuguj na krytyk. Jestem w porzdku, poniewa| mam prawo dopuszcza si bBdów poszukujc lepszych sposobów |ycia. Mam swoje ograniczenia i sBabo[ci. Niektóre z nich akceptuj, inne stanowi dla mnie wyzwanie do zmiany. Ostatecznie akceptuj siebie wraz z moimi ograniczeniami, oraz dobrymi, silnymi stronami. Jestem tak samo wa|na, jak inni ludzie, a moje potrzeby i pragnienia nie s gorsze ani mniej wa|ne ni| pragnienia i potrzeby innych. Akceptuj siebie jako kobiet ( m|czyzn) i pozwalam sobie czerpa siB i rado[ z faktu, |e jestem istot pBciow. Mama prawo zaopiekowa si sob, gdy cierpi i po[wica sobie wicej uwagi, gdy tego potrzebuj . Nie ma powodu, bym traktowaBa siebie gorzej ni| swoich najbli|szych. Ostatecznie to z sob sam bd obcowa do koDca swoich dni i z tego punktu widzenia jestem dla siebie osob najwa|niejsz. Pozytywna to|samo[ oznacza poczucie, i| zasBuguj na uwag i szacunek innych ludzi, oraz |e mam prawo zarówno dawa jak i bra. To wszystko nie zwalnia mnie od uwagi, jak po[wicam odpowiedzi na pytanie: Jak |y? I odpowiedzialno[ci za realizacj poznanej odpowiedzi. Odwrotno[ci tej postawy jest egomania z jednej strony , albo niepewno[ i nie akceptacja siebie z drugiej strony. Te dwa bieguny stanowice odwrotno[ harmonii pomidzy  ja i inni paradoksalnie Bcz si ze sob i przez to wBa[nie s te| odwrotno[ci pozytywnej to|samo[ci. Niepewno[ i lk ka| wywy|sza si nad innych, za[ nieuszanowanie siebie pozwala na nieuszanowanie innych ludzi. Niech i karanie siebie Bczy si z uraz i agresj do innych. GBboka |yczliwo[ dla innych ludzi jest nie do osignicia bez |yczliwo[ci dla siebie samego. Dobre relacje z drugim czBowiekiem  tak|e w maB|eDstwie i rodzinie, mo|na budowa dopiero wtedy, gdy czBowiek wie , kim jest. Skd mam wiedzie, jak poradzi sobie z tob, gdy nie wiem jak radzi sobie z samym sob? W rodzinie z problemem alkoholowym trudno o akceptacj siebie i pozytywn to|samo[. Ju| raczej wszyscy maj pretensje do siebie samych i do siebie nawzajem. Zarówno alkoholicy, jak ich rodzina czy wspóBmaB|onkowie , a nawet dorastajce dzieci zwizane s wzBami krzywdy i winy, urazy, agresji oraz poczucia, ze nikt nie jest w porzdku. Wraz z oskar|eniami , poczuciem winy i nieadekwatno[ci ( nie jestem dobrym m|em, ale to przeze mnie, ja nie umiem by dobr |on) pojawiaj si inne trudne , przykre uczucia. Emocjonalna atmosfera rodziny alkoholowej ogniskuje si wokóB wstydu, |alu, zBo[ci, lku, poczucia winy i krzywdy. Inni ludzie i inne rodziny tak|e prze|ywaj te wszystkie stany, jednak rzadko kiedy w tak nasilonym poBczeniu i chaosie jak ma to miejsce w rodzinie z problemem alkoholowym. ZBo[ zamienia si w |al , |al w poczucie winy, wina w lk a lk w poczucie krzywdy. Taka lub podobna kombinacja destrukcyjnych poBczeD emocjonalnych maBo sprzyja akceptowaniu siebie i realistycznemu widzeniu swoich problemów. Autonomia Autonomia jest obok akceptacji siebie drug wa|n cech osób, które z powodzeniem buduj swoj wspólnot. Autonomia stanowi w pewnym sensie przeciwieDstwo wspólnoty, lecz godzenie sprzeczno[ci jest wielk sztuk |ycia. Autonomia oznacza prawo jednostki do niepowtarzalnego ksztaBtu wBasnej osoby i prawo do budowania osobistej wersji swojego |ycia. DojrzaBa wspólnota autonomicznych osób, a wic wspólnota oparta na wyborze , a nie na niewolnictwie. Je|eli moje zwizki z ludzmi opieraj si na poczuciu i| co[  musz jestem bliska niewoli. Je[li opieraj si na poczuciu  decyduj si i  wybieram , jestem bliska autonomii. Aby jednak trafnie i klarownie odczytywa tego typu stany, potrzeba w miar jasnej orientacji co do granic swojego ja i tego co mn jest, a co nie jest. Trzeba rozeznania co jest moim lkiem, a co cudzym lkiem. Co jest moim zadaniem, a co nie jest moim zadaniem. Co podlega mojemu wpBywowi a co nie. W rodzinie z problemem alkoholowym obszary psychologiczne poszczególnych osób przenikaj si, za[ granice s chaotyczne niejasne. W miejsce odpowiedzialno[ci jest albo jej odrzucenie albo nadmierna odpowiedzialno[, co oznacza traktowanie innego, dorosBego czBowieka jak dziecka lub osoby ubezwBasnowolnionej . Ludzie wchodz wzajemnie w swoje psychologiczne terytoria wiecznie robic co[  za kogo[ lub my[lc  za kogo[ . Pozwalaj te|, by kto[ inny za nich my[laB , planowaB, wykonywaB. By kto[ inny wiedziaB , czego chc lub co jest dla nich dobre. Prze|ywaj intensywnie czyje[ |ycie zamiast swojego, chcc za kogo[ i martwic si za kogo[. Mog te| oddawa swoje pole psychologiczne we wBadanie innych osób pytajc: Powiedz mi, co mam robi? Przecie| znasz mnie lepiej ni| ja sam. Najlepiej zaBatw to za mnie. Zamt i niejasno[ granic nie sprzyjaj budowaniu dojrzaBych zwizków. O spotkaniu si dwóch osób mo|na mówi wtedy, gdy s one wystarczajco odrbne. Otwarta komunikacja Otwarte i skuteczne komunikowanie si to sytuacja, w której czBonkowie rodziny s w stanie rozmawia w sposób nie zagra|ajcy o wszystkich istotnych sprawach swego |ycia. Oznacza to, |e potrafi o nich zarówno mówi, jak te|, |e potrafi tego sBucha. Jest wiele powodów, dla których ludzie nie mówi wzajemnie sobie o ró|nych sprawach i nie sBuchaj si nawzajem. Mo|e dzia si tak ze strachu przed odrzuceniem i agresj ( nie wolno mu tego powiedzie, bo on na mnie nakrzyczy) : z lku by nie urazi drugiej osoby ( nie mo|na jej tego mówi, bo bdzie jej przykro) : z lku by nie odsBoni jakich[ postaw czy my[li , których si w sobie nie akceptuje ( jak to powie? Oka|e si wtedy, |e go podejrzewam& .) : z poczucia beznadziejno[ci ( to nic nie da), wreszcie z obawy, by nie nazwa trudnych rzeczy po imieniu, ufajc , |e dopóki si ich nie nazwie , to nie istniej. Najtrudniejsze bywa komunikowanie uczu. Mówienie o gBbszych obawach, sBabo[ciach i pragnieniach. Wielu z nas boi si odsBoni swoje sBabe strony, by nie zosta zranionym. Boi si poprosi, by nie dozna odmowy; pokaza , |e co[ jest wa|ne, by nie zostaBo odebrane. S tez rodziny, w których nie wolno okazywa zBo[ci i siBy, bowiem jest to zbyt zagra|ajce dla innych. Usunite z rodzinnej przestrzeni uczucia i sprawy powoduj, |e powstaje obszar  tabu , martwa strefa, której si nie dotyka. W zale|no[ci od tego, jak jest ona du|a, jak wiele obejmuje spraw, zaburza w wikszym lub mniejszym stopniu porozumiewanie si w rodzinie. W rodzinie z problemem alkoholowym obszarem martwym s uczucia i prze|ycia zwizane z alkoholem , a nawet sam fakt picia czy upijania si . Zawsze raczej  tata zle si czuje i  mam jest zmczona , ni| kto[ si po prostu upiB. Wstyd i lk ka| kBama nawet przed sob, obawa za[ przed tym, by nie zepsu relacji pijcego rodzica z dziemi zamyka w tym przedmiocie usta dorosBym. Znam ojca, który w dobrym zwizku i z miBo[ci spdzaB wiele czasu ze swoim aktualnie 16- letnim synem. Wyje|d|ali na wakacje, biwakowali w wyprawach na ryby. Nigdy , ani razu nie padBo midzy nimi stwierdzenie |e matka pije. ChBopiec , gdy miaB 6-8 lat , pytaB tylko co rano: Jak mama si dzisiaj czuje, czy znów jest chora? Potem przestaB pyta. Martwym polem s nie tylko fakty dotyczce nadu|ywania alkoholu , ale te| uczucia zwizane z t spraw. Domownicy obawiaj si tego, co bdzie gdy alkoholik przyjdzie pijany , lecz nie rozmawiaj o tym. Irytuj si i zaprzeczaj, je[li ich o to spyta. Wstyd nie pozwala mówi o tym, co zdarzyBo si wczoraj i kto jak czuB si z tym wszystkim. Owszem, s awantury. Lecz desperacja, awantura, epitety i peBne pretensji zarzuty, chocia| pozwalaj upu[ci wiele z wewntrznego napicia, nie s rozmow. Atak rodzi kontratak. Natomiast wszyscy |yjcy blisko z osob uzale|nion wiedz, |e otwarta i |yczliwa rozmowa z alkoholikiem jest niemo|liwa.. Jego system iluzji i zaprzeczania, rodzaj wewntrznego zakBamania , w którym |yje , nie daj przystpu do wewntrz ani faktom, ani ludzkim sBowom. Atmosfera w rodzinie z problemem alkoholowym przypomina burz albo cisz przed burz.. Napicie i rozBadowanie , od których mo|na uciec wychodzc z domu albo izolujc si sBuchawkami na uszach, lektur, któr si bardziej  pa ni| czyta, [wiatem wBasnych marzeD lub nerwowym zajmowaniem si czym[, co wcale nie wymaga tyle energii i wysiBku- sprztaniem, czyszczeniem , ukBadaniem w szafie, dzierganiem  pozwala jednak znalez ukojenie. W tej atmosferze trudno odwa|y si , a je[li zbierze si na odwag, trudno przebi si do mamy z kBopotami szkolnymi. Wiadomo , |e s wiksze sprawy i mam ma wiksze zmartwienia. Trudno podej[ do syna i spyta , co u niego, bo mo|e napomkn co[ o przykrych wydarzeniach wczorajszego dnia. Matce nie mo|na powiedzie , |e nie ma si ju| siBy bo przecie| przestrzegaBa by nie wychodzi za niego za m|. Wstyd kole|ance powiedzie, |e nie ma si ju| ani grosza, przecie| ona wie |e m| niezle zarabia. I tak dalej. Martwe Pol komunikacji zwizanej z piciem i jego skutkami parali|uje otwart i szczer wymian my[li z innymi ludzmi. Sprawia, |e ludzie s bardzo samotni, przez co ci|ar |ycia zwiksza si wielokrotnie. Wzajemno[ Wzajemno[ oznacza, |e ludzie na przemian jedno drugiemu s w stanie dawa oparcie, uwag podtrzymanie i energi. Role w rodzinie charakteryzuj si pewn staBo[ci. Matka przez wiele lat jest matk, a dziecko dzieckiem, tote| kierunek wsparcia midzy nimi jest staBy , dopóki dziecko nie stanie si dorosBe. Lecz wszyscy wiemy, |e jest wiele chwil i sytuacji, w których dorosBej i silnej osobie trzeba wsparcia i pomocy i dobrze jest , gdy inni , nawet mniejsi, mog jej to da. Gdy kto[ wskutek okoliczno[ci lub utraty siB wypada ze swojej roli lub nie speBnia swojego zadania , jego aktywno[ przejmuj inni. W zdrowej psychologicznie rodzinie takie  [wiadczenia dziej si naprzemiennie i s wzajemne. Dzisiaj ja opr si na tobie , jutro za[ dam oparcie tobie. Dzisiaj ja ciebie pociesz, jutro ty mnie. Obdarz ci maksymaln uwag i wyrozumiaBo[ci w twoich humorach, bo wielokrotnie do[wiadczyBam twojej mdrej wyrozumiaBo[ci w moich chandrach. W rodzinie z problemem alkoholowym Brak jest wzajemno[ci. Poprzez fakt, |e alkoholik permanentnie nie wypeBnia swojej roli: wspóBmaB|onka, rodzica i partnera |yciowego , poprzez fakt , |e umowy z ni czy z nim s nie speBniane a terminy nie dotrzymywane, wsparcie, energia i uwaga przepBywaj w jedn stron. To alkoholikowi trzeba dawa wsparcie, Bata jego niedocignicia, uwa|a na jego posunicia, zabezpiecza jego zamierzenia. Ze strony osoby uzale|nionej nie mo|na liczy na to samo albo mo|na liczy w niewielkim tylko wymiarze. Je[li brak wzajemno[ci trwa caBe lata i dotyczy wielu istotnych dziedzin |ycia, w rodzinie powstaje atmosfera urazy. To uraza sprawia, |e pytanie  która godzina mo|e wywoBa awantur z ci|kim pobiciem. Otwarto[ Otwarto[ to poBczenie ze [wiatem. PoBczenie ze [wiatem zewntrznym oznacza, |e rodzina nie jest zamknita. Jest raczej jak |ywa komórka póBprzepuszczaln bBon. Istnieje wymiana. Przychodz ludzie i wychodzi si do ludzi. Wnikaj idee, pogldy, informacje , które w rodzinie si przetwarza, jedne pozostawia, inne usuwa jako nieprzydatne lub niechciane. Wychodzi si ze swoimi trudnymi sprawami do innych ludzi, by Batwiej znalez wBa[ciwy dystans do tego, co nadmiernie emocjonuje. Rodzina jest raczej okiem w sieci spoBecznych powizaD ni| izolowanym fragmentem ukBadanki. W rodzinie z problemem alkoholowym Ludzie zamykaj si przed innymi. Nie wywleka si brudów , a nie ma si czym specjalnie pochwali. Poniewa| przestaje si zaprasza ludzi do siebie przez wstyd, co mog zasta w domu, przestaje si zaprasza ludzi do siebie przez wstyd , co mog zasta w domu, przestaje si te| ich odwiedza , by nie prowokowa , zaproszeD i dopytywania si. Lub odwrotnie: przestaje si odwiedza innych w celach towarzyskich ze wzgldu na niebezpieczeDstwo upicia si osoby uzale|nionej, tote| nie ma okazji do rewan|u. Dzieci nie zapraszaj kolegów, a |e w tej sprawie tak|e obowizuje pewna wymiana , wychodz najdalej na ulic Rodzina izoluje si . Zostaj samotni, nie kontaktujcy si ze sob ludzie w izolowanej rodzinie. Bardzo trudno wyj[ z tego zakltego krgu, by sign po oparcie czy po prostu zwróci si o pomoc. To za[ sprzyja zarówno chorobie alkoholowej, jak i dysfunkcji caBego systemu rodzinnego. FAZY PRZYSTOSOWANIA DO {YCIA W RODZINIE Z PROBLEMEM ALKOHOLOWYM Rodzina musi sprosta wynikBym z frustracji i zamtu sytuacjom i czyni to gBównie poprzez pewien rodzaj przystosowania. Przystosowanie to jest naturalnie kosztowne z punktu widzenia zdrowia poszczególnych czBonków tej rodziny. Wydaje si jednak , |e aby przetrwa jako rodzina ( nie rozwodzc si natychmiast po [lubie) ludzie musz przeby wzgldnie typow drog. Wymienia si nastpujce fazy: Faza 1 Pojawiaj si incydenty nadmiernego picia i chocia| s sporadyczne, tworz napicia w ukBadzie maB|eDskim. Rodzina ( najcz[ciej |ona) podejmuje próby interwencji, ale wobec oporu osoby pijcej nie odgrywaj one wikszej roli. Rozwija si system wymówek, usprawiedliwieD oraz obietnic, które s coraz cz[ciej niedotrzymywanie. Dominujc postaw wszystkich domowników jest zaprzeczanie obecno[ci problemu alkoholowego , przy równoczesnym gorczkowym poszukiwaniu  powodów picia w sytuacji domowej, zawodowej, lub historii |ycia osoby pijcej. Faza 2 Wraz z nasilaniem si incydentów alkoholowych ro[nie izolacja rodziny. Coraz wicej my[li, energii i aktywno[ci jej czBonków koncentruje si wokóB picia. Wzrasta napicie i nabrzmiewaj pretensje. Wyraznie pogarszaj si relacje maB|eDskie. Pojawiaj zaburzenia emocjonalne u dzieci. Podejmowane s próby utrzymania struktury |ycia rodzinnego w niezmienionej postaci i zaprzeczanie, jakoby istniaB powa|ny problem alkoholowy. Faza 3 Rodzina zaczyna rezygnowa z próby sprawowania kontroli nad zachowaniami alkoholowymi i piciem osoby uzale|nionej ( w tym nad ilo[ci wypijanego alkoholu). Jej czBonkowie zajmuj si przede wszystkim doraznym zmniejszaniem kosztów picia. Rozwijaj si rozliczne symptomy zaburzeD dziecicych ( zaburzenia snu, Baknienia, zaburzenia emocjonalne, zaburzenia zachowania , trudno[ci uczenia si, itp.) lub utrwalaj si u dzieci patologiczne wzory zachowania . Rodzina prze|ywa chaos i dezorganizacj, lecz powoli koDcz si zBudzenia co do  poprawy  alkoholika. Faza 4 {ona ( lub kto[ inny z rodziny) caBkowicie przejmuje kierowanie |yciem rodzinnym traktujc alkoholika jak krnbrne , du|e dziecko. Lito[ i uczucia opiekuDcze stopniowo zastpuj prze|ywane poprzednio pretensje i wrogo[ . Rodzina staj si troch bardziej stabilna i zorganizowana w taki sposób, by zmniejszy szkody zwizane z piciem. Dzieci s ju| du|e i mog ( ka|de na swój sposób) wBczy si do tego zadania. Faza 5 ( Je[li do niej dojdzie)Rodzina odseparuje si od nadal pijcego alkoholika. Nastpuje fizyczne lub/ i prawne rozstanie. Mo|e tak|e do tego doj[ przez opuszczenie domu przez alkoholika. Postpowanie |on jest skoncentrowane na rozwizywaniu problemów bytowych i emocjonalnych zwizanych z determinacj pod hasBem  uratowa siebie . Faza ta mo|e sprzyja rekonstrukcji psychicznej czBonków rodziny, w tym wybaczeniu i poszukiwaniu nowych jako[ci |ycia. Faza 6 O ile alkoholik |yje i podejmie abstynencj , mo|e pojawi si faza wBczenia go z powrotem do rodziny. Oznacza to nowe wyzwania i trudne poszukiwanie nowych wzorców |yciowych dla wszystkich czBonków rodziny. Ka|da z tych faz mo|e trwa wiele lat. Czasem przystosowanie do |ycia w rodzinie alkoholowej zatrzymuje si na fazie czwartej i tak zostaje. Alkoholik orbituje na obrze|ach rodziny, gdy inni jej czBonkowie Bataj dziury w bud|ecie , porzdku |yciowym, uczuciowym, itd. i mo|na powiedzie, |e  jako[ sobie radz chocia| trudno t sytuacj uzna za zdrow i satysfakcjonujc. ZespóB cierpieD i zaburzeD czBonków rodziny alkoholowej okre[la si pojciem wspóBuzale|nienia. Obejmuje on nastpujce objawy: - uporczywa koncentracja my[li i dziaBaD zorientowanych na alkoholika i jego picie ( my[lenie o tym czy alkoholik upije si czy nie, w jakim stanie wróci, co zrobi, jak zachowa si , gdy przyjdzie pijany), co oznacza , |e osoba , która nie pije tak|e kr|y wokóB alkoholu - zgoda na coraz wiksze , niedopuszczalne przedtem koszty, jakie ponosi rodzina za spraw picia, - zaburzenia |ycia uczuciowego w postaci gwaBtownych zmian nastroju ( hu[tawka emocjonalna) czarnowidztwo, nastroje depresyjne, zamt uczuciowy doprowadzaj czsto do sigania po [rodki chemiczne zmieniajce ( poprawiajce) nastrój, w tym po alkohol - zaburzenia psychosomatyczne i nerwice. Zaburzenia psychosomatyczne ( bóle gBowy, mi[ni, serca, |oBdka, itp. ) prowokuj do sigania po [rodki przeciwbólowe i nasenne, co mo|e doprowadzi do uzale|nienia - pustka duchowa w postaci nerwowej koncentracji na szczegóBach |ycia codziennego, bez niezbdnego dystansu do spraw drobnych, który zyskujemy przez zatrzymanie si i refleksj nad sensem |ycia oraz bytowaniem w [wiecie duchowym. WypBywaj std : rozpacz, desperacja i brak nadziei. - wspomaganie choroby alkoholowej przez zwolnienie alkoholika z odpowiedzialno[ci za skutki jego picia ( kBamstwo w celu osBonicia go , tuszowanie wielu spraw, ochrona przed przykro[ciami, które mog by konsekwencj tego, |e  narozrabiaB , itp.) WspóBuzale|nienie jest cen , któr bliscy alkoholika pBac za |ycie w sytuacji uporczywego stresu psychologicznego. WywikBanie si ze skutków tej sytuacji wcale nie jest proste, szczególnie, |e nie da si wykona tego wyBcznie wBasnymi siBami. Trzeba zwróci si do ludzi  najlepiej takich, którzy prze|ywali podobne trudno[ci i problemy. Czasami trzeba sign po psychologiczn pomoc profesjonaln , bowiem poziom desperacji, cierpienia i zaburzeD osignB stan wymagajcy interwencji specjalistycznej. Istnieje pogld, |e ka|dy rok |ycia w rodzinie z problemem alkoholowym wymaga miesica pracy wBasnej psychologicznej nad osobistymi problemami i dopiero ta proporcja gwarantuje powrót do zdrowia i uzyskania pogody ducha.. Co dzieje si z dziemi? Dla wielu osób  z punktu widzenia destrukcyjnych zjawisk w rodzinie alkoholowej  najbardziej interesujce jest to, co dzieje si z dziemi. Dzieci prze|ywaj zamt i cierpienie podobnie jak doro[li. Mo|na powiedzie , |e pobieraj nauki nie sprzyjajce zdrowiu i pogodnemu |yciu. Ucz si trzech rzeczy : - po pierwsze, nie wolno opiera si na dorosBych, wobec nie speBnionych obietnic, nie realizowanych planów i niekonsekwencji rodziców, a tak|e widocznego zagubienia dorosBych, do[wiadczenie to prowadzi do braku oparcia i porzdku. Mo|e prowadzi do prze[wiadczenia, |e [wiat jest chaosem lub d|ungl. Chaos ani d|ungla nie sprzyjaj poczuciu bezpieczeDstwa niezbdnego do budowania si podstawowej ufno[ci wobec |ycia. Oznacza to czsto ucieczk w fantazj, wewntrzny [wiat prze|y i rzeczywisto[ci oderwanej od  tu i teraz . O dzieciach tego typu mówi si jako o  zagubionym dziecku , niewidocznym dziecku czy dziecku we mgle. S to dzieci niekBopotliwe lecz jednocze[nie nieobecne. Te za[ , które decyduj si szuka oparcia na zewntrz rodziny albo znajd dobre i zdrowe oparcie w kim[ dorosBym, oferujcym dobry i bezpieczny porzdek [wiata ( dziadkowie, dalsza rodzina) albo znajd oparcie w grupie wyznajcej normy aspoBeczne lub antyspoBeczne, co stworzy niebezpieczeDstwo przesunicia w kierunku marginesu spoBecznego. -po drugie, nie mówi, to nauka prowadzca do izolacji, zamknicia si i samotno[ci. Wstyd ka|e kBama i nadzieja ka|e kBama. Ostatecznie ka|dy chciaBby mie wspaniaBego ojca i kochajc matk , dopóki jest wic nadzieja, podtrzymuje ona iluzj. Poza tym istnieje silny nacisk, nie formuBowany wprost , i| nie mówi si o tym, co dzieje si w domu. Dlatego tak trudno rozmawia z dziemi z domów, w których pije si nadmiernie o sprawach ich rodziny i alkoholu. Ten efekt sprawia , i| dzieci , poprzez zamknicie si , dodatkowo maj utrudnion mo|liwo[ oparcia w innych ludziach. - po trzecie, nie odczuwa niektóre uczucia s zbyt wielkie i za trudne, by im sprosta. Cierpienie, lk, w[ciekBo[, upokorzenie. Wyj[ciem jest odseparowa si od innych i nie czu. Tak|e nadzieja i miBo[ mogBaby by wiele razy bole[nie zawiedzione i zranione. Bezpieczniej jest wic tBumi je w zarodku, gdy tylko chc si pojawi. Efektem tego stanu rzeczy mo|e by ogólne  zamro|enie , pozorna bezuczuciowo[ lub odwrotnie  rozregulowanie |ycia uczuciowego wraz z hu[tawkami nastrojów i nadmiernymi emocjami, tak jak rozregulowanie |oBdka wskutek niestrawnej potrawy * Nie wszystko, co jest zwizane z alkoholem musi mie dramatyczny wymiar. Czsto alkoholik to kto[ otumaniony, znieczulony, peBen poczucia winy i nieobecny w rodzinie. Lecz w niektórych rodzinach zdarzaj si drastyczne rzeczy, takie jak przemoc i seksualne wykorzystywanie dzieci. To ostatnie zdarza si cz[ciej , ni| nam si wydaje, Jak wiele kobiet w gruncie rzeczy nie ma w do[wiadczaniu |adnej próby nadu|ycia ( jakiej[ formy molestowania)? Nadu|ycia seksualne nie musz mie charakteru gwaBtu i najcz[ciej nie maj takiego charakteru.. Cz[ciej s to uwiedzenia , pieszczoty zbli|enia dziejce si bez protestów dziecka , cho z peBnym poczuciem, |e s to  inne pieszczoty . Dotyczy to ukochanych córeczek ( wnuczek, siostrzenic) czy innych, zaprzyjaznionych.. Czsto samym dzieciom ( w wikszo[ci chodzi o dziewczynki  lecz nie tylko) sprawia to wstydliw przyjemno[, s to bowiem chwile blisko[ci , intymno[ci i seksualnego podniecenia. Dzieci czuj si winne i to utrudnia jakkolwiek ingerencj w tym przedmiocie, z lku i winy zachowuj bowiem milczenie. Ilekro jednak dziecko zdradza niezrozumiaB niech do kogo[ dorosBego, objawia zmieszanie czy apati, jakie[ dziwaczne zachowanie, warto uwa|nym wzrokiem obj midzy innymi jego relacje z dorosBymi czBonkami rodziny czy przyjacióBmi. Agresja w rodzinie z problemem alkoholowym prowadzi nieraz do przemocy. Nie ma wtpliwo[ci, |e jest w tej sprawie do zrobienia jedno: skutecznie broni siebie i dzieci. W niektórych rodzinach ukrywa si fakty przemocy, tak jak ukrywa si fakt nadmiernego picia, , co jest praktyk niezbyt mdr i krótkowzroczn. We wszystkich trudnych sprawach musimy mie sojuszników, poniewa| z prawdziwie trudn sytuacj nie jeste[my w stanie poradzi sobie sami. Je[li nikt nie wie o przemocy, trzeba by si kto[ dowiedziaB. Podobnie z jest z nadmiernym piciem. Istniej spoBeczne i prawne [rodki obrony przed przemoc, trzeba mie jednak jasn , wewntrzn decyzj, by z nich korzysta. Trzeba rozsta si z faBszywym wstydem i nie sBu|cymi nikomu oporami przed obdukcj, prokuratorem, policj i ssiadami. Milczenie ofiary sprzyja przemocy. Niepewno[ ofiary buduje pewno[ agresora. Czsto trzeba przeBama swój lk, by zareagowa. Je[li to za trudne, trzeba znalez oparcie w innych ludziach, co zawsze oznacza wyj[cie z izolacji i wycignicie rki. Wszdzie s tacy , którzy podadz swoj dBoD , choby desperacja i brak nadziei kazaly wtpi w tak mo|liwo[. Co jest do zrobienia? * zacznij uczy si faktów o chorobie alkoholowej i o tym, jak wspóBuzale|nienie dotyka czBonków rodzin osoby pijcej. To mo|e zapocztkowa prac nad sob " wyjdz do ludzi . Spróbuj si przeBama w tej sprawie i uwierzy, |e jest to krok niezbdny w procesie zdrowienia caBej rodziny. Wasza rodzina musi odbudowa poBczenia i ka|dy z was musi zacz od siebie. Poszukaj wic wspólnoty Al.- Anon , gdzie znajdziesz niezbdne ci wsparcie . Al.-Anon jest wspólnot czBonków i przyjacióB ludzi uzale|nionych, dzielc si siB i nadziej. W twoim chaosie, samotno[ci i cierpieniu jest to ci niezbdne. Grupy Al.- Anon spotykaj si raz w tygodniu. Mo|esz tam przyj[ i by- nic nie mówic o sobie. Informacje o grupach znajdziesz w o[rodkach i poradniach leczenia uzale|nieD lub w telefonie zaufania. " je[li bdzie ci ju| sta na to, zacznij mówi z dziemi o problemie uzale|nienia w waszej rodzinie. Temat trzeba oswaja krok po kroku. Pamitaj, wasze dzieci pobraBy skuteczn nauk, |e o tym si nie mówi. " Zacznij wytycza granice swojego terytorium i mówi  nie . Je[li trzeba , podejmij skuteczn i zdecydowan obron siebie i swoich dzieci. Zrewiduj swoje pogldy w kwestii czy wspóB|ycie seksualne jest obowizkiem maB|eDskim bez wzgldu na koszty, czy te| nie. Mo|e uznasz, |e jeste[ wolnym czBowiekiem , który nie musi gwaBci swoich zasad i swoich granic zarówno cielesnych jak i psychicznych. " Buduj swoj pozytywn to|samo[. Zadbaj o swoje prawa, ich wyra|anie i obron. Jeste[ nie mniej wa|na i nie mniej warta ni| inni. ZasBugujesz na szacunek i miBo[. " Pozwól alkoholikowi ponosi w peBni konsekwencje jego picia. PrzestaD leczy jego kaca, kBama, zaBatwia zwolnienia, udawa , |e nic si nie staBo. Otwórz drzwi.* " Spróbuj metody interwencji wobec twojego pijcego alkoholika. " Sigajc po wsparcie i pomoc innych ludzi zobacz co mo|e znaczy w twojej sytuacji by bardziej konstruktywnym rodzicem " Pracuj nad powstrzymaniem si od inwazji w cudze terytorium. PrzestaD my[le za, |y za kogo[. Mo|na prze|y tylko wBasne |ycie. " Zwró uwag czy równowaga midzy autonomi i wspólnot znajduje si w waszej rodzinie we wBa[ciwym miejscu. Mo|e komu[ trzeba wicej autonomii i samodzielno[ci, a komu[ innemu wicej wspólnoty? Zadbaj w tej kwestii o siebie. " Ucz si stwarza warunki otwartego i szczerego rozmawiania o wa|nych sprawach waszej rodziny. By mo|e najpierw ty sam, czy sama, musisz si tego nauczy poza rodzin " Badaj swoje uczucia, pragnienia, warto[ci i to jak widzisz [wiat i innych ludzi. Poznawaj siebie i sprawdzaj warto[ swoich pogldów. Dbaj o lepsz jako[ swojego |ycia i lepsz jako[ relacji z innymi ludzmi. " Zmieniaj w swoim |yciu to, co mo|liwe, nie poprzestajc na u|alaniu si nad sob i karmieniu si swoj ofiarno[ci. By mo|e nikomu ona nie sBu|y w dobry sposób. Pamitaj równocze[nie, |e nie na wszystko masz wpByw. " By mo|e cz[ tych zadaD jest za trudna , by podj je samodzielnie. Je[li tak jest , poszukaj pomocy profesjonalnej. Znajdz kogo[ , kto zna si na problemach uzale|nienia, a w szczególno[ci na problemach rodzin alkoholowych.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wanda Sztander Dzieci w rodzinie z problemem alkoholowym
Psychologiczne problemy dzieci wychowujÄ…cych siÄ™ w rodzinach z problemem alkoholowym aktualny stan
Sytuacja szkolna uczniów z rodzin z problemem alkoholowym
dziecko w rodzinie z problemem alkoholowym eioba
Witold Skrzypczyk Przemoc emocjonalna wobec dzieci w rodzinach z problemem alkoholowym
Dzieci w rodzinie z problemem alkoholowym
Dziecko w rodzinie z problemem alkoholowym
DDAjemy swoją wrażliwość (problemy alkoholizmu)(1)
Rola alkoholu w życiu dziecka dorastającego oraz postawa rodziców wobec problemu alkoholowego wsród

więcej podobnych podstron