plik


ÿþ Zarys finansów publicznych i prawa finansowego 1 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce 2 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce Zarys finansów publicznych i prawa finansowego redakcja Wanda Wójtowicz Wanda Wójtowicz Andrzej Gorgol Artur Ku[ Andrzej Niezgoda PaweB SmoleD 5. wydanie Warszawa 2008 3 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce Wydawca: Ewa Fonkowicz Redakcja: Anna Pura Korekta: Katarzyna SzubiDska SkBad, Bamanie: JustLuk, Aukasz Drzewiecki © Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2008 ISBN: 978-83-7601-044-1 5. wydanie Wydane przez: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. Redakcja Ksi|ek 01-231 Warszawa, ul. PBocka 5a tel. (022) 535 80 00 31-156 Kraków, ul. Zacisze 7 tel. (012) 630 46 00 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl www.wolterskluwer.pl Ksigarnia internetowa www.profinfo.pl 4 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce SpiS tre[ci Wykaz skrótów. .................................................................................................................................. 9 Przedmowa (W. Wójtowicz)............................................................................................................. 13 RozdziaB pierwszy Pojcie finansów publicznych i prawa finansowego (W. Wójtowicz).................................... 15 §.1..Pojcie.finansów.publicznych................................................................................................. 15 §.2..Funkcje.finansów.publicznych........................................................................................18 §.3..Pojcie.i.charakter.prawa.finansowego..........................................................................21 §.4..yródBa.prawa.finansowego..............................................................................................24 Pytania.kontrolne. ..............................................................................................................26 Podstawowe.akty.prawne................................................................................................27 Wybrana.literatura.przedmiotu.......................................................................................27 RozdziaB drugi Podstawowe zagadnienia ustawy o finansach publicznych. ................................................. 29 §.1..Pojcia.podstawowe.(W. Wójtowicz). .................................................................................29 §.2..Zasady.publicznej.gospodarki.finansowej.(W. Wójtowicz)...........................................39 §.3..Formy.funkcjonowania.jednostek.sektora.finansów.publicznych.(A. Gorgol).........41 §.4..Fundusze.celowe.(A. Gorgol).............................................................................................56 Pytania.kontrolne. ..............................................................................................................64 Podstawowe.akty.prawne................................................................................................66 Wybrana.literatura.przedmiotu.......................................................................................67 RozdziaB trzeci Podstawy prawa bud|etowego i gospodarki bud|etowej paDstwa (W. Wójtowicz)........... 68 §.1..Pojcie.i.charakter.bud|etu..............................................................................................68 §.2..Zasady.bud|etowe. ............................................................................................................72 §.3..Tre[.bud|etu.paDstwa.. ....................................................................................................78 §.4..Podstawowe.kwestie.procedury.bud|etowej...............................................................83 Pytania.kontrolne. ..............................................................................................................88 Podstawowe.akty.prawne................................................................................................90 Wybrana.literatura.przedmiotu.......................................................................................90 RozdziaB czwarty Podstawy gospodarki finansowej jednostek samorzdu terytorialnego (P. SmoleD)........ 92 §.1..Uwagi.ogólne. .....................................................................................................................92 5 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce §.2..Gospodarka.finansowa.gminy. ........................................................................................95 1.. Zadania.i.organy.gminy..............................................................................................95 2.. yródBa.i.struktura.dochodów.gminy.........................................................................98 §.3..Gospodarka.finansowa.powiatu...................................................................................107 1.. Zadania.i.organy.powiatu.........................................................................................107 2.. yródBa.i.struktura.dochodów.powiatu. ...................................................................110 §.4..Gospodarka.finansowa.województwa.........................................................................113 1.. Zadania.i.organy.województwa. ..............................................................................113 2.. yródBa.i.struktura.dochodów.województwa.........................................................115 §.5..Procedura.bud|etowa.jednostek.samorzdu.terytorialnego........................................... 118 1.. Uchwalanie.bud|etu.jednostek.samorzdu.terytorialnego................................118 2.. Wykonywanie.bud|etu. .............................................................................................121 3.. Kontrola.wykonania.bud|etu...................................................................................124 §.6..Nadzór.nad.dziaBalno[ci.finansow.jednostek.samorzdu.terytorialnego. .........125 Pytania.kontrolne. ............................................................................................................128 Podstawowe.akty.prawne..............................................................................................129 Wybrana.literatura.przedmiotu.....................................................................................129 RozdziaB pity Elementy teorii podatku (W. Wójtowicz).................................................................................... 131 §.1..Pojcie.podatku.i.jego.charakter.jako.dochodu.publicznego...................................131 §.2..Elementy.struktury.podatku.........................................................................................133 §.3..Funkcje.podatku..............................................................................................................142 §.4..System.podatkowy.i.jego.zasady..................................................................................143 Pytania.kontrolne. ............................................................................................................149 Podstawowe.akty.prawne..............................................................................................151 Wybrana.literatura.przedmiotu.....................................................................................151 RozdziaB szósty Zobowizania podatkowe i postpowanie podatkowe (A. Gorgol)..................................... 152 §.1..Pojcie.obowizku.podatkowego.i.zobowizania.podatkowego. ............................152 §.2..Powstawanie.zobowizaD.podatkowych.....................................................................156 §.3..Odpowiedzialno[.za.zobowizania.podatkowe.......................................................160 §.4..Zabezpieczenie.zobowizaD.podatkowych. ................................................................174 §.5..Wygasanie.zobowizaD.podatkowych.........................................................................180 §.6..Postpowanie.podatkowe.jako.szczególny.rodzaj.postpowania. administracyjnego...........................................................................................................194 Pytania.kontrolne. ............................................................................................................196 Podstawowe.akty.prawne..............................................................................................200 Wybrana.literatura.przedmiotu.....................................................................................200 RozdziaB siódmy Podatki paDstwowe....................................................................................................................... 201 §.1..Podatek.od.towarów.i.usBug.(A. Gorgol)........................................................................201 §.2..Podatek.akcyzowy.(A. Gorgol). ........................................................................................214 §.3..Podatek.od.gier.(A. Gorgol)..............................................................................................222 §.4..Podatek.dochodowy.od.osób.fizycznych.(W. Wójtowicz)............................................224 1.. Ogólna.charakterystyka.podatku............................................................................224 6 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce 2.. Podmiotowy.zakres.opodatkowania.......................................................................225 3.. Przedmiot.podatku.....................................................................................................227 4.. Koszty.uzyskania.przychodu. ...................................................................................229 5.. Podstawa.opodatkowania.........................................................................................230 6.. Skale.i.stawki.podatkowe..........................................................................................233 7.. Pobór.podatku.dochodowego..................................................................................235 8.. Uproszczone.formy.opodatkowania.......................................................................235 §.5..Podatek.dochodowy.od.osób.prawnych.(W. Wójtowicz).............................................237 1.. Ogólna.charakterystyka.podatku............................................................................237 2.. Zakres.podatku...........................................................................................................238 3.. Wymiar.podatku.........................................................................................................240 4.. Pobór.podatku.............................................................................................................242 §.6..Podatek.tona|owy.(W. Wójtowicz). ..................................................................................242 Pytania.kontrolne.. ...........................................................................................................244 Podstawowe.akty.prawne..............................................................................................248 Wybrana.literatura.przedmiotu.....................................................................................250 RozdziaB ósmy Podatki samorzdowe (P. SmoleD)............................................................................................... 252 §.1..Podatek.od.spadków.i.darowizn...................................................................................252 §.2..Podatek.rolny. ...................................................................................................................260 §.3..Podatek.le[ny....................................................................................................................265 §.4..Karta.podatkowa. .............................................................................................................267 §.5..Podatek.od.czynno[ci.cywilnoprawnych....................................................................270 §.6..Podatek.od.nieruchomo[ci.............................................................................................272 §.7..Podatek.od.[rodków.transportowych..........................................................................276 Pytania.kontrolne. ............................................................................................................278 Podstawowe.akty.prawne..............................................................................................280 Wybrana.literatura.przedmiotu.....................................................................................281 RozdziaB dziewity OpBaty (P. SmoleD)........................................................................................................................... 283 §.1..Pojcie.opBaty....................................................................................................................283 §.2..OpBata.skarbowa..............................................................................................................284 §.3..OpBaty.lokalne..................................................................................................................287 Pytania.kontrolne. ............................................................................................................290 Podstawowe.akty.prawne..............................................................................................291 Wybrana.literatura.przedmiotu.....................................................................................291 RozdziaB dziesity Podstawy prawa celnego (A. Ku[)............................................................................................... 292 §.1..Pojcie,.charakter,.zasady.i.funkcje.prawa.celnego....................................................292 §.2..Etapy.rozwoju.prawa.celnego.w.Polsce.......................................................................294 §.3..Zarys.prawa.celnego.Unii.Europejskiej.......................................................................296 §.4..Pojcie.i.rodzaje.ceB..........................................................................................................301 §.5..Podstawowe.instytucje.i.pojcia.prawa.celnego. ........................................................305 §.6..DBug.celny.........................................................................................................................309 §.7..Rodzaje.przeznaczenia.celnego.i.procedury.celne....................................................311 7 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce §.8.. Organy.celne..................................................................................................................317 §.9.. Zarys.postpowania.w.sprawach.celnych................................................................320 §.10..System.zwolnieD.celnych. ............................................................................................324 Pytania.kontrolne. ............................................................................................................326 Podstawowe.akty.prawne..............................................................................................327 Wybrana.literatura.przedmiotu.....................................................................................327 RozdziaB jedenasty Podstawy publicznego prawa bankowego (A. Niezgoda)....................................................... 329 §.1..Pojcie.i.charakter.prawa.bankowego..........................................................................329 §.2..Pojcie.i.rodzaje.banków................................................................................................330 §.3..Zasady.i.tryb.tworzenia.banków. ..................................................................................333 §.4..Zakres.dziaBania.banków................................................................................................337 §.5..Rozliczenia.pieni|ne.przeprowadzane.za.po[rednictwem.banków.....................342 §.6..Postpowanie.naprawcze,.likwidacja.i.upadBo[.banków........................................346 §.7..Organizacja.oraz.funkcje.Narodowego.Banku.Polskiego.........................................351 §.8..Nadzór.bankowy.............................................................................................................357 Pytania.kontrolne. ............................................................................................................367 Podstawowe.akty.prawne..............................................................................................369 Wybrana.literatura.przedmiotu.....................................................................................369 RozdziaB dwunasty Podstawy prawa dewizowego (W. Wójtowicz).......................................................................... 371 §.1..Pojcie.i.charakter.prawa.dewizowego........................................................................371 §.2..Podstawowe.pojcia.prawa.dewizowego....................................................................375 §.3..Charakter.i.rodzaje.ograniczeD.dewizowych.............................................................385 §.4..Zezwolenia.dewizowe....................................................................................................392 §.5..DziaBalno[.kantorowa. ...................................................................................................394 §.6..Ograniczenia.dewizowe.o.charakterze.nadzwyczajnym.........................................395 §.7..Kontrola.dewizowa. .........................................................................................................400 Pytania.kontrolne. ............................................................................................................402 Podstawowe.akty.prawne..............................................................................................404 Wybrana.literatura.przedmiotu.....................................................................................404 RozdziaB trzynasty Ochrona prawidBowo[ci funkcjonowania finansów publicznych..................................... 406 §.1..Naruszenie.dyscypliny.finansów.publicznych.(P. SmoleD)........................................406 1.. Ogólne.zasady.odpowiedzialno[ci.za.naruszenie.dyscypliny. finansów.publicznych................................................................................................406 2.. Podmioty.uczestniczce.w.postpowaniu.dotyczcym.narusze- nia.dyscypliny.finansów.publicznych. ....................................................................409 §.2..Kontrola.skarbowa.(A. Gorgol)........................................................................................410 §.3..Ogólne.zaBo|enia.odpowiedzialno[ci.za.przestpstwa.. i.wykroczenia.skarbowe.(W. Wójtowicz)........................................................................421 Pytania.kontrolne. ............................................................................................................427 Podstawowe.akty.prawne..............................................................................................429 Wybrana.literatura.przedmiotu.....................................................................................429 8 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce WYKAZ SKRÓTÓW Akty prawa k.c..  . ustawa.z.dnia.23.kwietnia.1964.r.. .Kodeks.cywilny.(Dz..U.. Nr.16,.poz..93.z.pózn..zm.) k.k.s..  . ustawa.z.dnia.10.wrze[nia.1999.r.. .Kodeks.karny.skarbowy. (tekst.jedn..Dz..U..z.2007.r..Nr.111,.poz..765.z.pózn..zm.) k.p.c..  . ustawa.z.dnia.17.listopada.1964.r.. .Kodeks.postpowania. cywilnego.(Dz..U..Nr.43,.poz..296.z.pózn..zm.) kodeks.celny.UE.  . rozporzdzenie.Rady.(EWG).nr.2913/92.z.dnia.12.pazdzier- nika. 1992.r.. ustanawiajce. Wspólnotowy. Kodeks. Celny. (Dz..Urz..UE.L.302.z.dnia.19.pazdziernika.1992.r.,.s..1 50) Konstytucja.RP.  . ustawa.z.dnia.2.kwietnia.1997.r.. .Konstytucja.Rzeczypospo- litej.Polskiej.(Dz..U..Nr.78,.poz..483.z.pózn..zm.) o.p..  . ustawa.z.dnia.29.sierpnia.1997.r.. .Ordynacja.podatkowa. (tekst.jedn..Dz..U..z.2005.r..Nr.8,.poz..60.z.pózn..zm.) p.g.k..  . ustawa. z.dnia. 17.maja. 1989.r..  . Prawo. geodezyjne. i.kar- tograficzne.(tekst.jedn..Dz..U..z.2005.r..Nr.240,.poz..2027. z.pózn..zm.) p.u.n..  . ustawa.z.dnia.28.lutego.2003.r.. .Prawo.upadBo[ciowe.i.na- prawcze.(Dz..U..Nr.60,.poz..535.z.pózn..zm.) pr..bank..  . ustawa.z.dnia.29.sierpnia.1997.r.. .Prawo.bankowe.(tekst.jedn.. Dz..U..z.2002.r..Nr.72,.poz..665.z.pózn..zm.) pr..cel..  . ustawa.z.dnia.19.marca.2004.r.. .Prawo.celne.(Dz..U..Nr.68,. poz..622.z.pózn..zm.) pr..czek..  . ustawa.z.dnia.28.kwietnia.1936.r.. .Prawo.czekowe.(Dz..U.. Nr.37,.poz..283.z.pózn..zm.) pr..dew..  . ustawa.z.dnia.27.lipca.2002.r.. .Prawo.dewizowe.(Dz..U.. Nr.141,.poz..1178.z.pózn..zm.) pr..dew..z.1998.r..  . ustawa.z.dnia.18.grudnia.1998.r.. .Prawo.dewizowe.(Dz..U.. Nr.160,.poz..1063.z.pózn..zm.) rozporzdzenie.  . rozporzdzenia.Ministra.Finansów.z.dnia.29.czerwca.2006.r.. o.formach. w.sprawie.gospodarki.finansowej.jednostek.bud|etowych,. bud|etowania zakBadów.bud|etowych.i.gospodarstw.pomocniczych.oraz. trybu.postpowania.przy.przeksztaBceniu.w.inn.form.or- ganizacyjno-prawn.(Dz..U..Nr.116,.poz..783) 9 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce u.d.j.s.t..  . ustawa.z.dnia.13.listopada.2003.r..o.dochodach.jednostek.samo- rzdu.terytorialnego.(Dz..U..Nr.203,.poz..1966.z.pózn..zm.) u.f.b.s..  . ustawa.z.dnia.7.grudnia.2000.r..o.funkcjonowaniu.banków.spóB- dzielczych,.ich.zrzeszaniu.si.i.bankach.zrzeszajcych.(Dz..U.. Nr.119,.poz..1252.z.pózn..zm.) u.f.p..  . ustawa.z.dnia.30.czerwca.2005.r..o.finansach.publicznych.(Dz..U.. Nr.249,.poz..2104.z.pózn..zm.) u.f.p..z.1998.r.. . ustawa.z.dnia.26.listopada.1998.r..o.finansach.publicznych.(tekst. jedn..Dz..U..z.2003.r..Nr.15,.poz..148.z.pózn..zm.) u.g.z.w..  . ustawa.z.dnia.29.lipca.1992.r..o.grach.i.zakBadach.wzajemnych. (tekst.jedn..Dz..U..z.2004.r..Nr.4,.poz..27.z.pózn..zm.) u.k.s..  . ustawa.z.dnia.28.wrze[nia.1991.r..o.kontroli.skarbowej.(tekst. jedn..Dz..U..z.2004.r..Nr.8,.poz..65.z.pózn..zm.) u.l.z.b.h..  . ustawa.z.dnia.29.sierpnia.1997.r..o.listach.zastawnych.i.ban- kach.hipotecznych.(tekst.jedn..Dz..U..z.2003.r..Nr.99,.poz..919. z.pózn..zm.) u.n.r.f..  . ustawa.z.dnia.21.lipca.2006.r..o.nadzorze.nad.rynkiem.finanso- wym.(Dz..U..Nr.157,.poz..1119.z.pózn..zm.) u.o.n.d.f..  . ustawa.z.dnia.17.grudnia.2004.r..o.odpowiedzialno[ci.za.naru- szenie.dyscypliny.finansów.publicznych.(Dz..U..z.2005.r..Nr.14,. poz..114.z.pózn..zm.) u.o.s..  . ustawa.z.dnia.16.listopada.2006.r..o.opBacie.skarbowej.(Dz..U.. Nr.225,.poz..1635.z.pózn..zm.) u.p.a..  . ustawa.z.dnia.23.stycznia.2004.r..o.podatku.akcyzowym.(Dz..U.. Nr.29,.poz..257.z.pózn..zm.) u.p.c.c..  . ustawa.z.dnia.9.wrze[nia.2000.r..o.podatku.od.czynno[ci.cy- wilnoprawnych. (tekst. jedn.. Dz..U.. z.2007.r.. Nr.68,. poz..450. z.pózn..zm.) u.p.d.o.f..  . ustawa. z.dnia. 26.lipca. 1991.r.. o.podatku. dochodowym. od. osób. fizycznych. (tekst. jedn.. Dz..U.. z.2000.r.. Nr.14,. poz..176. z.pózn..zm.) u.p.d.o.p..  . ustawa. z.dnia. 15.lutego. 1992.r.. o.podatku. dochodowym. od. osób. prawnych. (tekst. jedn.. Dz..U.. z.2000.r.. Nr.54,. poz..654. z.pózn..zm.) u.p.e.a..  . ustawa.z.dnia.17.czerwca.1966.r..o.postpowaniu.egzekucyjnym. w.administracji.(tekst.jedn..Dz..U..z.2005.r..Nr.229,.poz..1954. z.pózn..zm.) u.p.o.l..  . ustawa.z.dnia.12.stycznia.1991.r..o.podatkach.i.opBatach.lokal- nych.(tekst.jedn..Dz..U..z.2006.r..Nr.121,.poz..844.z.pózn..zm.) u.p.r..  . ustawa.z.dnia.15.listopada.1984.r..o.podatku.rolnym.(tekst.jedn.. Dz..U..z.2006.r..Nr.136,.poz..969.z.pózn..zm.) u.p.s.d..  . ustawa.z.dnia.28.lipca.1983.r..o.podatku.od.spadków.i.darowizn. (tekst.jedn..Dz..U..z.2004.r..Nr.142,.poz..1514.z.pózn..zm.) u.s.c..  . ustawa.z.dnia.24.lipca.1999.r..o.SBu|bie.Celnej.(tekst.jedn..Dz..U.. z.2004.r..Nr.156,.poz..1641.z.pózn..zm.) 10 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce u.s.d.g..  . ustawa.z.dnia.2.lipca.2004.r..o.swobodzie.dziaBalno[ci.gospodar- czej.(tekst..jedn..Dz..U..z.2007.r..Nr.155,.poz..1095.z.pózn..zm.) u.s.g..  . ustawa.z.dnia.8.marca.1990.r..o.samorzdzie.gminnym.(tekst. jedn..Dz..U..z.2001.r..Nr.142,.poz..1591.z.pózn..zm.) u.s.p..  . ustawa.z.dnia.8.marca.1990.r..o.samorzdzie.powiatowym.(tekst. jedn..Dz..U..z.2001.r..Nr.142,.poz..1591.z.pózn..zm.) u.s.w..  . ustawa.z.dnia.5.czerwca.1998.r..o.samorzdzie.województwa. (tekst.jedn..Dz..U..z.2001.r..Nr.142,.poz..1590.z.pózn..zm.) u.z.p..  . ustawa.z.dnia.19.grudnia.1980.r..o.zobowizaniach.podatkowych. (tekst.jedn..Dz..U..z.1993.r..Nr.108,.poz..486.z.pózn..zm.) u.z.p.d.f..  . ustawa.z.dnia.20.listopada.1998.r..o.zryczaBtowanym.podatku.do- chodowym.od.niektórych.przychodów.osiganych.przez.osoby. fizyczne.(Dz..U..Nr.144,.poz..930.z.pózn..zm.) ustawa.o.NBP.  . ustawa.z.dnia.29.sierpnia.1997.r..o.Narodowym.Banku.Polskim. (tekst.jedn..Dz..U..z.2005.r..Nr.1,.poz..2.z.pózn..zm.) ustawa.o.PTU. . ustawa.z.dnia.8.stycznia.1993.r..o.podatku.od.towarów.i.usBug. oraz.o.podatku.akcyzowym.(Dz..U..Nr.11,.poz..50.z.pózn..zm.) ustawa.o.VAT. . ustawa.z.dnia.11.marca.2004.r..o.podatku.od.towarów.i.usBug. (Dz..U..Nr.54,.poz..535.z.pózn..zm.) Inne Biul..Skarb..  . Biuletyn.Skarbowy.Ministerstwa.Finansów CEFTA.  . Central European Free Trade Association.(Zrodkowoeuropejska.Umo- wa.o.Wolnym.Handlu) Dz..U..  . Dziennik.Ustaw EFTA.  . European Free Trade Association.(Europejskie.Stowarzyszenie.Wol- nego.Handlu) EKSL.  . Europejska.Karta.Samorzdu.Lokalnego.z.dnia.15.pazdziernika. 1985.r..(Dz..U..z.1994.r..Nr.124,.poz..607.z.pózn..zm.) EPS.  . Europejski.Przegld.Sdowy GATT.  . General Agreement on Tariffs and Trade.(UkBad.Ogólny.w.sprawie. Taryf.Celnych.i.Handlu) j.g.u..  . jednostka.gospodarki.uspoBecznionej KNF.  . Komisja.Nadzoru.Finansowego M.P..  . Monitor.Polski NBP.  . Narodowy.Bank.Polski NIK.  . Najwy|sza.Izba.Kontroli NSA.  . Naczelny.Sd.Administracyjny OECD.  . Organisation for Economic Co-operation and Development.(Organiza- cja.WspóBpracy.Gospodarczej.i.Rozwoju) OSPiKA.  . Orzecznictwo.Sdów.Polskich.i.Komisji.Arbitra|owych PKB.  . produkt.krajowy.brutto PTU.  . podatek.od.towarów.i.usBug 11 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce SAD.  . Single Administrative Document.(Jednolity.Dokument.Administra- cyjny) TK.  . TrybunaB.Konstytucyjny VAT.  . Value Added Tax.(podatek.od.warto[ci.dodanej) WTO.  . World Trade Organisation.(Zwiatowa.Organizacja.Handlu) 12 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce PRZEDMOWA Problematyka.finansów.publicznych.oraz.prawa.regulujcego.t.sfer.dzia- Balno[ci.paDstwa.budziBa.zawsze.zainteresowanie.zarówno.prawników,.ekonomi- stów,.jak.i.praktyków.|ycia.gospodarczego..NabraBa.jednak.szczególnego.znacze- . nia.w.warunkach.gospodarki.rynkowej,.czBonkostwa.Rzeczypo. spolitej.Polskiej. w.strukturach.Unii.Europejskiej.i.zwizanych.z.tym.procesów.dostosowywania. naszego.prawa. .w.tym.równie|.finansowego. .do.standardów.europejskich..Pra- wo.to.ulega.cigBym.zmianom,.czsto.pospiesznym,.nie.zawsze.przemy[lanym. i.nie.zawsze.zmierzajcym.we.wBa[ciwym.kierunku..Przepisy.prawa.finansowe- go.s.wic.bardzo.ró|norodne,.niestabi1ne,.wywo. Buj.wiele.wtpliwo[ci.i.kon- trowersji.. Skomplikowanie.materii.prawno-finansowej.stwarza.równie|.du|e.trud- no[ci.studentom.tych.kierunków.studiów,.które.maj.zwizek.z.funkcjonowa- niem.gospodarki:.ekonomii,.administracji,.prawa,.zarzdzania,.bankowo[ci,.mar- ketingu.itp..Poznanie.przynajmniej.podstawowych.instytucji.i.konstrukcji.tego. dziaBu.prawa.jest.jednak.niezbdne.dla.wszystkich.studentów.wskaza. nych.kie- runków,.niezale|nie.od.tego,.czy.s.to.studia.magisterskie,.czy.wy|sze.studia.za- wodowe.. Na.rynku.wydawniczym.jest.bardzo.wiele.publikacji.z.zakresu.finansów. publicznych.i.prawa.finansowego..Jedne.z.nich.maj.charakter.pogBbionych.stu- diów,.inne.skierowane.s.przede.wszystkim.do.praktyków.i.w.zwizku.z.tym.re- zygnuj.z.teoretycznego.zaprezentowania.instytucji.prawno-finansowych..W[ród. dostpnych.publikacji.s.zarówno.opracowania.caBo[ciowe,.jak.i.fragmentaryczne. (czstkowe)..Obszerno[.literatury.dotyczcej.finansów.publicznych.i.prawa.fi- nansowego. .wbrew.pozorom. .nie.zawsze.jest.uBatwieniem.dla.studentów..Cza- sem.bowiem.powoduje.pewne.ich.zagubienie.i.dez. orientacj·. Prezentujemy.Czytelnikom.pite,.rozszerzone.i.uaktualnione.wydanie.pod- rcznika.akademickiego,.który. .w.zaBo|eniu. .ma.stanowi.kompendium.pod- stawowych.wiadomo[ci.z.dziedziny.finansów.publicznych.i.prawa.finansowego,. a.jednocze[nie.by.przewodnikiem.po.literaturze.przedmiotu.i.aktach.prawnych. regulujcych.t.materi..Ma.wic.stanowi.tak|e.pomoc.w.samo. dzielnym.zdoby- waniu.dalszej,.pogBbionej.ju|.wiedzy.w.tym.zakresie.. 13 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce Pite. wydanie. podrcznika. uwzgldnia. stan. prawny. na. dzieD. 1.stycznia.2008.r..W.stosunku.do.poprzedniego.wydania.tre[.podrcz- nika.zostaBa.uaktualniona,.rozszerzona.i.uzupeBniona.. Z.natury.rzeczy.podrcznik.jest.skierowany.przede.wszystkim.do. studentów.ró|nych.kierunków.studiów.zwizanych.z.funkcjonowaniem. gospodarki..Jeste[my.przekonani,.i|.bdzie.przydatny.i.zainteresuje.tak|e. osoby.dziaBajce.w.praktyce.|ycia.gospodarczego:.przedsibiorców.i.pra- cowników.banków,.administracji.gospodarczej.i.finansowej,.organów.sa- morzdowych..Dla.tej.grupy.Czytelników.mo|e.bowiem.stanowi.nie- zbdn.pomoc.w.przyswojeniu.i.zrozumieniu.podstawowych.zagadnieD. z.zakresu.finansów.publicznych.i.prawa.finansowego.. Mamy.nadziej,.i|.przejrzysty.ukBad.podrcznika.oraz.przystp- ny.jzyk.opracowania.uBatwi.wszystkim.Czytelnikom.poruszanie.si. w.skomplikowa. nej.materii.finansów.publicznych.oraz.w.gszczu.prze- pisów.prawnych.regulujcych.t.materi.. W imieniu Autorów Wanda Wójtowicz Lublin,.marzec.2008.r. 14 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce RozdziaB pierwszy pOJcie FiNANSÓW pUBLicZNYcH i prAWA FiNANSOWeGO § 1. pojcie finansów publicznych 1..Pojcie. finanse .mo|e.by.ró|nie.rozumiane.w.ekonomii,.prawie. czy.w.znaczeniu.potocznym,.kiedy.to.jest.najcz[ciej.uto|samiane.z.po- siadanymi.zasobami.pieni|nymi..W.literaturze.prawno-ekonomicznej. mo|na.spotka.tak|e.ró|ne.pogldy.zwizane.z.pojciem,.charakterem. i.funkcjami.finansów1. W.ujciu.ekonomicznym. finanse .oznaczaj.procesy.gromadze- nia.i.wydatkowania.przez.ró|ne.podmioty.[rodków.pieni|nych..Wyni- ka.z.tego,.|e.pojcie.finansów.jest.kategori.historyczn,.[ci[le.zwiza- n.z.istnieniem.gospodarki.towarowo-pieni|nej.i.instytucj.pienidza. (z.uwzgldnieniem.jego.historycznego.rozwoju).. Finanse .nie.mog.ist- nie.w.warunkach.gospodarki.naturalnej..W.doktrynie,.a.tak|e.w.ró|- nych.aktach.prawnych.wystpuj.równie|.okre[lenia.niejako. pochodne . w.stosunku.do.pojcia. finanse ,.przede.wszystkim.takie.jak:  . dziaBalno[.finansowa,  . gospodarka.finansowa,  . finanse.publiczne. 2..Przez.dziaBalno[ finansow.rozumie.si.najcz[ciej.proces.po- istota legajcy.z.jednej.strony.na.gromadzeniu.[rodków.pieni|nych,.a.z.dru- dziaBalno[ci finansowej giej. .na.ich.wydatkowaniu..Czynno[ci.w.tym.zakresie.mog.dokonywa. zarówno.podmioty.prywatne.(np..osoby.fizyczne),.jak.i.podmioty.prawa.  prywatnej i publicznej publicznego.(paDstwo,.samorzd.i.ich.jednostki.organizacyjne). O.ile.dziaBalno[.finansowa.prywatnych.podmiotów. .oczywi[cie,. gdy.nie.narusza.obowizujcego.w.paDstwie.porzdku.prawnego. .jest. objta.sfer.prywatno[ci.(prywatna.dziaBalno[.finansowa),.o.tyle.dzia- Balno[.finansowa.podmiotów.prawa.publicznego.powinna.by.jawna,. 1 .Por..m.in..T..Dbowska-Romanowaka.(w:).Prawo finansowe,.pod.red..W..Wójtowicz,.C.H..Beck,. Warszawa.2000,.s..3 15;.E..Chojna-Duch,.Polskie prawo finansowe i finanse publiczne, LexisNexis,. Warszawa.2007,.s..9 16. 15 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce szczegóBowo.uregulowana.przez.prawo.i.poddana.odpowiedniej.kontroli. (publiczna.dziaBalno[.finansowa). gospodarka 3..Gospodarka finansowa.jest.okre[lana.jako.proces,.który.obejmuje. finansowa nie.tylko.samo.gromadzenie.i.wydatkowanie.[rodków.pieni|nych.przez. a publiczna podmioty.prawa.publicznego,.ale.tak|e.caBoksztaBt.ró|nych.czynno[ci. dziaBalno[ prawnych.i.organizacyjnych,.które.sBu|.temu.procesowi..Mo|na.wic. finansowa przyj,.i|.okre[lenie. gospodarka.finansowa .odnosi.si.do.dziaBalno[ci. finansowej.prowadzonej.przez.podmioty.prawa.publicznego.i.w.gruncie. rzeczy.pokrywa.si. .a.przynajmniej.jest.zbli|one. .z.pojciem.publicznej. dziaBalno[ci.finansowej. ekonomiczne 4..W.bogatej.literaturze.ekonomicznej.i.prawno-finansowej.mo|na. ujcie finansów spotka.te|.pojcie.finansów publicznych..Ono.tak|e.jest.okre[lane.nie- publicznych jednolicie..Istniejce.definicje.dadz.si.w.gruncie.rzeczy.sprowadzi.do. dwóch.grup. Jedna.grupa.definicji.doktrynalnych.eksponuje.w.pojciu.finansów. publicznych.element.ekonomiczny,.uzupeBniajc.go.elementem.praw- nym..W.tym.ujciu.finansami.publicznymi.s.zarówno.zasoby.publicz- nych.[rodków.pieni|nych.(element.ekonomiczny),.jak.i.ró|ne.operacje. dokonywane.tymi.[rodkami,.a.tak|e.wszelkie.normy.prawne.regulujce. takie.operacje.(element.prawny)..W.omawianym.ujciu.zakres.pojcia.fi- nansów.publicznych.jest.zbli|ony.do.pojcia.gospodarki.finansowej. prawne ujcie Druga.grupa.definicji.jako.pierwszy.wysuwa.element.prawny,.uj- finansów mujc.finanse.publiczne.nie.tylko.w.kategorii.zjawiska.ekonomiczne- publicznych go.(gromadzenie.i.wydatkowanie.[rodków.pieni|nych),.ale.przede. wszystkim.jako.cz[.nauki.prawa.publicznego. .a.co.za.tym.idzie.  .jako.cz[.prawa.publicznego..W.takim.ujciu.finanse.publiczne.to. w.istocie.gaBz.prawa.regulujca.funkcjonowanie.finansów.publicz- nych. brak legalnej 5..Warto.zwróci.uwag,.i|.obowizujca.obecnie.ustawa.o.finansach. definicji publicznych.nie.zawiera.peBnej.definicji.finansów.publicznych..W.usta- finansów wie.zostaB.jednak.okre[lony.ich.zakres2..Finanse.publiczne.obejmuj.bo- publicznych wiem.procesy.zwizane.z.gromadzeniem.[rodków.publicznych.oraz.ich. rozdysponowaniem,.przy.czym.wskazano.imiennie.najwa|niejsze.z.nich. (zostaB.u|yty.zwrot. w.szczególno[ci ):  . gromadzenie.dochodów.i.przychodów.publicznych,  . wydatkowanie.[rodków.publicznych,  . finansowanie.potrzeb.po|yczkowych.bud|etów.paDstwa.i.jedno- stek.samorzdu.terytorialnego,  . zaciganie.zobowizaD.anga|ujcych.[rodki.publiczne,  . zarzdzanie.[rodkami.publicznymi.i.dBugiem.publicznym,  . rozliczenia.z.bud|etem.Unii.Europejskiej. 2 .Art..3.ustawy.z.dnia.30.czerwca.2005.r..o.finansach.publicznych.(Dz..U..Nr.249,.poz..2104. z.pózn..zm.). 16 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce 6..Biorc.pod.uwag.rozbie|no[ci.pogldów.w.literaturze.prawno-fi- elementy nansowej.i.ekonomicznej,.a.tak|e.sformuBowanie.dotyczce.pojcia.finan- wspólne sów.publicznych,.zawarte.w.ustawie.o.finansach.publicznych,.mo|na.zary- zykowa.pogld. .oczywi[cie.w.du|ym.uproszczeniu. .i|.pojcia.publicznej. dziaBalno[ci.finansowej,.gospodarki.finansowej.i.finansów.publicznych.s. do.siebie.zbli|one..Wszystkie.trzy.okre[lenia.odnosz.si.do:  . procesów.gromadzenia.[rodków.pieni|nych.przez.podmioty.pra- wa.publicznego;  . sposobów.wydatkowania.takich.[rodków;  . funkcjonowania.rozwizaD.organizacyjnych.sBu|cych.procesowi. gromadzenia.i.wydatkowania.[rodków.pieni|nych;  . stanowienia.i.stosowania.prawa.we.wskazanym.zakresie. 7..Z.pojciami.dziaBalno[ci.finansowej,.gospodarki.finansowej.czy. istota systemu te|.finansów.publicznych.Bczy.si.pojcie.systemu finansowego..Ka|dy. finansowego  system .zakBada.istnienie.uporzdkowanego. .w.sposób.logiczny.i.celo- wy. .zespoBu.instytucji,.organizacji.czy.rozwizaD.prawnych,.a.nie.przy- padkowy.ich.dobór..Podobne.zaBo|enie.towarzyszy.pojciu.systemu.fi- nansowego..Mo|na.go.okre[li.jako.caBoksztaBt.funkcjonujcych.w.Polsce. uporzdkowanych.wewntrznie.instytucji.prawno-finansowych,.które. reguluj.gospodark.finansow..W.takim.znaczeniu.mo|na.mówi.o.sys- temie.finansowym.paDstwa.(jako.caBo[ci),.ale.tak|e.o.systemie.finanso- wym.samorzdu.terytorialnego. 8..Pojcie.systemu.finansowego.mo|e.si.odnosi.tak|e.do.funkcjo-  czstkowe nowania.innych.ni|.paDstwo.czy.samorzd.podmiotów..Std.okre[lenia. systemy typu.system.finansowy.przedsibiorstw.(paDstwowych),.system.finanso- finansowe wy.banków,.spóBdzielczo[ci.czy.ubezpieczeD..Rozwizania.prawne.prze- widziane.w.ramach.tego.rodzaju.systemów.finansowych,.które.mo|na. nazwa. czstkowymi .systemami.finansowymi,.ogniwami.systemu.fi- nansowego.czy.te|.jego.cz[ciami,.nie.zawsze.musz.stanowi.element. skBadowy.systemu.finansów.publicznych. 9..W.gospodarce.centralnie.sterowanej. .opartej.na.tzw..wBasno[ci. system spoBecznej.(najcz[ciej.paDstwowej).[rodków.produkcji. .systemy.finan- finansowy sowe.banków,.przedsibiorstw.paDstwowych.czy.ubezpieczeD.stanowiBy. w gospodarce oczywi[cie.elementy.skBadowe.(tzw..ogniwa).systemu.finansowego.paD- centralnie stwa..Pojcie.to.byBo.wówczas.odpowiednikiem.u|ywanego.obecnie.po- sterowanej jcia.systemu.finansów.publicznych. i w rynkowej 10..W.warunkach.gospodarki.opartej.na.prawach.rynku.i.na.posza- nowaniu.wBasno[ci,.systemy.finansowe.takich.podmiotów.jak.banki,.or- ganizacje.ubezpieczeniowe,.spóBdzielnie,.s.tylko.powizane.z.systemem. finansów.publicznych.poprzez.ró|norodne.rozliczenia. .np..przymusowe. [wiadczenia.pieni|ne.na.rzecz.paDstwa.lub.samorzdu.(podatki,.opBa- ty).czy.rozliczenia.z.tytuBu.uzyskanych.dotacji..Nie.mo|na.jednak.uzna. systemu.finansowego.takich.podmiotów.za.cz[.systemu.finansów.pu- blicznych. 17 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce system 11..U|ywane.czsto.w.doktrynie.okre[lenie.system finansów pu- finansów blicznych ró|ni.si.swym.zakresem.od.pojcia.system.finansowy..Mo|- publicznych na.przyj,.|e.system.finansów.publicznych.jest.trzonem.systemu.fi- jako trzon nansowego..Mo|e.przybiera.posta.systemu.finansowego.paDstwa.lub. systemu systemu.finansowego.jednostek.samorzdu.terytorialnego..Nie.wchodz. finansowego w.skBad.systemu.finansów.publicznych.wspomniane.ju|.systemy.finan- sowe.ró|nych.podmiotów.niebdcych.jednostkami.sektora.finansów. publicznych3. § 2. Funkcje finansów publicznych 1..Znaczenie.gospodarki.finansowej.(finansów.publicznych).dla. funkcjonowania.ka|dego.paDstwa,.niezale|nie.od.stopnia.jego.rozwoju,. ustroju.politycznego.i.gospodarczego.czy.znaczenia.midzynarodowe- go,.nie.jest.kwestionowane.ani.w.praktyce,.ani.w.doktrynie..WBa[nie.ze. wzgldu.na.istotn.rol.finansów.publicznych.przypisuje.si.im.ró|norod- ne.funkcje..Funkcje.te.byBy. .i.s.nadal. .ró|nie.rozumiane.w.zale|no[ci. od.okresu.historycznego,.ustroju.politycznego.i.gospodarczego,.stopnia. rozwoju.poszczególnych.paDstw.itp. cztery W.doktrynie4.najcz[ciej.wskazuje.si.na.cztery.podstawowe.funk- podstawowe cje.finansów.publicznych..S.to: funkcje  . funkcja.fiskalna, finansów  . funkcja.stymulacyjna.(bodzcowa), publicznych  . funkcja.redystrybucyjna.(rozdzielcza),  . funkcja.informacyjno-kontrolna. istota funkcji 2..Funkcja.fiskalna.finansów.publicznych.(publicznej.dziaBalno[ci. fiskalnej finansowej).Bczy.si.z.pobieraniem.i.gromadzeniem.[rodków.pieni|- nych.przez.paDstwo.po.to,.aby.zrealizowa.zadania,.jakie.paDstwo.ma. do.speBnienia..Dla.swego.istnienia.i.funkcjonowania.paDstwo.musi.mie. do.dyspozycji.[rodki.pieni|ne..Oczywi[cie.skala.i.rodzaje.zadaD,.jakie. paDstwo.realizuje,.mog.by.ró|ne.w.zale|no[ci.od.ustroju,.sytuacji.go- spodarczej,.spoBecznej.i.politycznej..Funkcj.fiskaln.mo|na.uzna.za.naj- istotniejsz,.pierwotn,.realizowan.w.ramach.prowadzonej.dziaBalno[ci. finansowej.przez.paDstwo. Mo|na.mówi.o.funkcji.fiskalnej.nawet.w.staro|ytno[ci.czy. [redniowieczu,.gdy.trudno.byBo.oddzieli.finanse.publiczne.(finan- se.paDstwa).od.finansów.panujcego.wBadcy..Ju|.wówczas.nakBa- dano.na.ludno[.ró|nego.rodzaju.ci|ary. .w.tym.tak|e.podatki.  .dla.realizacji.doraznych.celów,.jak.np..wyposa|enie.wojska.czy. 3 .Pojcie.sektora.finansów.publicznych.zostaBo.wyja[nione.w.§.1.rozdziaBu.II.tego.podrcznika. 4 .Por..m.in..T..Dbowska-Romanowska.(w:).Prawo& ,.s..16 19;.E..Chojna-Duch, Polskie pra- wo& ,.s..27 31. 18 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce prowadzenie.wojny..W.tym.okresie.trudno.byBoby.nawet.mówi. o.innych. .poza.fiskaln. .funkcjach.prowadzonej.dziaBalno[ci.fi- nansowej. W.warunkach.ustroju.socjalistycznego.i.gospodarki.centralnie.stero- wanej.fiskalna.funkcja.publicznej.dziaBalno[ci.finansowej.byBa.niedoce- niana,.lekcewa|ona.lub.wrcz.pomijana..Kojarzono.j.bowiem.z.ustrojem. kapitalistycznym,.a.tym.samym.uznano.za.relikt.przeszBo[ci.na.gruncie. gospodarki.opartej.na.uspoBecznionych.[rodkach.produkcji. W.okresie.przemian.gospodarczych.przypadajcych.na.lata.90..ubie- gBego.stulecia.w.paDstwach.Europy.Zrodkowej.i.Wschodniej. .w.tym.rów- nie|.i.w.Polsce. .przywrócono.nale|yte.miejsce.funkcji.fiskalnej..Uwa|a. si.j.obecnie.za.funkcj.podstawow,.tak.oczywist,.|e.nie.wymaga.ona. nawet.szerszego.uzasadnienia. 3..Funkcja.stymulacyjna.(bodzcowa).finansów.publicznych.bywa. istota funkcji najcz[ciej.uto|samiana.z.oddziaBywaniem.na.poszczególne.podmioty. stymulacyjnej (np..ludno[,.przedsibiorców,.banki.itp.).za.pomoc.obietnic.korzy[ci. (bodzce prawno- finansowych.(np..ulgi.podatkowe).lub.zagro|eD.dolegliwo[ciami.finan- -finansowe) sowymi.(np..restrykcyjne.opodatkowanie.dochodów.osób.fizycznych. ze.zródeB.nieujawnionych),.które.s.zawarte.w.ró|nych.rozwizaniach. prawno-finansowych..Rozwizania.te.(czyli.instytucje.prawno-finan- sowe).peBni.rol.bodzców.prawno-finansowych,.skierowanych.do. konkretnych.grup.adresatów..Maj.pobudza.ich.do.okre[lonych,.po- |danych.dziaBaD.(np..zwikszenia.produkcji).lub.te|.powstrzyma. od.zachowaD.niepo|danych.(np..odsetki.za.nieterminow.realizacj. zobowizaD.publicznoprawnych). Funkcj.stymulacyjn.finansów.publicznych.mo|na.praktycznie.do- strzec.w.ró|nych.paDstwach.i.ich.systemach.finansowych..Mo|na.te|.za- uwa|y.pewn.odwrotnie.proporcjonaln.zale|no[.midzy.stopniem. administracyjnej.ingerencji.paDstwa.w.|ycie.gospodarcze.a.zakresem. funkcji.bodzcowej.finansów.publicznych. W.paDstwach.o.gospodarce.centralnie.sterowanej,.opartej.na. paDstwowej.wBasno[ci.[rodków.produkcji,.gdzie.stosuje.si.admini- stracyjno-nakazowe.metody.zarzdzania.gospodark,.pozostaje.nie- wielki.margines.dla.bodzcowego.oddziaBywania.za.pomoc.rozwi- zaD.prawno-finansowych.na.inne.ni|.paDstwo.podmioty. Natomiast.w.tych.krajach,.które.opieraj.si.na.gospodarce. rynkowej.i.wBasno[ci.prywatnej,.znaczenie.funkcji.stymulacyj- nej.finansów.publicznych.ro[nie..PaDstwo.bowiem.nie.zarzdza. bezpo[rednio.zjawiskami.i.dziaBaniami.gospodarczymi,.a.jedynie. w.ramach.tzw..paDstwowego.interwencjonizmu.gospodarczego. stara.si.oddziaBywa.na.formalnie.niezale|ne.decyzje.odrbnych. od.paDstwa.podmiotów.gospodarczych..W.doktrynie.tego.rodzaju. oddziaBywanie.paDstwa.na.procesy.gospodarcze.zwane.jest.czsto. 19 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce parametryczno-ekonomicznym.sposobem.oddziaBywania.na.go- spodark5. istota i trzy 4..Funkcja.redystrybucyjna.(rozdzielcza).finansów.publicznych.jest.uj- podstawowe mowana.jako.celowe,.[wiadome.wykorzystywanie.instytucji.prawno-finan- czynniki sowych.do.powtórnego.(wtórnego).podziaBu.tworzonego.w.paDstwie.pro- realizacji funkcji duktu.krajowego.brutto6..Realizowane.s.przy.tej.okazji.przyjte.zaBo|enia. redystrybucyjnej polityki.finansowej.paDstwa..Funkcj.redystrybucyjn.mo|na.realizowa. za.pomoc. .z.jednej.strony.np..systemu.podatkowego,.a.z.drugiej.poprzez. system.dotacji,.subwencji,.zasiBków.itp..dla.okre[lonych.podmiotów. Warto.zauwa|y,.i|.zakres.realizacji.funkcji.redystrybucyjnej.finan- sów.publicznych.zale|y.od.wielu.czynników..W[ród.najistotniejszych. mo|na.wymieni:  . zaBo|enia.ustrojowe.paDstwa. .przyjcie.modelu.paDstwa.opie- kuDczego. .socjalnego.lub.liberalnego,.a.tak|e.oparcie.gospodarki. bdz.na.wBasno[ci.[rodków.produkcji.tzw..uspoBecznionej,.bdz. prywatnej;  . stopieD.rozwoju.i.kondycj.gospodarki. .np..konieczno[.dotacji. ze.strony.paDstwa.dla.podlegajcych.restrukturyzacji.gaBzi.go- spodarki;  . sytuacj.spoBeczn. .np..stopieD.bezrobocia,.relacj.midzy.liczb. osób.czynnych.zawodowo.a.emerytami.i.rencistami. Realizacja.funkcji.redystrybucyjnej.i.stymulacyjnej.nie.wykluczaj. si;.mog.si.one.wzajemnie.uzupeBnia,.oczywi[cie.przy.zaBo|eniu,.i|. system.finansowy.paDstwa.jest.racjonalnie.skonstruowany,.a.jego.funk- cjonowanie.jest.sprawne.i.efektywne. istota funkcji 5..Funkcj.informacyjno-kontroln.finansów.publicznych.mo|na. informacyjno- uzna.za.funkcj.w.pewnym.stopniu.dodatkow,.uboczn..W.warun- kontrolnej kach.gospodarki.centralnie.sterowanej.funkcja.ta.miaBa.wyraznie.kon- w gospodarce trolny.charakter..WizaBo.si.to.z.licznymi.obowizkami.nakBadanymi. centralnie na.ró|ne.podmioty. .np..obowizek.tzw..sygnalizacji,.spoczywajcy.na. sterowanej bankach.dokonujcych.rozliczeD.przedsibiorstw.uspoBecznionych..Mia- i rynkowej By.one.obowizek.informowania.jednostek.nadrzdnych.(np..zjednoczeD). o.wszelkich.nieprawidBowo[ciach.w.funkcjonowaniu.przedsibiorstw.(np.. zadBu|eniach.czy.opóznieniach.w.pBatno[ciach). W.warunkach.ustroju.demokratycznego.i.gospodarki.wolnorynko- wej.omawiana.funkcja.ma.nie.tyle.charakter.kontrolny,.co.informacyjno- ewidencyjny..Nie.dotyczy.bowiem.sprawowania.kontroli,.ale.polega.na. sygnalizowaniu.pozytywnych.lub.negatywnych.wyników.procesów.gospo- darczych..Informacje.te.mog.by.przydatne.przy.podejmowaniu.ró|norod- nych.dziaBaD.zmierzajcych.do.usprawnienia.finansów.publicznych. 5 .Szerzej.na.temat.bodzców.prawno-finansowych.i.funkcji.stymulacyjnej.finansów.publicznych. zob..H..Reniger,.Bodzce prawno-finansowe,  Dom.Organizatora .TNOiK,.Rzeszów.1979,.s..1 41. 6 .W.okresie.tzw..gospodarki.socjalistycznej. .jego.odpowiednika,.czyli.dochodu.narodowego. 20 Kup ksi|k Przeczytaj wicej o ksi|ce

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
zarys finansow pub wyd5?mo
Zarys finansów publicznych i prawa finansowego
Finanse pub I cz 2
Zarys finansów publicznych i prawa finansowego(1)
Finanse dochód pub wpływy pub róznice
ZARZÄ„DZANIE FINANSAMI cwiczenia zadania rozwiazaneE
Finanse Konstrukcja podatku 1
pytania rynek finansowy egzamin

więcej podobnych podstron