plik


ÿþSPORZDZANIE ROZTWORÓW 1. 1. Sporzdzanie roztworu CuSO4 o st\eniu procentowym Zasada: St\eniem roztworu okre[la si ilo[ substancji (wyra\on w jednostkach masy lub objto[ci) zawart w okre[lonej jednostce objto[ci lub masy roztworu, cza- sami rozpuszczalnika. Do wyra\ania st\eD roztworów najcz[ciej u\ywa si st\enia molowego. St\enia bywaj równie\ wyra\ane w procentach. Jednak zarówno wedBug norm midzynarodowych ISO (International Organization Standarization), jak i polskich metoda ta jest traktowana jako niewBa[ciwa, po- niewa\ procent nie jest jednostk miary. Jednak powszechno[ ich stosowania, szczególnie w diagnostyce klinicznej, zobowizuje do ich poznania, omówienia i zdobycia umiejtno[ci przeliczenia na inne jednostki st\enia. St\enie pro- centowe masowe (%; %m/m)  dawniej procent wagowy  wyra\a liczb cz[ci masowych substancji rozpuszczonej w 100 tych samych cz[ciach masowych roztworu. Istotn cech st\enia procentowego masowego jest niezale\no[ od temperatury. Najpro[ciej st\enie to wyra\a liczb gramów substancji obecn w 100 g roztworu. St\enie procentowe masowo-objto[ciowe (% m/V; g/dl) wyra\a liczb cz[ci masowych substancji rozpuszczonej w 100 cz[ciach obj- to[ciowych roztworu. St\enie procentowe objto[ciowe (% v/v) wyra\a liczb cz[ci objto[ciowych substancji w 100 tych samych cz[ciach objto[ciowych roztworu. Ten rodzaj st\enia procentowego odnosi si do roztworów substancji ciekBych. Wykonanie: W celu sporzdzenia 10 ml 20% m/v roztworu CuSO4 nale\y: " Obliczy, ile soli in subst. nale\y odwa\y  uwaga!  trzeba sprawdzi sto- pieD uwodnienia soli dostpnej na wiczeniach. " Odwa\y na wadze analitycznej stosown odwa\k. " Odwa\k soli przenie[ ilo[ciowo do kolby miarowej na 10 ml, rozpu[ci w niewielkiej ilo[ci wody mieszajc, po czym uzupeBni wod do kreski. 1 Obliczenia: Ò! St\enie sporzdzonego roztworu wyrazi w innych znanych jednostkach, np. mol/l oraz w jednostkach masy na 1 ml roztworu, np. mg/ml. Ò! Obliczy, ile mmoli soli zawarte jest w 10 ml sporzdzonego roztworu i wy- razi w mmol/10 ml. Ò! Sporzdzony roztwór zawiera okre[lon ilo[ ka\dego pierwiastka (np. mie- dzi) w danej objto[ci, obliczy zawarto[ miedzi, siarki lub tlenu w caBo[ci sporzdzonego roztworu i wyrazi st\enie w stosownych jednostkach masy na 1 ml (mg/ml), na 1 µl (ng/µl) lub w ppm. Roztwór zachowa do nastp- nego wiczenia. 2. Sporzdzanie roztworów wodnych Na2CO3 o ró\nym st\eniu molowym Zasada: St\enie molowe wyra\a liczb moli skBadnika w jednym litrze roztworu, czyli w 1 dm3 roztworu. Wymagana jest znajomo[ masy molowej. Masa jednego mola zwizku chemicznego wyra\ona w gramach odpowiada warto[ci jego ma- sy czsteczkowej. Podstawow jednostk st\enia molowego roztworu jest mol/l. W przypadku roztworów rozcieDczonych stosuje si podwielokrotno[ci st\enia molowego, mianowicie: st\enie milimolowe (mmol/l), mikromolowe (µmol/l), nanomolowe (nmol/l). Sporzdzajc roztwór o danym st\eniu molo- wym, nale\y rozpu[ci okre[lon liczb moli substancji w mniejszej ilo[ci roz- puszczalnika ni\ oczekiwana objto[ koDcowa, po czym uzupeBni w kolbie miarowej rozpuszczalnikiem do ostatecznej objto[ci 1 litra roztworu. Wykonanie: " Sporzdzi 50 ml wodnego roztworu wglanu sodowego o st\eniu 0,02 mol/l, 0,03 mol/l lub 0,04 mol/l. " W celu sporzdzenia 50 ml danego roztworu nale\y obliczy, ile soli in subst. nale\y odwa\y. " Odwa\y na wadze analitycznej stosown odwa\k. " Odwa\k soli przenie[ ilo[ciowo do kolby miarowej na 50 ml, rozpu[ci w niewielkiej ilo[ci wody mieszajc, po czym uzupeBni wod do kreski. St- \enie roztworu wyrazi równie\ w innych znanych jednostkach. Przygotowa- ne roztwory zachowa do nastpnego wiczenia. 2 3. Sporzdzanie roztworu NaCl o st\eniu molowym Wykonanie: W celu sporzdzenia 10 ml 0,154 M roztworu NaCl nale\y: " Obliczy, ile soli in subst. nale\y odwa\y i posBugujc si wag analityczn przygotowa stosown odwa\k. " Odwa\k soli przenie[ ilo[ciowo do kolby miarowej na 10 ml, rozpu[ci w niewielkiej ilo[ci wody mieszajc, po czym uzupeBni wod do kreski. St- \enie roztworu wyrazi równie\ w jednostkach st\enia procentowego. Go- towy roztwór zachowa do nastpnego wiczenia. 4. RozcieDczanie 20% m/v roztworu CuSO4 Zasada: RozcieDczajc wod roztwory bardziej st\one, mo\na opiera si na zale\no- [ci, \e iloczyn st\enia roztworu (wyra\onego w procentach, mol/l bdz innych) i jego ilo[ci (wyra\onej w gramach, mililitrach lub litrach) jest wielko[ci staB: cxV(ml)x = cyV(ml)y st\eniex Å" Å" Å" ilo[x = st\eniey Å" ilo[y Å" Å" Å" Å" Podczas rozcieDczania wod roztworów bardziej st\onych ma miejsce zjawi- sko kontrakcji. Polega ono na tym, \e objto[ mieszaniny powstaBej po roz- cieDczeniu roztworów wyj[ciowych jest mniejsza od sumy objto[ci zmiesza- nych cieczy. PrzykBadowo, zmieszanie 50 ml etanolu z 50 ml H2O daje Bczn objto[ 97,79 ml. Dlatego nale\y po odmierzeniu \danej objto[ci roztworu wyj[ciowego rozcieDczy go w kolbie miarowej do oczekiwanej objto[ci. Wykonanie: " Przygotowa 5 probówek kalibrowanych, które ustawi w statywie. " Do dwóch pierwszych probówek wprowadzi po 1 ml 20% roztworu CuSO4. Nastpnie do drugiej probówki doda 1 ml H2O destylowanej, wymiesza, po czym z tej drugiej probówki pobra 1 ml roztworu i przenie[ do probówki trzeciej, do której doda równie\ 1 ml H2O, wymiesza, odpipetowa z niej 1 ml roztworu i przenie[ do czwartej probówki, doda do niej 1 ml wody, wymiesza i odpipetowa z niej 1 ml roztworu, który przenie[ do pitej pro- bówki i doda do niej 1 ml wody. Zaobserwowa barwy otrzymanych roz- 3 tworów, odczyta ich objto[ci na skali probówek kalibracyjnych i zinterpre- towa uzyskane wyniki. " Wszystkie roztwory zachowa do nastpnego wiczenia. Obliczenia: Ò! Obliczy st\enie wyra\one w procentach oraz w jednostkach mol/l we wszystkich rozcieDczanych roztworach. Ò! Okre[li stopieD rozcieDczenia roztworu w poszczególnych próbach w od- niesieniu do pierwszej próby i wzgldem kolejnych prób. 5. RozcieDczanie roztworu NaCl Zasada: Zasada jest taka sama, jak w wiczeniu poprzednim. Podczas rozcieDczania roz- tworu NaCl ma miejsce zjawisko kontrakcji. Zmieszanie np. 50 ml 0,5 M roz- tworu NaCl z 50 ml H2O daje Bczn objto[ 96,84 ml. Zjawisko kontrakcji praktycznie nie wystpuje przy rozcieDczaniu roztworów o niskim st\eniu. BBd wynikajcy z kontrakcji podczas rozcieDczania, np. 0,2 M roztworu HCl do 0,1 M roztworu HCl, jest mniejszy od bBdu pomiaru objto[ci. Wykonanie: " RozcieDczy wod destylowan 5 ml 0,154 M roztworu NaCl do st\enia 0,03 M. W tym celu do cylindra miarowego nale\y odpipetowa 5 ml 0,154 M roztworu NaCl i uzupeBni wod destylowan do wymaganej objto- [ci. Obliczy i poda koDcow objto[ 0,03 M roztworu NaCl. " RozcieDczy 5 ml 0,154 M roztworu NaCl przez dodanie 50 ml wody desty- lowanej. Obliczy st\enie rozcieDczonego roztworu w mol/l oraz w % m/v. 6. Mieszanie roztworów CuSO4 Zasada: W wyniku mieszania ze sob roztworów tej samej substancji o ró\nych st\e- niach otrzymuje si roztwór tej substancji o st\eniu odmiennym od st\eD wyj- [ciowych. Mo\na je obliczy, znajc st\enia roztworów wyj[ciowych oraz warto[ci jednostek objto[ciowych lub masowych, w których roztwory zmie- szano. W celu otrzymania roztworu o \danym st\eniu nale\y obliczy stosu- nek objto[ciowy lub masowy, w którym nale\y zmiesza ze sob oba roztwory 4 wyj[ciowe. Wykonanie takich obliczeD jest mo\liwe, gdy st\enia mieszanych ze sob roztworów s wyra\one w tych samych jednostkach, natomiast je[li s podane w odmiennych jednostkach, to przed przystpieniem do obliczeD nale\y je przeliczy na te same jednostki. Podczas obliczania st\enia otrzymanego roztworu (c) w wyniku zmieszania dwóch roztworów wyj[ciowych (c1, c2) mo\na korzysta z poni\szych zale\no[ci: V1c1 + V2c2 = (V1 + V2) Å" c, gdy st\enia objto[ciowe; lub Å" Å" Å" m1c + m2c2 = (m1 + m2) Å" c, gdy st\enia masowe. Å" Å" Å" Podczas ustalania stosunku objto[ciowego lub masowego, w którym nale\y zmiesza roztwory wyj[ciowe dla otrzymania roztworu o \danym st\eniu, mo\na korzysta równie\ z tzw. schematu krzy\owego. Warto[ci liczbowe st- \eD roztworów ukBada si wtedy w kwadracie, przy czym po lewej stronie pisze si liczby wyra\ajce st\enia roztworów wyj[ciowych (w naro\ach kwadratu), np. roztwór A o st\eniu 20 jednostek i roztwór B o st\eniu 4 jednostki, a na przeciciu przektnych wpisuje si \dane st\enie sporzdzanego roztworu C, np. 10 jednostek. Nastpnie po przektnej odejmuje si od wikszej liczby mniejsz, a wynik wpisuje si w przeciwlegBym kcie kwadratu z prawej strony. A(20j) (C-B)6j = mA lub VA C(10j) B(4j) (A-C)10j = mB lub VB Stosunek otrzymanych ró\nic (w naro\ach z prawej strony kwadratu) wskazu- je, w jakim stosunku masowym lub objto[ciowym nale\y zmiesza roztwory wyj[ciowe, np. 3 jednostki roztworu A z 5 jednostkami roztworu B. Podczas mieszania roztworów mo\e równie\ mie miejsce zjawisko kontrakcji roztworu. Mo\na go pomin w przypadku roztworów rozcieDczonych w tym samym rozpuszczalniku, jednak nale\y pamita, \e suma objto[ci roztworów wyj[ciowych nie musi by równa objto[ci roztworu sumarycznego. Wykonanie: " Majc do dyspozycji wcze[niej sporzdzony peBny zestaw roztworów CuSO4 o ró\nych st\eniach (z poprzedniego wiczenia), zmiesza 3 ml roztworu 5 1,25 M z 2 ml roztworu CuSO4 o st\eniu 0,078 M. Obliczy st\enie molo- we uzyskanego roztworu. " Sporzdzi 1,1 ml roztworu 2% (m/v) CuSO4, wykorzystujc wcze[niej roz- cieDczone roztwory CuSO4, poda które i w jakiej proporcji nale\y zmiesza, w celu uzyskania \danej objto[ci. ODCZYNNIKI, SZKAO I SPRZT LABORATORYJNY Na2CO3 in subst., CuSO4 in subst., NaCl in subst., kolby miarowe 10 i 50 ml, cylindry miarowe, probówki kalibracyjne, wagi laboratoryjne. NOTATKI 6

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
01 roztwory buforowe
01 roztwory buforoweid)24
t informatyk12[01] 02 101
r11 01
2570 01
introligators4[02] z2 01 n
Biuletyn 01 12 2014
beetelvoiceXL?? 01
01
2007 01 Web Building the Aptana Free Developer Environment for Ajax
9 01 07 drzewa binarne
01 In der Vergangenheit ein geteiltes Land Lehrerkommentar
L Sprague De Camp Novaria 01 The Fallible Fiend

więcej podobnych podstron