plik


ÿþ Wszelkie prawa zastrze|one. Nieautoryzowane rozpowszechnianie caBo[ci lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metod kserograficzn, fotograficzn, a tak|e kopiowanie ksi|ki na no[niku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki wystpujce w tek[cie s zastrze|onymi znakami firmowymi bdz towarowymi ich wBa[cicieli. Autor oraz Wydawnictwo HELION doBo|yli wszelkich staraD, by zawarte w tej ksi|ce informacje byBy kompletne i rzetelne. Nie bior jednak |adnej odpowiedzialno[ci ani za ich wykorzystanie, ani za zwizane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponosz równie| |adnej odpowiedzialno[ci za ewentualne szkody wynikBe z wykorzystania informacji zawartych w ksi|ce. Redaktor prowadzcy: MichaB Mrowiec Projekt okBadki: Maciek Pasek Wydawnictwo HELION ul. Ko[ciuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl WWW: http://helion.pl (ksigarnia internetowa, katalog ksi|ek) Drogi Czytelniku! Je|eli chcesz oceni t ksi|k, zajrzyj pod adres http://helion.pl/user/opinie?eleklk Mo|esz tam wpisa swoje uwagi, spostrze|enia, recenzj. ISBN: 978-83-246-5152-8 Copyright © Helion 2013 Printed in Poland. " Kup ksi|k " Ksigarnia internetowa " Pole ksi|k " Lubi to! » Nasza spoBeczno[ " OceD ksi|k Spis tre ci Wst p ..................................................................................................... 5 1. Jednostki ................................................................................................ 7 2. Pr d sta y ..............................................................................................21 3. Pr d zmienny ....................................................................................... 39 4. Obwody rezonansowe .........................................................................71 5. Tranzystory bipolarne ..........................................................................77 6. Uk ady .................................................................................................. 93 7. Technika cyfrowa ...............................................................................129 A. Sta e ....................................................................................................152 B. Logarytmy ...........................................................................................153 C. Liczby zespolone ................................................................................155 D. Trygonometria ....................................................................................160 3 Kup ksi|k Pole ksi|k 4 Elektronika. Leksykon kieszonkowy Kup ksi|k Pole ksi|k Rozdzia 4. Obwody rezonansowe Obwód drga W obwodzie elektrycznym z o onym z pojemno ci i indukcyjno ci (rysunek 4.1) mog w pewnych warunkach powstawa drgania elektryczne. Rysunek 4.1. Obwód z o ony z pojemno ci C, indukcyjno ci L i klucza SW Za ó my, e: opór elektryczny uzwojenia cewki i przewodów cz cych j z kondensatorem jest zaniedbywalnie ma y, w chwili pocz tkowej bezwzgl dna warto adunków elektrycz- nych, zgromadzonych na ok adkach kondensatora, wynosi q0. Po zamkni ciu klucza SW, na skutek ró nicy potencja ów ok adek kondensatora, w obwodzie pop ynie pr d elektryczny. Gdyby w obwo- dzie nie by o cewki, nat enie pr du stopniowo mala oby a do zera, poniewa zmniejsza aby si ró nica potencja ów ok adek (kondensator roz adowywa by si ). Indukowana w cewce si a elektromotoryczna, zgodnie z regu Lenza, d y do podtrzymania przep ywu pr du. W rezultacie nat enie pr du wzrasta do momentu wyrównania si potencja ów ok adek, a nast p- nie zaczyna male . Pr d b dzie p yn w tym samym kierunku do chwili, gdy na ok ad- kach kondensatora zgromadz si adunki równe co do bezwzgl dnej warto ci pocz tkowemu adunkowi q0, ale o przeciwnych znakach. Nast pnie opisany proces b dzie si powtarza . W obwodzie LC b d wi c zachodzi niet umione drgania elektryczne. Obwód drga 71 Kup ksi|k Pole ksi|k Uwaga W rzeczywisto ci na skutek strat energii w elementach obwodu rezonansowego drgania maj charakter gasn cy. W dowolnym momencie si a elektromotoryczna EL, indukowana w cewce, jest równa napi ciu UC mi dzy ok adkami kondensatora (elementy s po czone równolegle): EL UC gdzie: dI EL L dt q UC C zatem: dI q L 0 dt C Przyjmuj c, i nat enie pr du opisane jest wzorem: dq I dt otrzymujemy zale no : d2q q L 0 dt2 C Dziel c obie strony powy szego równania przez L i wprowadzaj c 1 d2q 2 2 oznaczenie 0 , uzyskujemy zale no 0q 0 LC dt2 Ma ono posta identyczn z równaniem opisuj cym niet umione drga- nia oscylatora harmonicznego. Jego rozwi zaniem jest zatem funkcja: q q0 cos( 0t ) Opisuje ona warto adunku zgromadzonego na ok adkach kon- densatora. Od adunku bardziej interesuje nas nat enie p yn cego w obwodzie pr du: 72 Elektronika. Leksykon kieszonkowy Kup ksi|k Pole ksi|k dq I 0q0 sin( 0t ) dt a przyjmuj c, i : I0 0q0 uzyskamy równanie: I I0 sin( 0t ) gdzie: q0  bezwzgl dna maksymalna warto adunku na ok adkach kondensatora I0  bezwzgl dne maksymalne nat enie pr du p yn cego w obwodzie  faza pocz tkowa 0  pulsacja (cz stotliwo k towa) pr du p yn cego w obwodzie 1 0 LC Okres drga w obwodzie opisuje wzór Thomsona: T 2 LC Uwaga W obwodzie LC zarówno adunki na ok adkach kondensatora, jak i pr d w obwodzie zmieniaj si sinusoidalnie w funkcji czasu. Obwód drga t umionych W rzeczywistych uk adach oprócz indukcyjno ci i pojemno ci istnieje tak e rezystancja (rysunek 4.2). Podczas przep ywu pr du przez rezy- stancj zgromadzona w obwodzie energia zamieniana jest stopniowo w ciep o. Cewka równie nie jest elementem idealnym. Emituje ona energi w postaci fal elektromagnetycznych. Czynniki te powoduj , e drgania w obwodzie maj charakter gasn cy. Obwód drga t umionych 73 Kup ksi|k Pole ksi|k Rysunek 4.2. Uk ad RLC Si a elektromotoryczna EL, indukowana w cewce, musi by równa sumie spadków napi : UR na rezystancji i UC na pojemno ci: EL UR UC dI EL L dt UR RI q UC C zatem: dI q L RI 0 dt C uwzgl dniaj c, e: dq I dt otrzymujemy zale no : d2q dq q L R 0 dt2 dt C Rezonans obwodu drga Aby w obwodzie mog y by stale wytwarzane drgania, nale y zasila go ze ród a zewn trznego. Zadaniem ród a jest uzupe nianie energii, która ulega rozproszeniu w trakcie oscylacji. Obwód ma najmniejsz oporno , gdy: Zmin R. 74 Elektronika. Leksykon kieszonkowy Kup ksi|k Pole ksi|k Ma to miejsce wówczas, gdy: XL XC 1 L C 2LC 1 1 1 L 2 2C 4 2f C2 1 1 C 2 2L 4 2f L2 1 LC 1 f 2 LC Pulsacja rezonansowa opisana jest wzorem: 1 0 LC Gdy pulsacja przebiegu dostarczanego przez ród o wynosi = 0, uk ad znajduje si w rezonansie: reaktancja indukcyjna kompensuje reaktancj pojemno ciow (maj równe warto ci bezwzgl dne, ale przeciwne znaki), nat enie pr du p yn cego w obwodzie jest najwi ksze, pr d p yn cy w obwodzie jest w fazie z si elektromotoryczn ród a. T umienie obwodu: R R d L C gdzie oporno charakterystyczna obwodu to: L 1 0L C 0C Dobro obwodu rezonansowego: 1 Q d R Rezonans obwodu drga 75 Kup ksi|k Pole ksi|k Dobro obwodu rezonansowego W przypadku obwodu szeregowego mamy do czynienia z rezonan- sem napi . Dobro Q okre la, ile razy spadek napi cia na cewce UL lub kondensatorze UC jest wi kszy od napi cia doprowadzonego do obwodu. U R C d R UL L L 1 L 1 L Q d R R C fREZ R B dfREZ Q 2 L fREZ Q B W przypadku obwodu równoleg ego mamy do czynienia z rezonan- sem pr dów. Dobro Q okre la, ile razy nat enie pr du p yn cego przez cewk IL lub nat enie pr du p yn cego przez kondensator IC jest wi ksze od pr du ca kowitego. I L 1 L d IL R R C 1 R C Q R d L L 1 B 2 CR gdzie: Q  dobro obwodu d  t umienie obwodu U  napi cie ca kowite w obwodzie UL  spadek napi cia na cewce UC  spadek napi cia na kondensatorze IL  pr d p yn cy przez cewk IC  pr d p yn cy przez kondensator R  rezystancja strat B  szeroko pasma 76 Elektronika. Leksykon kieszonkowy Kup ksi|k Pole ksi|k

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
informatyka elektronika leksykon kieszonkowy witold wrotek ebook
Delphi Leksykon kieszonkowy?lplk
CSS Leksykon kieszonkowy csslk
informatyka excel 2007 pl leksykon kieszonkowy wydanie ii curt frye ebook
Rejestr Windows XP Leksykon kieszonkowy
3ds max Leksykon kieszonkowy
PHP4 Leksykon kieszonkowy php4lk
Linux Leksykon kieszonkowy linlk
JDBC Leksykon kieszonkowy

więcej podobnych podstron