9032665404

Rola tlenu w procesie desaturacji gazów obojętnych z ustroju człow ieka podczas dekompresji saturowanych. Jacek Kot. 2015

powierzchnię w czasie około 90 minut. Szczegóły obliczeń przedstawiono w podstawowej publikacji (Kot, Sicko etal. 2015).

4. Uzasadnienie roli tlenu

Proporcjonalna zależność gradientu eliminacji AP od tlenu jest znana już od wielu lat i była wykorzystywana do planowania dekompresji m. in. w USA i we Francji (patrz dalej). Jednakże w przedstawionym tutaj systemie dekompresji, związek AP z tlenem jest silniejszy, gdyż model przewiduje zależność AP jedynie od Pi0₂ i wskazuje, że to właśnie tlen jest podstawowym czynnikiem pozwalającym przeprowadzić bezpieczną dekompresję po dowolnie długo trwającej ekspozycji hipcrbarycznej. W przemianach metabolicznych tlen jest zużywany w tkankach, co prowadzi do obniżenia jego prężności. Z drugiej strony produkowany jest C0₂. Biorąc pod uwagę większą rozpuszczalność C0₂, wzrost ciśnienia parcjalnego tego gazu w tkankach i we krwi żylnej nie kompensuje w pełni spadku prężności tlenu wytwarzając niedosycenie gazów. W przybliżeniu prężność 100 mmHg tlenu we krwi tętniczej oznacza około 3 ml 0₂ przenoszonych przez 100 ml krwi. Teoretycznie, jeżeli każda cząsteczka 0₂ byłaby zamieniona w procesie metabolicznym w jedną cząsteczkę C0₂, ilość gazu przenoszonego we krwi byłaby taka sama, ale prężność C02 wynosiłaby jedynie 5 mmHg tylko dlatego, że C0₂ jest bardziej rozpuszczalny niż 0₂ (Vann and Thalmann 1993). Zjawisko to było opisane już w latach 40-tych, 50-tych i 60-tycy ubiegłego wieku jako '‘niedobór ciśnienia parcjalnego” (ang. partial pressure vacancy) (Momsen 1942), ‘‘inherentne niedosycenie (ang. inherent unsaturatioń) (Hills 1966) lub “okienko tlenowe” (ang. oxygen w indów) (Behnke 1967, Belrnke 1975). Podczas oddychania powietrzem w warunkach normobaiycznych wielkości fizjologicznego niedosycenia wynosi około 60 mmHg i wzrasta proporcjonalnie ze wzrostem Pi0₂ przynajmniej w zakresie od 0.9 ata (Hills and LeMessurier 1969).

W przedstawionym modelu przyjęto, że transport gazu obojętnego może wykorzystać nie tylko istniejące fizjologicznie niedosycenie, ale także prężność pary wodnej (47 mmHg), która nie uczestniczy w tworzeniu pęcherzyków gazowych (choć także jest obecna w pęcherzykach gazowych, w chwili, gdy zostaną wytworzone) oraz częściowo prężność dwutlenku węgla (45-49 torr), który ma wysoką rozpuszczalność i jest chemicznie aktywny wiążąc sie z hemoglobiną i białkami osocza oraz może być przemieniony w jony dwuwęglanowe. Z tego względu oryginalna koncepcja Behnke głosząca, że okienko tlenowe wynosi 60 mmHg, może być zastąpiona koncepcją tzw. “rozszerzonego 3—Kot J - Autoreferat - PL.docx