Podział na pentozy, heksozy itp. - ilość at. węgla w cząsteczce Podział na aldozy i ketozy - grupa funkcyjna charakterystyczna końcówka ,,-oza”
ftfUciri vj*wbń'!h nlł;iYm
4
+
+
(JlukoM
Irak to w
AmMiuw*
MbJIM*
4
4
f
Ukłon
Skrobia
OUkogcn
SficłiarorA
Wszystkie są substancjami bezbarwnymi, bezwonnymi i rozpuszczającymi się w wodzie (ale nie rozpuszczają się w rozp organicznych). Charakterystyczną własnością jest czynność optyczna - pozwala na identyfikację poszczególnych cukrów. Enancjomery, czyli lustrzane odbicia dzieli się na dwie odmiany: prawoskrętną (+) oraz lewoskrętną (-). Równomolowa mieszanina enancjomerów to racemat i nie wykazuje ona czynności optycznej.
Oprócz formy łańcuchowej monosacharydy mogą tworzyć pierścienie heterocykliczne. Powstanie formy cyklicznej ciągnie za sobą powstanie nowego węgla asymetrycznego. Powstaje nowy rodzaj izomerii: a - gr hydroksylowa przy Ci po prawej stronie w rzucie Fishera i pod powierzchnią łańcucha w rzucie Hawortha oraz P - gr hydroksylowa po lewej stronie oraz nad płaszczyzną. Zjawisko występowania dwóch form cyklicznych to anomeria. Analogiczne cukry a i p są diastereoizo-merami. Przechodzenie formy a w P jest skutkiem mutarotacji, czyli zmiany skręcalności światła mieszaniny anomerów.
Do występowania właściwości redukcyjnych konieczna jest wolna grupa aldehydowa lub ketonowa w cząsteczce. Redukujące są: glukoza (aldoza), fruktoza (ketoza)
1. Próba Benedicta
Odróżnianie cukrów redukcyjnych od nieredukcyjnych. Zawiera NaHCO.^ oraz cytrynian sodu. W probówkach z cukrami redukującymi zmiana zabarwienia z niebieskiej na zieloną oraz wytrącenie się ceglastego osadu Cu:0. W pr z cukrami nieredykującymi brak objawów reakcji.
2. Próba Tollensa
Polega na redukcji jonów srebra zawartych w Ag(NH.0:+ do metalicznego Ag. Aby wykonać odczynnik mieszamy AgNO.ł z NaOH i NHi(aq). Probówki z odczynnikiem i cukrem
- 1 -