Podstawy chemii, ćwiczenia laboratoryjne 9

Na,HY'2H,0), rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić w kolbie miarowej do objętości 1 dnv. Można w tym celu wykorzystać naważkę analityczną - fiksa nal.

Z roztworu 0,05 molowego EDTA należy pobrać 100 cm³, przenieść do kolby miarowej o objętości 500 cm³ i uzupełnić wodą destylowaną.

Przygotowany roztwór EDTA zmianować na wzorcowy roztwór wapnia.

Przygotowanie wzorcowego roztworu węglanu wapnia

Naważkę około 0,1 g CaCO, (masa musi być podana z dokładnością do czwartego miejsca po przecinku) rozpuścić w około 10 cm³ kwasu solnego o stę żeniu 1 inol/dm³, przenieść ilościowo do kolby miarowej i rozcieńczyć wodą de stylowaną do 100 cm •

Stężenie molowe wzorcowego roztworu węglanu wapnia obliczyć ze wzoru:

^/MCaC(>3    3,

^cCaC0₃ = —-— Lmol/dm ]

■^WCaC:o₃ ' v_r

^mCaC0₃ ~ naważka CaCO, [g]

A/caC0₃ - masa molowa CaCO, (100,08 [g/mol]) v_r - objętość roztworu [dm]

Mianowanie roztworu EDTA

Odczynniki:

•    wzorcowy roztwór węglanu wapnia CaCO,

•    NaOH - roztwór o stężeniu 1 mol /dm³

•    EDTA - roztwór o stężeniu 0,01 mol /dm³

•    mureksyd ( Ig/lOOgNaCI - rozetrzeć w moździerzu)

Do kolby stożkowej odmierzyć 10 cm³ wzorcowego roztworu węglanu wapnia, dodać około 5 cm³ I molowego NaOH, „szczyptę” mureksydu i miareczkować przygotowanym roztworem EDTA do zmiany barwy z różowej na fioletową.

Obliczenie stężenia roztworu EDTA:

Ca²⁺ + H₂Y¹~ —> CaY^2- + 2H ⁺

1 mol Ca(II) reaguje z 1 molem EDTA (E^Y^2-)

^cCaC0₃ ' ^yCaCO3 reaguje z c_EDTAv_FDTA

^cCaCO2 ' ^vCaCC)3 ⁼ ci:ixia ' ^vi:dta

^cCaC03 ' ^vCaC03 _r ... u

^cEDTA =---- [mol/dm 1

^v EDTA

^cCaC0₃ - stężenie wzorcowego roztworu węglanu wapnia [mol/dm²]

^vCaC03 ~ objętość wzorcowego roztworu węglanu wapnia [cm']

v_FnrA - objętość roztworu EDTA zużytego w czasie miareczkowania [cm³]

Przykład obliczeń w kompleksometrii

Próbę mosiądzu o masie 0,64 g rozpuszczono w kwasie azotowym(V) i rozcieńczono w kolbie miarowej do objętości 1 dm³. Do 25 cm’ próby dodano buforu amonowego o pil = 10 i oznaczono sumę miedzi i cynku zużywając 24,7 cm³ 0,0101 molowego roztworu EDTA. W drugiej takiej samej próbie, po zamaskowaniu miedzi oznaczono cynk wobec czerni eriocliromowej T, zużywając 6,2 cm

0. 0101 molowego EDTA. Jaka jest procentowa zawartość Cu i Zn w stopie? (Uwaga: w kompleksometrii stosunek molowy reagentów Me : EDTA =1:1)

1.    Obliczenie zawartości % Zn

w 1000 cm' roztworu jest 0,0101 mola EDTA w 6,2 cm’ roztworu jest n moli EDTA

n = ^6,2- --°^1QI moli = 6,262 • 10‘⁵ mola 1000

199

1

6,262 10⁵ mola _ jc g

2

mol Zn    -    65,38g

3

jc = 6,262 ■ 10'⁵ ■ 65,38 g = 4,094 • 10 ' g Zn