79068 Podstawy chemii, ćwiczenia laboratoryjne3

• kwasami

Na₂SiO, + 2HC1 -> H₂SiO, i + 2NaCl S1O3 + 2H⁺-> H₂SiO, i

• solami

BaCI₂ + Na₂S0₄ -> BaS0₄ i + 2NaCl Baⁱ⁺ + SOą" -» BaS0₄ i

Analiza jakościowa i ilościowa wykorzystuje w swojej praktyce następujące wnioski wynikające z iloczynu rozpuszczalności:

□ Strącanie osadu trudno rozpuszczalnej soli rozpoczyna się po przekroczeniu w roztworze takich stężeń jonów, których iloczyn ma wartość iloczynu rozpuszczalności tej soli,

□ Jeżeli w roztworze obecne są dwa lub więcej jonów reagujących z jonem dodawanym z utworzeniem się trudno rozpuszczalnego osadu, to jako pierwszy zacznie strącać się osad, którego iloczyn rozpuszczalności jest najmniejszy, dopiero potem następne w kolejności wzrastających wartości I_r (dla soli tego samego typu).

□ Zmiana stężenia jednego z jonów w roztworze pozostającym w- równowadze z osadem powoduje odpowiednią zmianę stężenia drugiego jonu, tak aby ich iloczyn pozostał stały. Nadmiar jonu strącającego sprzyja więc pewniejszemu wytrącaniu osadów.

Znając iloczyn rozpuszczalności można obliczyć stężenie poszczególnych jonów w roztworze nad osadem i odwrotnie, znając rozpuszczalność możemy obliczyć I _r.

Tabela 1.1.

Iloczyny rozpuszczalności niektórych elektrolitów

Związek	k	Związek	I,
AgBr	4 ■ 10 ¹³	FcS	3.7 I0‘¹⁹
AgCI	1.1 10"’	ZnS	1.2 10'²³
Agi	1.5 10 ^,ft	BaCO,	4,8 10^v
BaS0₄	1.08 10'¹⁰	AKOH),	1.9-10'³²
CuS	8.5-10'⁴⁵	MnS	2.4 10 ¹⁵

I 1.4. Reakcje kompleksówania

Tworzenie się związków kompleksowych (koordynacyjnych) jest częstą re-iiTi ji| specyficzną w analizie chemii jakościowej. Związki kompleksowe powstają \ wyniku przyłączania się do jonów' prostych lub związków, innych jonów lub ^steczek, np. AgCl z NI h tworzą związek kompleksowy.

AgCl + 2 Nilj —> [Ag(NH₃)₂]Cl chlorek diaminasrebra (I)

■ Issocjacja tego związku przebiega [AgfNH.OijCI —► [Ag(NH;):]⁺+ Cl^-.

Związki kompleksowe podobnie jak inne, dysocjują na kation i anion, przy

■ /ym jon kompleksowy pozostaje bez zmian, jako niezdysocjowany.

Związek czy jon kompleksowy składa się z atomu centralnego, który ma dolność przyłączenia innych atomów, cząsteczek lub jonów, zwanych Ugandami. I u /hę związanych bezpośrednio ligandów z jonem (atomem) centralnym nazy-,nny liczba koordynacyjna tego jonu. Liczba ta najczęściej przybiera wartości 2, I, (i rzadziej może mieć 3, 7, 8. Ogólnie jon kompleksowy możemy zapisać:

[ML_nf

pil/ie:

M jon lub atom centralny,

I. - ligand,

n liczba ligandów w kompleksie, x ładunek.

Jonami koordynującymi (centralnymi) są jony pierwiastków metali np.: Fe²⁺, t, Cu’⁴, Zn²⁺. Ligandanti mogą być cząsteczki, jony nieorganiczne i organiczne, •i|i ( T, H₂0, NH₃, CO.

/c względu na ładunek jaki posiadają kompleksy można je podzielić: kompleksy kationowe - zawierające kation kompieksow-y np.:

[Cu(NH₃)₄]S0₄ - siarczan) VI) tetraaminamiedzi(li)

[Cr(H20)6]Cl3 -chlorekheksaakwachromu(III)

kiimplcksy anionowe - zawierające anion kompleksowy np.:

K₂|Hg(SCN)₄| - tetratiocyjanianortęcian(II) potasu K._t|Fe(CN)_A| - heksacyjanożelazian(II) potasu