2208633958

Sofiści starsi:

1. PROT AGO RAS Z ABDERY -4B0-411 p.n.e.

legenda głosi, że spotkał go Demokryt i wprowadził w tajniki filozofii ■ł DZIEŁA: Stłuką ery styczna, O zapaśnictwie, O państwie, O cnocie, Antylogie i inne **> po upadku Peryklesa został oskarżony o bezbożność, a jego dzieła zniszczono znany głównie z osiągnięć w badaniu języka *■> jego filozofię przenika przekonanie, iż wszystko jest relatywne (powiązane ze sobą)

Punktem odniesienia do każdego zjawiska iest człowiek, który stanowi w istocie miarę wszystkich rzeczy i zjawisk

rzeczywistość jest różnorodna, a rozum pozwala człowiekowi wybrać z rzeczywistości tej to, co dla niego jest najbardziej użyteczne. Teorię poznania Protagorasa charakteryzuje więc sensualizm i relatywizm.

Konsekwencją relatywizmu jest pogląd o konwencjonalizmie wszelkich zjawisk: państwa, prawa, moralności - mają one tylko umowny charakter

PAŃSTWO jest tworem umownym, rozumnym, umożliwia zaspokojenie ludzkich potrzeb; DEMOKRACJA - bo najskuteczniej egzekwuje prawo 4 stabilność państwa gwarantuje CNOTA OBYWATELSKOŚCI (sprawiedliwość, pobożność, rozsądek), której każdy może i musi się nauczyć

GORGIASZ - 4B3-375 p.n.e.

prawdopodobnie filozofii uczył się u Empedoklesa z Akrapentu; do Aten przybył w poselstwie sycylijskiego miasta Leontinoi i swymi mowami szybko zyskał popularność. Koniec życia spędził na dworze tyrana Jazona z Ferai w T esalii.

4 Jego DZIEŁA to: O niebycie albo o naturze, Pochwala Heleny, Mowa olimpijska;

Największe zasługi Gorgiasz osiągnął na polu sztuki oratorskiei:

Wyróżnia się 3 okresy filozofii Gorgiasza, a w ostatnim retorycznym jego poglądy sprowadzają się do następujących założeń:

-    człowiek jako element społeczeństwa jest przedmiotem badań,

-    rzeczywiste jest to, co poznawalne jest dzięki zmysłom,

-    rzeczywistość jest obiektywna,

-    wynikiem poznania jest wiedza,

-    czym innym od wiedzy są mniemania,

-    wiedza jest warunkiem prawidłowości indywidualnego i społecznego postępowania, przyrodnicza strona bytu człowieka powoduje, iż w tej płaszczyźnie ulega on dwu popędom:

1) dążeniu do korzyści 2) unikaniu cierpień: Społeczeństwo - zwłaszcza państwo te dwa wrodzone popędy ogranicza;

■ź byt społeczny wymaga od ludzi cnoty działalności obywatelskiej;

■ź wobec natury wszyscy ludzie są równi, dopiero wiedza ich dzieli:

Wprawdzie Gorgiasz wprost nie formułuje poglądów nt. PAŃSTWA, to jednak da się wyinterpretować jego przekonanie o umownym charakterze tej instytucji;

4 Państwo i prawo są zmienne, a trafność zmian zależy od wiedzy rządzących, od ich zorientowania co w danym momencie jest najbardziej korzystne;

■ź Silniejsi, posiadający wiedzę, narzucają wolę słabszym, którzy wiedzy nie mają.

PRODIKOS 465(460)-? p.n.e.

■ź ur. Na wyspie Keos, do Aten przybył jako poseł, pełnił często funkcje dyplomatyczne; urzędowanie ni przeszkadzało mu w popisach oratorsłdch i nauczaniu młodzieży 4 zachowały się fragmenty jego dzieł: O naturze, O poprawnym mówieniu;

■ź głównym obiektem jego zainteresowania była natura człowieka (społeczna i przyrodnicza konstrukcja);

człowiek jest poddany bezwzględnym prawidłowościom natury;

-ź poznanie natury jednostki jest kluczem do poznania społeczeństwa;

■ź umowa jest czymś, co poprzedza wszystkie zjawiska społeczne;

■ź umowne powstanie państwa i prawa jest możliwe wtedy, gdy ludzie nauczą się rozróżniać dobro i zło