1. DEFINICJA, EWOLUCJA ORAZ FUNKCJE PIENIĄDZA
Pieniądz - to ustalony przez władze państwowa prawny środek płatniczy, powszechny stosowany ekwiwalent towarów i uslyg trwale wyrażający ich wartość, bezpośrednio na nie wymienialny, oraz akceptowany przez społeczeństwo.
Pieniądz pojawił się jako pośrednik w procesach wymiany w okresie przechodzenia z gospodarki naturalnej do towarowej. Wymiana bezpośrednia towar na towar została zamieniona na niezależne od siebie akty: towar - pieniądz i pieniądz - towar, co ułatwiło sposób wymiany towarowej. Na przestrzeni wieków pieniądz podlegał ewolucji pozwalającej wyodrębnić zewnętrzne jego postacie i etapy: pieniądza towarowego, kruszcowego, papierowego czy bezgotówkowego. Proces
przechodzenia pieniądza przez jego kolejne postacie i rodzaje określany jest mianem procesu dematerializacji pieniądza (odchodzenie od jego wartościowej subst.kruszcowej).
Funkcje pieniądza:
- środek płatniczy - oznacza ze dokonujemy płatności za dostarczenie dobra i usługi (funkcja płatnicza);
- miernik wartości - pieniądz pozwala na wyrażanie w jednostkach monetarnych wartość dóbr i usług, dzięki którym można porównać rożne towary (funkcja obrachunkowa);
- środek wymiany lub obiegu (cyrkulacji) - pieniądz uczestnicząc w transakcjach kupna sprzedaży umożliwia wymianę towaru na pieniądz i pieniądza na towar (funkcja transakcyjna);
- środek gromadzenia wartości czyli tezauryzacji - jest to oszczędzanie pieniądza który można uzyc do zakupu dóbr i usług w przyszłości
- pieniądz może być środkiem rozliczeń międzynarodowych - te funkcje spełniają pieniądze krajów wysoko rozwiniętych, posiadających bardzo stabilna walutę
- funkcja kapitałowa - polega na pomnożeniu pieniędzy
- funkcja stymulacyjna - za pomocą pieniądza można wpływać na zachowanie podmiotow gospodarczych
2. SYSTEM FINANSOWY W POLSCE
System finansowy - to zespól logicznie ze sobą powiązanych form organizacyjnych, aktów prawnych, instytucji finansowych i innych elementów umożliwiających podmiotom nawiązanie stosunków finansowych, zarówno w sektorze realnym jak i finansowym. System ten tworzy fundamenty działalności dla podmiotow posługujących się pieniądzem umożliwiając zawieranie rożnych transakcji.
Elementami systemu finansowego SA:
- instytucje finansowe działające w sferze pieniężnej (banki)
- instytucje nadzoru
- akty prawne
- fundusze (formy organizacyjne gromadzenia i wydatkowana srodkow pieniężnych)
System finansowy pełni szereg funkci w gospodarce rynkowej m.in.:
- funkcja płatnicza - zapewnienie sprawnie działającego mechanizmu rozliczeń w transakcj ach gospodarczych (zwłaszcza przy zakupie dóbr i usług)
- płynność - umożliwia i ułatwia zamianę papierów wartościowych i innych aktów finansowych na pieniądz gotówkowy
- oszczędności - promowanie warunków atrakcyjnego lokowania nadwyżek pieniądza
- akumulacja bogactwa - przechowywanie siły nabywczej danego podmiotu
- kredytowania - zapewnienie nieprzerwalnego dopływu kredytu dla przedsiębiorstw, gospodarstw domowych, rządu
- minimalizacja ryzyka - system finansowy powinien być wbudowany w mechanizmy i instrumenty minimalnego ryzyka
- polityki gospodarczej - system finansowy daje możliwość prowadzenia przez rząd polityki majacej na celu wzrost gospodarczy, niskie bezrobocie, walkę z inflacja i zachowanie stabilnej pozycji płatniczej względem zagranicy.
Krajowy system finansowy składa się z następujących elementów:
- systemu budżetowego państwa
- systemu finansowego j e dnostek samorz ądu terytorialnego