Typ genetyczny |
Geneza i cechy jeziora |
Przykłady |
meteorytowe |
Woda wypełnia zagłębienia powstałe po uderzeniu meteorytu, jeziora są owalne i dość głębokie. |
Jez. Kaali w Estonii, Jezioro Czystej Wody w Kanadzie |
tektoniczne |
P owstały w wyn i ku ru c h ó w te kto n i cznyc h s ko rupy zi e ms kie j. Wystę p u j ą w obniżeniach tektonicznych na równinach, na przedgórzu oraz w rynnowych rozpadlinach i rowach tektonicznych. |
Jeziora: Górne, Wiktorii, Ładoga, Bałchasz, Bajkał |
wulkaniczne |
Są to niewielkie, choć zwykle głębokie jeziora, które powstały w wyn i ku działalności wulkanicznej. |
Maary Eifel położone między doliną Mozeli i niecką kolońską |
polodowcowe |
Są to jeziora, które powstały dzięki erozyjnej i akumulacyjnej działalności kontynentalnych i górskich lodowców. Spotkać je można głównie na półkuli północnej na obszarze objętym zasięgiem ostatniego zlodowacenia. |
Jeziora: Hańcza, Miedwie, Jeziorak, Śniardwy, Niegocin, Mamry, Morskie Oko |
krasowe |
Jeziora te powstały w zapadliskach lub lejach na obszarach zbudowanych ze skał wapiennych lub gipsowych. |
m.in. na Płw. Bałkańskim, w Azji Mniejszej, na Polesiu Lubelskim |
rzeczne |
Jeziora te powstały z odciętych meandrów. Jeziora korytowe, leżą na trasie biegu rzeki i są jej rozszerzeniem na pewnej długości. |
Jezioro Czerniakowskie w Warszawie |
deltowe |
Jeziora te położone są w deltach dużych rzek. |
Jeziora: Dąbie, Druzno |
przybrzeżne |
Jeziora te powstały przez oddzielenie od morza niewielkich zatok, limanów, lagun i zalewów za pomocą wałów brzegowych, wydm i osadów rzecznych. Są one płytkie, stosunkowo duże i mają płaskie bagniste brzegi. |
Jeziora: Łebsko, Gardno, Jamno |
eoliczne |
Jeziora te powstają w za głębi en i ach między wydmami, powstałych wskutek wywiewania przez wiatr skał sypkich lub ich nawiania. Są zasilane prawie wyłącznie wodami atmosferycznymi. Są małe, dość płytkie i często ulegają wysychaniu. |
Jezioro Czad |
bagienne |
Jeziora te powstają w wyn i ku utrudnionego odpływu wody gruntowej, która „wychodzi" na powierzchnię w obniżeniach terenu. Mogą mieć znaczną powierzchnię i objętość. |
Jeziora Syberii Zachodniej |
zaporowe |
Jeziora te powstały w wyn i ku przegrodzenia doliny rzecznej np. obrywem, osuwiskiem, potokiem lawy, spływającym lodowcem, wałem morenowym. |
Jeziorka Duszatyńskie w Bieszczadach |
reliktowe |
Jeziora te stanowią część dawnego morza lub rozległego jeziora. |
Morze Kaspijskie, Jez. Bajkał |