I
1. MATERIAŁY KONSTRUKCYJNE STOSOWANE DO WYKONYWANIA...
W TYM ROZDZIALE DOWIESZ SIĘ:
■ jakie są podstawowe rodzaje materiałów konstrukcyjnych
■ jakie są podstawowe cechy metali i ich stopów m czym charakteryzują się szkła i ceramiki
« jakie są podstawowe właściwości polimerów
■ czym charakteryzują się kompozyty
Wyróżnia się następujące grupy materiałów stosowanych w budowie maszyn i urządzeń:
® metale i stopy metali,
• ceramiki i szkła,
• polimery,
• kompozyty.
Metale charakteryzują się dobrą wytrzymałością mechaniczną. Ich właściwości wytrzymałościowe mogą być kształtowane przez stosowanie obróbki plastycznej i mechanicznej, jak również przez dodawanie odpowiednich dodatków stopowych podczas procesów7 metalurgicznych wytwarzania stopów-7 metali. Cechą charakterystyczną metali jest ich ciągliwość, czyli zdolność do odkształcania się materiałów7 metalowych w granicach odkształceń plastycznych. Metale i ich stopy mają dobrą przewodność elektryczną i cieplną. Opór elektryczny metali wyrasta w^raz ze wzrostem temperatury7. Wadą metali jest względnie mała odporność na korozję. Rodzaje metali i stopów^ przedstawiono na rys. 1.23. Wyróżnia się w7śród nich:
• żelazo i jego stopy, w których podstawkowym składnikiem jest Fe,
• metale nieżelazne i ich stopy - metale (z wyjątkiem żelaza) i pierwiastki półprzewodników-e oraz ich stopy.
Stop - tworzywo składające się z metali lub z metali i niemetali wytwarzane w celu uzyskania oczekiwanych właściwości stopu. Stop składa się z metalu podstawowego, składników7 stopowych oraz zanieczyszczeń.
Metal podstawowy stopu - metal, którego zawartość jest większa od zawartości innych składników7; dodatkiem stopowym jest celowo wprowadzony w-7 odpowiedniej ilości składnik stopu umożliwiający otrzymanie oczekiwanych właściwości.
Zanieczyszczenie - zaw-7arty w metalu lub stopie pierwiastek, który nie został dodany celowo; występuje w7 stopie w-7 ograniczonej ilości.
Żelazo wysokiej czystości - żelazo o takiej czystości, aby jego właściwości odpowiadały j właściwościom pierwiastka.
Żelazo technicznej czystości - żelazo uzyskiwane w procesach metalurgicznych umożli-j wdających usunięcie wdększości zanieczyszczeń (węgla i innych pierwiastków), tak aby nie j przekraczały one 0,15%.