3818438341

Zdolność prawna

1    Pytania, które mogą wystąpić na egzaminie:

1    Zdolność prawna i jej ograniczenia w epoce feudalnej

2    Instytucja śmierci cywilnej

3    Porównanie zdolności prawnej w ujęciu landrechtu pruskiego (ALR) i ABGB

4    Zdolność prawna w ujęciu BGB i ZGB

5    Zdolność prawna w prawie dekretowym PRL

6    Zdolność prawna w landrechcie, a w Kodeksie Napoleona

7    Zdolność prawna w prawie Związku Radzieckiego

8    Zdolność prawna w okresie PRL (prawo dekretowe i kodeks cywilny)

9    Uznanie za zmarłego

2    Zdolność prawna, kwestie definicji

•    kodeks cywilny nie określa definicji zdolności prawnej, określa tylko jej ramy czasowe

•    zdolność prawna nie posiada więc w prawie swojej legalnej definicji

•    w prawoznawstwie przyjmuje się, iż zdolność prawna, jest to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków

1 Zdolność prawna w Polsce:

•    nabycie zdolności prawnej - w polskim prawodawstwie przyjmuje się, iż zdolność prawną ma już nienarodzone dziecko (nasciturus) o ile narodzi się żywe

•    utrata zdolności prawnej - może nastąpić w wyniku uśmierci albo uznaniu za zmarłego

a)    w przypadku katastrofy lotniczej/morskiej/innej

• przyjmuje się, iż za zmarłego można uznać osobę, która po upływie 6 miesięcy wciąż jest zaginiona

b)    w przypadku zaginięcia

•    minimum 10 lat od zaginięcia, przyjmuje się jednak, iż żeby uznać kogoś za zmarłego, musi upłynąć 23 lata od jego narodzenia

•    poza tym w przypadku osoby, która w momencie zaginięcia ukończyła 70 lat, wystarczy 5 lat od zaginięcia

•    prawo nie przewiduje powrotu do zdolności prawnej (nie jest ten problem uregulowany)

1 Ograniczenia zdolności prawnej w prawie feudalnym

•    w prawie feudalnym nikt nie miał pełnej zdolności prawnej (istniała tylko zdolność prawna warunkowa)

•    nie istniała instytucja uznania za zmarłego (jest to dorobek XIX wieku)

•    ograniczenia wynikały z:

1)    przynależności stanowej

2)    byciem cudzoziemcem

3)    bycia wyznania np. żydowskiego

4)    bycia niepełnosprawnym czy chorym psychicznie (powody zdrowotne)

5)    brak czci - infamię rozróżniamy

-    infamia prawna - w wyniku prawomocnego orzeczenia

-    infamia faktyczna - z racji wykonywanego zawodu czy bycia bękartem

•    istniała instytucja śmierci cywilnej (infamia, banicja, patrz wyżej) i śmierć klasztorna 1 Zdolność prawna w ALR (1794):

•    definicja ZP i jej ramy czasowe

•    nie istnieje jeszcze termin zdolności prawnej (dorobek XIX wieku), ale ALR podejmuje próbę zdefiniowania tego terminu

•    w ALR nasciturus ma zdolność prawną

•    zdolność prawna ustaje w raz ze śmiercią lub uznaniu ze zmarłym

•    ALR nie wspomina o instytucji śmierci cywilnej

•    ograniczenia ZP

• różnica względem prawa feudalnego: arystokracja ma pełną zdolność prawną