3818438451

METAMORFIZM

METAMORFIZM (gr metamorphosis - przeobrażenie) to zespół procesów prowadzących do przeobrażenia skał.

Polega na działaniu temperatury i ciśnienia o wartościach wyższych niż na powierzchni Ziemi, niekiedy także na oddziaływaniu czynników chemicznych.

Zmianom ulegać może skład mineralny, budowa wewnętrzna, a czasem również skład chemiczny skały, np.

gnejs

=>

-1. 'I-I    - -w    *

»r'

iL    • V

i . • .^r *■>.? ... ^ -i

granit

Metamorfizmowi ulegają zarówno skały magmowe jak i osadowe, a także istniejące już skały przeobrażone.

Procesy metamorficzne przebiegają w głębi skorupy ziemskiej, gdzie temperatura i ciśnienie są podwyższone.

Metamorfizm może też działać na powierzchni,

lub upadku meteorytu (metamorfizm impakcyjny)

Temperatura ma największe znaczenie w procesach metamorficznych. Podwyższona temperatura jest odzwierciedleniem ogólnego gradientu termicznego lub bliskości intruzji plutonicznych.

Ciśnienie w głębi skorupy ziemskiej pochodzi od ciśnienia nadkładu (ciśnienie statyczne) albo jest wynikiem procesów tektonicznych (ciśnienie dynamiczne)

Ciśnienie wytworzone przez naciski tektoniczne i do pewnej głębokości przez ciężar nadkładu jest ciśnieniem kierunkowym, jednostronnym i nie przekracza 300 kPa (3000 atm). W głębi skorupy ziemskiej ciężar nadkładu wywołuje ciśnienie hydrostatyczne (petrostatyczne), czyli skierowane we wszystkich kierunkach.

Z uwagi na główna przyczynę wywołującą przeobrażenia wyróżniamy szereg rodzajów metamorfizmu:

1. Metamorfizm termiczny - kontaktowy ma miejsce w sąsiedztwie intruzji magmowych w wyniku wysokiej temperatury, która ma tu decydujące znaczenie. Powstają marmury z przeobrażenia wapieni, kwarcyty z piaskowców kwarcowych.

1