4672949045

czym jesteś?

O zd. 1    ---O zd.2

Jesteś dla mnie tym. j czym jest rodzona siostra.

orzeczenia: jesteś, jest

w roli orzecznika: zd. 2 - odpowiada na pytanie: czym jesteś?

2:1- zdanie podrzędne orzecznikowe

Tego typu zdania mogą być połączone za pomocą zaimków względnych, np.: co, jaki lub spójników: że. żeby. iż.

Kolejnym typem zdania złożonego podrzędnie jest tzw. wypowiedzenie podrzędne podmiotowe. Zastępuje ono lub uzupełnia podmiot zdania nadrzędnego i odpowiada na pytania - kto? co? np.:

kto? co?

zd. 1 O a----^ o zd.2

Co się stało, i to się nic odstanie.

orzeczenia: się stało, nie odstanie w roli podmiotu: zd. 1 - odpowiada na pytanie: co?

1:2- zdanie podrzędne podmiotowe

co?

O zd.l----zd.2 0

Cieszy mnie, j że uczniowie się uczą.

orzeczenia: cieszy, się uczą

w roli podmiotu: zd. 2 - odpowiada na pytanie: co? 2:1- zdanie podrzędne podmiotowe

SKŁADNIA

Zdanie złożone z podrzędnymi...

kto?

0 zd.l ------■¹. zd.2 0

Ważny jest dla mnie ten. j kto mnie kocha.

orzeczenia: ważny jest. kocha w roli podmiotu: zd. 2 - odpowiada na pytanie: kto?

2:1- zdanie podrzędne podmiotowe

Zdania tego rodzaju mogą być połączone za pomocą zaimków względnych, np.: kto, co. W zdaniu nadrzędnym odpowiadają im domyślne lub dane zaimki: ten. ta. to. Mogą też być połączone za pomocą spójników: że. żeby. jak. jakby.

(j^ ĆWICZENIE

Poniżej podano zdania złożone i określono zdania okolicznikowe, które wchodzą w ich skład.

Twoim zadaniem jest:

a.    oddzielić zdania składowe;

b.    wypisać orzeczenia;

c.    określić, jakim pytaniem i o które zdanie zapytasz;

d.    wyjaśnić, które zdanie wystąpiło w roli okolicznika;

e.    sporządzić wykresy zdań.

SKŁADNIA

1

   Mimo że była zła pogoda, poszłam w góry.

(okolicznikowe przyzwalające)

•    Jak sobie pościelesz. tak się wyśpisz.

(okolicznikowe sposobu)

•    Kiedy wróciłam do domu. obiad był gotowy.

(okolicznikowe czasu)

•    Pójdę tam, gdzie ty byłaś wczoraj.

(okolicznikowe miejsca)