5020057516

Błędy analityczne

•Błędy organizacyjne- kontrola zewnątrzlaboratoryjna i wewnątrzlaboratoryjna (BHP)

• błędy dokładności, precyzji i czułości- wiarygodność wyników Wiarygodność wyniku jest miarą zgodności z wartością rzeczywistą

•Swoistość metody- specyficzność analityczna wobec oznaczanego składnika (antygen- przeciwciało, aminokwas+ALT= pirogronian)

•Dokładność metody- zgodność uzyskanych wyników z wartością rzeczywistą tj referencyjną (obiektywnie istniejącą)

•Precyzja metody-jej powtarzalność tj rozrzut uzyskanych wyników z tego samego materiału •Czułość metody- najmniejsza ilość badanego składnika, którą można oznaczyć w próbce materiału biologicznego. Jest uwarunkowana dokładnością i precyzją Błąd systematyczny (błąd dokładności)

•Jeżeli wyniki pomiarów wykonanych ta samą metodą różnią się o stałą wielkość od wartości prawdziwej (referencyjnej)

•Najczęściej jest on wynikiem braku swoistości metody Kryteria dopuszczalności błędu

•Błąd dopuszczalny to taki, który nie umniejsza użyteczności wyniku.

•Zgodnie z decyzją Centralnego Ośrodka Badań Jakości w Diagnostyce Laboratoryjnej przykładowa wielkość błędów dopuszczalnych:

•ALT-16%

■AST-16%

■Białko całk.-6%

■Cholesterol-8%

■AP-16%

•Glukoza-8%

■Kreatynina-10%

■Sód-3%

■Wapń-6%

Zapobieganie błędom analitycznym

•Próbki wzorcowe-surowice kontrolne i kalibratory- dostępne roztwory przypominające surowicę •Kontrolajakości badań laboratoryjnych

•Matryca analityczna tj układ substancja badana- substancje towarzyszące

Błędy postanali tyczne

•Błąd w przesyłaniu wyników lekarzowi

•Błąd w interpretacji wyników

•Błędy w historii choroby Materiał do badań laboratoryjnych

•Krew pełna żylna, tętnicza, włośniczkowa, osocze, surowica

•Mocz

•Kał

•Płyny biologiczne: stawowy, mózgowo-rdzeniowe, otrzewnowy, opłucnowy, żwaczowy

•Bioptaty

•Szpik kostny

•Nasienie

Pobieranie materiału- krew

■miejsce i czas pobrania materiału przed leczeniem i w trakcie leczenia (po posiłku wzrost stężenia glukozy, trójghcerydów, przestrzeganie procedur testów czynnościowych)