Opracowanie pomiarów ombrometrycznych
Wstęp
Opady atmosferyczne to produkty kondensacji pary wodnej zawartej w atmosferze, spadające na powierzchnię Ziemi lub unoszące się w powietrzu w postaci wody lub kryształków lodu. Opady atmosferyczne występują w postaci:
1) deszczu, śniegu, mżawki, krup, gradu,
2) opadów unoszących się w powietrzu, do których należy mgła,
3) opadów osiadających (osady, opady poziome), czyli rosy, szronu, szadzi.
Opady spadające na ziemię powstają, gdy krople wody i kryształki lodu osiągną rozmiary, przy których prądy występujące w chmurze nie mogą ich utrzymać. Do pomiarów opadu atmosferycznego służą deszczomierze i pluwiografy. Ilość spadłego opadu określa się wysokością wyrażoną w milimetrach, jaką utworzyłaby woda na powierzchnia płaskiej, gdyby nie parowała, nie wsiąkała i nie ściekała.
W klimatologii opad atmosferyczny charakteryzowany jest wielkością zwaną sumą opadu w wybranym okresie (godzina, doba, miesiąc, rok), wyraża się go w milimetrach. Rozkład opadów atmosferycznych na kuli ziemskiej jest bardzo zróżnicowany i zależy w bardzo dużym stopniu od warunków miejscowych, zwłaszcza od rzeźby terenu oraz od szerokości geograficznej.
Wyróżnia się typ opadów:
1) równikowy (do 10° szerokości geograficznej północnej i południowej) o sumie rocznej ponad 2000-3000 mm, obejmujący tereny, gdzie w ciągu roku występują dwa okresy deszczowe z obfitymi opadami pochodzenia konwekcyjnego, występującymi w czasie równonocy (tzw. deszcze zenitalne), oddzielone od siebie okresami stosunkowo suchymi.
2) zwrotnikowy (10°-25° szerokości geograficznej północnej i południowej), na obszarach gdzie stopniowo przesuwając się w stronę zwrotników zanikają dwa okresy opadowe, przechodząc w niewielkie opady występujące w letniej pół. roku (ok. 4 miesięcy), pozostałe miesiące są bezdeszczowe.
Jest to region o najmniejszych sumach opadów wynoszących poniżej 250-50 mm, gdzie większość powierzchni zajmują pustynie.
3) monsunów zwrotnikowych, obejmujący obszar m.in. Azji Południowo-Wschodniej (Azja),
Zatoki.Gwinejskiej, północnej Australii, gdzie roczny przebieg opadów atmosferycznych jest podobny, jak w typie zwrotnikowym, z tym że są one znacznie większe i wynoszą od 3 000 do 10 000-12 000 mm.
Miejscem o największej sumie opadów na kuli ziemskiej jest przedpole Himalajów (reprezentowane przez stację w Czerrapundżi), gdzie średnio rocznie spada 12 000 mm, przy czym najwyższy opad wynosił 22990 mm (w 1861), natomiast najniższy 7 000 mm.
4) śródziemnomorski, obejmujący obszar m.in. wybrzeża Morza_Śródziemnego, Półwyspu Kalifornijskiego, południowej Afryki, południowej Australii, gdzie suma opadów jest zróżnicowana i wynosi od 500 do ponad 1000 mm, maksimum zaś przypada na zimę lub jesień.
5) szerokości umiarkowanych (podtyp kontynentalny), obejmujący wnętrza kontynentów, gdzie maksimum opadów przypada na lato, a minimum na zimę.
6) szerokości umiarkowanych (podtyp morski), obejmujący wybrzeża kontynentów, gdzie