Wykład 1
Historyczna definicja odporności
• Obrona organizmu przed chorobami zakaźnymi.
Współczesna definicja odporności
• Reakcja na substancje obce, mikroorganizmy lub makrocząsteczki (białka, polisacharydy, DNA).
• Bez implikowania fizjologicznych lub patologicznych konsekwencji tej reakcji (także uszkodzenia tkanki, komórki apoptotyczne).
Początek eksperymentalnej immunologii
• Edward Jenner:
- Szczepionka przeciwko ospie ludzkiej (prawdziwej).
- Dojarki krów zakażonych „krowianką” nie chorowały na ospę ludzką.
- 14 maja 1796 roku wprowadził do nacięcia skóry chłopca materiał z pęcherza dojarki zakażonej krowianką, po roku chłopiec przeżył zakażenie na ospę ludzką.
• 1980 rok —> raport WHO o eliminacji ospy.
Współczesna definicja immunologii
• Opis zjawisk immunologicznych na poziomie molekularnym.
Układ immunologiczny
• Funkcja:
- Zapobieganie infekcjom.
- Eliminacja zakażeń.
• Pozytywne znaczenie:
- Zapobieganie infekcjom.
- Terapie p-nowotworowe.
- Szczepienia.
• Negatywne znaczenie:
- Bariera dla transplantologii i terapii genowej.
- Uszkodzenie własnych tkanej i zapalenia patologiczne (autoimmunizacja, alergie).
Odporność wrodzona
• Naturalna, nieswoista, niespecyficzna.
• Uwarunkowana przez geny w wersji odziedziczonej (geny lini zarodkowej).
• Charakterystyka:
- Blokowanie wnikania przez naturalne bariery.
- Szybka eliminacja.
- Rozpoznawanie elementów wspólnych patogenów przez wyspecjalizowane komórki.
- Daje odpowiedz 0-12 h po infekcji.
Odporność nabyta
• Specyficzna.
• Swoista.
• Nabyta w efekcie procesu immunologicznego (w efekcie organizmu na substancje obce).
• Uwarunkowana przez geny Ig oraz TCR wytworzone w procesie somatycznej rekombinacji.
• Charakterystyka:
- Wymaga ekspresji i różnicowania limfocytów zanim wytworzy się odpowiedz.
- Dają opowiedz na szeroką gamę antygenów.
- Daje odpowiedz 1-7 dni po infekcji.
- Dodała cechę specyficzności wobec antygenu i pamięć immunologiczną.
- Amplifikuje mechanizmy odpowiedzi wrodzonej.
- Odpowiada za odróżnianie własnych antygenów od cudzych.
Antygeny (Ag)
• Substancje obce indukujące specyficzną odporność.