IMPLANTY I PROTEZY STAWU KOLANOWEGO
Staw kolanowy jest największym u człowieka skomplikowanym trójwymiarowym systemem mechanicznym, który umożliwia nam stanie, wstawanie a przede wszystkim chodzenie. W ustroju nośnym człowieka staw ten jest przystosowany do przenoszenia obciążeń różnie ukierunkowanych o znacznych wartościach. Staw kolanowy jest narażony na znaczne obciążenia oraz urazy, przez co może on ulegać zniszczeniu. Endoprotezoplastyka jest jednym z najskuteczniejszych sposobów leczenia zmian destrukcyjnych stawu kolanowego. W mojej prezentacji postaram się przybliżyć kilka kwestii związanych z im 3plantami i protezami stawu kolanowego.
Początki protetyki sięgają około 3000 r p.n.e. Z tego okresu pochodzi najstarsza i zidentyfikowana proteza (duży palec u nogi) należąca do mumii egipskiej. Pierwsza proteza powyżej kolana ze sztucznym stawem kolanowym została wymyślona w XVI wieku przez Ambroise Parę. Pierwszą próbą zastąpienia zużytego stawu kolanowego było wszczepienie sztucznego stawu przez Walldiusa w 1951 r. Był to model całkowitej endoprotezy zawiasowej. Kolejnymi rozwiązaniami endoprotez zawiasowych były konstrukcje sztucznych stawów Shiersa, Younga, Stanmnore'a, Gaspara St George'a. Niestety nie odtwarzały one w pełni kinematyki stawu. Występowało obluzowanie endoprotezy i metaloza z powstaniem stanów zapalnych. Później pojawiły się rozwiązania konstrukcyjne endoprotez typu kłykciowego (kondylarne) np. Zimmer, Howmedica. Protezy te lepiej odtwarzały kinematykę stawu, a ich stosowanie nie było związane ze stopniem zaawansowania choroby, rozległością uszkodzeń, stanu fizycznego układu więzadłowo-mięśniowego pacjenta. Wczesne rozwiązania endoprotez były zawsze wszczepiane z użyciem cement kostnego. Obecnie coraz częściej stosowane są endoprotezy bezcementowe.
Wskazania do zabiegu endoprotezoplastyki kolana:
- zmiany destrukcyjne struktur kostnych stawu kolanowego, którym towarzyszą duże zniekształcenia stawu (szpotawość, koślawość)
- niestabilność kolana
- zmiany destrukcyjne struktur kostnych stawu kolanowego w przebiegu osteoartrozy, reumatoidalnego zapalenia stawów
- artropatia nieinfekcyjnego pochodzenia i po przebytych urazach Na czym polega zabieg wszczepienia endoprotezy?
Zabiegi te polegają na operacyjnym wycięciu zniszczonych powierzchni stawowych kolana, wraz z niewielkimi przylegającymi fragmentami kości udowej i piszczelowej. Na przygotowane, docięte do kształtu implantów końce kości udowej i piszczelowej mocuje się ( aktualnie najczęściej za pomocą cementu kostnego) implanty - części składowe endoprotezy stawu kolanowego. Zabieg założenia endoprotezy powinien uwolnić pacjenta od bólu, odtworzyć prawidłową oś kończyny, zapewnić zakres ruchomości w kolanie umożliwiający normalne codzienne funkcjonowanie-jak np. chodzenie po schodach.