BOTANIKA SYSTEMATYCZNA
02.09.2017 Wykład 1
SYSTEMATYKA - nauka, której głównym celem jest opisanie, sklasyfikowanie i skatalogowanie wszystkich roślin żyjących współcześnie na Ziemi oraz tych, które występowały dawniej.
To odtworzenie drzewa genetycznego (przedstawienie filogenezy, czyli stopnia pokrewieństwa).
NOMENKLATURA
• konieczność nadawania nazw naukowych o charakterze międzynarodowym
• nazewnictwo polskie i łacińskie - nazwa rodzaju
• powtarzalność badań naukowych
CZYM JEST SYSTEMATYKA
• Wynikiem badań systematycznych jest stworzenie klasyfikacji roślin - naturalnego systemu - roślin (ok 400 00 gatunków)
• System nazywa się naturalny ponieważ opiera się na naturalnym pokrewieństwie poszczególnych grup roślinnych
• Sens polega na odzwierciedleniu przez system procesu rozwojowego, czy ewolucji roślinnych
• Podobieństwa stały się miarą pokrewieństwa poszczególnych gatunków czy grup roślinnych
• System sztuczny - dowolnie określony cel i kryteria klasyfikacji (np. podział roślin oparty na kolorze kwiatów: kwiaty białe, żółte, fioletowe)
EWOLUCJA A SPECJACJA
• Ewolucja jest procesem ciągłym, polegającym na nieustannym przystosowywaniu się populacji organizmów do zmieniających się warunków otoczenia.
• Proces rozpadu populacji na dwie odrębne populacje nazywamy DYWERGENGĄ.
(Należy zadać sobie pytanie: „Dlaczego się rozpada?")
• Aby dywergencja była zupełna, muszą powstać przeszkody do krzyżowania się osobników
• Zjawisko istnienia barier (zjawisko izolacji) jest koniecznym warunkiem utrzymania się dywergencji początkowo jednolitych populacji.
• Bariery genetyczne
• Bariery geograficzne
• Bariery ekologiczne
• Na drodze dywergencji z jednoczesnym powstaniem barier izolacyjnych -> powstają nowe grupy osobników odgraniczone nieciągłością mi od innych.
• Nowe jednostki taksonomiczne; podstawową jednostką taksonomiczną jest GATUNEK GATUNEK
A. Zespół cech odróżniających od innych gatunków - między gatunkami występują nieciągłości - w systematyce nieciągłość określana jest nazwą „hiatus".
B. Określone miejsce - obszar geograficzny, zasięg gatunku, siedlisko (nie ma dwóch gatunków o takim samym zasięgu
C. Brak możliwości krzyżowania dwóch różnych gatunków
D. Gatunek ma swoją historię - powstaje, przekształca się i ginie (są gatunki starsze i młodsze, przekształcają się)
POZIOMY ORGANIZAGI - SYSTEMATYKA - EWOLUGA - KONWERGENGA
• grupy podobnych gatunków -> rodzaje (genus)
• grupy podobnych rodzajów -> rodziny {familia)
• grupy podobnych rodzin -> rzędy {ordo)
Hierarchia jednostek taksonomicznych
Zjawisko dywengercji - czas - zanikanie form przejściowych - wyraźny hiatus
Grupy, które obecnie połączone są formami przejściowymi nazywa się podgatunkami Ewolucja -> stała komplikacja, wzrost złożoności w budowie organizmów
Ewolucja regresywna - upraszczanie budowy i rezygnacja z osiągniętego poziomu - uproszczeniu ulegają tylko niektóre cechy