Równanie Bernoulliego dla płynów rzeczywistych
Jeśli wykonać urządzenie pokazane na poniższym rysunku, to przy przepływie cieczy rzeczywistej obserwuje się różny poziom cieczy w rurkach spiętrzających wzdłuż jej przepływu. Jest to wynikiem straty ciśnienia spowodowaną tarciem płynu o ściany rury.
Dla takiego przypadku równanie Bernoulliego dla przekrojów 1 i 2 przyjmuje postać:
, w,2 p , Wjp ,
Pi + P g hi h = p2 + p g h2 h + Apglnt
Stratę ciśnienia obserwuje się nie tylko podczas przepływu przez rurociągi proste, ale także przez różne elementy aparatury, w których następuje jakakolwiek zmiana kierunku przepływu płynu są to wtedy tak zwane opory miejscowe.
Stratę ciśnienia na prostych odcinkach rurociągów oblicza się z równania Darcy-Weisbacha:
Apa
L w2
A--p
d 2 M
Wartość współczynnika oporu przepływu zmienia się wraz z liczbą Reynoldsa:
64
Dla ruchu laminarnego: X = —
Dla ruchu burzliwego wzór Blasiusa: X =
Te zależności funkcyjne są wyznaczone doświadczalnie i w literaturze można spotkać także inne równania, lub zależności graficzne.
Jeśli przewód, którym płynie płyn nie ma przekroju kołowego, to w liczbie Reynoldsa, w miejsce średnicy, należy wstawić zastępczy wymiar liniowy. Zastępcza średnica hydrauliczna obliczana jest jako iloczyn czterech promieni hydraulicznych definiowanych:
A
zatem
4 A O
Przykładowo dla przestrzeni międzyrurowej w wymienniku ciepła typu rura w rurze o średnicach D oraz d:
1