grupa substancji |
krótki opis substancji |
markery nowotworowe |
antygeny specyficzne dla nowotworu |
substancje nieobecne w prawidłowych komórkach lub związki o bardzo zmienionej budowie w porównaniu z ich prawidłowymi odpowiednikami; w praktyce klinicznej nie są wykorzystywane | |
antygeny płodowo-zarodkowe |
w prawidłowych warunkach stwierdza się je w tkankach i we krwi płodu; zanikają po urodzeniu się dziecka |
1. antygen rakowo-płodowy (CEA) 2. alfa-feto proteina (AFP) |
antygeny łożyskowe |
w prawidłowych warunkach występują we krwi kobiet ciężarnych i zanikają po porodzie |
1. ludzka gonadotropina kosmówkowa (HCG) 2. ludzki laktogen łożyskowy (HPL) |
antygeny nowotworowe |
antygeny produkowane zarówno przez prawidłowe komórki, jak i komórki nowotworowe |
1. CA 19-9 2. CA 125 3. CA 15-3 |
enzymy |
enzymy występujące w prawidłowych warunkach w organizmie ludzkim, jednak w przypadku rozwoju nowotworu najczęściej występują zaburzenia ilościowe ich produkcji |
1. kwaśna fosfataza sterczowa (PAP) 2. swoisty antygen sterczowy (PSA) 3. enolaza swoista dla neuronów (NSE) |
hormony wytwarzane ektopowo |
hormony fizjologicznie występujące w organizmie, jednak w przypadku nowotworu wytwarzane w dużych ilościach przez komórki nowotworowe, a nie przez prawidłowe komórki |
1. hormony przysadki - ACTH, ADH, TSH 2. hormony tarczycy i przytarczyc -kalcytonina, PTH 3. hormony rdzenia nadnerczy -katecholaminy |