52
Modyfikacja linii zęba jest stosowana w celu zmniejszenia niekorzystnego wpływu:
• odkształceń sprężystych korpusów, kół. walów i łożysk.
• różnicy temperatury zębnika i koła.
• rozszerzenia się korpusów pod wpły wem sił odśrodkowych.
Podstawą do projektowania linii zęba jest znajomość całkowitego
odkształcenia kół (ogólnego i skrętnego: korpusów, kół. wałów). Kształt zmodyfikowanej linii zęba znajduje się jako lustrzane odbicie wypadko- i wej linii ugięcia. Modyfikacja linii zęba moZc być osiągnięta przez
• bcczułkowanic na szerokości zęba (rys. 1.21).
• modyfikację końców zęba (rys. 1.22).
• modyfikację kierunku linii zęba (rys. 1.23).
Wartości orientacyjne bcczulkowania wg ISO/DIS 6336/1
Jako (nieobowiązującą) wytyczną wynikającą z doświadczeń można przyjąć, te wysokość bcczulkowania Cc konieczna do wyrównania rozkładu obciążenia na szerokości jest określona równaniem |27J
Rys 1.21 BeczuHowanie na uerofcoio zęba a) /ab. b> teoretyczny wykres linii z<b* Ce ■ wy*okoU bec/ulkowania (16|
(1.71)
Cc-0.5(kł+t5fHp)
/ następującym ograniczeniem:
(172)
/ doliczeniem tolerancji wykonawczej od 5 do 10 pm.
W równaniu(1.71):
ki' odchyłka składowa linii styku [pm] wynikająca z odkształcenia sprężystego (giętnego i skrętnego) korpusów kół. wałów. łoZysk i obudowy (16).
- odchyłka kąta linii zęba (odchyłka położenia linii zęba) [pm] wg DIN 3960. W PN-79/M-88522 odchyłka taka nic występuje. moZna ją jednak zastąpić odchyłką kierunku zęba Fjj (przyjmuje się większą wartość dopuszczalnej odchyłki kierunku linii zęba zębnika lub koła).
W odniesieniu do bardzo sztywnych konstrukcji, dla których można praktycznie pominąć odchyłkę lub wówczas, gdy odkształcenie może być wyrównane przez modyfikację kąta linii zęba. moZna przyjąć
(1-73)
Dla kół o bardzo duZcj dokładności i niezawodności, przenoszących duZc moce przy duZej prędkości obwodowej, przyjmuje się 60...70% tych wartości. Należy jednak uwzględnić ograniczenie w postaci
(1.74)
10pmsCc S25 pm
z doliczeniem tolerancji na wykonanie ok. 5 pm.
Jest to taka modyfikacja linii zęha. w wyniku której rzeczywista linia zęba zaczyna w danym punkcie odchylać się od jego teoretycznej linii, przy czy m odchylenie zwiększa się monotonicznic w miarę oddalania się od tego punktu w kierunku czoła zęba (rys. 1.22). Zwykle wykonuje się jednakową mody fikację na obu kotkach zęba. Modyfikacja końców zęba. jeśli jest odpowiednio dobrana, wpływa korzystnie na rozkład obciążenia na szerokości wieńca.