OBRONA KONIECZNA
- Art. 25 KK
- Poświęcenie jakiegoś dobra dla ratowania innego (kontratyp)
- Chodzi o wszystkie dobra, nie tylko te należące do sprawcy
- Obrona przed zamachem BEZPRAWNYM(pochodzącym od człowieka) i BEZPOŚREDNIM (tu i teraz)
- Jeżeli pies został na kogoś poszczuty, to jest narzędziem zamachu -^OBRONA KONIECZNA, a nie stan wyższej konieczności
- Nie obowiązuje zasada subsydiarności, tzn. poświęcenie dobra nie musi być jedynym możliwym rozwiązaniem (nie trzeba wyczerpać wszystkich pozostałych rozwiązań, takich jak np. ucieczka czy wezwanie policji)
- Brak zasady proporcjonalności - nie porównuje się wagi dóbr. ALE istotne są wymogi dot. środków, których używamy do odparcia zamachu
- Środki użyte do odparcia zamachu muszą być współmierne do niebezpieczeństwa, które niesie zamach (nie mogą być za duże)
- Środki użyte do odparcia zamachu muszą być konieczne i wystarczające do odparcia zamachu (nie mogą być za małe)
- Eksces (przekroczenie obrony koniecznej - 25§2):
Intensywny-złamanie warunków dot. środków
Ekstensywny - dot. bezpośredniości (zamach jeszcze nie jest lub już nie jest bezpośredni)
- W obydwu przypadkach może być nadzwyczajne złagodzenie lub odstąpienie od wymierzenia kary
- 25§3 KK: eksces w strachu lub wzburzeniu, które są usprawiedliwione okolicznościami zamachu -wówczas SPRAWCA NIE PODLEGA KARZE (nowelizacja z 2009 r.), tzn. nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza. De facto decyzja tutaj należy do prokuratora, i jest to krytykowane jako zbyt duża władza dla prokuratora. Jest to wyjątkowy przypadek ekscesu, gdzie sprawca nie podlega karze. Strach lub wzburzenie ocenia się wg przesłanek obiektywnych - czy przeciętny Kowalski by się przestraszył/zdenerwował?
- 25§4 KK - osoba, która broni cudzego dobra, jest w szczególny sposób chroniona - sprawca, który skieruje agresję przeciwko niemu, będzie odpowiadał jak za zaatakowanie funkcjonariusza publicznego
- 25§5 KK- w przypadku, gdy agresja sprawcy ograniczyła się do zniewagi, to w/w ochrona nie przysługuje - osoba znieważona może jedynie wnieść prywatny akt oskarżenia
- KAZUS: lata 80., kobieta zaczyna rodzić, a jej mąż musi odwieźć ją do szpitala i w tym celu chce ukraść samochód. Właściciel samochodu broni się przed kradzieżą i próbuje jej zapobiec, ale mąż bije go i odjeżdża. Mąż działa najpierw w stanie wyższej konieczności, natomiast właściciel nie ponosi odpowiedzialności za atak na męża, bo działa w błędzie co do kontratypu. Bijąc właściciela, mąż działa w obronie koniecznej.
EKSPERYMENT
- ART.27
- Eksperyment musi mieć CEL: poznawczy, techniczny, ekonomiczny lub medyczny
- Przeprowadzający eksperyment ma dążyć do osiągnięcia ISTOTNYCH KORZYŚCI
- Te korzyści muszą być USPRAWIEDLIWIONE Z PUNKTU WIDZENIA ISTNIEJĄCEGO STANU WIEDZY
- Eksperyment musi być wykonywany lege artis - zgodnie ze wskazaniami sztuki, która obowiązuje w danej dziedzinie
- Art. 39 K - wymóg ZGODY! dobrowolnej, świadomej i prawnie skutecznej. Zgody nie może wyrazić osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych
- Osoba, na której przeprowadza się eksperyment, musi być należycie poinformowana o skutkach i ma zagwarantowane prawo odstąpienia na każdym etapie eksperymentu
- 27§3 - ustawa z 5.12.1996 „O zawodach lekarza i lekarza dentysty" rozdział 4. Art. 21-29 PYTANIE. Eksperyment medyczny jako jedyny występuje w praktyce
16