Zasieki subsydiaIności- (art26/2) - zachowanie polegające na poświęceniu jakiegoś dobra by było jedno wyjście z sytuacji (niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć).
Zasada proporcjonalności - dobro poświęcone jest mniejszej wartości niż dobro ratowane. Stan wyższej konieczności będzie albo kontratypem - poświęceniem dobra niższej wartości lub gdy dla ratowania życia jednej osoby pozbawiamy życie innej osobie ( aborcja-uchylenie winy).
Gwaranci - nie mogą powoływać się na stan wyższej konieczności, maja prawny, szczególny obowiązek narażania się na niebezpieczeństwo powinni podjąć działanie mimo wszystko, mimo ryzyka.
Okoliczności wyłączające winę:
• niepoczytalność
• Wad
• stan wyższej konieczności
• rozkaz przełożonego
Niepoczytalność- (art31)- sytuacja w której osoba z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub iimy uszczerbek umysłowy nie jest w stanie rozpoznać jego znaczenia lub pokierowania swoim zachowaniem Taka osoba nie może odpowiadać za swoje zachowanie.
• niepoczytalność MUSI istnieć w chwili czynu
• nie każde zaburzeiue psychiczne powoduje niepoczytalność
Pełna niepoczytalność- osoba w pełni niepoczytalna nie jest w ogóle poddawana karze, umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym, leczenie odwykowe lub szpital psychiatryczny
(art.31/3) -> jeżeli sprawca sam dobrowolnie zarzyl środki odurzające (alkohol, narkotyki) i celowo popełnił czyn w stanie niepoczytalności będzie karany normalnie jak osoba poczytalna.
Błąd- pełna sytuacja w której występuje rozbieżność między świadomością, a rzeczywistością.
• nieświadomość- np. na polu pada śnieg, a my tego nie wiemy
• urojenie - np wychodzimy z domu, ubieramy się na cebulkę, jesteśmy świadomi że jest zimno, coś czego nie ma ktoś inny tej sytuacji nie widzi
Wyróżniamy trzy rodzaje błędu (KK):
• (art. 28kk) -> co do znaczenia
• (art. 29kk) -> co do kontratypu czynu
• (art. 3()kk) -> co do bezprawności (prawa) -błąd co do prawa Wyróżniamy dwra rodzaje błędu (KW):
• Wad co do zmiany
• Wad co do bezprawności
(ait30) Wad co do prawa -wyjątek od reguły -każdy powinien znać prawo (art. 281) paserstwo umyślne