Tradycja i nowoczesność 225
!
We wnętrzu wozu cygańskiego. Fot.
L. Mróz
cechą charakterystyczną, ale niewyłączną, katolicyzmu romskiego, który przekłada kult świętych nad wiarę w Boga. Maria, Sara czy Zefiryn są postaciami takimi, jak oni sami, realnymi, złożonymi z ludzkiego ciała i ducha, emanującymi człowieczeństwem. Natomiast Jezus i jego władza nad ludźmi pochodzi od samego Boga. Jezus jest zatem wszędzie i we wszystkich oraz nie przynależy do jednego, konkretnego elementu romskiej (cygańskiej) lub nieromskiej rzeczywistości. Toteż symbol Jezusa mógł przenikać do społeczności romskich (cygańskich) i urzeczywistniać się30. Dla niektórych respondentów czytanie Biblii, a szczególnie zawartych w niej ewangelii jest bardzo ważne. Swoją filozofię życia i etykę wywodzą z ich lektury, często powołują się na prawdy w nich zawarte. Poparcie decyzji wiedzą biblijną daje przekonanie, że podjęta decyzja jest słuszna. Zatem dokonuje się scalenie religii i filozofii w integralną część życia społecznego jednostki w grupie i grupy31. Jak twierdzą respondenci, Romowie bardzo rzadko chodzą do kościoła, aby skontaktować się ze swoim Bogiem, nie potrzebują pośrednika w postaci księdza i nie odczuwają potrzeby rozgrzeszenia. Obecność księdza konieczna jest jedynie przy chrzcie oraz
30 R. Glize, Pentecótisces, catholiąues, aspects des pratiąues religieuses, „Etudes Tsiganes” 1988, nr 2, s. 40-41.
31 Por. R. C. Gropper, op. cit.f s. 108.