1419576719

Formy edukacji przyrodniczej w parkach narodowych 555

Tab. 1. Działalność edukacyjna parków narodowych w latach 1987-2000

Rok	Liczba czynnych muzeów przyrod niczych	Liczba osób zwiedzających muzea przyrodnicze	Ośrodki eduka cyjne	Liczba imprez dydaktycz nych	Liczba nowych wydawnictw popularno naukowych	Li czba ścieżek dydaktycznych
1986	u	400 000	-	brak danych	2	8
1987	11	620 170	-	355	12	11
1991	13	543 800	-	550	24	18
1993	14	495 715	3	900	71	24
1994	15	553 961	4	1 665	49	35
1995	14	686 706	4	2 228	64	39
1996	17	743 696	5	1 910	61	46
1997	16	746 447	5	4 132	66	42
1998	15	1 207 550	7	2 956	83	43
1999	15	784 856	7	3 275	131	54
2000	17	735 240	9	3 896	169	68

Źródło-. Analizy działalności parków narodowych. Warszawa. Krajowy Zarząd Parków Narodowych.

informacji o możliwościach zwiedzania parków.

Nowym elementem turystycznego zagospodarowania parków narodowych i formą ich zwiedzania z dominacją elementów przyrodniczych w krajobrazie i ich opisem są ścieżki przyrodnicze, zwane nieraz edukacyjnymi, poznawczymi, dydaktycznymi itp. (Staniewska-Zątek 1993; Biderman, Bosak 1995). Pierwsze ścieżki i przewodniki po nich pojawiły się już na początku lat 70. XX w. (Antczak 1984; Ferchmin 1984; Okołów 1984) lecz ich szybki rozwój przypadł na ostatnie 10 lat. W założeniach parków narodowych ścieżki są fragmentami tras turystycznych ze szczególnie dużym nagromadzeniem walorów przyrodniczych i kulturowych. Ich celem jest zapewnienie zwiedzającym bliższego kontaktu z przyrodą, poznanie i rozumienie przyrodniczych procesów. Mają także ułatwić obserwację elementów zwykle pomijanych podczas zwykłej wycieczki. Wzdłuż tras znajdują się oznakowane przystanki, na których w formie krótkich opisów i rysunków przestawiona jest informacja o zjawiskach i spotykanych na trasie gatunkach roślin i zwierząt. Ścieżce towarzyszy najczęściej wydany przewodnik. Ścieżka dydaktyczna jako środek efektywnego przekazu jest przeznaczona do samodzielnego zwiedzania przez turystów. Trasy mają zwykle specjalne oznakowanie w terenie, zabezpieczenia w formie schodków, barier, kładek, a ich długość nie przekracza 5-6 km. Organizowane są także w parkach krajobrazowych i ogrodach botanicznych (Mura-nyi 1999). Ścieżki dydaktyczne w parkach pokrywają się na ogół z pieszymi, znanymi szlakami turystycznymi będąc najczęściej ich adaptacją. Wprawdzie pierwsze pojawiły się ponad 25 lat temu, ale większość powstała dopiero w ciągu ostatnich 10 lat (tab. 1).