1310108606

WYSTĘPOWANIE METOPOLOPHIUM DIRHODUM (WALKER)

NA KUKURYDZY KONWENCJONALNEJ ORAZ TRANSGENICZNEJ MON 810 ZAWIERAJĄCEJ BIAŁKO CRY1AB

Michał Hurej¹, Jacek Twardowski¹, Paweł Bereś², Zdzisław Klukowski¹

¹ Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

²Instytut Ochrony Roślin, Państwowy Instytut Badem’czy, Terenowa Stacja Doświadczalna w Rzeszowie

Celem pracy było określenie wpływu kukurydzy zmodyfikowanej genetycznie z ekspresją genu CrylAb przeniesionego z bakterii Bacillus thuringensis var. kurstaki (Bt) na rozwój populacji mszycy różano-trawowej Metopolophium dirhodum (Walker). Obserwacje wykonywano w ramach większego projektu, pierwszych wieloletnich badań w Polsce dotyczących oddziaływania roślin GM na organizmy niedocelowe.

Badania połowę prowadzono w latach 2008-2010, w dwóch miejscowościach, tj.: w Budziszowie (w Polsce południowo-zachodniej, w odległości 40 km od Wrocławia) oraz w Głuchowie (w Polsce południowo-wschodniej, 30 km od Rzeszowa). Układ obiektów doświadczalnych był stały w każdym z trzech lat badań oraz identyczny w obu miejscowościach. W doświadczeniu wykorzystano: odmianę transgeniczną kukurydzy DKC 3421 YG, jej linię isogeniczną DKC 3420 (Monsanto Company) (chronioną i niechronioną chemicznie przed omacnicą prosowianką) oraz dwie chronione insektycydem odmiany referencyjne, tj. Ref. 1 (Bosman) i Ref. 2. (Wigo). W podanych kombinacjach, w każdym roku badań wykonywano jednokrotny zabieg chemiczny z wykorzystaniem insektycydu Karate Zeon 050 CS, s.a. lambda-cyhalotryna. Każdą odmianę uprawiano na poletkach wielkości 40 m x 40 m w czterech powtórzeniach. Zarówno w Budziszowie, jak i Głuchowie przyjęto identyczną metodykę badań. Na każdym z 20 poletek doświadczenia prowadzono obserwacje na losowo wybranych roślinach (18 roślin, w 5 miejscach). Monitoring prowadzono od początku wegetacji kukurydzy tj. od początku czerwca (12-15 w skali BBCH), a kończono w okresie pełnej dojrzałości roślin (87-89 BBCH), tj. w połowie września. Wykonywano je w odstępach 2-tygodniowych.

W bezpośrednim monitoringu kukurydzy najliczniej występowała mszyca Rhopalosiphum padi L., mniej licznie stwierdzano Metopolophium dirhodum (Walk.) oraz sporadycznie Sitobion avenae F. W przypadku mszycy różano-trawowej gatunek ten znacznie liczniej notowany był w Budziszowie. W każdym roku badań najwięcej mszyc stwierdzano na roślinach odmiany referencyjnej Bosman. Na roślinach odmiany transgenicznej M. dirhodum z reguły występowała mniej licznie. We wszystkich kombinacjach doświadczenia najliczniej gatunek ten występował w terminach obserwacji prowadzonych w trzeciej dekadzie czerwca bądź pierwszej dekadzie lipca (BBCH 30-39). W pozostałych terminach liczebność mszycy była znacznie niższa. W niektórych przypadkach, w pierwszej połowie września, można było zaobserwować drugi liczniejszy nalot na plantację. W obu miejscowościach, w trzech latach badań, liczebność mszycy różano-trawowej była bardzo podobna na kukurydzy DKC 3421 YG oraz linii wyjściowej DKC 3420. W pojedynczych terminach istotne różnice w liczbie badanej mszycy oraz liczbie jej kolonii wykazano między konwencjonalnymi odmianami kukurydzy.

P race były finansowane w ramach tematu bad<m’czego "Środowiskowe i ekonomiczne aspekty dopuszczenia uprawy roślin genetycznie zmodyfikowanych w Polsce" (PBZ-MNiSW-06/1/2007).